Frjáls verslun - 01.03.1983, Page 5

frjáls
verz/un
Sérrit um efnahags-, viðskipta-
og atvinnumái.
Stofnað 1939.
Útgefandi Frjálst framtak hf.
STJÓRNARFORMAÐUR:
Magnús Hreggviðsson
RITSTJÓRI:
Magnús Hreggviðsson
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sjöfn Sigurgeirsdóttir
Auglýsingasími: 31661
LJÓSMYNDIR:
Jens Alexandersson
SKRIFSTOFUSTJÓRN:
Þórunn Þórisdóttir
Tímaritið er gefið út ísamvinnu
við samtök verzlunar- og
athafnamanna
Skrifstofa og afgreiðsla:
Ármúla 18
Símar 82300 — 82302
SETNING, PRENTUN
OG BÓKBAND:
Prentstofa
G. Benediktssonar
LITGREINING ÁKÁPU:
Prentmyndastofan hf.
öll réttindi áskilin
varðandi efni og myndir
FRJÁLS VERZLUN
er ekki ríkisstyrkt blað
Breytt viðhorf til hagnaðar
Lengi hefur gætt mjög undarlegrar og mér liggur við að
segja hættulegrar afstöðu manna á íslandi til hagnaðar af
rekstri. Það aö fyrirtæki skili aröi hefur af mörgum verið talió
til hins illa og hefur skilningsleysið veriö svo rækilega inn-
siglað í íslenskt þjóðfélag að hér er það opinber stefna
stjórnvalda að fyrirtæki í tilteknum atvinnugreinum séu
rekin á núllþunkti. Fyrirtækin eiga ekki að eiga neitt afgangs
til frekari uppbyggingar eða kjarabóta starfsfólks. Enda
virðist það vera vilji margra að fjárfestingarfé sé skammtað
úropinberum sjóðum.
Þessi sjónarmiðeru reyndarekki bundin vió (sland heldur
hefur þeirra einnig gætt í ríkum mæli í flestum nágranna-
löndunum. Jan Carlzon, forstjóri SAS kemur inn á þetta í
viðtali, sem hefst á bls. 28. Hann skýrir frá því að viðhorf í
Svíþjóð til hagnaðar séu mikið aö breytast og að sá skilningur
sé nú orðinn útbreiddur að fyrirtækin þurfi á hagnaði að
halda og aó hann sé til hagsbóta fyrir samfélagið allt. Þessi
nýkapitaliska bylgja er almennt jákvæð í garö fyrirtækja,
jákvæð fyrir breytingum, nýjum framkvæmdum, nýjum
hugmyndum og nýjum stjórnunaraðferóum þar sem
ákvörðunarvaldið er í vaxandi mæli fært til starfsmannanna
sjálfra.
Svipaðra hugarfarsbreytinga hefur gætt í Bretlandi í
stjórnartíð Margaret Thatcher (bls. 83). Hún hefur lagt sér-
staka áherslu á að endurvekja framtaksandann í einstak-
lingunum og hún ætlar þeim stóran þátt í endurreisn bresks
efnahagslífs með hagnaðarvonina að leiðarljósi.
íslenskt atvinnulíf er aö mörgu leyti á villigötum. Hér þarf
að veröa endurreisn undir forystu einkaframtaksins. Til að
svo geti oróið þarf svipaöar hugarfarsbreytingar og í Sví-
þjóð og Bretlandi. Gildi hagnaðar af rekstri þarf að verða
vióurkennt og stjórnvöld þurfa þar aö hafa forystu.
Hér er um brýnt mál að ræóa og við munum fjalla um þaó
nánar í Frjálsri verslun á næstu mánuðum.
5