Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.03.1985, Page 86

Frjáls verslun - 01.03.1985, Page 86
State var lokað á reiða sparifjár- eigendur sem stóðu uppi slyppir og snauðir að þvi er virtist. Home State sparisjóðurinn var „tryggöur", þótt ekki væri þaö af alrikisstjórninni. Menn þjuggust viö að aðeins væri timaspurning hvenær opnað yröi aftur og spari- fé greitt út með „tryggingafénu". En þá brást kerfið. Alls eru tugir sparisjóða i Ohio tryggðir á sama hátt og Home State. Viðskiptavinir þeirra sáu enga ástæðu til að hafa meiri trú á sinum bönkum en þeir sem höfðu frétt af sparifé sinu i hönd- um svikahrappa i Flórida. Þótt hinir sparisjóðirnir hefðu fjárfest af meira viti en Home State þá lá spariféö ekki á lausu þegar við- skiptavinir komu óttaslegnir til að taka ut peningana sina. Allir voru sjóðirnir „tryggðir" af sama aðil- anum, sem gat engan veginn komið til móts við þarfir þeirra all- ra i einu, enda hafði enginn búist við að Ohio-búar misstu skyndi- lega traust á sparisjóðum sínum á þennan hátt. „Tryggingarféð“ RAFVÖRUR 51= Laugarnesveg 52 — Síml: 68 64 11 fjárfesta hjá ákveðnu verðbréfa- fyrirtæki i Florida. Eftir að hafa kynnt sér bókhald fyrirtækisins rækilega ákváðu forsvarsmenn Home State að treysta þvi fyrir peningum sparisjóðsins og hugðu eflaust á þokkalegan hagnaö. Fyrir nokkrum vikum komst sá kvittur á kreik að fyrirtækið i Flór- ida væri litiö annað en nafnið eitt og peningar sparisjóðsins langt frá þvi að vera jafnöruggir og yfir- menn Home State héldu. Við nánari eftirgrennslan kom i Ijós að bókhald fyrirtækisins hafði veriö falsað til að sýna góða fjár- hagsstöðu en i raun varfyrirtækiö ekki túskildings viröi. Ekki var að spyrja að viðbrögðum sparifjár- eigenda. Þeir flykktust til að taka út fé sitt en eðlilega átti Home State erfitt með að standa viö skuldbindingar sínar gagnvart þeim. Lausafé sjóðsins var af skornum skammti, enda var stórfé bundiö i verölausu fyrirtæki suöur i Florida og hægara sagt en gert aö ná þvi aftur. Dyrum Home dugði ekki fyrir nema broti af þvi sem til þurfti. Þegar upp var staðið voru tugir sparisjóða lokaðir sökum fjár- skorts vegna þess aö einn þeirra haföi fjárfest heldur glannalega. Borgarafundir voru haldnir og reiöir sparifjáreigendur hótuðu öllu illu ef ekki yröi að gert. Smám saman tókst þó aö útskýra málin og útvega nægilegt fé til að borga þeim sem treystu ekki sjóðunum þrátt fyrir útskýringar. Aö tveimur vikum liðnum höfðu allir sjóðirnir verið opnaðir aftur — allir nema Home State sem kom vandræð- unum af staö. Forráðamenn hans hafa nú verið kærðir fyrir athæfi sitt. Sálfræðin Margir hafa velt þvi fyrir sér hvernig unnt var að narra þaul- vana fjármálamenn til aö fjár- festa i verölausu fyrirtæki eins og gert var, en svar hefur ekki fengist enn. Nú stendur yfir rann- sókn á viðskiptum Home State og Flórida-fyrirtækisins og þá ekki síst á endurskoðendum þeirra siðarnefndu sem fölsuöu reikninga fyrirtækisins. Annað atriöi sem meira er rætt um er að „kreppan" i Ohio orsak- aðist fremur af sálfræöilegum en efnahagslegum ástæöum. Það var ekki röng fjárfesting sem slik sem kom atvikakeðjunni af stað, heldur sú staöreynd að um hana fréttist. Fjárfestingin sjálf átti sér stað fyrir mörgum mánuðum, en það var ekki fyrr en litil útvarps- stöö hóf að draga i efa góða fjár- hagsstöðu Flórida-fyrirtækisins sem eitthvað alvarlegt fór að ger- ast. Um leið og sparifjáreigendur sáu ástæðu til aö óttast um fé sitt og misstu trú á sparisjóðunum sáust veikleikar i kerfinu. Sjóö- irnir gátu ekki borgað allt féð út i einu og þvi fór sem fór. Mannleg viðbrögð komu skriðunni af staö, en ekki fjárfestingin sjálf. Þar með komast menn að þeirri undarlegu niðurstöðu að undir- staða kerfisins sé ekki siöur sál- fræöileg en hagfræöileg. Og það er nokkuð sem margir eiga erfitt með að sætta sig við.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Frjáls verslun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.