Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.03.1985, Síða 86

Frjáls verslun - 01.03.1985, Síða 86
State var lokað á reiða sparifjár- eigendur sem stóðu uppi slyppir og snauðir að þvi er virtist. Home State sparisjóðurinn var „tryggöur", þótt ekki væri þaö af alrikisstjórninni. Menn þjuggust viö að aðeins væri timaspurning hvenær opnað yröi aftur og spari- fé greitt út með „tryggingafénu". En þá brást kerfið. Alls eru tugir sparisjóða i Ohio tryggðir á sama hátt og Home State. Viðskiptavinir þeirra sáu enga ástæðu til að hafa meiri trú á sinum bönkum en þeir sem höfðu frétt af sparifé sinu i hönd- um svikahrappa i Flórida. Þótt hinir sparisjóðirnir hefðu fjárfest af meira viti en Home State þá lá spariféö ekki á lausu þegar við- skiptavinir komu óttaslegnir til að taka ut peningana sina. Allir voru sjóðirnir „tryggðir" af sama aðil- anum, sem gat engan veginn komið til móts við þarfir þeirra all- ra i einu, enda hafði enginn búist við að Ohio-búar misstu skyndi- lega traust á sparisjóðum sínum á þennan hátt. „Tryggingarféð“ RAFVÖRUR 51= Laugarnesveg 52 — Síml: 68 64 11 fjárfesta hjá ákveðnu verðbréfa- fyrirtæki i Florida. Eftir að hafa kynnt sér bókhald fyrirtækisins rækilega ákváðu forsvarsmenn Home State að treysta þvi fyrir peningum sparisjóðsins og hugðu eflaust á þokkalegan hagnaö. Fyrir nokkrum vikum komst sá kvittur á kreik að fyrirtækið i Flór- ida væri litiö annað en nafnið eitt og peningar sparisjóðsins langt frá þvi að vera jafnöruggir og yfir- menn Home State héldu. Við nánari eftirgrennslan kom i Ijós að bókhald fyrirtækisins hafði veriö falsað til að sýna góða fjár- hagsstöðu en i raun varfyrirtækiö ekki túskildings viröi. Ekki var að spyrja að viðbrögðum sparifjár- eigenda. Þeir flykktust til að taka út fé sitt en eðlilega átti Home State erfitt með að standa viö skuldbindingar sínar gagnvart þeim. Lausafé sjóðsins var af skornum skammti, enda var stórfé bundiö i verölausu fyrirtæki suöur i Florida og hægara sagt en gert aö ná þvi aftur. Dyrum Home dugði ekki fyrir nema broti af þvi sem til þurfti. Þegar upp var staðið voru tugir sparisjóða lokaðir sökum fjár- skorts vegna þess aö einn þeirra haföi fjárfest heldur glannalega. Borgarafundir voru haldnir og reiöir sparifjáreigendur hótuðu öllu illu ef ekki yröi að gert. Smám saman tókst þó aö útskýra málin og útvega nægilegt fé til að borga þeim sem treystu ekki sjóðunum þrátt fyrir útskýringar. Aö tveimur vikum liðnum höfðu allir sjóðirnir verið opnaðir aftur — allir nema Home State sem kom vandræð- unum af staö. Forráðamenn hans hafa nú verið kærðir fyrir athæfi sitt. Sálfræðin Margir hafa velt þvi fyrir sér hvernig unnt var að narra þaul- vana fjármálamenn til aö fjár- festa i verölausu fyrirtæki eins og gert var, en svar hefur ekki fengist enn. Nú stendur yfir rann- sókn á viðskiptum Home State og Flórida-fyrirtækisins og þá ekki síst á endurskoðendum þeirra siðarnefndu sem fölsuöu reikninga fyrirtækisins. Annað atriöi sem meira er rætt um er að „kreppan" i Ohio orsak- aðist fremur af sálfræöilegum en efnahagslegum ástæöum. Það var ekki röng fjárfesting sem slik sem kom atvikakeðjunni af stað, heldur sú staöreynd að um hana fréttist. Fjárfestingin sjálf átti sér stað fyrir mörgum mánuðum, en það var ekki fyrr en litil útvarps- stöö hóf að draga i efa góða fjár- hagsstöðu Flórida-fyrirtækisins sem eitthvað alvarlegt fór að ger- ast. Um leið og sparifjáreigendur sáu ástæðu til aö óttast um fé sitt og misstu trú á sparisjóðunum sáust veikleikar i kerfinu. Sjóö- irnir gátu ekki borgað allt féð út i einu og þvi fór sem fór. Mannleg viðbrögð komu skriðunni af staö, en ekki fjárfestingin sjálf. Þar með komast menn að þeirri undarlegu niðurstöðu að undir- staða kerfisins sé ekki siöur sál- fræöileg en hagfræöileg. Og það er nokkuð sem margir eiga erfitt með að sætta sig við.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Frjáls verslun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.