Frjáls verslun - 01.04.1985, Qupperneq 65

Aukið frelsi í gjald-
eyrismálum hefur skilað sér
Undanfarin tvö ár hefur veriö
unnið aö gagngerum breyting-
um í gjaldeyris- og viöskipta-
málum.
Ýmsum reglum hefur veriö
breytt nú þegar, svo sem um
greiöslukort, feröamannagjald-
eyri og um eignatilfærslur
vegna búferlaflutninga. Þessar
breytingar eru allar í frjálsræö-
isátt. Enn þá eru gjaldeyrisregl-
urnar hér á landi, langt frá því
aö vera eins og í nágrannalönd-
unum, þar sem gjaldeyrishöml-
um hefur aö mestu leyti verið
aflétt fyrir allmörgum árum.
Þaö hefur lengi veriö útflytj-
endum þyrnir í augum, aö þurfa
aö skila gjaldeyristekjum sínum
samstundis í banka viö mót-
töku. Heppilegra væri að dómi
útflytjenda, aö fá aö eiga gjald-
eyristekjur á innlendum eöa erl-
endum gjaldeyrisreikningum til
frjálsrar ráðstöfunar.
í lok aprílmánaöar sl. gaf
viðskiptaráöherra út nýja relgu-
gerð um gjaldeyrismál, en þar
segir orðrétt:
„Innlendum aðilum, svo og ís-
lenskum ríkisborgurum búsett-
um erlendis og fyrirtækjum er-
lendis meö meirihlutaeign hér-
lendra aöila, sem eiga eöa eign-
ast erlendan gjaldeyri, er heim-
ilt tímabundið að leggja hann
inn á innlendan gjaldeyrisreikn-
ing viö íslenskan gjaldeyris-
banka."
Um ráöstöfun þessarar gjald-
eyriseignar segir: Heimilt er eig-
endum slíkra reikninga að ráö-
stafa fé af þeim til viðurkenndra
greiöslna vegna viðskipta í er-
lendri mynt til greiðslu á þeim
kostnaöi í erlendri mynt, sem
starfsemi þeirra fylgir vegna
kaupa reikningseigenda á er-
lendri vöru og þjónustu, eða
meö sölu til innlendra gjaldeyr-
isbanka.
Meö þessari reglugerð fá út-
flytjendur eöa framleiöendur út-
flutningsafuröa leyfi til aö
geyma og ráðstafa gjaldeyris-
tekjum sínum innan vissra
marka. Sennilega veröur þess
krafist að útflytjendur geri skil á
gjaldeyristekjum innan 45 daga
frá móttöku. Gjaldeyriseignin
veröur á sérstökum aögreindum
reikningum, og búast má viö
því, að strangt eftirlit muni
veröa meö þessum reikningum
og gjaldeyrisskilum.
í reglunum er einnig heimild
fyrir ákveöin íslensk fyrirtæki
að eiga innistæöur í erlendum
bönkum. Þetta eru fyrirtæki á
sviöi flutninga og vátrygginga,
auk annarra fyrirtækja, sem
starfsemi hafa erlendis. Þiggj-
endum erlendra umboöslauna
er sömuleiðis heimilt aö eiga
bankareikninga erlendis.
Þaö er alveg Ijóst, aö meö
þessum breyttu reglum er stigiö
stórt skref í frelsisátt á
gjaldeyrissviöinu.
Þaö er meö öllu óþekkt í
hversu ríkum mæli útflytjendur
munu nota sér þessar heimildir.
Þaö fer eðlilega eftir fjárhags-
stööu fyrirtækjanna. En Ijóst er,
aö þau fyrirtæki i útflutnings-
greinum, sem veruleg útgjöld
hafa í gjaldeyri hljóta að hafa af
því verulegan hag að geta greitt
slíkan tilkostnaö beint af eigin
reikningum.
Margt bendir til aö rýmri
heimildir til gjaldeyriseignar
muni leiöa til meira gjaldeyris-
streymis og betri gjaldeyris-
skila, og er bent á reynsluna af
innlendum gjaldeyrisreikning-
um i bönkum í þessu sambandi.
Þegar leyfi til stofnunar gjald-
eyrisreikninga var veitt áriö
1978 var taliö, aö upphæðir á
þeim myndu ekki skipta sköp-
um. Reynslan hefur hins vegar
sýnt, að innlendir gjaldeyris-
reikningar hafa verið notaðir í
sivaxandi mæli og eru nú á
þeim alls um 1800 m.kr. eöa um
7.5% af öllum innlánum í banka-
kerfinu.
Vonir standa því til, að þessar
nýju reglur í gjaldeyrismálum
muni leiða til betri og fljótari
skila á gjaldeyri í þjóðarbúinu,
til góös fyrir þjóöarbúiö og út-
flytjendum til mikils hagræöis.
T0LVUMIÐST0Ð
VESTFJARÐA HF.
SILFURGÖTU 5—ÍSAFlRÐt
Sími: 94-3321
Sala og þjónusta á tölvum og
rafeindatækjum.
Hönnum raflagna- og eldvarn-
arkerfi fyrir hús og skip.