Frjáls verslun - 01.09.1995, Page 27

um tæplega 20% í einu vetfangi sem
verður að teljast gríðarleg aukning.
Til þess að koma í veg fyrir holskeflu
þyrfti að skera verulega niður í fjár-
festingum og rekstri hins opinbera til
að slá á eftirspumaráhrifin. Einnig
þyrfti að koma til hörð peningastefna
af hálfu Seðlabanka íslands til að halda
aftur af verðbólgu og peningaþenslu
og sömuleiðis til að koma í veg fyrir
hækkandi raungengi sem skerti sam-
keppnisstöðu annarra útflutningsat-
vinnuvega.
Viðskiptajöfnuður yrði verulega
óhagstæður fyrst á framkvæmdatím-
anum þar til að útflutningur á fullunnu
áli yrði að veruleika.
Atvinnuleysi myndi væntanlega
þurrkast út og hugsanlega yrði um-
frameftirspurn eftir vinnuafli á fram-
kvæmdatíma þessa draums. Ef til vill
yrði að mæta þessari umframeftir-
spurn með innflutningi á vinnuafli til
að koma í veg fyrir að önnur atvinnu-
starfsemi lamaðist ekki á fram-
kvæmdatímanum.
Skuldir þjóðarinnar myndu vaxa
eitthvað við slíka holskeflu eins og
hér er lýst. Rekstur ríkissjóðs og
flestra sveitarfélaga á landinu ætti að
vænkast verulega, bæði vegna auk-
inna tekna og aukins niðurskurðar til
mótvægis við eftirspurnaráhrif fram-
kvæmdanna.
Útflutningur færi væntanlega vax-
andi á miðju tímabilinu þegar fyrsta
verksmiðjan kæmist í gagnið og má
áætla að hann yxi um 7-8 milljarða
króna á ári þar til að framkvæmdum
lyki að fullu eða um allt að 40 milljarða
króna ef gert er ráð fyrir því að álverð
>rði í kringum 1.800-2.000 USD/tonn
til frambúðar sem er þó harla ólíklegt.
YRÐIHAGVÖXTUR?
Auðvitað yrði bullandi hagvöxtur,
stækkun ísalverksmiðjunnar er talin
gefa um 0,5% í aukin hagvöxt. Sam-
kvæmt útreikningum Þjóðhagsstofn-
unar var reiknað með að áhrif Atlants-
álsframkvæmdanna árið 1991 yrðu til
þess að hagvöxtur gæti aukist á fram-
kvæmdatímanum um 2,5% á ári.
Samkvæmt núverandi þjóðhagsáætl-
un er spáð 2,2% aukningar lands-
framleiðslu án stækkunar álversins í
Straumsvík. Því má áætla að hag-
vöxtur yrði í milli 5-6% til aldamóta ef
allar óskir rættust á næstu fimm ár-
um. Spuming er hvort slíkar fram-
kvæmdir myndu ekki kalla á verð-
bólgu sem æti efnahagsbatann upp.
Einnig væru miklar líkur á því að eftir
árið 2001 yrði neikvæður hagvöxtur í
einhvem tíma vegna þeirra eftirkasta
sem fylgdu á eftir þegar allt félli í
dúnalogn og draumurinn sæist ein-
ungis í hyllingum í fortíðinni sem
„gullæðið" mikla.
Ef slíkt tækifæri gæfist, eins og
fjallað er um hér að framan, yrði það
að vera vel undirbúið ásamt því að
helst þyrfti að dreifa framkvæmdum á
lengri tíma auk þess sem aðgerðir í
ríldsþármálum og peningamálum
þjóðarinnar væru óhjákvæmilegar.
Ekki er tekið tillit til byggðaröskunar,
sem gæti orðið í kjölfarið, né hugsan-
legrar röskunar á umhverfinu.
Fyrirtæki þurfa svigrúm
til að vaxa og dafna
Verslunarlánasjódurer góður kostur tyrir þau
fyrirtæki sem standa frammi fyrir því að þurfa
að stækka við sig, endurskipuleggja eða leggja
út í stórar fjárfestingar. Lánstími alit að 25 ár,
vextir og skjótur afgreiðslutimi.
Verslunarlánasjóður lánartil allra atvinnugreina.
Kynntu þér þá möguleika sem Verslunarlána-
sjóðurinn býður upp á og láttu ekki skynsamlegar
framkvæmdir stranda á fjármagninu.
í
ISLANDSBANKI
VERSLUNARLANASJOÐUR
FJÁRFESTINGARI.ÁN
-ufl t i l atha fn a !
KIRKJUSANDI, SÍMI: 560 8000
27