Helgarpósturinn - 07.12.1995, Blaðsíða 12

12
FlMIVmJDAGUR 7. DESEMBER1995
Þeir sem eru orðnir hundleiðir á talinu um sameiningu vinstrimanna gerðu
rétt í því að fara ekki á fund hjá Alþýðubandalaginu um það efni síðastlið-
ið mánudagskvöld. Karl Th. Birgisson fórnaði sér
fyrir starfið og skrifaði þessa skýrslu:
w\
\r-
MyVxutv
25. tv6ve
íé\agsfutvd^ \9°>S
ró\a£s
\tvs

tetaíé\a*sWlS

Helzta niðurstaða
fundarins: Báturinn
sem Ágúst Einarsson
bjó til úr ályktun
Sósíalistafélagsins
(áður Vinstri sósíal-
ista, áður Fylkingar-
innar).
Albaníu-Valda
Eg er einn af eitthvað á
þriðja hundrað þúsund
Islendingum sem aldrei
hafa farið á fund hjá Alþýðu-
bandalaginu. Ég hef heldur
ekkert saknað þess sérstak-
lega. Ekki beðið í spreng eftir
tilkynningu í Vikublaðinu um
næsta fund hjá ABR. Kannske
átti ég of mörg samtöl við
Mörð vin minn Árnason á
meðan hann var enn innan
dyra í þessum klúbbi, mundi of
vel eftir sögum af plottum,
hurðaskellum, svikabrigzlum
og skömmum. Kannske voru
það líka óljósari æskuminning-
ar um að pólitískir fundir eru
yfirleitt frekar árangursrýrar
samkomur.
Þess vegna var þetta dáldið
vandræðalegt þarna á mánu-
dagskvöldið á fundi Alþýðu-
bandalagsins um sameiningu
vinstrimanna. Mættur töluvert
fyrir auglýstan fundartíma.
Enginn á staðnum. Og þó.
Kannske tíu manns, en allir
svo heimavanir og féllu svo vel
saman inn í andrúmsloftið að
þeir sáust varla. Sem var
merkilegt, því þeir voru mikið
ólíkir. Þarna var verkalýðsarm-
urinn, mættur beint úr vinn-
unni í gallanum eins og á auð-
vitað að gera þegar maður er í
verkalýðsflokki. Fulltrúi rót-
tækra menntamanna var á sín-
um stað, ábúðarfullur og ná-
kvæmlega á réttum aldri til að
hafa komið upp rétt á eftir ‘68-
kynslóðinni og lent í ruglingn-
um með Fylkinguna, Eik-ml,
KSML og það allt. Einn og einn
sovétkommi sem hefði nú aldr-
ei látið þvíumlíkt rugla sig í
ríminu; þennan þarna sá ég
síðast fyrir þrettán árum á
rússneskunámskeiði hjá MÍR.
Þá var enn allt í föstum skorð-
um og enginn einu sinni búinn
að læra að bera nafn Gorbac-
hevs fram.
Yfir þeim öllum var einhver
alvöru- og þó tortryggnisvipur.
Það er erfitt lífshlutskipti að
vera fulltrúi hins góða gegn
hinu vonda í heiminum.
Hverjir voru ekki hvar
En svo lifnaði yfir húsinu.
Inn tíndist hver hálfkratinn á
fætur öðrum svo taldist á ann-
að hundraðið áður en yfir lauk.
Ekki þekkti ég þau andlit nema
fáein, en ekki var síður merki-
legt hverjir voru ekki á staðn-
um.
Mest áberandi: ekki einn ein-
asti þingmaður Alþýðuflokks-
ins, nema sá sem_ sat við há-
borðið. Hvar var Össur? Guð-
mundur Ámi? Rannveig? Og
vel að merkja: þarna var ekki
einn einasti krati yfirleitt, fyrir
utan Vilhjálm Þorsteinsson
tölvuséní, en hann er nú hálf-
gerður BJ-ari inn við beinið og
telst seint til eðalkrata.
Annað áberandi: ekki einn
einasti þingmaður Alþýðu-
bandalags, nema Svavar, enda
Iélegur flokkseigandi sem léti
sig vanta á svona fund. Tveir
til viðbótar sátu raunar við há-
borðið og enginn átti beinlínis
von á Hjörleifi eða Steingrími
J. Og þá eru svosum ekki
margir eftir.
En þarna voru að minnsta
kosti tveir þriðjuhlutar þing-
flokks Kvennalistans og Sam-
einingartáknið sjálft, borgar-
stjórinn, gekk í salinn þegar
liðið var á kvöld.
Og mættir voru auðvitað all-
ir tiltækir þingmenn og vara-
þingmenn Þjóðvaka. Þakka
skyldi þeim.
Eg tyllti mér og hlustaði.
Það er hægt að súmmera
ræður frummælenda upp með
einu orði: óeftirminnilegar.
Kristín Ástgeirsdóttir var á því
að fólk þyrfti að tala saman og
gera upp við sig hvað það
vildi, hvers konar þjóðfélagi
það vildi lifa í, áður en lengra
væri haldið. Það var ekki rætt
frekar. Jóhönnu Sigurðardótt-
ur þótti aldrei hafa verið jafn-
mikil alvara í sameiningartali.
Það er rétt; fyrir Þjóðvaka virð-
ist það vera beinlínis dauðans
alvara. Jón Baldvin Hanni-
balsson sagði að nauðsynlegt
væri að ná í jafnaðarmennina í
Sjálfstæðisflokknum. Þeim var
ekki boðið á þennan fund.
Margrét Frímannsdóttir var
að flýta sér, sagði að ekki væri
langur tími til stefnu, þótt kjör-
tímabilið, bæði hennar og
þingsins, sé rétt nýhafið. Bene-
dikt Davíðsson, sem mér skild-
ist að væri þarna fulltrúi ASÍ,
þar sem stærsta stéttarfélagið
er undir forystu sjálfstæðis-
Krístín Ástgeirsdóttir: Skilgrein-
ingardauði.
Jón Baldvin: Jafnaðarmennimir
eru í Sjálfstæðisflokknum.
manns, var ekki viss um hvort
sameina ætti jafnaðarmenn.
Sjálfur er hann þessa dagana
að sameina ASI. Ögmundur
Jónasson, þarna formaður
BSRB, kvartaði undan ofbeldi
sem stjórnmálamenn beittu
hver annan og sérstaklega
væru þeir vondir við Kvenna-
Iistann. Góður við lítilmagn-
ann, Ömmi frændi.
Jamm. Þannig var nú það.
Sósíalistar grípa
til aðgerða
En viti menn.
Upp stóð í sal Þorvaldur
Þorvaldsson, stundum kallað-
ur Albaníu-Valdi, kannske af
því sem einhver sagði, að síð-
ast hefði sést til hans syngj-
andi dýrðaróð til Envers Hox-
ha. Hvað sem því líður hélt
hann töluverða ræðu um fé-
lagslegt réttlæti sem snerist nú
um annað en einhver skatta-
tæknileg útfærsluatriði. Svei
mér ef var ekki einhver marx-
ískur tónn í honum. Lengi von
Jóhanna Sigurðardóttir: Dauðans
alvara.
Benedikt Davíðsson: Upptekinn við
að sameina ASÍ.
á einum.
Ekki leið á löngu þar til Al-
baníu-Valdi var farinn að
spranga um salinn og dreifa
ályktun frá Sósíalistafélaginu
gegn árásum ríkisstjórnarinn-
ar á velferðarkerfið. Einhver
mér fróðari um sögu vinstri fé-
laga hélt að einu sinni hefði
þetta kompaní heitið Vinstri
sósíalistar og þar áður bara
Fylkingin. Það kann rétt að
vera — að minnsta kosti var
ályktað um nauðsyn þess, að
alþýðan gripi til aðgerða.
Alþýðan í salnum rótaði sér
ekki.
Hreinsanirnar
En þetta var nú eina lífsmark-
ið í bili. Það var ekki fyrr en Ög-
mundur tók aftur til máls og
flutti afar góðhjartaða og hríf-
andi ræðu um vonda menn
sem leggja skatta á sjúklinga að
aftur kom í ljós að salurinn var
ekki alveg sofandi. Tveir ein-
stæðingar úti í sal leyfðu sér
meira að segja að klappa fyrir
Ögmundur Jónasson: Ekki þetta
ofbeldi.
Margrét Frímannsdóttir: í tíma-
þröng.
honum. Reyndar bara tvö eða
þrjú klöpp, en klöpp samt.
Þannig Ieið og beið. Og leið
og beið.
Og svo, öllum að óvörum,
tók til máls Kristín Ástgeirs-
dóttir, sem þá hafði þagað í
heila klukkustund. Hennar inn-
legg að þessu sinni var hvursu
hættulegt það væri að skil-
greina hlutina of mikið. Á
Kvennalistamállýzku væri
meira að segja notað hugtakið
„skilgreiningardauði" yfir hug-
myndir sem hefðu orðið þess-
um ófögnuði að bráð. Salnum
til nokkurrar kátínu skilgreindi
hún þetta í ögn of löngu máli,
en sú kátina var, sýndist mér,
blandin ákveðinni samúð.
Skilningurinn var nefnilega sá,
að Kvennalistakonur væru ekki
með í þessu partíi af því að
þær langaði til þess, heldur
væri þetta eina partíið sem
stæði þeim til boða þessa
dimmu daga og vikur.
Ekki hafði Kristín fyrr minnt
á tilvist sína (og Kvennalist-
ans) en forseti ASÍ tók til máls,
og þá eftir mun lengri þögn en
Kristínar. Reyndar lágu honum
mest á hjarta svik kratanna og
framhjáhald með íhaldinu í
verkalýðshreyfingunni hér fyrr
á öldinni. í framhaldi spruttu
upp frjóar umræður um hver
hefði svikið hvern og hvursu
oft.
Þetta var öllu kunnuglegri
umræða og auðmeltari. Enda
kom upp púki í Merði Árna-
syni, sem spurði hvort Ög-
mundur væri ekki búinn að
segja býsna oft að Alþýðuflokk-
urinn væri hægra megin við
Sjálfstæðisflokkinn og hvort
það tæki því nokkuð að ræða
sameiningarmál við hann. Og í
beinu framhaldi, hvort ekki
væri eðlilegast að Ömmi gengi
af fundi í stað þess að eyða
tíma sínum í þetta.
Þetta var skemmtilegra.
Semí-stalínískar hreinsanir og
mönnum vísað á dyr. Almenni-
legt stoff. Enda var Mörður hér
á gömlum heimavelli og þóttist
greinilega þekkja hefðirnar.
Það hitnaði. Ungur maður
gekk skrefinu lengra en Mörð-
ur og stakk upp á að gamlingj-
unum við háborðið, sem gætu
ekki talað um neitt nema mis-
jafna fortíðina, yrði skipt út fyr-
ir yngra og skapbetra fólk. Ekki
bara henda Ömma út, heldur
öllu genginu.
Fyrir þessum unga manni
var klappað tiltölulega hraust-
lega og tekið undir „heyr,
heyr“.
Én það var hápunkturinn.
Gamlingjarnir lögðust í vörn og
sáu til þess að umræðan fékk
eðlilegan og tímabæran dauð-
daga.
Það væri þó ósanngjarnt að
segja að fundurinn hefði verið
niðurstöðulaus. Aksjón Alban-
íu-Valda var ekki til einskis
þegar allt kom til alls. Sessu-
nautur minn, útgerðarmaður á
Aiþingi, hafði dundað sér við
að handfjatla ályktun Sósíal-
istcifélagsins á þann hátt einan
sem honum fannst við hæfi.
Hann bjó til úr henni vandaðan
bréfbát.
Kannske ekki alveg sú al-
menna uppreisn sem
Sósíalistafélagið hefði helzt
kosið. En viðbrögð þó.