Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1950, Blaðsíða 10

G90
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
úr leiri og þekja þá með pálma-
blöðum. Ekki eru kofarrir stórir,
um 3 njetra á hvern veg, því að
bvggingarefnið er svikult. Sumir
treysta þó leirinn með því að draga
sementshúð utan á hann, en fyrir
kom það að heilir veggir hrundu
út á götuna.
Hjer er einn samfeldur frum-
skógur alt um kring og víða svo
þiettur að ófært er mönnum í gegn
um hann. Pálmatrje eru mest næst
ánni. en lauftrje þegar inn í skóg-
inn dregur. Og í þessum skógi er
svo fjölskrúðugt dýralíf, að því er
ekki hægt að lýsa svo að íslending-
ar skilji eða geti gert sjer fulla
grein fyrir því.
Það eru nú fyrst skordýrin, þús-
undir tegunda. Alt morar af þeim
og það er eins og jörðin sje kvik
hvar sem maður gengur. Mörg eru
þau skrautleg mjög og í öllum regn
-bogans litum. Hættulegastar eru
flugumar, moskito-flugan, sem
veldur gulu. hitasóttinni og tse-tse-
flugan, sem veldur svefnsýki. Sum
skordýranna veittu okkur heim-
sóknir um nætur og þótti mjer þau
engir. aufúsugestir. Það voru sala-
möndrur, leðurblökur og snákar,
en margir þeirra eru hættulegir.
Einkennilegt skordýr er eldflugan,
sem grænt ljós stafar af í myrkri.
Um dýrin er það að segja, að þau
eru fæst hættuleg, nema hljebarð-
ar og snákar og svo krókódílar í
ánni. Ljón sjást hjer tæplega og
ekki fyr en lengra kemur upp með
ánni. Þó eru hjer í skógum villi-
naut af indversku kyni. Þau eru
steingrá að lit og guldröfnótt, hafa
stóran og einkennilegan fituhnúð á
herðakambi, em stórhvrnd og
mannýg og betra að verða ekki
fyrir þeim. Þessi naut virðast þola
bit tse-tse flugunnar. í ánni eru
flóðhestar, þótt þeir sjáist hjer
sjaldan, en hjer er mikið af ýmsum
öpum og gazellum, viltum kanín-
um og hreysiköttum.
—* • • . *
Fuglategundir em hjer óteljandi,
alt frá stórum hrægömmum að
kanarifuglum, sem ekki eru stærri
en fingurköggull.
Hættulegt er að ferðast hjer um
skógana vegna þyrna og þistla, og
svo getur maður átt von á því að
fá ofan á sig stórar pálmagreinar,
sem hrvnja af trjánum, eða þá
kokoshnetur, sem eru á stærð við
mannshöfuð. Hjer eru þrjár teg-
undir af pálmum, kókospálminn,
ohupálminn (sem pálmavín fæst
úr) og þriðji pálminn, sem aðal-
lega er notaður til efniviðar og elds
-neytis. Þýðingarlaust er þó að
byggja timburhús hjer, því að hinn
svonefndi hvíti maur ræðst á þau
og etur þau sundur, svo að þau
geta hrunið yfir fólkið. Pálmablöð-
in eru til margra hluta nytsamleg.
tJr trefjum þeirra eru gerð reipi til
að binda bagga og snæri til að
kippa fisk upp á. Pálmablöðin eru
um tveir metrar í þvermál og eru
notuð í húsaþök, eins og áður segir,
en einnig eru þau höfð fyrir regn-
hlífar.
Sólbruni.
STÆRSTU bygðirnar hjer nær-
lendis, eru Yundum og Bathurst,
höfuðborgin. í Yundum er flug-
völlurinn, eins og fyr er getið, og
þar er talsvert margt af Evrópu-
fólki, en í Bathurst er það miklu
færra, ekki nema um 400, aðallega
Frakkar, sem versla þar.
Bathurst stendur á hólma við ósa
Gambíufljóts að sunnan og er þar
hafnlaust að kalla, nema fyrir smá-
báta og pramma. Skip liggja við
festar úti í fljótinu, en það er geisi
vatnsmikið og straumþungt, en
skipgengt um 200 mílur inn í land.
Bathurst er miklu minni bær en
Dakar, enda yngri. Það eru ekki
nema um 100 ár síðan Evrópumenn
settust þar að, fyrst Frakkar og svo
Englendingar. Þó eru í Bathurst
ýmis nútíma þægindi svo sem raf-
magn og vatnsleiðsla. Þar eru 3
kvikmyndahús, pósthús, slökkvi-
stöð og fallegir skrautgarðar með
kókospálmum og al’skonar skraut-
blómum, þar á meðal alla vega lit-
um rósum, sem eru um þverhönd
að stærð.
Nú er að segja frá því að jeg
sólbrann svo hastarlega þegar jeg
var kominn til Gunjar, að jeg varð
að fara í Viktoriuspítalann í Bat-
hurst og liggja þar í 4 daga. Þetta
er gömul bygging, frá 1853, stein-
steypt og tvær hæðir. Þar eru stór-
ar og rúmgóðar sjúkrastofur, bað
og snyrtiherbergi. Alt er raflýst
og í lofti eru stórar vindsnældur til
þess að kæla andrúmsloftið.
Jeg lenti í stofu hjá 75 ára göml-
um skoskum skipstjóra. Hann hafði
siglt í 59 ár, en varð nú að hætta
sökum lasleika og átti að sendast
heim með flugvjel frá Dakar. Hann
kvaðst mundu sakna suðursins er
hann kæmi heim, sakna hinna yl-
hýru og vinalegu stranda alt frá
Hong Kong til Panama. Á kvöldin
sýndi hann mjer stjörnuhvelið,
benti mjer á suðurkrossinn og pól-
stjörnuna, sem hjer er alveg niður
við sjóndeildarhring. — Þá sýndi A
hann mjer einnig svöluhreiður
þakinu og töldum við þau þar 40.
Stundum fór jeg út í Macarty Park
til að horfa á knattspyrnu og „base-
fall*. Á kvöldin ljek hljómsveit ut-
an við landstjórahöllina, voru ein-
göngu Svertingjar í henni og ljeku
ágætlega.
Verstöðin.
ÞÓTT Gunjar sje langt inni í landi,
var okkur ætlað að stunda veiðar
og útbúa veiðarfæri á meðan við
biðum eftir skipinu. í Yundum var
veiðarfæragerðin og þar var Skot-
inn Addison, en við Frakkinn Bo-
cage, altaf kallaður Búkas, áttum
að stunda veiðarnar. Ókum við því
á hverjum degi til strandar og höfð
-um þar tvo nýa enska báta með