Alþýðublaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 8

8 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
skömmu síðar má segja að þú hafir
ekkert opinberlega komið nálcegt
stjómmálum. Var það ákvörðun sem
þú tókst?
Já. Ég var búinn að sitja á Alþingi í
32 ár. En mér fannst ég eiga ýmislegt
ógert í Háskólanum. Ég skrifaði stóra
kennslubók í rekstrarhagfræði, í þrem
bindum. Og ég tók að kenna fískihag-
fræði, þar sem hugmyndin um veiði-
gjald kemur mjög við sögu, og samdi
raunar einnig kennslubók í þeirri grein.
Um það mál hef ég skrifað mikið, bæði
hér heima og erlendis.
Alþýðuflokkurinn var í ríkisstjórn
1987-95. Hvað finnst þér um frammi-
stöðu hans áþeim tíma?
Hann kom fram mörgum merkum
málum. Það var hans verk að lögfest
var að fiskistofnamir væru sameign
þjóðarinnar. Barátta Jóns Baldvins fyrir
aðild íslands að Evrópska efnahags-
svæðinu mun skapa honum heiðurssess
í sögu íslenskra utanríkismála. Jón Sig-
urðsson reyndist nútífnajafiiaðarmaður
í orðsins besta skilningi og hafði for-
göngu um margar umbætur í viðskipta-
málum. Og Sighvatur Björgvinsson tók
með miklum myndarskap og af réttsýni
á erfiðum verkefnum á sínu starfssviði.
Stundum er sagt að Alþýðuflokkur-
inn haji fjarlœgst hugsjónir sínar; hann
sé jafnvel kominn hcegra megin við
Sjálfstceðisflokkinn. Hvert er þitt mat -
er Alþýðuflokkurinn trúr grundvallar-
hugsjónum st'num eða kaldlyndur
frjálshyggjuflokkur?
Alþýðuffokkurinn fylgir og á að
fylgja nútímajafnaðarstefnu. Hann er
trúr þeirri gömlu grundvallarhugsjón
jafhaðarstefnunnar að auka beri rétdæti
og mannhelgi í þjóðfélaginu, - að þeim
sem betur mega sín beri siðferðileg
skylda til þess að fóma hluta af hag-
sæld sinni til þess að bæta hlut hinna
sem minna mega sín. En hann er nú-
tímalegur flokkur í þeim skilningi að
hann fýlgir ekki lengur alfsheijar þjóð-
nýtingu og áætlunarbúskap. Hann telur
markaðsbúskap, heiðarlega samkeppni
og heilbrigð viðskipti tryggja meiri
hagkvæmni í efnahagslífmu og þannig
bæta skilyrði til þess að auka réttlæti.
Hið óljósa félagshyggjuhug-
tak ruglar menn í ríminu
Hver er skýringin á því að íslenski
jafnaðarmannaflokkurinn hefur jafnan
verið dvergur í samanburði við nor-
rcena jajhaðannannaflokka - varla er
það allt saman Héðni að kenna?
Á þvf er aðeins ein skýring: Ranglát
kjördæmaskipun. Þegar íslendingar
fengu heimastjóm 1904 og urðu sjálf-
stæðir í raun og vem vanrækti Alþingi
að breyta kjördæmaskipuninni, sem
orðin var 30 ára gömul, þótt þjóðfélag-
ið væri gerbreytt. Jafnaðarmannaflokk-
•5
S
I
í
Einkabókhaldið
trevstir fiármál heimilisins
Einkabókhaldið er nýtt og notendavænt forrit
til þess að halda utan um fjármál heimilisins og gera
fjárhagsáætlanir. Forritið er afar einfalt í notkun,
valmyndir eru skýrar og músin er notuð við allar skipanir.
Einkabókhaldiö auðveldar þér aö:
EINKAi/
bókhald
• Koma betra skipulagi á útgjöldin
• Reikna út greiðslubyrði lána miðað við mismunandi forsendur
• Sjá greiðslustöðuna
• Meta áhrif fjárfestinga og tekjubreytinga á greiðslustöðuna
• Reikna út ávöxtun innlána
• Áætla mánaðarlegar tekjur og útgjöld heimilisins
Einkabókhaldið er fyrir PC tölvur, 386 eða öflugri.
ítarleg notendahandbók fylgir
- betri mynd á fjármálin
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
Heimasíða: http://www.centrum.is/lbank/
Jón Baldvin Hannibalsson: „Bar-
átta hans fyrir aðild íslands að EES
mun skapa honum heiðurssess í
sögu íslenskra utanríkismála."
Sighvatur Björgvinsson: „Tók af
miklum myndarskap og réttsýni á
erfiðum verkefnum."
ur gat ekki átt heilbrigða vaxtarmögu-
leika í þjóðfélagi sem mótaðist af ein-
menningskjördæmum í dreifbýli. Hann
fékk því ekki framgengt að hér væri
komið á hliðstæðri kjördæmaskipun og
var á hinum Norðurlöndunum, og má
sumpart sjálfum sér um kenna, einsog
ég vék að áðan. Þegar 60 ára gamalli
kjördæmaskipun var loksins breytt var
ranglætið enn átakanlegt. I kosningun-
um 1934 reyndist fylgi Framsóknar-
flokksins og Alþýðuflokksins nokkum-
veginn hið sama, en Framsóknarflokk-
urinn fékk 15 þingmenn, Alþýðuflokk-
urinn aðeins 10. Þetta misrétti lamaði
flokkinn einnig inn á við og er að
minni skoðun aðalskýringin á því að
hann var eini norræni jafhaðarmanna-
flokkurinn sem klofnaði í tilefni af
samfylkingarboði kommúnista fyrir
stríð.
Áratugum saman hefur verið talað
um sameiningu jafnaðannanna. Marg-
ar tilraunir hafa verið gerðar, en allar
hafa þcer runnið út í sandinn. Er þetta
draumur sem aldrei rcetist?
Ég man vel viðræðumar um samein-
ingu Alþýðuflokksins og Samtakanna á
áttunda áratugnum og þá erfiðleika sem
á þeim vom. Vandkvæðin við að sam-
eina jafnaðarmenn í einum flokki em
sumpart fólgin í því að raunvemlegir
jafhaðarmenn em í öllum flokkum, og
hinsvegar í hinu, að sumir þeir sem
segjast nú vera jafnaðarmenn em það
alls ekki í raun og vem, auk þess sem
hið óljósa félagshyggjuhugtak mglar
menn í ríminu. Ég held að það muni
reynast forystumönnum flokka sem
lengi hafa starfað erfitt að mynda nýjan
flokk jafhaðarmanna. Ef það á að tak-
ast þyrfti nýjan mann eða mann með
snilligáfu og víðsýni Mitterrands. Hon-
um tókst það.
Getur verið að svipuð staða sé kom-
in upp og í byrjun aldar; Að flokkakerf-
ið sé gengið sér til húðar? Getur verið
að markalínur framtíðarinnar í stjóm-
málum verði fremur dregnar eftir af-
stöðu manna til annarsvegar alþjóða-
hyggju og hinsvegarþjóðemishyggju?
Eg hygg að sá nýi heimur sem er í
mótun á grundvelli nýrrar tækni og
breyttra atvinnu- og viðskiptahátta
muni auka nauðsyn á því að taka í vax-
andi mæli tillit til hagkvæmrar og
skynsamiegrar alþjóðahyggju. En ég
held ekki að það muni eða þurfi að
breyta grundvallarþáttunum í þeirri
flokkaskipun sem rikir í Vestur-Evr-
ópu.
Nú þegar Alþýðuflokkurinn fagnar
áttatfu ára afinceli, hvaða ósk áttu hon-
um til handa?
Að hann megni í vaxandi mæli að
sjá árangur af baráttu sinni fyrir fijálsu
og réttlátu þjóðfélagi, fyrir aukinni hag-
kvæmni á öllum sviðum efnahagslífs-
ins, þannig að allir íslendingar geti orð-
ið menntaðri og hamingjusamari. ■