Morgunblaðið - 30.01.2001, Blaðsíða 43

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. JANÚAR 2001 43
ÞAÐ er með ólík-
indum að fylgjast með
þróun umræðna þessa
dagana vegna bréfa-
skipta forseta Alþingis
og forseta Hæstarétt-
ar og fleiri atburða
sem átt hafa sér stað í
kjölfar dómsins í máli
Öryrkjabandalagsins.
Nú á að draga Hrafn
Bragason til ábyrgðar
fyrir dómgreindar-
skort þann sem bréfa-
skiptin bera með sér,
fyrst hjá forseta Al-
þingis Halldóri Blön-
dal og síðar forseta
Hæstaréttar Garðari
Gíslasyni. Hrafn er sagður hafa
hringt einkasímtöl sem virðast eiga
að réttlæta gjörðir forsetanna
tveggja! Fyrst hringdi Hrafn í rit-
ara nokkurn hjá nefnd ríkisstjórn-
arinnar sem undirbjó frumvarps-
gerðina, en þeir Hrafn og ritarinn
ku hafa unnið saman um skeið og
vera vel kunnugir. Síðan átti Hrafn
að hafa gerst sekur um að hafa
hringt í ríkislögmann til að segja
honum hvernig túlka mætti dóm-
inn. Forsætisráðherra og hans náni
ráðgjafi Jón Steinar Gunnlaugsson
fara mikinn um þátt Hrafns í bréfa-
skiptamálinu og er engu líkara en
hann beri nú ábyrgð á uppátæki
forsetanna tveggja. Það er að
minnsta kosti bent á símtöl Hrafns
til að réttlæta gjörðir þessara
handhafa tveggja greina ríkisvalds-
ins. Það má skilja það svo að vegna
símtala Hrafns hafi Halldór orðið
að senda Garðari bréf, til að
hreinsa ríkisstjórnina af ljótum
áburði stjórnarandstöðunnar og
Öryrkjabandalagsins. Vegna sím-
tala Hrafns og árása á ríkisstjórn-
ina hafi Garðar einnig neyðst til
þess að svara, þótt honum hljóti að
vera kunnugt um að Hæstiréttur á
ekki að vera einum eða neinum til
ráðgjafar um lögfræðileg efni eða
gefa álit á eigin dómum! Það er
einnig afar sérkennilegt að þeir
flokksfélagar, lögfræðingarnir Jón
Steinar Gunnlaugsson og Davíð
Oddsson, segjast ekki sjá mun á
bréfaskriftunum á milli forsetanna
tveggja annars vegar og hins vegar
samtölum Hrafns við ritara nefnd-
arinnar og ríkislögmann. Það hlýt-
ur að vera mikið áhyggjuefni að
forsætisráðherra þjóðarinnar og
þaulreyndur hæstaréttarlögmaður
eins og Jón Steinar Gunnlaugsson
skuli ekki gera grein-
armun á því þegar ein-
stakir dómarar
hringja einkasamtöl
og þegar handhafar
tveggja greina ríkis-
valdsins skiptast form-
lega á bréfum sem
beitt er stjórnvöldum
til hagsbóta í deilumáli
á Alþingi. Mér er ekki
kunnugt um innihald
símtala Hrafns, hafi
þau átt sér stað með
þeim hætti sem fullyrt
er, en ég geri þó ráð
fyrir að fordæmi séu
fyrir því að dómarar
tjái sig um dóma í
einkasamtölum. Það eru hins vegar
ekki fordæmi fyrir því að dóms-
forseti túlki dóm Hæstaréttar
formlega á þann hátt sem gert var
með bréfi Garðars Gíslasonar.
Einkum er bréf Garðars alvarlegt í
ljósi þess að allir meðdómendur
hans í dómi Öryrkjabandalagsins
voru á móti því að bréfi Halldórs
Blöndal yrði svarað. Og það var á
engan hátt óeðlileg afstaða af
þeirra hálfu, burtséð frá því hversu
mörg einkasímtöl þeir kunna að
hafa hringt til að tjá sig um dóm-
inn. Bréfaskipti forseta Alþingis og
forseta Hæstaréttar eru ógn við
sjálfstæði dómstóla og þrígreiningu
ríkisvaldsins og það að einn dóm-
enda í málinu hafi hringt umrædd
símtöl gerir ábyrgð forsetanna
engu minni. Þeirra verður minnst í
stjórnskipunarsögu landsins fyrir
þessi bréfaskipti og ég leyfi mér að
fullyrða að athæfisins verður seint
minnst sem jákvæðs atburðar í þró-
un íslensks lýðræðis.
Handhafar ríkis-
valds á hálum ís
Bryndís
Hlöðversdóttir
Höfundur er alþingismaður fyrir
Samfylkinguna.
Hæstiréttur
Bréfaskipti forseta
Alþingis og forseta
Hæstaréttar, segir
Bryndís Hlöðversdóttir,
eru ógn við sjálfstæði
dómstóla og þrígrein-
ingu ríkisvaldsins.
Umboðs- og heildverslun
Nethyl 3-3a - 110 Reykjavík
Sími 53 53 600 - Fax 567 3609
Læstir
fataskápar
fyrir vinnustaði
Netverslun - www.isold.is
Læstir
skólaskápar
Heimsferðir opna þér leiðina til Ítalíu á
verði sem hefur aldrei sést fyrr á Íslandi.
Vikulegt flug alla föstudaga til Mílanó,
þessarar háborgar lista og tísku í
heiminum. Hér kynnist þú listaverkum Leonardo da Vinci, Scala óperunni með
frægustu listamönnum heimsins, hinum fræga miðbæ, þar sem Duomo dómkirkjan
gnæfir yfir, hinni þekktu verslunargötu Galeria Vittorio Emanuele II, ráðhúsinu,
glæsilegustu verslunum heimsins, listasöfnum og nýtur lífsins í þessu menningarh-
jarta Evrópu.
Toscana, Feneyjar, Róm, Flórens eða Pisa
Frábært verð á flug og bíl og þú getur valið um ótrúlegan fjölda spennandi áfan-
gastaða í aðeins nokkurra klukkustunda aksturs-fjarlægð:
Flórens - Assisi - Verona - Feneyjar - Róm - Pisa - Lago di Garda - Lago di Como
- Nice - Munchen - Zurich - Salzburg - Vín.
300
sæti til
Mílanó
í sumar frá
19.900*
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Verð kr. 19.900
Gildir fyrir fyrstu 300 sætin sem
bókuð eru til Mílanó í sumar. M.v.
hjón með 2 börn, 2-11 ára.
Skattar, kr. 2.495 fyrir fullorðinn, kr.
1.810 fyrir barn, ekki innifaldir.
Verð kr. 22.400
Flugsæti fyrir fullorðinn.
Skattar kr. 2.495 ekki innifaldir.
Millilent í Kaupmannahöfn á báðum
leiðum.
Flug alla föstudaga
Brottför frá Keflavík kl.17.10
Flug heim á
miðvikudagsmorgnum
Á SÍÐASTA lands-
fundi Sjálfstæðis-
flokksins var það sam-
þykkt að flokkurinn
myndi í framtíðinni
beita sér fyrir því að
tekjutengingum yrði
hætt þannig að allir,
jafnt hátekjumenn og
aðrir, myndu njóta
góðs af bótum og
styrkjum hvers konar
í framtíðinni. Þetta
var djörf stefnumótun
og hefði kostað ríkis-
sjóð 7,6 milljarða á ári
ef ríkisstjórnin hefði
framkvæmt þetta
stefnumál flokksins
eftir kosningar en eitthvað virðist
vera fyrnt yfir þetta háleita mark-
mið Sjálfstæðisflokksins ef marka
má síðustu atburði.
Í ljósi þessarar markmiðssetn-
ingar flokksþingsins kom það
nokkuð á óvart að þegar Hæsti-
réttur kvað upp þann úrskurð að
skerðing á bótum öryrkja vegna
tekna maka væri óheimil brást
flokkseigendafélag
Sjálfstæðisflokksins
hið versta við og á
málflutningi þeirra nú
undanfarið má helst
heyra að tekjutenging
sé eitthvert mesta
réttlætismál á landi
hér.
Á þessu sést að í
húsi Davíðs eru vist-
arverur margar. Í
einni þeirra hírist nú
litli flokkurinn sem á
sínum tíma ætlaði að
setja fólk í fyrirrúm.
Samkvæmt skoð-
anakönnun virðast
80% þjóðarinnar ekki
aðhyllast skoðun ríkisstjórnarinn-
ar á málinu. Málsvörn ríkisstjórn-
arinnar lýsir ótrúlegum hroka.
Fólk hefur, segja menn þar á bæ,
ekki fengið réttar upplýsingar.
Réttu upplýsingarnar eru hjá
ríkisstjórninni og þar er hinn rétti
skilningur og því mun álit þjóð-
arinnar breytast er áróðursmask-
ína stjórnarflokkanna fer í gang.
Og hver er hann þá þessi hrapalegi
misskilningur sem næstum hefur
valdið trúnaðarbresti milli hæst-
virtra kjósenda og stjórnvalda? Í
viðtali við Halldór Ásgrímsson
núna á dögunum sagði hann frá
því að á fundum sínum á Austur-
landi á dögunum hefði hann tekið
eftir því að stuðningsmönnum hans
kom á óvart að dómur Hæstarétt-
ar snerti ekki alla öryrkja heldur
aðeins lítinn hóp þeirra. Einna
helst mátti á þessari frásögn skilja
að þegar ráðherrann hafði leitt
menn í allan sannleika um þetta
mál hafi þeir skilið rökin fyrir því
að reynt skyldi að fara á svig við
dóminn – hann snerti svo fáa.
Þótt mér þætti þessi niðurstaða
undarleg fannst mér þó hálfu ótrú-
legra að stuðningsmenn ráð-
herrans hafi álitið að bæði ein-
stæðir foreldrar og einstaklingar
sem ekki eru í sambúð hafi orðið
fyrir tekjuskerðingu vegna tekna
maka. En ekki ætla ég þó að draga
þessar upplýsingar í efa.
Halldór þekkir vafalaust sitt
heimafólk betur en aðrir.
Undanfarin ár hefur æ ofan í æ
verið lagt til á Alþingi Íslendinga
að kjör öryrkja skyldu bætt. Næg-
ir að minna á tillögur sem fluttar
hafa verið við afgreiðslu fjárlaga af
sjórnarandstöðuflokkunum um til-
færslu fjármagns til þessara mála-
flokka en meirihlutinn hefur strá-
fellt allar slíkar tillögur og hlýtt á
röksemdir fyrir þeim eins og
gnauðið í vindinum. Nú virðist
manni hins vegar að stjórnarþing-
menn hafi alltaf átt sér þann
draum æðstan að bæta kjör ör-
yrkja. Það hefur aðeins af óút-
skýrðum ástæðum aldrei tekist og
það sem gerir það algerlega ókleift
nú er dómur Hæstaréttar. Því ætla
þeir að klípa af þeim fjármunum,
sem öryrkjum voru dæmdir fyrir
Hæstarétti, 40 milljónir en viður-
kenndu þó í umræðum í þinginu að
þær myndu ekki bjarga neinum,
þetta væri slíkt smáræði, það tæki
því ekki að nota það og að ekki
væri hægt að taka endalaust af
þjóðarkökunni. Þjóðarkökukenn-
ingin gengur út á þá hugmynd,
sem kunnugt er, að einhvern tíma í
óljósri fortíð hafi þjóðarkökunni
verið skipt af mikilli réttvísi og
þótt sægreifar og fleiri hafi gegn-
um tíðina skarað eld að sinni köku
umfram aðra er það lögmál enn
óbreytt að láglaunafólk og ekki
síst öryrkjar beri ábyrgð á rétt-
látri skiptingu kökunnar.
Nú er búið að halda á Alþingi
Íslendinga 595 ræður um frum-
varp ríkisstjórnarinnar gegn ör-
yrkjum og búið er að þröngva
frumvarpinu gegnum þingið. For-
setinn búinn að undirrita og virð-
ast nú blasta við frekari málaferli
til að ná þeim sjálfsögðu mannrétt-
indum sem dómur Hæstaréttar frá
19. des. boðaði.
Það blasir því við að þær frænk-
ur, sanngirnin og skynsemin, hafa
lotið í lægra haldi að þessu sinni
eins og stundum áður. En við því
er ekki annað að segja en að þótt
orusta hafi tapast er stríðið ekki
enn þá á enda kljáð. Áfram verður
barist til sigurs.
Stríðið er ekki á
enda kljáð
Sigríður
Jóhannesdóttir
Tekjutenging
Það blasir því við að þær
frænkur, sanngirnin og
skynsemin, segir Sig-
ríður Jóhannesdóttir,
hafa lotið í lægra haldi
að þessu sinni eins og
stundum áður.
Höfundur er alþingismaður.
www.mbl.is