Morgunblaðið - 13.03.2001, Side 26

LISTIR
26 ÞRIÐJUDAGUR 13. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
GUNNAR Kvaran listfræðingur
hefur verið ráðinn forstöðumaður
Astrup-Fearnley-listasafnsins í
Ósló. Hann hefur störf við safnið
1. september nk. en síðastliðin
fjögur ár hefur hann veitt Lista-
safninu í Bergen forstöðu.
Gunnar kveðst í samtali við
Morgunblaðið mjög spenntur að
takast á við nýja starfið. „Astrup-
Fearnley-listasafnið er einkasafn
sem einbeitir sér að alþjóðlegri
myndlist, sérstaklega samtímalist.
Safnið var opnað árið 1993 og á
síðastliðnum árum hefur það
markað sér sérstöðu með mjög
metnaðarfullum alþjóðlegum sýn-
ingum en það hefur haft mögu-
leika á að kaupa inn myndlist sem
varla nokkur önnur listasöfn í
Skandinavíu hafa getað leyft sér.
Markmið safnsins er að betrum-
bæta safneignina og styrkja hana,
með séráherslu á bandaríska og
evrópska samtímalist, og fylgja því
eftir með sýningum. Þetta hefur
gengið mjög vel hjá safninu síðast-
liðin ár. Mér er boðið að taka við
stjórn safnsins og þróa það, bæði
hvað varðar innkaup og sýning-
arstefnu. Þetta er mjög spennandi
verkefni, sérstaklega vegna þess
að Astrup Fearnley er safn sem
beinir sjónum sínum fyrst og
fremst að því nýjasta eða síðast-
liðnum tveimur áratugum í sam-
tímalistinni – og hefur líka mögu-
leika á að gera það að
raunveruleika,“ segir Gunnar.
Safnið er í eigu Astrup Fearn-
ley-fjölskyldunnar í Ósló, sem rek-
ur samnefnt fyrirtæki. „Þetta er
mjög gamalgróið fyrirtæki í Ósló
og fjölskyldan hluti af gömlu
norsku borgarastéttinni. Þetta fólk
hefur alla tíð verið í mjög nánum
tengslum við listheiminn. Í dag
eru þetta fyrst og fremst skipa-
miðlarar og fjármálamenn. Nú er
aðeins einn eigandi að þessu stóra
fyrirtæki og hann er jafnframt
stjórnarformaður safnsins, þannig
að þetta er mjög sérstök staða,“
segir Gunnar og bætir við að segja
megi að Astrup Fearnley liggi á
sama metnaðarplani og söfnin
Louisiana í Danmörku og Moderna
Museet í Svíþjóð.
Þó að Gunnar sé fullur tilhlökk-
unar að takast á við nýja starfið
kveðst hann hafa átt góð ár í
Bergen. „Þetta er búið að vera
mjög spennandi hérna líka, ég hef
fengið mjög góða vinnuaðstöðu og
hér ríkir mikill metnaður varðandi
safnið. Hér er feykilega gott safn
af alþjóðlegri myndlist, alveg frá
tólftu öld og fram til samtímans,
þó að samtíminn sé kannski veik-
asti hlekkurinn í keðjunni,“ segir
hann. Gunnar mun starfa við safn-
ið í Bergen til ágústloka og verður
áfram ráðgjafi við safnið.
Gunnar Kvaran ráðinn
forstöðumaður Astrup
Fearnley-safnsins
Ljósmynd/Scanpix
Gunnar Kvaran listfræðingur færir sig senn frá Bergen til Óslóar.
MJÖG góð aðsókn var að fræðslu-
og skemmtidegi Listasafns Reykja-
víkur á sunnudaginn, þar sem gest-
um og gangandi var boðið upp á
skoðunarferðir undir yfirskriftinni
Lifandi leiðsögn – Sunnudags-
listauki í Listasafni Reykjavíkur.
„Mestur fjöldinn mætti í Ásmund-
arsafn, eða um 300 manns, nærri því
eins margir og komu á opnunardag-
inn,“ segir Soffía Karlsdóttir, kynn-
ingarstjóri Listasafns Reykjavíkur.
Í Ásmundarsafni stendur nú yfir
sýningin Fjöll rímar við tröll, með
verkum Páls Guðmundssonar frá
Húsafelli og höggmyndum Ásmund-
ar Sveinssonar. Sérstaka athygli
vakti þegar leikið var á steinhörpu
sem Páll hefur gert úr líparíthellum
úr bæjargilinu í Húsafelli.
„Einnig var mjög góð þátttaka í
vísbendingaleiknum á Kjarvals-
stöðum og margir tóku þátt í leið-
sögn um gullpenslana. Í Hafnarhús-
inu var svo mikið fjölmenni að
nauðsynlegt var að skipta hópnum í
tvennt. Við erum mjög ánægð með
að geta vakið athygli á þessari leið-
sögn, sem er alltaf í söfnunum á
sunnudögum, og vonum svo sann-
arlega að fólk viti af þessu, taki við
sér og haldi áfram að nýta sér
sunnudagsleiðsögnina,“ segir
Soffía. Hún leggur áherslu á að leið-
sögnin sé „ekki bara eintal einhvers
spekings,“ heldur samræða gesta
og leiðsögumanns og í sumum til-
fellum einnig listamannanna. Hún
segir að mikið hafi komið af fjöl-
skyldufólki og telur það afar já-
kvætt. Hún kveðst vita af því að
margir gestanna þennan sunnudag
hafi slegið tvær flugur í einu höggi
og mætt í skoðunarferðir í tveimur
safnanna og einhverjir jafnvel farið
á þau öll þrjú.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Frá sýningunni Heimskautslöndin unaðslegu í Hafnarhúsinu.
Fjöldi manns nýtti sér
leiðsögn Listasafns
Reykjavíkur um helgina
Í ODDA, húsnæði heimspekideild-
ar Háskóla Íslands, er nú haldin sýn-
ing á ljósmyndum eftir þýska ljós-
myndarann Till Mayer. Mayer er
fréttaljósmyndari sem hefur sérhæft
sig í myndatökum á átaka- og ham-
farasvæðum. Í fyrra unnu ljósmynd-
arinn og Andri Lúthersson, sendi-
fulltrúi Rauða kross Íslands, fyrir
alþjóða Rauða krossinn í Makedón-
íu. Þar kynntust báðir þeim hörm-
ungum sem nú blasa við gestum
Odda, á annarri hæð hússins.
Það verður ekki annað sagt en
sjón sé sögu ríkari. Það er engan
veginn vert, né mögulegt, að lýsa
sýningunni. Til þess er hún of átak-
anleg en jafnframt mannleg. Mayer
tekst það sem góðum ljósmyndara
sæmir, að ná hinu fullþroskaða
augnabliki þegar svipbrigði lifna og
breytast, og bros bægir frá harmi
eða grátur slekkur gleði. Svipbrigði
fólksins í myndum Mayers eru ekki
svo frábrugðin íslenskri birtu. Þau
sýna hvernig fórnarlömb Balkan-
stríðsins þreyja þorrann í skini og
skúrum, oft á barmi örvæntingar.
Það er áberandi hve margt af fólk-
inu í myndum Mayers er af þeirri
tegund manna sem gegnum aldirnar
hafa verið á hrakhólum með sam-
félagslegt skjól. Þetta eru sígaunar
og geðfatlaðir, en þótt slík mengi eigi
fátt sameiginlegt – annað sé þjóð-
flokkur en hitt tegund sjúklinga –
hafa hvorir tveggju mátt þola smán
og ofsóknir frá meðbræðrum sínum.
Svo eru það blessuð börnin, og
gamalmennin – aldraðar konur
fremur en karlar, því þeim hefur oft-
ar verið komið fyrir kattarnef – sem
gjarnan eru uppistaðan í flótta-
mannabúðunum í Dare Bombol og
Stenkovec. Ófáar myndir sýna hve
sterkir þessir einstaklingar eru í
eymd sinni, eða hve stutt er í vinátt-
una og verndarhvötina, þær kenndir
sem stríðandi aðilar hefðu betur
ræktað en vopnaburðinn.
Sígaunadrengirnir tveir í sam-
vinnubúðum Rauða krossins í Dare
Bombol og vistmennirnir á geð-
sjúkrahúsinu í Demir Kapija eru von
þessa heims; sannir sólargeislar í
ósómanum. Þeir sanna að ekki þarf
mikla burði til að auðsýna ómælda
mennsku og kærleika. Hér er vissu-
lega frábær sýning fyrir alla, unga
sem aldna, karla sem konur.
Heimsósómi
MYNDLIST
O d d i , H á s k ó l a
Í s l a n d s
Til 16. mars.
LJÓSMYNDIR
TILL MAYER
Halldór Björn Runólfsson
Ljósmynd/Till Mayer
Ein af eftirminnilegum ljósmyndum Till Mayer á annarri hæð Odda.
ÞRIÐJU burtfararprófstónleikar
þessa árs frá Tónlistarskólanum í
Reykjavík verða haldnir í Salnum í
Kópavogi í kvöld kl. 20 en þá þreyt-
ir Freyr Guðmundsson trompet-
leikari burtfararpróf sitt frá skól-
anum. „Þetta er allt að smella
saman,“ segir Freyr þegar hann er
spurður hvort hann sé tilbúinn að
ganga á svið í Salnum.
Á efnisskránni eru Fanfare for
St. Edmundsbury fyrir þrjá tromp-
eta eftir Benjamin Britten, Let the
Bright Seraphim, aría úr Samson
eftir Georg Friedrich Händel,
Concertino eftir André Jolivet,
Svíta fyrir þrjá trompeta eftir
Henri Tomasi, Impromptu eftir
Jacques Ibert og Divertimento fyr-
ir trompet, básúnu og píanó eftir
Boris Blacher. Kristinn Örn Krist-
insson leikur með á píanó og einnig
koma fram Margrét Sigurðardóttir
sópran, trompetleikararnir Eiríkur
Örn Pálsson og Ásgeir H. Stein-
grímsson, Sigurður Þorbergsson
básúnuleikari og strengjasveit.
„Ég reyndi að hafa efnisskrána
fjölbreytilega. Ég var orðinn svolít-
ið leiður á því að hafa heila tónleika
þar sem væri bara trompetinn og
píanó, þannig að ég ákvað að hafa
tríó, strengjasveit og söng,“ segir
Freyr og lofar skemmtilegum upp-
ákomum en þvertekur þó fyrir að
ljóstra upp í hverju þær uppákom-
ur felist. „Aðalatriðið er náttúru-
lega að fólkið úti í salnum skemmti
sér,“ segir Freyr. Hann segist hafa
reynt að velja saman verk frá
mörgum mismunandi tímum til
þess að sýna breidd. Flest þeirra
hefur hann verið að æfa frá því í
janúar í fyrra.
„Nei, væntanlega ekki,“ svarar
hann þegar hann er spurður hvort
hann hyggist leggja trompetleikinn
fyrir sig. „Ég er í námi í tölvunar-
fræði við Háskólann í Reykjavík og
held áfram í einkatímum hér heima
meðan ég er að klára það nám – til
þess að halda því opnu ef ég skyldi
skipta um skoðun. Aðalástæðan er
auðvitað sú að það er svo rosalega
erfitt að lifa af því að vera tónlist-
armaður á Íslandi,“ segir Freyr.
„Aðalatriðið að fólkið úti
í salnum skemmti sér“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Freyr Guðmundsson þreytir
burtfararpróf í trompetleik frá
Tónlistarskólanum í Reykjavík í
Salnum í kvöld.