Morgunblaðið - 24.07.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 24. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FRAM kemur í eldsneytisspá Orku-
spárnefndar sem birt var í gær, að á
síðasta ári fór notkun bíla á olíuaf-
urðum fram úr notkun fiskiskipa í
fyrsta sinn, en hlutur bifreiðaflotans
nam 43 prósentum meðan hlutur
fiskiskipa nam 42 prósentum.
Því er jafnframt spáð að hlutur
flugsamgangna aukist mjög á næstu
árum og áratugum og verði á end-
anum í fyrsta sæti. Spáin gerir ráð
fyrir hægri aukningu í olíunotkun
innanlands næstu 30 árin, eða um
fimm prósent, en tvöfaldist nánast,
með sem nemur 80 prósenta aukn-
ingu, í millilandaflutningum.
Spáin endurskoðuð oftar
Fram kom í máli Þorkels Helga-
sonar, orkumálastjóra, á kynning-
arfundi í Orkustofnun, að þrátt fyrir
ætlaða aukningu á flutningum milli
landa hefði það lítil áhrif á skuld-
bindingar þjóðarinnar varðandi los-
un gróðurhúsalofttegunda því milli-
landaflutningar væru enn sem
komið er undanskildir í alþjóða-
samningum svo sem í Kyoto-sátt-
málanum.
Þá sagði Þorkell mikilvægt að
gera sér grein fyrir að spáin byggist
á fyrirliggjandi tölum og staðreynd-
um en taki ekki til fyrirætlaðra
framkvæmda og stefnumótunar.
Jafnframt sagði hann að í ljósi þess
að hversu hratt forsendur gætu
breyst væri verið að íhuga hvort
ekki ætti að endurskoða eldsneyt-
isspána árlega eftirleiðis.
Í spánni eru ástæður mikillar
aukningar olíunotkunar vegna flutn-
inga milli landa helst taldar vera
aukinn ferðamannastraumur til
landsins sem og aukin ferðalög
landsmanna til útlanda. Fram kem-
ur að samhliða miklum hagvexti
undanfarin ár hafi þessi notkun auk-
ist mikið eða um rúm 80 prósent frá
árinu 1995. Spáin gerir ráð fyrir lít-
illi aukningu í flugsamgöngum milli
landa á þessu ári og því næsta, sam-
hliða litlum hagvexti en að svo muni
lifna verulega yfir þessum þætti að
nýju. Gert er ráð fyrir um 90 pró-
sent aukningu til loka spátímabils-
ins og að fjöldi erlendra ferðamanna
á landinu gæti þá verið kominn í
rúm 700 þúsund.
Útblástur
gróðurhúsalofttegunda
Orkuspárnefnd fjallar einnig um
gróðurhúsalofttegundir í spá sinni
og fram kemur að útblástur bifreiða
og bruni á olíu, kolum og gasi í iðn-
aði og orkuverum hafi leitt til mik-
illar losunar koldíoxíðs og hafi
styrkur þess í andrúmslofti nú auk-
ist um 33 prósent frá upphafi iðn-
byltingarinnar. Fram kemur að
langstærsti hluti losunar hér á landi
sé til kominn vegna brennslu elds-
neytis. Spáin gerir ráð fyrir að losun
gróðurhúsalofttegunda vegna olíu-
brennslu innanlands komi nánast til
með að standa í stað næstu þrjátíu
ár í um og yfir 2.200 tonnum á ári.
Hins vegar eigi losun lofttegunda
vegna millilandaflutninga eftir að
aukast um 24 prósent á tímabilinu.
Spáin gerir ráð fyrir að notkun bíla
sem nota aðra orkugjafa en olíu fari
hægt vaxandi og verði hlutfall
þeirra um 15 af hundraði árið 2030.
Þá er gert ráð fyrir að orkunýting
bifreiða haldi áfram að batna en þó
ekki jafn hratt og sl. tvo áratugi en
miðað er við sjö prósent minni elds-
neytisnotkun til loka spátímabilsins.
Spáin endurskoðuð frá grunni
Fram kom að síðasta eldsneyt-
isspá nefndarinnar frá árinu 1995
hafi staðist vel hvað varðar innlenda
notkun, en notkun íslenskra fyrir-
tækja á olíu í millilandaflutningum
hafi verið mun meiri en þá var áætl-
að. Eldsneytisspáin var nú endur-
skoðuð frá grunni og er því nokkuð
breytt frá síðustu spá. Til grundvall-
ar voru lagðar forsendur um þróun
mannfjölda, fiskveiða og flutninga á
landi, í lofti og á legi auk annarra
þátta þar sem eldsneyti er notað. Í
spánni kemur fram að um 90 pró-
sent af olíunotkun landsmanna sé
vegna fiskveiða og samgangna, en
afgangurinn fari til iðnaðar og hús-
hitunar. Notkuninni er skipt niður á
innlenda notkun og notkun ís-
lenskra fyrirtækja á olíu við flutn-
inga milli landa hvort heldur er með
skipum og flugvélum og hvort sem
olían er tekin hér á landi eða erlend-
is.
Nálgast má skýrsluna á Netinu
Orkuspárnefnd hefur starfað í
aldarfjórðung, að því er segir í
spánni, en um er að ræða samstarfs-
vettvang nokkurra helstu fyrir-
tækja, stofnana og samtaka á sviði
orkumála, auk Hagstofu Íslands og
Þjóðhagsstofnunar. Á þessum tíma
mun nefndin hafa gefið út 17 spár
um einstaka orkugjafa, þar af fjalla
fimm um notkun eldsneytis, sex um
notkun raforku, fjórar um húshitun
og tvær um notkun jarðvarma.
Skýrslurnar eru gefnar út í nafni
Orkustofnunar og hefur hún staðið
undir öllum kostnaði við gerð ann-
arra spáa en um raforku sem kost-
aðar eru af stofnuninni og raforku-
fyrirtækjunum. Verkfræðistofan Afl
ehf. vinnur að gerð spánna í umboði
Orkustofnunar og Orkuspárnefnd-
ar. Nálgast má nýjustu skýrslur
nefndarinnar í heild sinni á heima-
síðunni www.orkuspa.is.
Eldsneytisspá Orkuspárnefndar fyrir árin 2001 til 2030 var kynnt í gær
Mikil aukning
í millilanda-
flutningum
Morgunblaðið/Jim Smart
Þorkell Helgason, orkumálastjóri, segir spána byggða á staðreyndum
en ekki stefnumótun líkt og nýleg skýrsla Samgönguráðuneytis.
ENGIN slys urðu á fólki er bílstjóri
jeppabifreiðar sofnaði undir stýri í
Hvalfjarðargöngunum á níunda tím-
anum á sunnudagsmorgun með þeim
afleiðingum að bifreiðin valt.
Lítil umferð var þegar slysið átti
sér stað en göngunum var lokað fyrir
umferð í báðar áttir í um það bil eina
og hálfa klukkustund.
Að sögn lögreglunnar í Reykjavík
urðu einhverjar skemmdir á bifreið-
inni og á göngunum.
Jeppi valt
í Hval-
fjarðar-
göngunum
REKSTRARAÐILAR Þjóð-
leikhúskjallarans hafa síðustu
árin ekki tekið þátt í öðru við-
haldi leikhússins en því sem
sneri beint að kjallaranum og
rekstri hans sem veitinga- og
skemmtistaðar, ásamt rekstri
mötuneytis leikhússins.
Stefán Baldursson þjóðleik-
hússtjóri, sem einnig á sæti í
byggingarnefnd leikhússins,
segir að nefndin hafi nær al-
farið staðið að kostnaði við
viðhald þessa árs og núver-
andi rekstraraðilar kjallar-
ans, Forum ehf., ekki komið
þar nærri nema að endurnýj-
un innanstokksmuna.
Þegar Björn Leifsson tók
við rekstri kjallarans árið
1993 var ráðist í veigamiklar
breytingar á húsnæðinu sem
að sögn Björns kostuðu á
endanum 25 milljónir króna,
um 10 milljónum meira en
áætlun gerði ráð fyrir. Björn
segir að Þjóðleikhúsið hafi
staðið við umsaminn hluta,
sem var um 7,5 milljónir
króna, en hann greitt afgang-
inn.
Þá segist Björn hafa fengið
greiddan kostnað frá leikhús-
inu, þegar hann hætti í fyrra,
vegna eldhústækja, raf-
magnslagna og frystiklefa
upp á rúmar 3 milljónir
króna.
„Leikhúsið átti klárlega að
greiða þann kostnað upphaf-
lega en þá fengum við þau
svör frá þjóðleikhússtjóra að
engir peningar væru til. Þeg-
ar við hættum fengum við
greiðslu frá byggingarnefnd,
án vaxta. Ein ástæða þess að
við hættum var sú að enginn
vilji var hjá eigendum hússins
að halda því við og gera þær
breytingar sem til þurfti að
okkar mati,“ segir Björn.
Björn gerði leigusamning
við leikhúsið til ársins 2003 en
framseldi hann til Forum ehf.
í lok síðasta árs. Forum hefur
eins og áður segir ekki þurft
að taka þátt í viðhaldskostn-
aði síðastliðið ár en fjármagn-
að smávægilegar breytingar á
innanstokksmunum. Sam-
kvæmt greinargerð bygging-
arnefndar, sem Morgunblaðið
greindi frá í síðustu viku,
stendur til að ljúka breyting-
um í kjallaranum árin 2002 og
2003 en að sögn Stefán Axels
Stefánssonar hjá Forum hef-
ur ekki verið rætt við þá um
þær framkvæmdir.
Viðhald Þjóðleik-
hússins í ár
Rekstrar-
aðilar kjall-
arans ekki
tekið þátt í
kostnaði
ÁKVARÐANIR um breytingar á starfsaðstöðu
tollgæslu verða teknar þegar lögð hefur verið
fram þarfagreining og farið yfir hana að sögn
Höskuldar Ásgeirssonar, framkvæmdastjóra
Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar hf. Hann segist
lítið geta tjáð sig um skýrslu sérfræðinga bresku
tollgæslunnar um starfsaðstöðu tollvarða á Kefla-
víkurflugvelli þar sem hann hafi ekki séð þær til-
lögur um bætta aðstöðu sem þar eru lagðar fram.
„Þessi mál eru í ákveðinni vinnslu hér innan dyra
milli sýslumannsembættisins og flugstöðvarinn-
ar,“ sagði Höskuldur og bætti við að hann ætti
erfitt með að tjá sig um endanleg útfærsluatriði
fyrr en þarfagreiningin um starfsaðstöðuna af
hálfu sýslumannsembættisins lægi fyrir.
Fólk vill sjá sína nánustu
Höskuldur segir það verða skoðað hvort eðli-
legt sé að loka glervegg í komusal flugvallarinns.
„Ég veit að hinn almenni borgari hefur lagt
áherslu á að geta séð sína nánustu sem verið er
að ná í og þess vegna hefur ekki enn verið orðið
við óskum um að loka veggnum,“ sagði Hösk-
uldur og bætti við að þessar óskir tollgæslu hafi
ekki heldur fengið hljómgrunn innan utanrík-
isráðuneytisins þegar það fór með stjórn flugvall-
arins áður en Flugstöð Leifs Eiríkssonar hf. tók
við rekstrinum síðastliðið haust. „Hvað verður
síðan ofan á þegar við skoðum breytingar á toll-
hliðum og aðstöðu við tollgæslu skal ég ósagt lát-
ið. Það verður bara að vega þetta og meta, en
komi fram eindregin ósk frá yfirvöldum um að
loka þessu og ekki önnur veigameiri rök á móti er
alveg ljóst að við verðum við því, en við viljum þá
fá formlega beiðni um það frá til þess bærum
yfirvöldum,“ sagði Höskuldur.
Framkvæmdastjóri Flugstöðvarinnar um lélega aðstöðu tollgæslunnar
Ákvarðanir eftir þarfagreiningu
OPINN þingflokksfundur Vinstri
hreyfingar græns framboðs var
haldinn í Þjórsárverum um helgina.
Svanhildur Kaaber, framkvæmda-
stjóri þingflokksins, segir að um 80
manns hafi sótt fundinn, en stað-
urinn hafi verið valinn því að þing-
flokkurinn og flokksmenn hafi viljað
sjá umrætt landsvæði með eigin aug-
um, fræðast um það og fyrirhugaðar
virkjanaframkvæmdir og hvaða
áhrif þær kynnu að hafa á svæðið.
Á fundinum var samþykkt álykt-
un um vernd Þjórsárvera og tekið
undir tillögur sem fram hafa komið
um að friðlandið verði stækkað og
mörk þess dregin þannig að sem
mest af gróðurlendi svæðisins lendi
innan friðlýsingarmarkanna. Þá
mótmælti fundurinn harðlega fram-
komnum hugmyndum um Norð-
lingaöldumiðlun.
Ekki verður sagt að opinn þingflokksfundur Vinstri grænna sem haldinn var undir berum himni
í Þjórsárverum um helgina hafi verið með hefðbundnu sniði.
Þingflokks-
fundur VG
haldinn í
Þjórsárverum