Morgunblaðið - 25.08.2001, Blaðsíða 24

LISTIR
24 LAUGARDAGUR 25. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
OPINBER heimsókn Gary Doers,
forsætisráðherra Manitoba, hefst á
morgun, en hann kemur hingað með
fjölmennri sendinefnd í boði Davíðs
Oddssonar, forsætisráðherra.
Hjálmar W. Hannesson og Neil
Bardal, kjörræðismaður Íslands í
Manitoba, áttu fund með Doer fyrr í
sumar og var fundurinn liður í und-
irbúningi heimsóknarinnar, en þetta
var eitt fyrsta verkefnið, sem sendi-
herrann sinnti í Manitoba.
Spennandi samfélag
Hjálmar W. Hannesson afhenti
landsstjóra Kanada trúnaðarbréf
sitt 9. apríl og flutti til Kanada í lok
sama mánaðar. Starfsemi hófst í ís-
lenska sendiráðinu í Ottawa 1. maí
og Halldór Ásgrímsson, utanríkis-
ráðherra, opnaði það formlega 22.
maí. „Jafnhliða almennum sendi-
ráðsstörfum erum við að stofna
sendiráðið. Það er dálítið
snúið og gerist ekki af
sjálfu sér,“ segir Hjálmar.
Hann bætir við að óhjá-
kvæmilega lendi mikið
starf á mökum starfs-
manna en hann er kvænt-
ur Önnu Birgis. Helga
Bertelsen er sendiráðs-
fulltrúi, kanadískur ritari
starfar með þeim og kan-
adískur aðstoðarmaður/
bílstjóri er í hlutastarfi.
Menningarmálin hafa
tekið mikinn tíma, að sögn
Hjálmars. „Þar er byggt á
góðum grunni, þessum
vestur-íslenska merg, og
samskiptum við fólkið í
Þjóðræknisfélaginu og
deildum þess í Kanada,“ segir hann
og getur þess að ótrúlegur fjöldi
manns af vestur-íslenskum ættum
hafi haft samband eftir að sendiráð-
ið tók til starfa, ekki síst fólk sem
hafi ekki verið virkt í félögunum og
ekki látið vita af sér áður. „Þetta er
sérstaklega skemmtilegt,“ segir
hann, „og Kanada er spennandi
samfélag. Það er gaman að sjá hvað
Kanadamönnum hefur tekist vel að
mynda samfélag þar sem menning
af ólíkum toga fær að blómstra. Íbú-
arnir eru Kanadamenn en þeir vita
hvaðan þeir koma, hvar ræturnar
eru, og leggja mikla áherslu á upp-
runann.“
Mikil ferðalög treysta böndin
Kanada er sambandsríki 10 fylkja
og þriggja norðursvæða og er mikil
valddreifing milli ríkisins og fylkj-
anna. Hjálmar segir að ríkisstjórn
Kanada ætlist beinlínis til þess að
sendiherrar fari reglulega í opinber-
ar heimsóknir til fylkjanna, hitti for-
ystumenn og upplifi valddreif-
inguna. Því fylgi starfinu mikil
ferðalög og þannig gefist gott tæki-
færi til að treysta og efla böndin við
Kanadamenn af íslenskum ættum
og aðra Kanadamenn sem láta sig
Ísland og íslensk málefni varða.
Íbúar Kanada eru um 31 milljón
og þar af búa tæplega 12 milljónir í
Ontariofylki, rúmlega sjö milljónir í
Québekfylki, um fjórar milljónir í
Bresku Kólumbíu, um þrjár millj-
ónir í Alberta, um 1,1 milljón í Mani-
toba og um milljón í Saskatchewan,
en færri í öðrum fylkjum og á norð-
ursvæðunum.
Kanadamenn af íslenskum ættum
eru fjölmennastir í Manitoba en Ís-
lendingafélög eru í öllum fylkjum.
Hjálmar segir að starfsemi þeirra
sé nokkur í t.d. Toronto og Montreal
en um fjögurra tíma akstur sé frá
Ottawa til fyrrnefndu borgarinnar
en tveggja tíma akstur til hinnar.
„Þetta eru miðsvæðisborgir sem
skipta miklu máli en íbúar í Toronto
eru til dæmis þrefalt fleiri en í
Manitoba. Við þurfum ekki aðeins
að ná til Vestur-Íslendinga í okkar
starfi heldur líka til hins almenna
Kanadamanns og fá hann til að gefa
gaum að Íslandi og íslenskum mál-
efnum. Það gerum við fyrst og
fremst í þessum stóru borgum og á
þéttbýlli svæðum. Við byggjum því
bæði á hinu gamla og góða en reyn-
um jafnframt að víkka út sviðið.“
Ýmsir möguleikar
Samkvæmt kanadískum hagtölum
fóru 86 % kanadísks útflutnings til
Bandaríkjanna í fyrra og þaðan
komu 74% alls innflutnings til Kan-
ada. Útflutningur frá Íslandi til
Kanada hefur aukist undanfarin ár
og var um 1,6% heildarútflutnings
Íslands í fyrra en innflutningur það-
an var um 1% af heildarinnflutningi
til landsins. Hjálmar segir að ein
helsta ástæða stofnunar sendiráðs-
ins hafi verið að auka viðskiptin
milli Íslands og Kanada í víðum
skilningi. „Þar er óplægður akur á
vissum sviðum en þarna sáir sér
ekkert sjálft,“ segir hann.
Íslendingar hafa einkum verið
með viðskipti við austurströnd Kan-
ada og hafa þau fyrst og fremst
tengst sjávarútvegi en Hjálmar
bendir á að möguleikarnir séu víða
annars staðar. Í því sambandi nefnir
hann sérstaklega útrás hugbúnaðar-
fyrirtækisins OZ í Montreal og
komu sendinefndarinnar frá Mani-
toba um helgina. Hins vegar hafi af-
koma Flugleiða sett strik í reikning-
inn og ákvörðun félagsins um að
hætta flugi til Halifax í haust valdið
vonbrigðum en vonandi verði
rekstrarlegur grundvöllur til að
hefja aftur flug til Kanada sem
fyrst. Áfram sé vonast eftir aukinni
útrás í sjávarútveginum, siglingar á
milli landanna haldi áfram og vonir
séu bundnar við að hátæknigeirinn
nái sér á flug á ný svo sala og sam-
vinna, eins og OZ sé í, geti orðið í
Kanada.
Sendiherrahjónin hafa farið víða í
Kanada á skömmum tíma og m.a. í
opinberar heimsóknir til Alberta og
Manitoba. Hjálmar segir að í heim-
sókninni til Alberta hafi komið fram
að heimamenn þekktu til vetnis-
rannsókna Íslendinga og hefðu
spurt töluvert út í þær en hugs-
anlegt samstarf á þessu sviði sem
öðrum væri spennandi. „Mér finnst
mjög spennandi að takast á við
hugsanlegt samstarf í báðar áttir í
til dæmis banka- og fjármagnsgeir-
anum, en þar eru margs konar fletir
eins og þjónustustarfsemi á sviði
bankamála,“ segir hann. „Það eru
miklir peningar í Kanada, ekki síst í
Alberta, og Kanadamenn fjárfesta
úti um allan heim enda líta þeir á
heiminn sem einn markað eins og
við gerum í okkar útrás.“
Menningin blómstrar
Menningarsamskipti Íslands og
Kanada hafa verið mjög
mikil undanfarin misseri
og er ýmislegt á döfinni í
þeim efnum, m.a. opnun
víkingasýningar Smith-
soninansafnsins í Wash-
ington í Ottawa/Hull í
byrjun maí á næsta ári.
Þessi samskipti náðu há-
marki í fyrra, þegar þess
var minnst að 1000 ár voru
liðin frá því Íslendingar
komu fyrst til Kanada og
125 ár frá því Íslendingar
settust að í Gimli við
Winnipegvatn í Manitoba.
Hjálmar segir að stór
hluti starfsins felist í því
að koma íslenskri menn-
ingu á framfæri og vissu-
lega yrði gaman að geta endurtekið
árið í fyrra að því leyti. Það yrði
hins vegar ekki hægt vegna þess að
slík starfsemi væri mjög kostnaðar-
söm auk þess sem um sérverkefni
hefði verið að ræða. Samt sem áður
yrði reynt að gera sem mest og
helsta verkefni Eiðs Guðnasonar,
aðalræðismanns Íslands í Winnipeg,
væri að viðhalda og efla samskiptin
við Vestur-Íslendinga.
Fyrstur í Kína og Kanada
Hjálmar hóf störf í utanríkisþjón-
ustunni í ársbyrjun 1976 og var m.a.
fyrsti sendiherra Íslands í Kína.
Eftir rúm þrjú ár þar varð hann
skrifstofustjóri alþjóðaskrifstofu ut-
anríkisráðuneytisins og staðgengill
ráðuneytisstjóra í þrjú ár eða þar til
hann fór til Kanada.
Hann segir mikinn mun á því að
byrja í Kanada en verið hafi í Kína.
„Í Kanada erum við í sama menn-
ingarheimi en allt annar menningar-
heimur er í Kína og þar af leiðandi
ganga hlutirnir þar öðruvísi. Þar
rekur maður sig á ýmislegt vegna
vankunnáttu á þeim menningar-
heimi og það tefur fyrir, en í Kan-
ada er allt mun léttara. Þegar við
fórum til Kína voru öll fyrrverandi
sovétlýðveldin rétt búin að opna
sendiráð í Peking og þar var gíf-
urleg húsnæðisekla en fyrir vikið
var erfitt að finna heppilegt hús-
næði. Í Ottawa var keypt hús í
byggingu og skrifstofuhúsnæði leigt
á ágætum stað í miðbænum. Ráðu-
neytið sá um þetta en ég þurfti sjálf-
ur að ganga frá þessum hlutum í
Kína. En mér hefur þótt gaman að
fást við það að opna sendiráð á báð-
um stöðum.“
Hjálmar W. Hannesson, sendiherra í Kanada
Óplægður akur
á vissum sviðum
Hjálmar W. Hannesson, sendiherra Íslands í Kanada, hefur haft
nóg að gera í nær fjögurra mánaða gömlu sendiráðinu í Ottawa.
Steinþór Guðbjartsson settist niður með sendiherranum, sem var
líka fyrsti sendiherra Íslands í Kína.
Hjálmar W. Hannesson, sendiherra Íslands í Kanada.

 



Morgunblaðið/Arnaldur
steg@mbl.is
KANADÍSKI list-
málarinn Louise
Jonasson opnar á
mánudag kl. 17 sýn-
ingu sem ber yfir-
skriftina Minningar
um ey eða Island
Souvenir í miðrými
Listasafns Reykja-
víkur á Kjarvals-
stöðum. Tilefni sýn-
ingarinnar má rekja
til heimsóknar for-
sætisráðherra Mani-
toba, Gary Doer, til
Íslands en að hans
ósk sýnir Louise
verk sín hér á landi sem fulltrúi
þeirra Íslendinga sem flutt hafa
vestur um haf.
Louise þykir fara ótroðnar slóðir
við gerð verka sinna. Hún kemur í
fyrsta skipti til Íslands í tilefni sýn-
ingarinnar en í sýningarskrá, sem
gefin er út af þessu tilefni, segir
Svavar Gestsson fyrrum aðalræð-
ismaður Íslendinga í Kanada, að
það stappi nærri yfirnáttúrulegum
tíðindum hve margt í myndverki
Louise sé íslenskt og á þá við það
litaval og þá náttúrusýn sem list-
málarinn endurspeglar í verkum
sínum þótt hann hafi aldrei stigið
fæti á íslenska grund. Í sama
streng tekur dr. Anne Brydon sem
segir í sýningarskránni að í verkum
Louise sé að finna landslag ímynd-
unaraflsins sem kallar fram ís-
lenska menningu og sögu, nokkuð
sem Louise hefur aldrei séð nema á
ljósmyndum, í bókum og slitróttri
frásögn innflytjendanna, afa hennar
og ömmu og síðar föður hennar, en
málverkin eru tileinkuð minningu
hans.
Louise Jonasson er fædd í Winni-
peg og lagði stund á listnám í Mani-
toba. Hún hefur haldið fjölmargar
einka- og samsýningar og verk
hennar eru í eigu margra opinberra
stofnana í Kanada.
Sýningin stendur til 9. septem-
ber.
Verk eftir Louise Jonasson.
Kallar fram ís-
lenska menningu
GUÐNI Harðarson opnar mál-
verkasýningu í Baksalnum í Galleríi
Fold, Rauðarárstíg 14-16 í dag,
laugardag, kl. 15. Sýninguna nefnir
listamaðurinn Íhugun en þar eru um
tuttugu verk unnin með akrýllitum
á striga.
Guðni er sjálfmenntaður í mynd-
list. Hann hefur haldið margar
einkasýningar, bæði hérlendis og
erlendis, og tekið þátt í samsýning-
um. Guðni býr Baden í Austurríki
og verk hans eru reglulega sýnd í
tveimur galleríum í Austurríki, Gal-
erie Peithner-Lichtenfels, Vínar-
borg, (www. peithner-lichtenfels.at)
og Galerie Menotti, St.Pölten.
Gallerí Fold er opið daglega frá
kl. 10-18, laugardaga og sunnudaga
til kl. 17.
Guðni Harðarson með verk sitt í baksýn.
Sýnir akrýlmyndir
á striga í Fold
SÝNINGAR hefjast á ný í Borg-
arleikhúsinu í kvöld á gaman-
leiknum Með vífið í lúkunum eftir
Ray Cooney sem frumsýnt var sl.
vor. Efni verksins hefur verið snúið
upp á íslenskar aðstæður og þýtt af
Árna Ibsen.
Leikarar eru Steinn Ármann
Magnússon, Eggert Þorleifsson,
Helga Braga Jónsdóttir, Ólafía
Hrönn Jónsdóttir, Júlíus Brjánsson,
Halldór Gylfason, Gunnar Hansson
og Árni Pétur Guðjónsson. Leik-
stjóri er Þór Túliníus og leik-
myndahönnuður er Stígur Stein-
þórsson.
Með vífið í
lúkunum
á svið
að nýju
Morgunblaðið/Þorkell
Helga Braga Jónsdóttir í hlut-
verki Barböru, annarrar eigin-
konu Jóns leigubílstjóra.