Morgunblaðið - 25.11.2001, Side 8

Morgunblaðið - 25.11.2001, Side 8
FRÉTTIR 8 SUNNUDAGUR 25. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ H E I M I L I S T Æ K I SÍNE er fertugt á þessu ári Ekki úrelt þótt fertugt sé SAMBAND íslenskranámsmanna erlend-is, SÍNE, er fjöru- tíu ára um þessar mundir og í tilefni þess verður eitt og annað gert til hátíðar- brigða. Hrafn Sveinbjarn- arson er í forystusveit SÍNE og hann svaraði nokkrum spurningum Morgunblaðsins í tilefni ársins. Hvert var tilefni stofn- unar SÍNE fyrir fjörutíu árum? „SÍNE (Samband ís- lenskra námsmanna er- lendis) var upphaflega stofnað sem SÍSE (Sam- band íslenskra stúdenta erlendis) 13. ágúst 1961 á lofti Íþöku, bókasafns MR. Kveikjan að stofnun sambandsins var gengisfelling ís- lensku krónunnar í febrúar 1960, um leið var afnuminn svokallaður námsmannagjaldeyrir, en gjald- eyrir hafði fram að því verið ódýr- ari fyrir námsmenn erlendis en aðra. Með þessu kom afrakstur- inn af sumarvinnunni að minna gagni en áður og sáu margir námsmenn fram á að þurfa að hverfa frá námi í útlöndum. SÍSE varð SÍNE í ágúst 1969 og spunn- ust nokkrar deilur um það þá.“ Hvernig hafa áherslur SÍNE breyst í áranna rás? „Megináherslan hefur í raun alltaf verið sú sama, það er að halda á lofti hagsmunum náms- manna gagnvart stjórnvöldum varaðndi námslán og -styrki og miðla upplýsingum um nám er- lendis til þeirra sem hyggja á slíkt. Hvernig aðferðirnar hafa verið hefur tekið breytingum eft- ir tíðaranda og aðstæðum. Það hefur gengið á ýmsu. Einhver eft- irminnilegasti skellurinn var verðtrygging námslána sem sett var á 1976. Útborganir námslána eftir á, þ.e. eftir að misserum lýk- ur, voru teknar upp 1992. Það þýðir að námsfólk þarf að taka bankalán til að skrimta fyrsta misserið og velta því svo á undan sér allan námstímann. Þetta var bönkum til hagsbóta, en náms- fólki áþján. Á svipuðum tíma var hætt að veita námslán í grunn- nám erlendis. Gengisfellingar voru vandamál þegar SÍNE var stofnað. Að því leyti eru menn komnir á byrjunarreit. Gengisfall krónunnar undanfarið er til mik- illa vandræða fyrir marga ís- lenska námsmenn erlendis, eink- um í Bandaríkjunum. Að áeggjan SÍNE er stjórn Lánasjóðs ís- lenskra námsmanna nú með þau mál í athugun.“ Hvað er SÍNE í dag? „SÍNE er nú fremur félag ein- staklinga en samband félaga. Fé- lagsmenn eru ekki eins áfjáðir í að mæta á fundi eins og fyrsta áratuginn og það heyrir til und- antekninga að félagsmenn sendi félagsstjórninni bréf upp á 4-5 þéttvélritaðar blaðsíður eins og tíðkaðist um og upp úr 1970. Hagsmunagæsla SÍNE fer mjög hinar formlegu leiðir, SÍNE hefur fulltrúa í stjórn LÍN og fulltrúa í vafamálanefnd LÍN. Þar fyrir utan er reynt eftir föngum að safna fróðleik um lífs- kjör og fjárhagsmál námsmanna erlendis til samanburðarathug- ana bæði til að hafa auga með því að allt sé í lagi og til þess að byggt sé á traustum grunni í öllum mál- flutningi. Stjórn SÍNE er einkum skipuð fólki sem er nýkomið heim úr námi, það skapar óneitanlega meiri festu að stjórnin geti hist í Reykjavík. SÍNE er með einn launaðan starfsmann, fram- kvæmdastjóra, sem nú er Heiður Reynisdóttir. Skrifstofa SÍNE er opin virka daga fyrir hádegi. Trúnaðarmennirnir víða um heim eru mikilvægir tengiliðir milli stjórnar og félagsmanna. Tvisvar á ári er Sæmundur, málgagn SÍNE, gefið út og sent til allra fé- lagsmanna. Haldnir eru aðalfund- ir um jól og sumar þannig að fé- lagsmenn geti hist og borið saman bækur sínar. Félagsmenn SÍNE, 1.400 talsins, eru nú um 75% þeirra íslensku námsmanna erlendis sem taka námslán.“ Er SÍNE nútímalegur mál- svari félaga sinna? „SÍNE kemst nú varla hjá því, annars væri það ekki til. Það hef- ur verið mjög nútímalegt á öllum tímum. Skýringin liggur í því að aðstandendur SÍNE, fé- lagsmennirnir og stjórnin, eru fólk sem hefur lagt stund á nám í ýmsum menningarinnar soðpott- um, háskólum milljónaþjóða og fylgist þar af leiðandi oft frekar vel með. Þeir hafa heim með sér reynslu af því sem í hæsta máta getur talist nútímalegt. Með tím- anum hætta hinir eldri í stjórn SÍNE og hinir yngri taka við. Meiri nútímaleiki er varla hugs- anlegur. SÍNE er ekki úrelt þótt fertugt sé.“ Hvað verður gert til hátíðar- brigða? „Það hefur verið rætt um að rita sögu SÍNE en líklega verð- ur því frestað til fimm- tugsafmælisins. Það er verið að skrá skjalasafn SÍNE og þesskonar vinna er forsenda al- varlegrar sagnaritunar. Ætlunin er að halda fagra veislu 29. nóv- ember fyrir vini og kunningja SÍNE og svo verður jólafundur- inn í desember væntanlega í veg- legri kantinum þannig að almenn- um félagsmönnum sem verða á landinu þá gefst kostur á að halda upp á fertugsafmælið.“ Hrafn Sveinbjarnarson  Hrafn Sveinbjarnarson er fæddur 19. desember 1973 í Lundi í Svíþjóð. Ólst þó upp á Ís- landi. Stúdent frá MH 1993 og BA í sagnfræði frá HÍ 1997. Cand.mag. í sagnfræði frá Hafn- arháskóla 2001. Hefur unnið ým- is störf, flest sagnfræðitengd, samhliða námi en starfar nú við Þjóðskjalasafn Íslands. Hann hefur ritað fjölda greina um sagnfræðileg málefni í blöð og tímarit. Hrafn er ennfremur tón- listarmenntaður, með sérgrein í flautuleik, og hefur haft með hendi fjölda trúnaðar- og fé- lagsstarfa. Gengisfall krónunnar til vandræða Þetta er allt í lagi, elskan, það er bara verið að fylgjast með að ég stundi ekki líka brottkast í svefni. HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt ís- lenska ríkið til að greiða konu 300 þúsund krónur í bætur vegna gæslu- varðhaldavistar sem hún var hneppt í. Taldi rétturinn að varðhaldið hefði ekki þurft að verða lengra en 7 dag- ar, í stað þeirra 10 sem hún sat inni, sérstaklega með tilliti til þess að að- stæður fyrir gæsluvarðhaldsfanga í fangageymslum lögreglunnar í heimabæ konunnar væru ekki full- nægjandi. Konan var handtekin í Vest- mannaeyjum ásamt sambýlismanni sínum og fundust fíkniefni í fórum hans. Fimm dögum síðar var hún yf- irheyrð í fyrsta sinn og loks látin laus tíu dögum eftir handtöku. Hæsti- réttur fann að seinagangi lögregl- unnar í Eyjum og dæmdi konunni bætur fyrir þá þrjá daga, sem rétt- urinn taldi hana hafa setið óþarflega lengi í haldi. Í öðru máli var íslenska ríkið dæmt til að greiða skipverja á Goða- fossi tæpar 270 þúsund krónur vegna fjögurra daga varðhalds sem hann var hnepptur í eftir að tollverð- ir sáu tveimur trossum með plast- brúsum varpað frá borði skammt ut- an við innsiglinguna í Reykja- víkurhöfn. Í annarri trossunni reyndust vera 29 tómir og gataðir 20 lítra plastbrúsar, en hin trossan sökk. Tollverðir leituðu í skipinu og fundu m.a. áfengi falið í leynihólfi, en skipverjar neituðu allir aðild að mál- inu. Listi ekki lagður fyrir héraðsdóm Hæstiréttur vísar til þess, að lög- reglan hafi við rannsókn málsins fundið lista heima hjá einum skip- verjanna, þar sem talin voru upp nöfn og skráðar inn upphæðir og fjöldi kúta. Nöfn sjö skipverja á Goðafossi voru á listanum, en ekki þess sem höfðaði mál vegna gæslu- varðhaldsins. „Fram er komið að þessar upplýsingar voru ekki lagðar fram þegar krafa var gerð um gæslu- varðhald áfrýjanda,“ segir Hæsti- réttur. „Af hálfu stefnda hefur ekki verið gerð grein fyrir hvers vegna það var ekki gert. Með öllu er óvíst að hér- aðsdómur hefði úrskurðað áfrýjanda í gæsluvarðhald hefðu þessi gögn verið kynnt dóminum. Með hliðsjón af þessu verður fallist á það með áfrýjanda að stefndi hafi ekki sýnt fram á að nauðsyn hafi borið til að halda honum eftir að síðastnefnd gögn fundust og að setja hann í gæsluvarðhald.“ Bætur fyrir gæsluvarðhald BJÖRN Bjarnason, menntamála- ráðherra, hefur skipað Magnús Skúlason í embætti forstöðumanns húsafriðunarnefndar. Skipað er í embættið til fimm ára í senn sam- kvæmt nýjum lögum um húsafriðun nr. 104/2001 og tekur Magnús við embættinu frá og með 1. desember næstkomandi. Skipaður forstöðumaður húsafriðunar- nefndar ♦ ♦ ♦

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.