Morgunblaðið - 19.12.2001, Blaðsíða 28

ENN hefur ekki tekist að hafa hend-
ur í hári Osama bin Ladens og
Bandaríkjastjórn stendur nú
frammi fyrir þeim möguleika, að
hann muni leika lausum hala enn um
sinn. Þetta gæti orðið til þess að
snurða hlaupi á þráðinn í herförinni í
Afganistan, og haft pólitískar afleið-
ingar í Bandaríkjunum.
Eftir hvern hernaðarsigurinn á
fætur öðrum undanfarnar vikur hafa
væntingar bandarísks almennings
aukist um að bundinn yrði endi á að-
gerðirnar í Afganistan og haldið,
með sigur í farteskinu, til annarra
vígstöðva. En þörfin fyrir að halda
áfram leitinni að bin Laden virðist
kalla á aukið framlag í og í grennd
við Afganistan, og það myndi gera
Bandaríkjastjórn erfiðara um vik að
hefja næstu lotu í herförinni gegn
hryðjuverkastarfsemi, segja sér-
fræðingar.
Þrátt fyrir eindreginn stuðning
bandarísks almennings við stríðið í
Afganistan yrði það bakslag fyrir
stjórnvöld ef ekki tekst að finna bin
Laden, vegna þess hvernig herförin
hefur verið persónugerð, segja sér-
fræðingar ennfremur.
Bin Laden og Omar
þurfa að nást
Bandaríkjamenn eru orðnir sann-
færðir um að bin Laden sé ábyrgur
fyrir tilræðunum 11. september,
einkum eftir að í síðustu viku var
sýnt myndband, er fannst í húsi í Jal-
alabad í Afganistan, og sýnir bin
Laden að því er virðist gorta af árás-
unum á New York og Washington.
Og Bandaríkjamenn líta svo á, að
auk þess að hrekja talibanastjórnina
frá völdum og leysa upp samtökin al-
Qaeda, verði Bandaríkin að hand-
taka höfuðpaurinn, eigi réttlætið að
ná fram að ganga. Þetta viðhorf kom
í ljós í skoðanakönnun er vikuritið
Newsweek gerði í síðustu viku, þar
sem 62% aðspurðra sögðu að bin
Laden og Mohammed Omar, leiðtogi
talibana, yrðu að nást, ætti herförin
að teljast hafa heppnast.
„Þetta stríð er orðið ákaflega per-
sónugert, einkum með birtingu
myndbandsins,“ segir Ivan Eland,
sérfræðingur í rannsóknum á varn-
armálum við Cato-stofnunina í
Washington. „Að reyna að binda
enda á það án þess að ná bin Laden
yrði aldrei samþykkt. Það væri eins
og að ná hóp af glæpamönnum en
missa af Al Capone.“ Sérfræðingar
leggja áherslu á að bin Laden og
Omar kunni að nást á hverri stundu
– og annar þeirra eða jafnvel báðir
kunna að hafa fallið í loftárásum
Bandaríkjamanna eða í bardögum
við afganska herflokka. Bandaríkja-
menn og Afganar hafa á að skipa
þúsundum hermanna sem beina
spjótum sínum að þeim, auk um-
fangsmikillar njósnastarfsemi og sí-
stækkandi hóps mannaveiðara sem
eru á höttunum eftir 25 milljónum
dollara sem lagðar hafa verið til höf-
uðs forsprökkunum.
En svo virðist sem að á undan-
förnum dögum hafi Bandaríkjamenn
ofmetið möguleika sína á að ná bin
Laden í felustað hans í fjöllunum í
Austur-Afganistan. Eftir að hafa
greint frá því að talstöðvarhleranir
leiddu í ljós að hann væri enn á
svæðinu viðurkenndu fulltrúar varn-
armálaráðuneytisins á mánudaginn
að enginn hefði hugmynd um hvar
bin Laden væri niður kominn.
Bandaríkjastjórn ber að nokkru
leyti ábyrgð á því að stríðið skuli
vera farið að snúast um einstaklinga.
Þótt embættismenn hafi oft lagt
áherslu á nauðsyn þess að þurrka út
al-Qaeda í öllum þeim rúmlega 50
löndum sem samtökin starfa í hafa
þeir ítrekað beint allri athyglinni að
meginhlutverki bin Ladens.
Líkt og faðir hans beindi Persa-
flóastríðinu að misgjörðum Saddams
Husseins Íraksforseta hefur George
W. Bush lagt áherslu á glæpi bin
Ladens, og hefur kallað hann „ill-
virkja“ sem þyrfti að nást „dauður
eða lifandi“. Þessum orðum Bush
var ætlað að vekja pólitískan stuðn-
ing við herförina, en um leið juku
þau áhættuna fyrir Bandaríkja-
stjórn ef svo færi að mannaveiðarnar
yrðu árangurslausar.
Goðsögnin stækkar
Gary Schmitt, framkvæmdastjóri
hægrisinnuðu áróðurssamtakanna
Project for a New American Cent-
ury, sagðist ekki telja að það væri
meiriháttar áfall í herförinni að ekki
hefði tekist að ná bin Laden. En tak-
ist það ekki verði erfiðara að halda
því fram, að fyrstu lotunni sé lokið,
og kominn tími til að snúa sér að ein-
hverju öðru.
Bandarískir embættismenn hafa
lagt áherslu á að þeir vilji draga úr
þátttöku Bandaríkjahers í Afganist-
an um leið og herförinni lýkur. Þeir
ætla að halda áfram stuðningi við
nýja ríkisstjórn og tryggja að neyð-
araðstoð berist, en hafa sagt að þeir
vilji ekki að bandarískir hermenn
verði í landinu sem friðargæsluliðar.
En þörfin fyrir að halda áfram
leitinni að bin Laden gæti gert
Bandaríkjamönnum erfiðara um vik
að draga herlið sitt til baka. Líklegt
er, að baráttan gegn talibanahreyf-
ingunni hafi gert að verkum að bin
Laden geti lítið lagt á ráðin um frek-
ari hryðjuverk í Bandaríkjunum, að
mati sérfræðinga. Svo lengi sem
hann er á flótta og reynir að komast
hjá því að nota síma á hann takmark-
aða möguleika á að stjórna slíkum
aðgerðum.
En takist ekki að hafa hendur í
hári bin Ladens gætu stuðnings-
menn hans um víða veröld litið á það
sem mikinn sigur. Geta hans til að
komast undan ofurvaldi Bandaríkj-
anna gæti enn hækkað goðsagnar-
stöðu hans meðal óánægðra músl-
ima.
Reuters
Bandarískur landgönguhermaður setur á sig bakpokann á ónafn-
greindum stað í Afganistan. Þegar hermaðurinn hefur fest á sig pok-
ann veltir hann sér á hliðina, fer á fjóra fætur og stendur síðan upp.
AP
Afganskur stríðsmaður sem tók þátt í árásinni á stöðvar al-Qaeda-
hryðjuverkasamtakanna í Hvítufjöllum gægist inn í einn hellanna í
Tora Bora-virkinu. Bin Laden og manna hans er leitað á hellasvæð-
inu þó svo að afganskir stríðsherrar hafi lýst yfir fullnaðarsigri.
Fyrstu lotu ekki lokið
fyrr en bin Laden næst
Erfitt gæti reynst fyrir Bandaríkjastjórn að segja herförina í
Afganistan hafa heppnast ef bin Laden leikur enn lausum hala
Washington. The Los Angeles Times.


 ! "!#$%%!&
' #($) )*"! +
!,)
$ --.-!/" (/$-0
- 


)
! 
#
 1     
   
  !  "
  " #$ 
% &'( 
12! " 3$.

 

4"
12%
5


 
 

 
 )


 
 )



ERLENT
28 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ