Morgunblaðið - 23.05.2002, Blaðsíða 1

AP
Bobby Frank Cherry, fyrrver-
andi félagi í Ku Klux Klan, fyrir
réttinum í Birmingham.
BOBBY Frank Cherry, fyrrverandi
félagi í samtökum bandarískra kyn-
þáttahatara, Ku Klux Klan, var í gær
dæmdur sekur um að hafa sprengt
kirkju í borginni Birmingham í Ala-
bama fyrir 39 árum. Fjórar ungar
blökkustúlkur, ein þeirra aðeins 11
ára, fórust í kirkjunni.
Cherry er 71 árs og er búist við að
hann hljóti ævilangt fangelsi. Ódæð-
ið í Birmingham vakti mikla athygli
um öll Bandaríkin en um þetta leyti
stóð mannréttindabarátta blökku-
manna sem hæst. Víða kom til átaka
milli þeirra og afla sem vildu halda
við hefðbundnum aðskilnaði kyn-
þáttanna og tryggja yfirburðastöðu
hvítra.
Kviðdóminn skipuðu níu hvítir
borgarar og þrír svartir. Vitna-
leiðslur einkenndust mjög af því að
erfitt reyndist að rifja upp atburði
svo langt aftur í tímann. Cherry var
sakaður um að hafa átt þátt í sam-
særi fjögurra Klan-félaga um að
kveikja í kirkjunni sem nær ein-
göngu var sótt af blökkumönnum.
Áður höfðu tveir aðrir karlmenn ver-
ið dæmdir fyrir þátttöku í morðun-
um en einn lést án þess að koma fyrir
rétt. Mál Cherrys, sem ávallt neitaði
aðild að morðunum, var tekið fyrir
aftur 1995 vegna nýrra vísbendinga,
meðal annars vitnisburðar fyrrver-
andi eiginkonu og barnabarns.
Dæmt í 39 ára
gömlu morðmáli
Birmingham í Alabama. AP.
119. TBL. 90. ÁRG. FIMMTUDAGUR 23. MAÍ 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 23. MAÍ 2002
PAKISTANAR vilja frið, en eru
„viðbúnir átökum“ ef ráðist verður á
þá, sagði talsmaður pakistanska ut-
anríkisráðuneytisins, Aziz Ahmed
Khan, í gær, er stjórn landsins
brást í fyrsta sinn við hótun for-
sætisráðherra Indlands, Atal Behari
Vajpayee, um stríð vegna deilna
ríkjanna um héraðið Kasmír. Í
heimsókn til Kasmír í gær sagði
Vajpayee að tími væri kominn til
„afgerandi átaka“.
Vajpayee ávarpaði indverska her-
menn á vígstöðvunum í norðurhluta
héraðsins, þar sem indverski herinn
berst nú harðri baráttu við pakist-
anskar hersveitir á landamærunum.
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, minnti í gær á skelfilegar
afleiðingar sem átök milli tveggja
kjarnorkuvelda gætu haft og hvatti
Pakistana til að hætta að styðja
hryðjuverkamenn í indverska hluta
Kasmír. En jafnframt yrðu Indverj-
ar að „bjóðast til að hefja viðræður
um að leysa öll deilumál þjóðanna -
þar á meðal deiluna um Kasmír,“
sagði Blair. Indverjar segja að
stjórnarfyrirkomulag héraðsins sé
innanríkismál sem þeir þurfi ekki að
ræða við Pakistana.
Heita uppreisnarmönnum
„siðferðilegum“ stuðningi
Um þriðjungur héraðsins, sem
réttu nafni heitir Jammu og Kasmír,
er undir stjórn Pakistans. Flestir
íbúarnir eru múslímar eins og Pak-
istanar en þorri Indverja er á hinn
bóginn hindúatrúar.
Pervez Musharraf, forseti Pakist-
ans og stjórn hans gáfu út yfirlýs-
ingu síðdegis í gær þar sem sagði að
Pakistanar vildu frið en væru reiðu-
búnir að berjast ef ráðist yrði á þá.
Þeir myndu ekki leyfa að landsvæði
þeirra yrði notað til árása á Ind-
verja en veita sem fyrr „íbúum
Jammu og Kasmír siðferðilegan og
stjórnmálalegan stuðning í lög-
mætri baráttu þeirra fyrir réttinum
til sjálfsákvörðunar“.
Ríkin tvö hafa þegar safnað sam-
tals um einni milljón hermanna að
landamærunum í Kasmír, en liðs-
flutningarnir þangað hófust í kjölfar
þess að Indverjar sökuðu Pakistana
um að bera ábyrgð á blóðugri árás á
indverska þinginu í desember sl.
Átök brutust út á föstudaginn
var, eftir að Indverjar kenndu
hryðjuverkamönnum, með aðsetur í
Pakistan, um tilræði er framið var í
Jammu í Kasmír í síðustu viku.
Pakistanar segjast vera
búnir undir styrjöld
Islamabad, Srinagar, London. AFP, AP.
Reuters
Indverskir hermenn úr röðum trúflokks sikha veifa við brottförina frá lestarstöð í Ahmedabad í gær. Mennirnir
eru á leið til Jammu og Kasmír, umdeilds héraðs á landamærum Indlands og Pakistans. Indverjar saka Pakist-
ana um að styðja hryðjuverkamenn í indverska hluta héraðsins. Bæði ríkin ráða yfir kjarnorkuvopnum.
Vajpayee segir
kominn tíma til
afgerandi átaka
ALI Khamenei erkiklerkur, trúar-
leiðtogi Írans, hafnaði í gær hug-
myndinni um viðræður við Banda-
ríkin, lýsti henni sem „landráðum“
og „heimsku“, og reyndi að kveða
niður orðróm um að ríkin hefðu hafið
leynilegar viðræður.
„Á meðan Bandaríkin gera fjár-
hagsáætlun um aðgerðir gegn Íran
væri það heimska og landráð að vilja
semja um viðræður við þau,“ sagði
Khamenei í ræðu sem hann flutti við
athöfn þar sem minnst var frelsun
borgarinnar Khorramshahr, sem
Írakar hernámu í stríðinu við Íran á
árunum 1980–88. „Þeir sem tala um
samningaviðræður við Bandaríkin
vita ekkert um stjórnmál.“
Í annarri ræðu varaði Khamenei
við því að Bandaríkjastjórn væri að
reyna að „læsa skítugum klónum í
Íran á lævíslegan hátt með menning-
arlegum, efnahagslegum og pólitísk-
um aðferðum til að endurheimta
áhrif sín“.
Umbótasinnaðir embættismenn
og fjölmiðlar í Íran hafa fullyrt á síð-
ustu vikum að fram hafi farið leyni-
legar viðræður milli íranskra og
bandarískra embættismanna frá því
í nóvember, annaðhvort á Kýpur eða
í Tyrklandi.
Hart hefur verið deilt um þessar
fullyrðingar í Íran. Stjórnin fyrir-
skipaði leyniþjónustunni fyrr í mán-
uðinum að rannsaka málið og fletta
ofan af þeim embættismönnum sem
tekið hefðu þátt í viðræðunum ef full-
yrðingarnar reyndust réttar.
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti sagði í stefnuræðu sinni í janúar
að Íran væri á meðal þriggja ríkja
sem mynduðu „öxul hins illa“ og ýj-
aði að því að Bandaríkin kynnu að
grípa til aðgerða gegn landinu í
„stríðinu gegn hryðjuverkastarf-
semi“.
Mohsen Rezai, fyrrverandi yfir-
maður úrvalssveita Íranshers, Bylt-
ingarvarðanna, sagði í fyrradag að
Bandaríkjastjórn
hefði ætlað að
undirbúa árásir á
Íran en hætt við
það vegna „and-
spyrnu Palestínu-
manna“. „Banda-
ríkjastjórn
hugðist hefja
stríð við Íran á
næsta ári eftir að
hafa ráðist á Afganistan í fyrra og
ætlaði fyrst að losa sig við stjórn
Íraks á þessu ári,“ sagði Rezai.
„Þessi áform urðu að engu vegna
andspyrnu Palestínumanna á her-
numdu svæðunum.“
Utanríkisráðuneyti Bandaríkj-
anna segir í skýrslu, sem lögð var
fyrir þingið í fyrradag, að Íran hafi
verið „helsta stuðningsríki hryðju-
verkasamtaka í heiminum“ í fyrra
vegna stuðnings landsins við palest-
ínskar hreyfingar sem barist hafa
gegn Ísraelum, svo sem Hizbollah,
Hamas, Íslamskt Jíhad og Alþýðu-
fylkinguna fyrir frelsi Palestínu,
PFLP.
Khamenei hafnar við-
ræðum við Bandaríkin
Lýsir hugmynd-
inni sem land-
ráðum og heimsku
Ali Khamenei
Teheran. AFP.
Dýrkeypt
merkja-
vara í
Danmörku
SÁ háttur framleiðenda merkja-
vöru að hafa hönd í bagga með
verðlagningu hennar út úr búð og
skipta aðeins við ákveðnar versl-
anir kostar danska neytendur tugi
milljarða íslenskra króna á ári
hverju. Kemur það fram í könnun,
sem danska samkeppnisráðið hef-
ur látið gera.
Með því að skipta aðeins við út-
valdar verslanir er komið að mestu
í veg fyrir samkeppni og sam-
keppnisráðið áætlar, að þessir
verslunarhættir kosti danska neyt-
endur hátt í 50 milljarða ísl. kr. ár-
lega. Kom þetta fram í Berlingske
Tidende í gær.
„Krafa um að verslun skuli vera
með eitthvert sérstakt útlit til að fá
að selja ákveðna vöru getur verið
réttlætanleg þegar um er að ræða
mjög viðkvæma eða vandmeðfarna
vöru. Þegar eldhúshnífur eða ann-
að eldhúsáhald er alls staðar selt á
sama verðinu, þá er ljóst, að eitt-
hvað er ekki í lagi með samkeppn-
ina,“ sagði Finn Lauritzen hjá sam-
keppnisráðinu. Þar á bæ hefur nú
verið ákveðið að taka sérstaklega
á málum af þessu tagi.
Framleiðendur úthluta
völdum verslunum leyfi
til að selja vöruna