Morgunblaðið - 12.09.2002, Blaðsíða 34

MINNINGAR
34 FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Dagmar SigrúnDahlmann fædd-
ist á Akureyri 17.
mars 1906. Hún lést
3. september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Ingi-
björg Jónsdóttir
Dahlmann húsfreyja
á Akureyri og í
Reykjavík, f. 12. apríl
1875, d. 13. júní 1940,
og Jón Jónsson Da-
hlmann ljósmyndari
á Akureyri og síðar í
Reykjavík, f. 13.
febrúar 1873, d. 8.
apríl 1949. Systkini Dagmarar
voru Sigurður, Karólína Andrea
(Kaja), Axel Theódór, Ingibjörg
(Ebba) og Ásta Jóhanna. Dagmar
fór í Kvennaskólann í Reykjavík
haustið 1921 til 1924. Hún sigldi
til Danmerkur að námi loknu og
vann þar uns hún hóf
störf á Miðstöð bæj-
arsímans í Reykjavík
1925 og óslitið þar til
sjálfvirka stöðin tók
til starfa 1932. Hún
starfaði m.a. við
skyrtusaum í Kaup-
mannahöfn frá
1932–1935 og aftur
1936–1939. Eftir það
starfaði hún sem
símadama hjá Sam-
bandi íslenskra sam-
vinnufélaga og á
skrifstofu Raf-
magnsveitu Reykja-
víkur til sjötugs. Auk þess starfaði
hún í fatageymslu Þjóðleikhússins
frá opnun þess og fram yfir sjö-
tugt.
Útför Dagmarar fer fram frá
Fossvogskapellu í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Þegar ég fæddist var Daja frænka
tæplega fertug. Móðir mín sem var
yngst þeirra systkina stóð á þrítugu.
Ég var fjórða barn foreldra minna og
eini sonurinn af sex systkinum. Daja
var fjórða barn foreldra sinna og sú
eina af sex systkinum sem send var í
fóstur og ólst upp utan systkinahóps-
ins.
Er ég hafði aldur til fékk Daja mig
„að láni“ eins og hún nefndi það og
lögðumst við þá í ferðalög. Þessi
ferðalög með frænku minni voru yf-
irleitt dagsferðir og stundum var
eldri maður með í ferð. Mér er í
barnsminni fyrsta ferð mín til Hafn-
arfjarðar. Þannig var að „kálfur“ var
hengdur aftan í rútuna og vildi ég
endilega fá að vera í honum. Í hraun-
inu við Hafnarfjörð sem nú er Norð-
urbærinn sá ég trönur í fyrsta sinn og
þótti stórmerkileg smíði. Rútan
mjakaðist síðan niður í Fjörðinn um
þrönga götu þar sem húsin strukust
næstum því við hana. Er ég sté út úr
rútunni rifnuðu buxurnar mínar í
klofinu og upp á rass. Við þessu var
ekkert að gera annað en fara beint
heim aftur. Daja lét mig ganga á und-
an sér og reyndi að skýla rifunni með
kápunni sinni. Eftir þetta voru auka-
buxur með í ferð.
Á unglingsárum mínum varð sam-
band okkar gisnara en slitnaði þó
aldrei. Það verður að viðurkenna að
Daja átti ekki skap með öllum og
stundum var erfitt að henda reiður á
hver var í náðinni og hverjum var út-
hýst. En lífið er lærdómur og manni
lærist að leiða slíkt hjá sér. Ein-
hverra hluta vegna var mér aldrei út-
hýst. Um dagana hafði Daja stundum
boðið mér einum í mat og hafði þá
kjúkling sem var uppáhaldsmaturinn
minn og ég fékk aldrei heima hjá
mér. Einnig hafði ég leitað til hennar
með saumaskap, því þótt móðir mín
væri afbragðs saumakona og saum-
aði drjúgt á okkur systkinin þá fannst
henni hégómi að sauma fána fyrir
„Félag ungra drengja“ eða skikkju á
Zorró. Þetta fannst Daju alveg sjálf-
sagt mál að gera fyrir mig.
Nú líða árin og næstum hálf öld og
ég verð tíður gestur hjá Daju, fyrst á
Snorrabrautinni og síðan á elliheim-
ilinu. Við eigum sameiginlegt áhuga-
mál. Hún er eina manneskjan sem
talar hreint út um hlutina og segir
mér sögu sína og sinna og svarar
spurningum mínum um fortíðina. Ég
fer að hripa hjá mér en gefst svo upp
og mæti með segulband. Nú er allt
breytt. Enginn frændi og engin göm-
ul frænka, heldur fróðleiksfús nem-
andi og sögukennari sem þekkir sög-
una af eigin raun.
Og nú er mér vandi á höndum, því
ég veit. Hvað ber að segja? Daja
eignaðist ekki börn og hún missti þá
sem hún unni svo hún fór spart með
ást sína. Hún missti öll systkini sín
langt fyrir aldur fram að elstu systur
sinni undanskilinni. Það sat í henni
alla ævi að vera send í fóstur aðeins
sex ára gömul. Lífið fór ekki mjúkum
höndum um hana og forlögin hrein-
lega sniðgengu hana. Þannig missti
hún t.d. af því að verða einn af hinum
frægu „Petsamo-farþegum“, því hún
kom heim með næsta skipi á undan.
(Öldin okkar 1931-50, bls. 156.)
Það sem hér er tíundað ásamt
ýmsu öðru byggði upp í henni
þrjósku sem stundum var erfitt að
horfa fram hjá og fólk tók sem stæri-
læti. Þegar við ræddum langlífi henn-
ar miðað við systkinin sem öll voru
horfin, kenndi hún þrjóskunni um,
hún þrjóskaðist við að lifa. Ég vildi
meina að hún væri undantekningin
sem sannaði regluna.
Hún var hvað hreyknust af því að
hafa verið ein af „stúlkunum á stöð-
inni“ sem seinna jafngilti því að vera
flugfreyja eða verðbréfasali í dag.
Myndin sem fylgir þessari grein og
afi tók á ljósmyndastofu sinni prýddi
eitt sinn forsíðu símablaðsins og var
það mesti heiður sem henni hafði ver-
ið sýndur. Því er hún birt hér.
Jón Axel Egilsson.
Daja, ömmusystir okkar, hefur í
gegnum tíðina skipað stóran sess í lífi
okkar. Hún gætti okkar allra sem
barna og var oftar en ekki helsta
hjálparhella heimilisins á stærstu
stundum fjölskyldunnar. Daja gekk
ávallt rösklega til verks og sérhlífni
var ekki til í hennar orðabók. Hún var
hrein og bein í allri framkomu og
sagði skoðanir sínar alltaf umbúða-
laust. Við vorum því ekki há í loftinu
þegar okkur lærðist að það var ekki
vænlegt til árangurs að vera með
neitt múður við hana. Þrátt fyrir það
skein í gegn umhyggja og hlýja sem
gerði það að verkum að við bárum til
hennar óskorað traust. Það hélst alla
tíð enda stóð heimili hennar okkur
alltaf opið og undantekningalaust öllu
því besta tjaldað til líkt og þegar aðra
gesti bar að garði.
Daja var af þeirri kynslóð sem
þurfti að hafa fyrir hverjum einasta
hlut í lífinu. Hún var ung send í fóstur
og þurfti alla tíð að berjast fyrir sínu,
sem án efa hefur mótað persónuleika
hennar. Hún var alla tíð afar sjálf-
stæð og það var henni þvert um geð
að þurfa að biðja aðra um aðstoð.
Sjálf var hún hins vegar boðin og bú-
in að rétta hjálparhönd og það er vart
hægt að hugsa sér þau góðgerðar-
samtök sem hún styrkti ekki með ein-
hverjum hætti um ævina. Dýravinur
var hún og í raun var það svo að hún
mátti ekkert aumt sjá.
Daja undi sér vel við hvers konar
hannyrðir og þá las hún mikið alla tíð.
Eftir því sem aldurinn færðist yfir og
sjónin tók að dvína reyndist henni þó
erfiðara að sinna hugðarefnum sín-
um. Hún var þrátt fyrir það ótrúlega
skýr og vel heima á ólíkustu sviðum
fram undir það síðasta og áhugasöm
um hagi hins stóra frændgarðs. Það
duldist þó fáum að hún var sátt við að
kveðja, þess fullviss að lífið væri rétt
að byrja.
Síðustu æviárin dvaldist Daja á
dvalar- og hjúkrunarheimilinu Grund
og naut þar frábærrar aðhlynningar
sem við viljum að lokum þakka.
Sigrún, Egill og Ásmundur.
Mig langar í fáum orðum að minn-
ast Dæju frænku minnar sem er látin
á 97. aldursári. Ég hef þekkt Dæju
frænku frá því ég fæddist því þar sem
hún var ógift og barnlaus fylgdi hún
alltaf ömmu minni og fjölskyldu
hennar þegar eitthvað stóð til. Þegar
Dæja bjó á Njálsgötunni komum við
Linda systir iðulega við hjá henni eft-
ir píanótíma í Barnamúsíkskólanum
sem þá var starfræktur í húsi Iðn-
skólans. Alltaf tók hún vel á móti okk-
ur með ís og meðlæti. Það var svo
gott að koma til Dæju úr skarkalan-
um því hjá henni var mikil ró og frið-
ur. Okkur þótti líka gaman að því
hvað Dæja var alla tíð mikil dama,
alltaf með lagt hárið, uppáklædd og
jafnvel í hælaháum skóm. Og svo
angaði hún líka svo vel. Það var síðan
á fyrsta árinu mínu í Kvennaskólan-
um að ég kom vikulega til Dæju
frænku eftir skóla og fékk að bíða hjá
henni eftir píanótímanum mínum.
Þennan vetur kynntumst við mjög vel
og urðum miklar vinkonur sem hélst
æ síðan, þótt tæp 60 ár hafi verið á
milli okkar í aldri. Alltaf beið Dæja
eftir mér með dúkað borð og bakkelsi
og svo sátum við og spjölluðum um
alla heima og geima. Dæja sagði mér
frá árunum á Vopnafirði, frá Kvenna-
skólaárunum sínum, frá fjölskyldunni
og lífinu á Laugavegi 46, frá árunum í
Kaupmannahöfn, frá árunum á sím-
anum og fleiru. Við töluðum líka um
miðla og dulræn fyrirbæri og líf eftir
dauðann en á þessum málum hafði
Dæja mikinn áhuga og ég man að eitt
sinn fór ég með Dæju á miðilsfund.
Oft var svo gaman í samræðum okkar
að við gleymdum okkur svo ég þurfti
að hlaupa á eftir strætó til þess að ná
DAGMAR SIGRÚN
DAHLMANN
Ég er að átta mig á
því fyrst núna að ég
kynntist þér aldrei til
hlítar mín kæra Sirrý
frænka. Þú þekktir mig
aftur á móti vel og vissir alltaf ná-
kvæmlega hvar mig var að finna og
hvað ég var að aðhafast hverju sinni.
Mundir eftir öllum afmælisdögum
og hringdir þegar um stórviðburði
var að ræða í lífi okkar systkina-
barna þinna. Síðustu árin hef ég
frétt frá þér í gegnum ömmu og
mömmu. Ég er lengi búin að vera á
leiðinni að hringja og þakka fyrir
kortið sem þú sendir mér í maí á síð-
SIGRÍÐUR
SVEINSDÓTTIR
✝ Sigríður Sveins-dóttir fæddist í
Skarðshlíð í A-Eyja-
fjallahreppi 19. febr-
úar 1957. Hún lést á
líknardeild Landspít-
alans 19. ágúst síð-
astliðinn og var útför
hennar gerð frá
Grafarvogskirkju 29.
ágúst.
asta ári. Þvílík óvænt
ánægja að sjá hve þú
mundir alltaf jafn vel
eftir öllu, þrátt fyrir
miklar fjarlægðir og
fjarveru. Það var ætlun
mín að kíkja í heim-
sókn til þín núna í
ágúst þegar ég var
stödd heima í fjóra
daga. Þú varst orðin
mjög veik og við viss-
um að tíminn var
naumur. En ég gaf mér
ekki tíma og vildi bíða
með heimsóknina þar
til seinna í haust. En
seinna er of seint. Þú ert farin úr
þessum heimi og ert líklega stödd í
einhverjum öðrum sem verður þér
örugglega mun auðveldari og
ánægjulegri. Ég kemst ekki til að
vera við útför þína en verð við hlið
þér í huganum elsku frænka mín.
Takk fyrir þær fáu stundir sem við
áttum saman, sem hefðu mátt vera
miklu, miklu fleiri. Þín frænka,
Anna Kristín.


 
 
  

 

 
   

!
 "" 
# 
$
% ! %  $ !


 !
" # $%&
 '#(" 


)
#*" 
 +,

-
# .)
##

+ /
0

)
##
 +.,
*#1
2

*" 

$


)
#*" 
 .,
$2
-1
2

#

2 
)
#*" 



)
#*" 
 "30
4,
$0
#0

   $, 3,


&'%!  %!   
567!89! :
)
( #/
0'.);
<
,
$ =
 #
<+
2
##=# 
-">2$#3
 % -"> (  )*+
,
- "$
 ,%*
 - $  ./*+
.)00
1
 " #  $ 2$  3
 .4*+.400
5!
-"!+#,++( ?#  $ #.,

#*" 

7 

.,

#*" 

@) .,

##

7 
*
.,

##

+ *"
.,

##

+/ $

.,

##

.,

.,

##

1
/

"(

0#.,

##


'
( *
.,

#*" 

,2
.,

##

0
$*3,

3

3,

$3

3

3


6  !7   66? :
A7"$"B
6
 
0# 

0'. 
 ( # , +
      8 *3
+!
 -  #9
 -  !$  ./*+!.)

(0 9$
#*" 
$/., #' *

*.,
9$
#*" 
$/., #' * 

 0/)
#*" 
$/., #' * 6      ! !  !  !
:7!7:
9!C

$
#
*%
+0 
/'

3"
*'#
<6
"(
 -  #:-  3
 .4*+.400
 3
$7 ."
#*" 

7 
*
 $
$0
##
 # 0

:
$" /#*" 

0
$

 *" 

$
3
$D
 *" 
 C**# 0

+0
?

#




*#(

0
#0

Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.