Morgunblaðið - 27.12.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 27. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
TALNINGA-
VOGIR
Síðumúla 13, sími 588 2122
www.eltak.is

Léttu þér vinnuna
í talningunni!

Auðveld í notkun

Vog á fínu verði
Hafðu samband eða
skoðaðu www.eltak.is
TILRAUNABORANIR hafa yfir-
leitt farið fram í samráði við Orku-
stofnun og með aðstoð Jarðborana,
þar sem tilgangurinn hefur verið að
auka raforku- eða vatnsframleiðslu
viðkomandi orkuveitna. Árangurinn
hefur oftast lofað góðu og eru uppi
áform um áframhaldandi boranir á
næsta ári. Fundist hafa nýjar og
óvæntar orkulindir og t.d. hefur heitt
vatn komið víða í ljós á svonefndum
„köldum svæðum“.
Orkuveita Reykjavíkur, OR, stóð
fyrir tilraunaborunum í þremur hol-
um á Hellisheiði á árinu vegna
áforma um nýja gufuaflsvirkjun á því
svæði. Að sögn Guðmundar Þórodds-
sonar, forstjóra OR, gaf hver hola
fyrir sig um 5–10 MW í rafmagni.
„Við höfum aðallega verið að stað-
setja okkur á svæðinu til að finna út
hvar bestu holurnar eru fyrir raf-
magn og hvar þær eru bestar fyrir
vatn. Árangurinn á árinu styrkir
okkur í þeirri trú að þarna geti risið
góð virkjun. Þetta er innlegg í um-
hverfismat sem hefur verið í vinnslu
hjá okkur vegna virkjunarinnar, sem
áætlað er að verði um 120 MW að
stærð í rafmagni og um 400 MW í
heitavatnsframleiðslu,“ segir Guð-
mundur.
Frekari boranir á Hellisheiði
Orkuveitan áformar að hefja raf-
orkuframleiðslu árið 2006 á 40 MW
og ári síðar er stefnt að fyrsta áfanga
í heitavatnsframleiðslu upp á 50–100
MW. Síðustu áföngum í hitaveitunni
á að vera lokið árið 2016. Að hluta til
er þessi virkjun til komin vegna fyr-
irhugaðra stóriðjuframkvæmda og
að hluta vegna aukinnar orkunotk-
unar á höfuðborgarsvæðinu, sem ár-
lega eykst um 5–10 MW.
Að sögn Guðmundar verður ein til-
raunahola til viðbótar boruð á Hellis-
heiði næsta sumar, nánar tiltekið við
Kolviðarhól. Að lokinni vinnu við
skýrslu á mati á umhverfisáhrifum
og leyfisferli stjórnsýslunnar ættu
framkvæmdir við virkjunina að geta
hafist árið 2004 eða 2005.
Þá ætlar OR að bora eina eða tvær
holur á Nesjavöllum næsta sumar
vegna stækkunar Nesjavallavirkjun-
ar úr 90 í 120 MW, sem stefnt er að
árið 2005.
Óvissa á Suðurnesjum
Hitaveita Suðurnesja, HS, boraði
eina tilraunaholu í Trölladyngju á
árinu og tvær holur á Reykjanesi, að-
allega vegna fyrirhugaðrar iðnaðar-
starfsemi á Suðurnesjum. Að sögn
Júlíusar Jónssonar, forstjóra HS,
stóðst holan í Trölladyngju ekki fyr-
irfram gefnar væntingar, eða 4–5
MW í rafmagni. Holurnar á Reykja-
nesi gefa mikla orku en vandasamt
getur orðið að reka þær, að sögn Júl-
íusar, m.a. vegna sjóseltu, en holurn-
ar eru út við strönd. Þær gefa á bilinu
15–20 MW en ólíklegt að þær verði
nýttar til orkuframleiðslu.
„Við bindum vonir við að nýjar hol-
ur geti framleitt raforku fyrir þá
stóriðju sem áformuð hefur verið á
Suðurnesjum. Innanlandsmarkaður-
inn er ekki til að virkja mikið fyrir,
með þörf upp á 30 MW á fjögurra ára
fresti,“ segir Júlíus. Hitaveita Suð-
urnesja áformar að bora eina til-
raunaholu til viðbótar í Trölladyngju
á komandi ári. Fyrirtækið er einnig í
samstarfi við OR um að skoða jarð-
hitasvæði í Brennisteinsfjöllum en
ólíklegt er að þar verði borað á næst-
unni.
Væn hola við Þeistareyki
Félagið Þeistareykir ehf., sem er í
aðaleigu Orkuveitu Húsavíkur og
Norðurorku á Akureyri, hefur staðið
fyrir tilraunaborunum að Þeista-
reykjum í S-Þingeyjarsýslu. Mikill
hiti hefur fundist þar í iðrum jarðar
en tilgangur borana hefur verið að
kanna hvort gufuaflsvirkjun á svæð-
inu geti sinnt orkuþörf súrálsverk-
smiðju á Húsavík sem fyrirtæki í
eigu íslenskra og rússneskra aðila,
Atlantsál, hefur verið að skoða.
Að sögn Hreins Hjartarsonar, for-
stjóra Orkuveitu Húsavíkur, var ein
tilraunahola boruð á árinu sem kom-
ið hefur í ljós að gefur 12 kg af gufu á
sekúndu, sem samsvarar 6 MW í raf-
magni, en aðeins 2 lítra af heitu vatni
á sekúndu. Hreinn segir að til sam-
anburðar gefi meðalhola 8–10 kg af
gufu. Holan við Þeistareyki sé talin
henta mjög vel til iðnaðarnotkunar
og raforkuframleiðslu. Í raun hafi
fundist eitt besta háhitasvæði lands-
ins.
Óvíst er hvort frekari borun fer
fram við Þeistareykjabungu á næst-
unni. Hreinn segir að það fari svolítið
eftir gangi samningaviðræðna við
Atlantsál, óskir hafi komið frá fyr-
irtækinu um frekari rannsóknir. Til-
raunaborunin hafi til þessa kostað
170 milljónir króna.
Heit hola á „kaldri“ Hjalteyri
Norðurorka á Akureyri hefur sem
fyrr segir tekið þátt í borunum við
Þeistareyki. Fyrirtækið hefur einnig
borað eftir heitu vatni á Hjalteyri við
Eyjafjörð á þessu ári, og með góðum
og óvæntum árangri, að sögn Franz
Árnasonar, forstjóra Norðurorku.
Um hefur verið að ræða sambland
af tilraunaborun og vinnsluborun
fyrir hitaveitu Norðurorku. Til þessa
hefur Hjalteyri tilheyrt svonefndum
köldum svæðum á landinu en að
fenginni undirbúningsvinnu Arnar-
neshrepps ákvað Norðurorka að ráð-
ast í frekari tilraunaboranir er vís-
bendingar um heitt vatn komu í ljós
þegar borað var eftir volgum sjó fyr-
ir Fiskeldi Eyjafjarðar.
Franz segir tilraunaholu á Hjalt-
eyri hafa komið mjög vel út. Borað
var um 1.450 metra niður en áætlanir
Norðurorku gera ráð fyrir að svæðið
geti gefið af sér 80 sekúndulítra af 87
stiga heitu vatni, miðað við hóflega
svartsýni, en 200 lítra með hóflegri
bjartsýni, eins og Franz orðar það.
Auk þess að nýtast íbúum Arnarnes-
hrepps gæti vatnið nýst Akureyring-
um og öðrum Eyfirðingum í framtíð-
inni.
Jarðhitaleit í Fjarðabyggð
Sveitarfélagið Fjarðabyggð stóð
fyrir borunum við Eskifjörð á árinu
og jarðhitaleit við Neskaupstað og
Reyðarfjörð, með það að markmiði
að auka heitavatnsframleiðsluna.
Ein 1.200 metra djúp hola var boruð
skammt frá Eskifirði og upp úr henni
fékkst 74 gráða heitt vatn með góðu
rennsli. Guðmundur Bjarnason bæj-
arstjóri segir að eftir áramót hefjist
prufudæling upp úr holunni.
Jarðhitaleit var einnig haldið
áfram á árinu í Norðfirði og á Reyð-
arfirði. Guðmundur segir vísbend-
ingar hafa komið fram um að heitt
vatn sé þar að finna, einkum á Reyð-
arfirði, og sótt hefur verið um fjár-
magn til tilraunaborana úr orkusjóði
sem verkefni í jarðhitaleit á köldum
svæðum.
„Ef allt gengur að óskum ættu
framkvæmdir við hitaveitu á Eski-
firði að geta hafist fljótlega. Á þessu
ári höfum við varið allt að 100 millj-
ónum króna til allra þessara verk-
efna. Þetta hefur verið merkilegt fyr-
ir þá ástæðu helsta að við höfum
tilheyrt köldu svæðum landsins og
fáir eflaust átt von á miklum ár-
angri,“ segir Guðmundur.
Auk þess sem hér hefur verið
nefnt hafa fleiri aðilar á þessu ári
staðið í jarðhitaleit og -borunum á
landinu. Má þar nefna Snæfellsnes
og sveitarfélagið Skagafjörð, sem ný-
lega hóf leit og boranir eftir heitu
vatni í Viðvíkursveit og í nágrenni
Hofsóss.
Óvæntar orkulindir
hafa fundist við
tilraunaboranir
Nokkur helstu orkufyrirtæki landsins hafa verið
iðin við jarðhitaleit og boranir á árinu. Björn Jó-
hann Björnsson kannaði málið og komst að því að
árangur borana hefur víðast hvar verið mjög
góður og orkurík svæði komið í ljós.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Holur hafa víða verið boraðar á
árinu með það að markmiði að auka
orkuframleiðslu í landinu, m.a. á
Reykjanesi á vegum Hitaveitu Suð-
urnesja.
bjb@mbl.is
FJÓRIR voru fluttir með
sjúkrabílum á sjúkrahús í
Reykjavík eftir bílveltu á Suð-
urlandsvegi um klukkan ellefu í
gærmorgun. Konan, sem ók
bílnum, var í fyrstu talin alvar-
lega slösuð en að sögn vakthaf-
andi læknis á slysadeild Land-
spítalans í Fossvogi hlaut hún
höfuðhögg og nokkurn áverka á
olnboga og stóð til að hún færi í
aðgerð vegna þeirra meiðsla en
hún reyndist þó ekki alvarlega
slösuð.
Slysið varð með þeim hætti
að jeppi rann til í hálku í langri
aflíðandi beygju neðst í Bratta-
stíg, austan Þjórsár. Hann lenti
síðan út af veginum og ofan í
skurð sem var hálffullur af
vatni. Hjón og tvö ung börn
þeirra voru í bílnum. Þau voru
öll í bílbeltum og bílstólum og
hlutu ekki meiriháttar áverka.
Bílvelta
í hálku
á Suður-
landsvegi
MAÐUR var fluttur á slysa-
deild til skoðunar eftir að bíll
hans valt á Eyrarbakkavegi um
kl. tvö aðfaranótt annars jóla-
dags. Samkvæmt upplýsingum
lögreglunnar á Selfossi var
maðurinn, sem var einn í bíln-
um, ekki talinn alvarlega slas-
aður en miklar skemmdir urðu
á bílnum.
Þá var fernt flutt á sjúkra-
húsið á Ísafirði eftir að bíll valt
út af veginum á Gemlufallsheiði
laust fyrir miðnætti á jóladags-
kvöld. Fólkið reyndist þó ekki
alvarlega slasað og fékk að fara
heim að lokinni skoðun.
Bíll valt
á Eyrar-
bakkavegi
VILHELM Þorsteinsson EA var
með mest aflaverðmæti allra ís-
lenskra fiskiskipa á árinu, alls um
1.400 milljónir króna. Skipstjór-
arnir eru tveir, Arngrímur Brynj-
ólfsson og Guðmundur Þ. Jónsson,
og skipta þeir árinu bróðurlega á
milli sín.
Þeir sögðu í samtali við Morg-
unblaðið að árið hefði verið gott, en
kvótinn á skipinu er alls um 60 þús-
und tonn í ýmsum tegundum, held-
ur meira en var árið á undan þegar
þeir veiddu um 54 þúsund tonn.
„Skipið er mjög gott og það sama
má segja um áhöfnina, þannig að
við höfum alla burði til að bera að
landi mikinn og góðan afla,“ sögðu
þeir Arngrímur og Guðmundur
þegar blaðamenn hittu þá að máli
um borð í Baldvini Þorsteinssyni
EA á Þorláksmessu, en Vilhelm
liggur við bryggju á Neskaupstað.
Þá segja þeir einnig skipta máli að
vel takist til með sölu aflans.
Þeir sögðust hafa byrjað árið á
síldveiðum og þá tók loðnuvertíð
við og gekk hún vel. Þar á eftir var
það grálúðan og svo karfinn og
hvort tveggja gekk afbragðsvel. Í
sumar var skipið svo við veiðar úr
norsk-íslenska síldarstofninum. Þá
var tekið til við kolmunna og náðust
um 11 þúsund tonn, 25 dagar fóru í
veiðar og annað eins í siglingar
með aflann að landi, sem er heldur
mikið að mati skipstjóranna. Árið
endaði svo á síld- og loðnuveiðum.
„Skipið er mjög gott, því fylgir
mikill kvóti, mannskapurinn er
góður sem og veiðarfærin, þannig
að þá gildir bara að vera á réttum
stað á réttum tíma, þá gengur allt
upp – en þetta síðasttalda getur nú
vafist svolítið fyrir mönnum,“ segja
þeir félagar um galdurinn á bak við
það að færa svo mikil verðmæti að
landi.
Þeir segja að skipið sé keyrt
mjög stíft og á því sé nánast tvö-
faldur mannskapur. Áhöfnin sér
sjálf um löndun, sem tekur þetta frá
9 og upp í 11 tíma. „Þannig að það
þarf ekki að stoppa lengi í landi.
Það má eiginlega segja að skipið fái
aldrei frí,“ segja þeir ennfremur.
„Við erum svo sem ekkert svart-
sýnir,“ segja þeir um horfur fyrir
komandi ár, en eru þó afar óhressir
með að í sífellt meira mæli sé verið
að loka hólfum fyrir botnfiskveiði
og þeir séu bundnir af því að fara
ekki inn í þessi hólf. „Það er alls
staðar verið að loka á mann, um-
ræðan um þessi mál er orðin dálítið
vitlaus, einkennist af áróðri frá öðr-
um í greininni. Maður bara spyr:
Hvað verður næst, hvar endar
þetta?“ segja þeir Arngrímur og
Guðmundur.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Skipstjórarnir á Vilhelm Þorsteinssyni EA, sem kom með mest aflaverð-
mæti allra íslenskra skipa að landi á árinu. Guðmundur Þ. Jónsson, til
vinstri, og Arngrímur Brynjólfsson.
Vilhelm Þorsteinsson EA með 1.400
milljóna aflaverðmæti á árinu
Gott skip, mikill
kvóti og góður
mannskapur