Morgunblaðið - 06.01.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 MÁNUDAGUR 6. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Vandaður 80 gr fjölnotapappír / 500 blöð í búnti
298.-
Á tilboði núna
Sölumenn okkar eru við símann frá kl. 8:00 – 17:00.
Hringdu í síma 520 6666 eða líttu á úrvalið í stórverslun
okkar að Réttarhálsi 2. Opið mán. – fös. 8:00 – 18:00.
SKRIFSTOFUVÖRUR
„VIÐ búum yfir þekkingu sem
byggð er á vísindarannsóknum og er
notuð við stjórn veiða en hins vegar
hefur líka safnast upp mjög viðamik-
il þekking hjá veiðimönnunum sjálf-
um úti um allan heim,“ segir dr.
Grete K. Hovelsrud-Broda, fram-
kvæmdastjóri Norður-Atlantshafs-
sjávarspendýraráðsins (NAMMCO).
Þriggja daga fundur ráðsins stendur
nú yfir á Hótel Sögu um hagnýtingu
veiðireynslu og vísindalegrar þekk-
ingar við stjórn veiða. Á ráðstefn-
unni, sem lýkur á morgun, sitja hval-
og selveiðimenn, vísindamenn og
embættismenn frá öllum fjórum að-
ildarríkjum NAMMCO, þ.e. Íslandi,
Noregi, Færeyjum og Grænlandi, en
auk þess frá Rússlandi, Kanada,
Bandaríkjunum, Bretlandi, Svíþjóð,
Danmörku og Ástralíu.
„Við viljum ekki halda því fram að
vísindalega þekkingin sé einskis-
virði, enda skiptir hún miklu máli við
stjórn veiða, heldur viljum við hug-
leiða hvernig við getum nýtt þekk-
ingu veiðimannanna samhliða. Þetta
er mjög flókið og erfitt mál og mjög
fjölbreyttur hópur hér á ráðstefn-
unni að ræða það. Þetta er umdeilt
málefni og það hafa gengið ásakanir
á báða bóga milli vísindamannanna
og veiðimannanna,“ segir Grete K.
Hovelsrud-Broda.
Sjáum mikið af hval
Einn ráðstefnugesta, norski hval-
veiðimaðurinn Nils Jørgen Nilsen, á
að baki áratugalangan hvalveiðiferil
og segir ótrúlegt hvað vísindamenn
þverskallist við að taka mark á veiði-
mönnunum. „Við sjáum mikið af hval
og margar tegundir en á það vilja
vísindamennirnir ekki hlusta,“ segir
hann. „Það er talið að það séu um 120
þúsund hvalir á mínu veiðisvæði
undan Noregsströndum en ég tel að
að þeir séu enn fleiri. Og þeim hefur
fjölgað á undanförnum árum.“
Nánar aðspurður segir hann þó
sjónarmið veiðimanna vera farin að
fá meiri hljómgrunn meðal vísinda-
manna og þeirra sem stjórna veið-
unum. Það þakkar hann þeirri sam-
vinnu sem átt hefur sér stað á þessu
sviði. „Ástæðan fyrir því að við höf-
um náð eins langt og raun ber vitni
er samvinna við vísindamennina og
yfirvöld,“ segir hann, en áratugur er
liðinn frá því hvalveiðar voru leyfðar
á ný í Noregi eftir fimm ára veiði-
bann.
„Það hafa orðið kynslóðaskipti í
hópi vísindamanna. Áður en hval-
veiðarnar voru stöðvaðar tóku vís-
indamennirnir undir skoðanir okkar
á því hvað væri mikið til af hval. En
eftir að veiðarnar voru leyfðar á ný
urðu vísindamennirnir okkur erfiðir
viðfangs í byrjun.“
En hvernig metur hann framtíð-
ina? „Hún er hvergi eins björt og hjá
hvalveiðimönnum svo lengi sem þeir
mega veiða. Það er til hellingur af
hval og fari honum að fjölga bitnar
það á fiskinum sem hann étur,
þorsknum, síldinni og loðnunni.“
Morgunblaðið/Jim Smart
Þátttakendur á ráðstefnu NAMMCO eru frá 11 löndum að Íslandi meðtöldu.
Vilja samnýta þekkingu
veiði- og vísindamanna
GUÐRÚN Stella Gissurardóttir,
sem átti sæti í kjörnefnd Sjálfstæð-
isflokksins í Norðvesturkjördæmi,
sagði sig í gær úr nefndinni þar sem
ekki var áhugi fyrir að taka kærur
Vilhjálms Egilssonar og stuðnings-
manna hans þar til umfjöllunar.
Fundur var haldinn í nefndinni í
gær þar sem unnið er að því að
ganga frá framboðslista Sjálfstæðis-
flokksins í kjördæminu fyrir alþing-
iskosningarnar í vor en að sögn Jó-
hanns Kjartanssonar, formanns
nefndarinnar, var listinn ekki ákveð-
inn í gær enda hefði það ekki staðið
til. Að loknum fundinum sagði Guð-
rún Stella sig hins vegar úr nefnd-
inni.
„Mér fannst að kjörnefndarmenn,
og þá ekki síst formaður kjörnefnd-
ar, væru ekki tilbúnir að taka til um-
fjöllunar þær kærur sem eru komn-
ar fram frá Vilhjálmi Egilssyni og
stuðningsmönnum hans,“ segir hún.
„Það voru ekki komnar fram form-
legar kærur þegar þessi nefnd hittist
síðast og ég taldi þær hafa breytt
stöðunni. Það virtist hins vegar ekki
vera vilji til þess að fara yfir kær-
urnar og ég sá mér ekki fært að
starfa lengur í nefndinni undir því.“
Hún segist ítrekað hafa reynt að
fá nefndina til að fjalla um málið auk
þess sem hún hafi setið hjá við at-
kvæðagreiðsluna um kosningarnar í
Borgarnesi. „Mér fannst steininn
taka úr þegar formaður nefndarinn-
ar sagðist ekki hafa áhuga á að lesa
greinargerð Vilhjálms og er ég þó
ekki neinn sérstakur stuðningsmað-
ur hans. Þetta er einfaldlega prins-
ippatriði.“
Sagði sig úr
kjörnefndinni
HUNDAR í eigu varnarliðsins þurfa
ekki að fara í sóttkví í einangr-
unarstöðinni í Hrísey eins og aðrir
hundar sem fluttir eru til landsins.
Yfirdýralæknir segir að varnarliðið
hafi komið sér upp sambærilegri að-
stöðu og í Hrísey til að tryggja að
smit berist ekki frá hundunum.
Einkaaðilum á Íslandi hefur ítrekað
verið neitað um leyfi til að reka ein-
angrunarstöð fyrir gæludýr utan
Hríseyjar.
Í sumar flutti varnarliðið inn hund
sem Halldór Runólfsson, yf-
irdýralæknir, segir að sé sérþjálf-
aður til fíkniefnaleitar og sem varð-
hundur. Varnarliðið hafi óskað eftir
því að fá að hafa hann á Keflavík-
urflugvelli í sóttkví og landbún-
aðarráðuneytið hafi, að höfðu sam-
ráði við embætti yfirdýralæknis,
orðið við því.
Gengið hafi verið úr skugga um
að hann væri bólusettur og hann
hafi verið í sóttkví í átta vikur eins
og aðrir hundar sem koma frá
Bandaríkjunum. Þá eigi þessir
hundar ekki að umgangast gæludýr.
Halldóri er aðeins kunnugt um að
varnarliðið hafi flutt inn þennan
eina hund á þeim fimm árum sem
hann hefur gegnt starfi yf-
irdýralæknis en segir að fyrir 1990,
þegar innflutningur hunda og ann-
ara gæludýra var bannaður, hafi
varnarliðið einnig fengið að hafa
hundana í sóttkví á Keflavík-
urflugvelli.
Nánast hættulegir varðhundar
Hvar fara hundar sem lögregla og
tollgæsla á Íslandi nota við fíkni-
efnaleit og fleira í sóttkví?
„Þeir fara í sóttkví í Hrísey.“
Gilda einhver önnur lögmál um
þessa hunda?
„Þeir eru ekki þjálfaðir sem varð-
hundar og mér skilst að hundar
varnarliðsins séu nánast hættulegir
nema þeir séu í umsjón þjálfara
sinna. Það er verulegur munur á
þessu.“
Hvað ef einstaklingur hyggst
flytja inn varðhund?
„Það yrði að skoða sérstaklega
hvert tilvik fyrir sig og mér er ekki
kunnugt að komið hafi til þess.
Hundar varnarliðsins eru klárlega
taldir hluti af þeim sérsamningi sem
gildir um varnarliðið. Varnarliðið er
með sérsamning um að flytja inn
matvæli án afskipta landbún-
aðarráðuneytisins, gegn því að það
eyði öllum úrgangi, matarleifum og
öðru slíku í sorpeyðingarstöð. Þá
hefur varnarliðið sérákvæði um
flutning á mannskap á varnarsvæðið
án þess að útlendingaeftirlitið komi
þar nærri.“
Er aðbúnaður í sóttkvínni á Kefla-
víkurflugvelli allur sá hinn sami og í
Hrísey?
„Ég þekki það ekki nákvæmlega.
Þessi aðstaða var tekin út af mínum
aðstoðaryfirdýralækni og var metin
nægjanleg.“ Það hafi verið metið svo
að aðstæðurnar séu sambærilegar.
Landbúnaðarráðuneytið hefur
neitað að veita öðrum aðilum en ein-
angrunarstöðinni í Hrísey leyfi til að
reka einangrunarstöð fyrir gælu-
dýr. Þeim rökum hefur m.a. verið
beitt að staðsetning einangr-
unarstöðvarinnar sé heppileg þar
sem hún sé á eyju. Þar séu engin
meindýr, hvorki mýs né rottur sem
geti borið með sér smit. Í ljósi þessa,
er ekki svolítið kyndugt að landbún-
aðarráðuneytið skuli veita leyfi fyrir
einangrunarstöð á Keflavík-
urflugvelli?
„Það gefur auga leið að þetta er
undir heraga og fer eftir sérstökum
reglum. Þannig að það gildir nú ekki
alveg það sama. Eins og ég sagði áð-
ur, þá gilda sérreglur um varn-
arliðið og þetta er hluti af þeim.“
Halldór bendir einnig á að um-
sóknum varnarliðsmanna um að fá
að hafa gæludýr sín í sóttkví á Kefla-
víkurflugvelli hafi verið hafnað.
Gæludýrin fari með eigendum sínum
vítt og breitt um landið en það geri
vinnuhundar í eigu varnarliðsins
ekki. Þeir fari e.t.v. af varnarsvæð-
inu ef þörf er á en þá séu þeir í taumi
hjá sínum þjálfurum en ekki sleppt
lausum.
Undir heraga í sóttkvínni
Hundar í eigu varnarliðsins fara ekki í einangrun í Hrísey
GENGIÐ var frá framboðslista
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs í Norðausturkjördæmi á
fundi kjördæmisráðs í Mývatnssveit í
gær. Steingrímur J. Sigfússon, al-
þingismaður og formaður flokksins,
er í efsta sætið og Þuríður Backman
alþingismaður í öðru sæti. Í þriðja
sæti er Hlynur Hallsson, myndlistar-
maður á Akureyri, Bjarkey Gunnars-
dóttir, skrifstofumaður og leiðbein-
andi í Ólafsfirði, skipar fjórða sætið
og í því fimmta er Trausti Aðalsteins-
son, framkvæmdastjóri á Húsavík.
Valgerður Jónsdóttir, formaður
kjördæmisráðs VG, segir að listinn
hefði verið samþykktur eins og upp-
stillinganefnd lagði til. Fram hefði
komið tillaga um að Ragnar Stefáns-
son jarðskjálftafræðingur skipaði
þriðja sætið og var kosið á milli hans
og Hlyns Hallssonar og hafði Hlynur
betur. Ragnar lýsti þá yfir að hann
óskaði ekki eftir sæti neðar á listanum
þar sem hann íhugaði að bjóða sig
fram á lista VG í Suðurkjördæmi.
Listi VG í Norðausturkjördæmi
Þingmenn í efstu sætum
FYRSTA sunnudag í janúar ár hvert
fara fuglaáhugamenn í vetr-
arfuglatalningu á vegum Nátt-
úrufræðistofnunar Íslands og
munda sjónauka sína í þágu vís-
indanna. Í gær var komið að 51. taln-
ingunni og tóku á annað hundrað
fuglaáhugamenn þátt í henni. Svæð-
um var skipt á milli manna og voru
taldir fuglar meðan dagsbirtu naut.
Edward Rickson, einn talninga-
manna, fylgdist með fuglum við
Skildinganes og nágrenni. Skráði
hann hjá sér 23 fuglategundir sem
telst í færra lagi. Mest var um æð-
arfugl, um 400 talsins, auk hrafna,
stokkanda og stara. Einn mjög sjald-
gæfan fugl sá Edward, dvergmáv,
flækingsfugl, sem mun hafa sést
einu sinni hérlendis áður. „Við erum
þó ekki að leita að flækingum, held-
ur er þessi talning gerð til að gefa
hugmynd um hvaða fuglar eru hér á
veturna,“ segir Edward. Fuglataln-
ingin er mjög mikilvæg m.a. til að
fylgjast með stofnsveiflum fugla sem
hafa vetursetu hérlendis. Finnur
Guðmundsson fuglafræðingur átti
frumkvæði að talningunni á sínum
tíma. Talningin getur verið erfið ef
veður er óhagstætt eins og í gær.
„Það var hvasst og úfinn sjór og því
erfitt að sjá langt út á sjó. Það er
fremur óskemmtilegt að vera með
vindinn í andlitið en þó var auðvelt
að vinna sunnan megin í Kópavogi,“
segir Edward. Náttúrufræðistofnun
safnar saman upplýsingum frá
fuglatalningamönnum til úrvinnslu.
Morgunblaðið/Jim Smart
Það var fremur óhagstætt veður til
fuglatalningar í gær en Edward
Rickson lét það ekki stöðva sig.
Mest um æðarfugl
51. vetrarfuglatalning Náttúrufræðistofnunar