Morgunblaðið - 30.01.2003, Blaðsíða 21

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR 2003 21
Í IÐNÓ í kvöld kl. 20 stíga á svið
4Klassískar, söngkonurnar Björk
Jónsdóttir, Jóhanna V. Þórhalls-
dóttir og Signý Sæmundsdóttir
ásamt píanóleikaranum Aðalheiði
Þorsteinsdóttur. Yfirskrift tónleika
þeirra er Kvöldskemmtun á þorra,
með vísun í þann árstíma sem nú fer
í hönd, þar sem söngkonurnar munu
flytja efnisskrá, samansetta af létt-
klassískum og klassískum lögum,
ásamt söngleikjatónlist og ljúfum
kaffihúsatónum. Gestur þeirra á
tónleikunum er bassaleikarinn Tóm-
as R. Einarsson.
„Það tíðkaðist oft í gamla daga að
halda slíkar kvöldskemmtanir, til
dæmis í Austubæjarbíói og víðar.
Dagskráin okkar er einskonar bland
í poka, allt frá háklassískum lögum
til dægurlaga. Þar verður víða kom-
ið við,“ segir Björk Jónsdóttir.
Björk segir þó ekki standa til að
flytja sérstök þorralög, en þó nokk-
ur íslensk lög verða á efnisskránni.
„Við tökum meðal annars Maístjörn-
una eftir Atla Heimi Sveinsson, sem
hefur lítið heyrst. Þetta er ljóð Hall-
dórs Laxness sem oftar er sungið
við lag Jóns Ásgeirssonar. Við feng-
um þetta lag Atla Heimis, sem samið
var um 1972, upp í hendurnar og
urðum svo hrifnar af því að við
ákváðum að útsetja það fyrir þrjár
raddir. Svo syngjum við Ljúflings-
hól og fleiri íslensk lög – í raun
meiri íslenska tónlist en oft áður.“
Þetta er í fyrsta sinn sem 4Klass-
ískar halda tónleika á þessum tíma
árs, og að sögn Bjarkar hafa þær
ekki flutt þessa efnisskrá áður. Að-
alheiður Þorsteinsdóttir er aðal-
útsetjari hópsins, en lögin eru oftast
flutt af söngkonunum þremur sam-
an, auk nokkurra einsöngslaga og
dúetta. „Lögin sem við veljum koma
úr ýmsum áttum. Við reynum líka
að grafa upp lög sem heyrast ekki
oft, en aðalatriðið er að syngja það
sem okkur finnst skemmtilegast.“
4Klassískar hlutu styrk til tón-
leikanna úr sjóði sem úthlutað var
úr í tilefni af 70 ára afmæli Félags
íslenskra hljómlistarmanna. Hóp-
urinn hefur starfað saman um nokk-
urt skeið og haldið fjölda tónleika
innan sem utan höfuðborgarsvæð-
isins. Síðastliðið sumar fóru þær í
tónleikaferð til Svíþjóðar og Dan-
merkur og fengu þar mikið hrós
bæði fyrir söng sinn og samstarf í
krafti kvenna. Fyrir rúmu ári gáfu
þær út geisladiskinn „Fyrir austan
mána og vestan sól“.
Tónleikarnir verða endurteknir í
Hafnarborg 6. febrúar á sama tíma.
Skemmt á þorra í Iðnó
LJÓÐADAGSKRÁ verður í Borg-
arleikhúsinu í kvöld kl. 20. Dag-
skráin er helguð bandarísku ljóð-
skáldunum Walt Whitman og
William Carlos Williams. Þar koma
fram rithöfundarnir og þýðendurn-
ir Árni Ibsen og Sigurður A.
Magnússon, ásamt Sigurði Skúla-
syni leikara.
Whitman og Williams eru óum-
deildir risar í
bandarískri ljóð-
list 19. og 20.
aldar. Fyrir fá-
einum vikum gaf
Bjartur út tvær
bækur með ís-
lenskum þýðing-
um ljóða þeirra
beggja. Annars
vegar var um að
ræða frumútgáfu
á þýðingum
Árna Ibsens á
úrvali ljóða
Williams undir
titlinum Myndir
frá Bruegel, hins
vegar endurút-
gáfu á þýðingu
Sigurðar A.
Magnússonar á
þekktasta verki
Whitmans,
Söngnum um
sjálfan mig.
Árni Ibsen segir að Williams sé
alþýðlegt skáld og aðgengilegt,
þótt hann eigi fjölbreytilegan tón í
ljóðum sínum. Þróunin í verkum
hans hafi því verið mikil á langri
skáldskaparævi. „Í fyrri bókinni,
Rauðum hjólbörum, sem kom út
fyrir nokkrum árum eru ljóð frá
fyrra skeiði hans; gjarnan mjög
stutt og ljós, stemmningar, stund-
um undir austrænum áhrifum -
eitthvað sem hefur verið marg-
stælt síðan. Þau ljóð eru oft á
mörkum þess að geta kallast ljóð
því þau eru svo lítil og látlaus. Í
seinni bókinni, sem kom út núna,
er meira um lengri ljóð og hugleið-
ingar og ljóðin eru skemmtilega
rabbkennd og íhugul. Þetta eru oft
ljóð gamals manns, sem finnur að
þessu fer öllu að ljúka.“
Árni segir að Williams sé
skemmtilega laus úr öllum viðjum,
óbundinn af hefðum, en búi um leið
til sína eigin hefð. „Samt er hann
alla ævi að slást við ljóðið, því hann
vill ekki sleppa því frjálsu. Hann
hugsaði mikið um formið alla tíð,
og seint á ævinni þóttist hann hafa
komist að niðurstöðu með því að
búa til nýtt ljóðform. Maður sér
það líka á ljóðunum hans að þau
eru ákaflega vel smíðuð, þótt þau
virki látlaus og blátt áfram. Það
sem heillaði mig strax við hann var
einmitt þetta látleysi og það hvað
hann er aðgengilegur.“ Það eru
komin rétt þrjátíu ár síðan Árni
byrjaði að glíma við ljóð Williams.
Hann segir að í fyrstu hafi það
verið aðferð hans til að lesa ljóðin.
„Það er ekki auðvelt að lesa ljóð á
erlendum málum, og til þess að ná
betur utan um þankann, byrjar
maður að snúa þessu, og fyrr en
varir er þetta orðið heljarmikið
safn. En nú er ég líka búinn og
hættur með Williams. En eftir
stendur að því betur sem maður
kynnist honum, því vænna þykir
manni um hann.“
Búið að stela bókinni
Þýðingar Sigurðar A. Magnús-
sonar á ljóðum Walts Whitmans
komu út árið 1994, en seldust fljótt
upp. „Upplagið var nú frekar lítið,“
segir Sigurður. „Ég var nú að
biðja um að hún yrði gefin út aftur
og það hafði staðið til í nokkur ár.
Svo gerðist það í fyrra, að það kom
hingað maður frá Bandaríkjunum,
sem fór í hlutverk Whitmans:
klæddi sig eins og hann og fór með
ljóðin, sem hann kunni utanað, og
flutti þetta á einhverjum skemmti-
stað. En þegar fólkið sem stóð að
þessu ætlaði að fara á bókasafnið
að fá bókina lánaða til að kynna
sér ljóðin, þá var búið að stela
henni - hún fannst hvergi á bóka-
safninu. Þá loks var drifið í því að
gefa hana út aftur. Það var mjög
skemmtilegt.“
Sigurður segist ekki viss um að
ljóð Whitmans höfði eitthvað sér-
staklega til Íslendinga umfram
aðra, þótt ásókn í bókina hfi verið
svona mikil á sínum tíma. „Þeir
sem á annað borð vita eitthvað um
bókmenntir, vita um hans stöðu í
heimsbókmenntunum og í amerísk-
um bókmenntum. Hann var fyrsta
hreinræktaða ameríska skáldið. Öll
önnur eldri skáld höfðu tekið mið
af Evrópu og mátu Ameríku í hlut-
falli við Evrópu. Whitman gleymdi
öllu slíku og tekur fyrir þessa nýju
álfu og reynir að lýsa henni á nýj-
an hátt. Það var bylting í amerísk-
um bókmenntum. Það hefur heldur
ekki spillt að Einar Ben.var fyrst-
ur til að þýða hann, og þeir höfðu
svipðaða afstöðu til lífsins. Whit-
man var algyðistrúarmarður, og
það hefur alltaf höfðað til Íslend-
inga. Whitman var óvenju opinskár
bæði um sjálfan sig og lífið í kring-
um sig og sleppti öllum hömlum,
og vera má að það falli í kramið
hjá mörgum. En fyrst og fremst
eru það sam-mannlegir hlutir sem
hann fæst við. Hann er að lýsa
manninum í alheiminum.“
Það er Leikfélag Reykjavíkur,
Borgarbókasafnið og bókaforlagið
Bjartur sem standa að dagskránni.
Aðgangur er ókeypis.
Ljóðaveisla í
Borgarleikhúsinu
William Carlos
Williams
Walt
Whitman
Útsala – enn meiri verðlækkun
Langur laugardagur, opið frá kl. 10-17
Klapparstíg 44 - sími 562 3614
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Föstudaginn 31. janúar
verður opnuð myndlistarsýning í Félags-
og þjónustumiðstöð aldraðra í Árskógum 4
Þeir sem sýna eru
Indriði Sigurðsson og Óskar Theodórsson.
Á sýningunni eru verk unnin með blandaðri tækni, öll gerð á þessu
og síðasta ári. Myndir Óskars eru verk úr ýmsum áttum, en Indriði
túlkar íslenska náttúru á sinn perónulega hátt.
Sýningin er opin allan febrúarmánuð