Morgunblaðið - 23.04.2003, Blaðsíða 20

færar um að leggja margvísleg ágreiningsefni sín
til hliðar til að sameinast í pílagrímaförinni til
Karbala og fagna með því nýfengnu frelsi sínu
undan kúgunarvaldinu. Sjítar, einkum í Suður-
Írak þar sem þeir eru yfirgnæfandi meirihluti
íbúanna, hafa að undanförnu unnið að því að setja
á fót bráðabirgðastjórnsýslu í héraði, í því skyni
að koma aftur á lögum og reglu, og trúarleiðtog-
ar hafa reynzt lykilmenn í að finna pólitísku valdi
nýjan farveg í upplausnarástandinu í landinu.
Að minnsta kosti einn íraskur sjítaleiðtogi hef-
ur hvatt pílagrímana til að mótmæla drottnun
Bandaríkjamanna yfir landinu og sumir pílagrím-
arnir báru mótmælaspjöld með slagorðum í þessa
veru í gær.
Í pílagrímahópnum í Karbala í gær voru tveir
u.þ.b. 100 manna hópar manna klæddum hvítum
serkjum, sem gengu lengst í sjálfspyntingum,
eins og kvað vera sterk hefð fyrir meðal sjía-
pílagríma. Beittu mennirnir sveðjum til að skera
sjálfa sig til blóðs á höfðinu, í því skyni að sýna í
verki hvað þeir fyndu sterklega til með písl-
arvottinum Hussein, sem er sagður hafa verið
hálshöggvinn fyrir 1.323 árum.
HUNDRUÐ þúsunda íraskra sjía-múslíma
streymdu til hinnar helgu borgar Karbala í gær, í
pílagrímaför sem áður fyrr var árviss viðburður
en var bældur niður í stjórnartíð Saddams Huss-
eins.
Samkvæmt trú sjía-múslíma var það í Karbala
sem Hussein, dóttursonur Múhameðs spámanns,
dó píslavættisdauða á sjöundu öld. Með píla-
grímaförinni, sem nær hámarki á fimmtudag, er
píslavættisins minnzt.
Vincent Brooks, næstæðsti yfirmaður hern-
aðaraðgerða Bandaríkjahers í Írak, sagði að bú-
izt væri við því að allt að ein milljón pílagríma,
þar á meðal nokkur fjöldi frá Íran og öðrum
löndum utan Íraks, kæmi til Karbala af þessu til-
efni.
Að svo stór hópur pílagríma frá öllum lands-
hornum Íraks skuli safnast saman svo skömmu
eftir fall stjórnar Saddams Husseins endurspegl-
ar það tilkall sem sjía-múslímski meirihlutinn í
Írak gerir til áhrifa í landinu. Sjítar máttu þola
margs konar kúgun af hálfu stjórnar Saddams,
sem var að mestu skipuð súnní-múslímum.
Hinar ýmsu fylkingar íraskra sjíta reyndust
Karbala. AFP, AP.
Yfir milljón píla-
grímar í Karbala
AP
Á spjöldum pílagrímanna stendur: „Já, já við ísl-
amskri ríkisstjórn“ og „Niður með Bandaríkin“.
Reuters
Það var þröng á þingi við moskuna helgu í miðborg Karbala í gær. Íraskir sjítar eru í meirihluta í landinu en voru kúgaðir í tíð Saddams Husseins.
Reuters
Sjía-múslími lemur sig með keðjuvendi í hóp-
göngu í gær, sjálfspynting er algeng meðal sjíta.
ERLENT
20 MIÐVIKUDAGUR 23. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRESKI þingmaðurinn George
Galloway sagði í gær að hann myndi
höfða mál á hendur dagblaði sem
fullyrti að hann hefði fengið greitt
sem svarar tæplega 45 milljónum
króna á ári frá stjórn Saddams Huss-
eins í Írak.
„Ég hef aldrei falast eftir né myndi
ég nokkurn tíma þiggja nokkra fjár-
hagsaðstoð frá ríkisstjórn Íraks,“
sagði Galloway, sem er þingmaður
Verkamannaflokksins frá Skotlandi,
í viðtali við breska ríkisútvarpið,
BBC.
Í forsíðufrétt sem send var frá
Bagdad greindi blaðið, The Daily
Telegraph, frá því að fréttamaður
þess hefði fundið minnisblað í íraska
utanríkisráðuneytinu þess efnis að
Galloway hefði fengið sneið af
tekjum af olíu, sem svarar 44,7 millj-
ónum króna árlega.
Galloway hitti Saddam Husssein í
Bagdad í ágúst sl., og hefur verið
uppnefndur „þingmaður Bagdad-
kjördæmis“. Hann var eindreginn
andstæðingur herfarar bandamanna
til Íraks, en The Daily Telegraph
hefur stutt herförina dyggilega.
Blaðið segir, að Galloway hafi
stofnað félag með nafngreindum,
íröskum olíusala til að selja olíu á al-
þjóðamarkaði. Skjalið, sem blaða-
maður þess hafi fundið, hafi verið
minnisblað sent af yfirmanni írösku
leyniþjónustunnar til skrifstofu
Saddams í janúar 2000.
Á minnisblaðinu sé greint frá því
að Galloway hafi farið fram á það við
útsendara leyniþjónustunnar að fá að
sjá um stærri hluta af olíuútflutningi
Íraka. Samkvæmt áætlun Samein-
uðu þjóðanna fengu Írakar að flytja
út olíu gegn því að hagnaðurinn af
henni yrði notaður til kaupa á mat-
vælum og öðrum nauðsynjum fyrir
íraskan almenning. Þá komi einnig
fram á minnisblaðinu að Galloway
hafi tekjur af matvælasölu og hafi
leitað eftir „sérstökum“ samningum.
Galloway hefur ætíð neitað því að
hafa þegið fjárhagsaðstoð frá Sadd-
am.
Í frétt The Daily Telegraph í gær
segist blaðið hafa beðið Galloway að
útskýra minnisblaðið og segir hann
hafa svarað: „Kannski var það búið
til af sömu fölsurum og fölsuðu svo
margt annað í öllu þessu Íraksmáli.
Kannski falsaði The Daily Telegraph
það. Hver veit?“
Blaðið hefur ennfremur eftir hon-
um: „Sannleikurinn er sá, að það ég
best veit hef ég aldrei hitt neinn úr
írösku leyniþjónustunni. Ég hef aldr-
ei á ævinni séð olíutunnu, og því síður
átt, keypt eða selt slíka.“
Í skjölum sem fundust í utanrík-
isráðuneytinu í Bagdad leggur íraska
leyniþjónustan mikla áherslu á að
nauðsynlegt sé að þagmælsku sé
gætt varðandi meint viðskiptatengsl
Galloways við ríkisstjórnina, segir í
frétt The Daily Telegraph. Á einu
minnisblaði sé tekið fram, að
greiðslur til hans verði að fara fram
undir „viðskiptayfirskini“.
Á öðru minnisblaði hafi verið
greint frá fundi Galloways með írösk-
um njósnara á öðrum degi jóla 1999,
þar sem Galloway hafi útlistað áætl-
anir sínar fyrir næsta ár.
Yfirmaður leyniþjónustunnar hafi
skrifað þetta minnisblað og sagt þar
að Galloway hafi tjáð njósnaranum
að „hann [Galloway] þyrfti áfram-
haldandi fjárhagsaðstoð frá Írak.
Hann hafi í gegnum Tariq Aziz [fyrr-
verandi aðstoðarforsætisráðherra
Íraks] komist yfir þrjár milljónir
olíutunna á hálfsárs fresti í samræmi
við áætlunina um olíu fyrir mat.
Hans hlutur sé aðeins um tíu til
fimmtán sent á tunnuna“.
Á minnisblaðinu er ólæsileg undir-
skrift yfirmanns írösku leyniþjónust-
unnar. Segir hann að Galloway hafi
beðið um meiri peninga. „Hann lagði
til við okkur eftirfarandi: Í fyrsta
lagi, auka hans hlut af olíunni, í öðru
lagi, veita honum sérstaka viðskipta-
aðstöðu og samninga.“ Yfirmaður
írösku leyniþjónustunnar mælir með
því að tillögur Galloways verði sam-
þykktar, segir The Daily Telegraph.
London. AFP.
AP
Breski þingmaðurinn George Galloway á fundi með Saddam Hussein í
Bagdad 8. ágúst í fyrra. Galloway var harður andstæðingur stríðsins í Írak.
Sagður hafa þegið
fé af Íraksstjórn
Þingmaður hótar
dagblaðinu The
Daily Telegraph
meiðyrðamáli
JAY Garner, Bandaríkjamaðurinn
sem á að stjórna Írak í umboði
bandamanna þangað til innlend
stjórnvöld
taka við, hélt
til héraða
Kúrda í
norðri í gær
og var tekið
með kostum
og kynjum.
Jalal Talab-
ani, annar af
tveim öflug-
ustu leiðtog-
um íraskra
Kúrda, sagði í gær að Kúrdar vildu
að stofnað yrði lýðræðislegt ríki í
Írak. Þótt þeir teldu sig eiga sama
rétt á að ráða eigin málum og aðr-
ar þjóðir hygðust þeir starfa innan
ramma írasks sambandsríkis.
Kúrdar stofnuðu eigin stjórn á
svæðum sínum í norðri eftir
Flóastríðið árið 1991 undir vernd
flugvéla bandamanna. Garner, sem
er hershöfðingi á eftirlaunum,
stjórnaði þá hjálparstarfi sem
bandamenn komu á laggirnar í
héruðum Kúrda eftir að Saddam
Hussein hafði barið niður uppreisn
og hrakið hundruð þúsunda
óbreyttra borgara á flótta.
„Þér tekst alltaf að láta mér líða
eins og ég sé kominn heim,“ sagði
Garner er hann hitti Talabani.
„Þegar þú hættir störfum skaltu
koma aftur til Kúrdistans …og við
skulum reisa þér fallegt hús,“
svaraði Talabani.
Garner átti í gær fund með Tal-
abani og öðrum helsta leiðtoga
Kúrda, Massoud Barzani. Oft hef-
ur verið grunnt á því góða í sam-
skiptum Kúrdaleiðtoganna tveggja
en í fyrra náðu þeir samkomulagi
um að stofna sameiginlegt þing
fyrir Kúrdahéruð sem ekki voru
undir stjórn Saddams. Nýlega
gagnrýndi Barzani menn úr flokki
Talabanis fyrir að hafa ýtt undir
ringulreið og rán í borginni Kirkuk
með því að ráðast inn í hana. Garn-
er hrósaði í gær Kúrdum, þrátt
fyrir innbyrðis deilur þeirra. „Ég
tel að tími Kúrda sé runninn upp.
Það sem þeir hafa fengið áorkað í
norðurhéruðunum er sigur fyrir
frjálsa karla og konur,“ sagði
hann.
Kúrdar
fögnuðu
Garner
Bagdad. AP.
Jay
Garner