Morgunblaðið - 07.06.2003, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 7. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Um miðja síðustu öld
voru íbúar Hnífsdals
um þrjúhundruð.
Flestir þorpsbúar höfðu atvinnu við
fiskveiðar og vinnslu sjávarfangs. Þó
var enn stundaður búskapur á fimm
jörðum í útjaðri byggðarkjarnans.
Ein þessara jarða var Heimabær,
sem verið hafði í eigu sömu ættar um
langan aldur. Jörðin var talin til
landnámsjarða. Hinar jarðirnar í
Hnífsdal, sem enn var búið á, voru
Bakki, Hraun og Búð, en í Fremri-
Hnífsdal hafði búskapur þá lagst af.
Árið 1946 er Heimabær til leigu.
Fluttu þá þangað frá Ósi í Bolung-
arvík sæmdarhjónin Magnús Há-
konarson og Ingunn Jónasdóttir,
ásamt börnum sínum og vinnufólki.
Frá Heimabæ fluttu þau fjórum ár-
HÁKON
MAGNÚSSON
✝ Hákon Magnús-son fæddist í
Reykjarfirði 30. des-
ember 1930. Hann
lést á gjörgæsludeild
Landspítalans við
Hringbraut föstu-
daginn 9. maí síðast-
liðinn og var útför
hans gerð frá Foss-
vogskirkju 16. maí, í
kyrrþey að ósk hins
látna.
um síðar til Reykjavík-
ur, þar sem þau töldu
sig betur geta séð fjöl-
mennri fjölskyldu sinni
farborða.
Þegar svo stór fjöl-
skylda tekur sér ból-
festu í fámennu þorpi
vekur það að sjálfsögðu
athygli þorpsbúa. Há-
kon og sá sem þetta rit-
ar voru á líkum aldri.
Aðrir drengir í þorpinu
þurftu að láta á það
reyna, hvort aðflutti
táningurinn Hákon
kæmi til með að falla
vel í hópinn. Gerðist það gjarnan
með þeim hætti að kallað var í ögr-
andi tón til hins aðflutta og þannig
könnuð viðbrögðin. Þau voru með
þeim hætti, að ekki fór á milli mála,
að þarna fór unglingur, sem ekki lét
sér allt fyrir brjósti brenna. Hann
reyndist hvergi smeykur og svaraði
til baka fullum hálsi. Það var með
þessum hætti, sem kynni okkar urðu
fyrst og upp úr þeim varð náinn vin-
skapur. Það var gott að koma á
heimili foreldra hans. Þar ríkti glað-
værð og góðvild í garð allra, sem
þangað komu, þrátt fyrir mikið ann-
ríki heimilisfólksins.
Við áttum síðar eftir að verða her-
bergisfélagar, fyrst á Ísafirði, þegar
við sóttum Gagnfræðaskólann þar í
bæ, og síðar um nokkurn tíma, þegar
við vorum komnir til náms í Reykja-
vík. Betri herbergisfélaga var ekki
hægt að hugsa sér.
Þegar ég kom til náms í Reykja-
vík, en þangað höfðu foreldrar hans
þá flutt, hafði Hákon gerst forfram-
aður, var sigldur og kominn til náms
við Lýðháskólann í Sigtuna í Sví-
þjóð. Að sækja á þeim árum nám í
útlöndum þótti þorpsbúanum nánast
ævintýri, enda var fetað í sömu fót-
spor, þótt á öðrum vettvangi væri.
Hákon lauk prófi frá Kennara-
skóla Íslands 1953 og hélt tvívegis til
framhaldsmenntunar erlendis. Hann
vann alla tíð við kennslustörf, þar til
hann fór á eftirlaun 1993. Honum féll
það starf vel og skapgerð hans var
vel til þess fallin. Hann var bók-
hneigður og vel ritfær, og hneigðist
hugur hans til starfa á þeim sviðum.
Hann hafði einstakt lag á því að
segja hnyttilega frá og oftast var far-
ið af hans fundi með bros á vör.
Við fráfall góðs drengs rifjast
æskuminningar upp, minningar sem
eru bjartar og kærar. Hákon var
léttur í lund, góðviljaður og hjálp-
samur. Hann vildi öllum vel og með
honum var gott að vera á góðri
stund.
Að leiðarlokum er samferðin
þökkuð. Við Almut sendum eigin-
konu hans, Maríu Önnu og fjöl-
skyldu hjartanlegar samúðarkveðj-
ur.
Þorvarður.
Okkar kæri vinur
Palli eins og við köll-
uðum hann alltaf er lát-
inn eftir erfiðan sjúk-
dóm.
Ég kynntist honum
fyrst þegar ég byrjaði að vinna í
versluninni Jes- Zimsen í Ármúla þá
var hann verslunarstjóri. Ég man
alltaf eftir fyrsta deginum þegar
Palli spurði mig hvort ég hefði hjól-
börupróf. Hann var alltaf gaman-
samur, þægilegur í umgengni og
gott að vinna með honum. Ég og
maðurinn minn kynntumst síðan
Palla og Ásu konunni hans mjög vel,
hún var líka að vinna hjá Zimsen.
Við áttum margar ánægjulegar sam-
PÁLL
ÓLAFSSON
✝ Páll Ólafssonfæddist í Reykja-
vík 20. júní 1922.
Hann lést á líknar-
deild Landspítalans í
Fossvogi 30. apríl
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Langholtskirkju 8.
maí.
verustundir, oft var
farið í ökuferðir, þau
komu oft til okkar.
Palli hafði unun af að
keyra bíl sinn, sem við
nutum góðs af þar sem
maðurinn minn hefur
ekki getað keyrt lengi
vegna veikinda.
Við munum ekki
gleyma þér og þökkum
allan hlýhug í okkar
garð á liðnum árum.
Við söknum góðs
drengs. Blessuð sé
minning hans.
Hver minning dýrmæt perla,
að liðnum lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni,
af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki,
var gjöf sem gleymist eigi,
gæfa var það öðrum,
sem fengu að kynnast þér.
(Ing. Sig.)
Ása mín. Við vottum þér og fjöl-
skyldu innilega samúð.
Geirlaug og Árni.
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu-
síma og heimasíma).
Í dag kveðjum við
einstaka konu. Konu
sem lifði löngu og við-
burðaríku lífi, færði birtu og yl inn í
líf allra sem hún umgengst og hafði
brennandi áhuga á lífinu alveg fram
á hinstu stund.
Við fjölskyldan getum aldrei full-
þakkað allt það sem Jóna var okkur
í gegnum árin. Hjá okkur hét hún
alltaf „Jóna mín“, það var bara til
ein „Jóna mín“. Hún hafði svo mikið
að gefa, þekkingu og reynslu, en
mest af öllu óendanlegan kærleika.
Við eigum dýrmætar minningar
með Jónu, bæði frá námsárunum í
Bandaríkjunum og eins eftir að við
komum heim. Við erum þakklát fyr-
ir tímann sem við fengum að eyða
með henni og gleðjumst yfir því að
vita að við munum hitta hana aftur.
Við deilum þeirri fullvissu með
henni að Kristur muni koma aftur,
eins og hann lofaði, og vekja þá sem
dáið hafa í trú á hann til lífsins aft-
ur.
Ekki viljum vér, bræður, láta yður vera
ókunnugt um þá, sem sofnaðir eru, til
þess að þér séuð ekki hryggir eins og hin-
ir, sem ekki hafa von. Því að ef vér trúum
því að Jesús sé dáinn og upprisinn, þá
mun Guð fyrir Jesú leiða ásamt honum
fram þá, sem sofnaðir eru.
Því að það segjum vér yður, og það er orð
Drottins, að vér, sem verðum eftir á lífi
við komu Drottins, munum alls ekki fyrri
verða en hinir sofnuðu. Því að sjálfur
Drottinn mun stíga niður af himni með
kalli, með höfuðengils raust og með bás-
únu Guðs, og þeir, sem dánir eru í trú á
Krist, munu fyrst upp rísa. Síðan munum
vér, sem eftir lifum, verða ásamt þeim
hrifnir burt í skýjum til fundar við Drott-
in í loftinu. Og síðan munum vér vera með
Drottni alla tíma. Uppörvið því hver ann-
an með þessum orðum.
(1. Þessalonikubréf 4:13–18.)
Þvílíkur dýrðardagur. Þangað til
kveðjum við Jónu mína og þökkum
JÓNA
HEIÐAR
✝ Jóna Heiðarfæddist í Garðbæ
í landi Stóru-Vatns-
leysu á Vatnsleysu-
strönd 18. apríl 1901.
Hún lést á Elliheim-
ilinu Grund 23. maí
síðastliðinn og var
útför hennar gerð
frá Aðventkirkjunni
30. maí.
forréttindin að hafa
fengið að vera sam-
ferða henni.
Elsku Rúna, Theo,
Helgi, Drusilla og fjöl-
skyldur, megi þessi
fullvissa um endur-
fundi styrkja ykkur í
sorg ykkar. Þið áttuð
einstaka móður. Guð
blessi minningu Jónu
Heiðar.
Bjarni, Helga,
Rakel Ýr og
Rebekka.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(Vald. Briem.)
Þessi orð tala um minningar og
allsstaðar eru þær til staðar. Hér,
eingöngu bjartar og hlýjar og indælt
er að líta til baka. Kær vinkona mín,
til margra ára, Jóna Heiðar, and-
aðist á ,,Grund“ föstudaginn 23. maí,
102 ára að aldri. Hin eiginlegu fyrstu
kynni hófust á námsárum mínum í
Reykjavík árin 1943–1947. Þegar
maður kemur á nýjan stað burtu frá
góðu heimili sem allt hefur viljað fyr-
ir mann gera og stór hluti þeirra
sem maður þarf nú að umgangast
eru manni ókunnir og lífið tekur á
sig nýjan blæ, þá er svo mikils virði
að kynnast góðu og elskulegu fólki
sem býður manni að koma þegar
manni hentar eða hvenær sem þörf
er á góðum mannlegum samskiptum.
Ég bjó í nágrenni við Jónu á þessum
árum og gerðist ég kostgangari hjá
þeim hjónum í kvöldmat. Þetta voru
mjög indæl og elskuleg hjón, Jóna
og Salómon. Já þar eignaðist ég góða
og trygga vini. Það voru fleiri en ég
sem drógust að þeim. Það var helst
um helgar sem þau buðu heim til sín
ungu fólki. Sumt af þessu unga fólki
átti heimili utan Reykjavíkur en
stunduðu nám þar. Bæði voru hjónin
söngelsk svo auðvelt var fyrir okkur
ungu gestina að taka lagið.
Salómon samdi sjálfur mörg fal-
leg lög sem okkur þótti gaman að
syngja og við vorum fljót að læra
þau ásamt ýmsum öðrum lögum.
Náinn og góður vinskapur hefur
alltaf haldist við börn þeirra, Guð-
rúnu og Helga.
Ég lít á það sem hverja aðra Guðs
gjöf að kynnast svona góðu fólki
sem lætur sér annt um mann eins
og um náin skyldmenni væri að
ræða, að ég tali nú ekki um þegar
litið er á ungan aldur okkar sem
hittust þar svo oft. Hvenær hefur
maður virkilega þörf fyrir nær-
gætni, skilning og umhyggju ef ekki
þegar á reynir að standa á eigin fót-
um, fjarri sínu heimili. Ég er Guði
innilega þakklát fyrir að hafa
kynnst þessu góða fólki.
Og nú er þessi góða kona gengin
inn til hvíldar og veit ég að hvíldin
var henni kærkomin. Ég bið algóð-
an Guð að blessa börnin hennar og
fjölskyldur þeirra. Hún trúði því
staðfastlega og í einlægni að hún
mundi síðar meir mæta okkur öllum
aftur. Okkur sem bíðum og hinum
sem farnir eru á undan. Að við hitt-
umst öll á landi lifenda. Ég kveð
hana með þessum orðum:
Ó, Jesús, það er játning mín,
ég mun um síðir njóta þín,
þegar þú, dýrðar Drottinn minn,
dómstól í skýjum setur þinn.
(Hallgrímur Pétursson.)
Þetta vers túlkar trú hennar og
von svo og okkar margra vina henn-
ar. Blessuð sé minning hennar.
Lilja Sveinsdóttir.
Fátt skiptir mann meira máli en
það fólk sem maður umgengst í líf-
inu og eitt af því dýrmætasta sem
maður eignast eru góðir vinir. Þeg-
ar ég varð þeirrar gæfu aðnjótandi
að kynnast Jónu Heiðar var hún á
tíræðisaldri. Milli okkar myndaðist
djúp vinátta og áttum við margar
góðar og skemmtilegar stundir sam-
an. Ég kynntist einnig yndislegri
fjölskyldu hennar og hafa þar
myndast tengsl sem seint verða rof-
in. Börn hennar og barnabörn eru
búsett á vesturströnd Bandaríkj-
anna en þrátt fyrir fjarlægðina voru
þau í nær daglegu sambandi og ekki
fannst henni mikið mál að ferðast
þangað til að heimsækja ástvini sína
þótt ferðalagið væri bæði langt og
erfitt. Jóna var mikil hannyrðakona,
þær eru ófáar peysurnar sem hún
hefur prjónað og dúkarnir sem hún
hefur heklað og allt svo vandað og
vel gert. Ég var mjög stolt þegar
hún treysti mér fyrir því að strekkja
dúkana svo ég tali ekki um þegar
hún hældi mér því þá vissi ég að ég
hafði gert þetta vel. Ég dáðist að
þessari dugmiklu og greindu konu
sem, þrátt fyrir aldurinn, féll aldrei
verk úr hendi. Hún gaf sér þó alltaf
tíma til lestrar og var vel heima í því
sem var efst á baugi hverju sinni.
Ég sakna mikið þessarar góðu vin-
konu minnar, frásagna hennar um
gamla og síðari tíma, umræðna um
menn og málefni og ekki síst kímn-
innar sem hún átti í svo ríkum mæli.
Ég kveð þig, hugann heillar minning blíð,
hjartans þakkir fyrir liðna tíð,
lifðu sæl á ljóssins friðarströnd,
leiði sjálfur Drottinn þig við hönd.
(Guðrún Jóhannsdóttir.)
Jóna Hermannsdóttir.
Vinfengi ofar orðum aldrei hagg-
ast úr skorðum innan hugarheims
veggja hollvina tveggja.
Að fylgja Jónínu Heiðar til grafar
(jafnan kölluð Jóna) er fyrir mér, á
vissan hátt, eins og um eigin móður
væri að ræða – flokkast ekki undir
að kveðja vin, eða jafnvel góðvin, því
hér ristir dýpra og er meira.
Á skólaárum mínum var ég tíður
gestur á heimili hennar, raunar eins
konar heimagangur, allt að því hluti
af fjölskyldunni, þar sem börnin
hennar elskuleg, Helgi minn og
Rúna, urðu mér á vissan hátt sem
yngri systkini – minntu mig á stóra
systkinahópinn minn heima.
Eiginmaður Jónu, Salómon, var
organisti i kirkjunni okkar. Hann
var eldhugi, tónskáld, góður hag-
yrðingur og umhverfis hann leiftr-
aði allt í söng – auk kirkjukórsins
var kvennakvartett, einsöngvarar,
blandaður kvartett og tvísöngvar.
Í öllum þessum söngmálum þurfti
mikið að æfa og lá leiðin því stöðugt
heim til þeirra. Um helgar var oft
fullt hús af ungu, syngjandi fólki,
einnig öðrum. Var þá glatt á hjalla,
og ekki stóð á veizluföngunum hjá
henni Jónu sem var höfðingi í lund
og rausnarleg í fremsta máta, mikil
móðir og húsmóðir. Á þessu litríka
sviði liðu skólaárin mín – ógleyman-
legur minningaheimur, sem tengd-
ist ekki hvað sízt heimilinu hennar.
Jóna var barn síns tíma, alda-
mótabarn, ólst upp við sjálfsagða
vinnumennsku – oft stranga, þar
sem hvorki var spurt um vinnutíma-
lengd, kaup, yfirborganir eða þess
háttar. Í sveitinni eyddu menn ekki
dýrmætum tíma í vinnudeilur og
verkföll. Nei, það var eitt sem gilti
og gilti fyrir alla: Ljúka því sem
ljúka þyrfti.
Sveitamenningin okkar var þó
ekki vinna og þrældómur einn sam-
an, enda bar Jóna því glöggt vitni.
Á kvöldvökunum í baðstofunni við
fjölþættan heimilisiðnaðinn var mik-
ið lesið, sungið, sagðar sögur og
kveðið. Þar streymdi raunar mikill
fróðleikur. Við þessa brunna ólst
Jóna upp og teygaði af þeim.
Sjálf var hún víðlesin. Saga lands
okkar og þjóðar var henni opin bók.
Litlu skipti hvar borið var niður,
hvort heldur í óbundið sagnamál
eða listaverk góðskáldanna – hún
var alls staðar heima – minnið ein-
stakt.
Þegar við nutum þess að fá hana í
heimsókn undraðist konan mín
hvernig við gætum ræðst við í ljóð-
um og kviðlingum langtímum sam-
an. Þá rifjaði Jóna upp heil kvæðin
og fjöld kviðlinga, auðvelda jafnt
sem dýrt kveðna. Í þessu naut hún
sín sannarlega, svo yndi var bæði að
sjá og heyra. Kinkaði kolli, jánkaði
sjálfri sér og brosti. Þá færðist al-
veg sérstakt bros yfir andlitið.
Þessu veitti ég athygli um langt
skeið og sá, að þetta bros var frá-
brugðið öllu öðru brosi hennar. Það
einkenndist af einbeittri íhugun,
hljóðri gleði, eins konar höfgi og
orðlausri birtu. Ég gaf því nafnið:
„Ljóðabros.“ Stakk upp á, að hún
seldi aðgang að þessu einstaka
„Ljóðabrosi“ og gerðist rík. Af
þessu hafði hún hið mesta gaman,
hló hjartanlega og kunni vel að
meta glettnina.
Dagfarslega var Jóna hæglát,
prúð og lét ekki mikið yfir sér, en
samtímis glaðvær í góðvinahópi,
mannvinur mikill og hjartahlý.
Hún var trúuð – trú, sem aldrei
bar blæ af öfgum, ofstæki eða for-
dómum. Í heilbrigðu jafnaðargeði
hennar var ekkert slíkt að finna,
enda heyrði ég hana aldrei leggja
nokkrum illt til, en jafnan bera í
bætifláka fyrir þá, sem fyrir aðkasti
urðu. Við Guð talaði hún blátt áfram
og umbúðalaust eins og hún mælti
við mann – svo tamt var henni til-
beiðslu- og bænamálið: „Kæri faðir
minn,“ sagði hún. „Er nú ekki kom-
inn tími til að ég fari heim? Ég er
orðin þreytt.“
Nú hefur spurningunni hennar
verið svarað og hún fengið hvíld eft-
ir langan og farsælan ævidag í
trúarvissunni sinni um endurfund-
ina á landi lifenda.
Yfir sextíu ára skeið sannaði hún
réttleik fátæklegra inngangsorða
minna, þar sem reynt var að segja
nokkuð, sem ofar orðfæra sviði ligg-
ur – vinfengi, sem bjó í svo traustu
virki, að ekkert fékk hoggið skörð í
varnarmúra þess, ekki eitt orð, at-
vik, eða viðbrögð, alla þessa tíð.
Þannig þekkti ég hana og þannig
var hún.
Kæri Helgi minn, Rúna, ástvinir,
aðrir ættingjar og vinir.
Við vottum innilega samúð og
kveðjum Jónu okkar með djúpri
virðingu og þakklæti og bíðum end-
urfundanna svo sem hún sjálf gerði.
Blessuð sé minning hennar. Guð
blessi ykkur öll.
Sólveig og Jón Hjörleifur.