Morgunblaðið - 03.11.2003, Blaðsíða 14

DAGLEGT LÍF
14 MÁNUDAGUR 3. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Kvennasmiðjan er fyrirsætar stelpur semeru á leið út á vinnu-markaðinn eða í
frekara nám, til dæmis ungar
konur sem hafa verið heima
lengi eða hafa verið með erfið
börn og vantar smáhjálp til að
komast af stað aftur út í lífið.“
Þetta segja konurnar í Kvenna-
smiðjunni m.a. um sjálfar sig á
heimasíðu smiðjunnar, sem þær
hafa sjálfar hannað og búið til.
Markmiðið með námi í Kvenna-
smiðjunni, sem fyrst tók til
starfa árið 2001, er að auka lífs-
gæði einstæðra mæðra sem búa
við mikla félagslega erfiðleika
og styðja þær til sjálfshjálpar.
Kvennasmiðjan er samstarfs-
verkefni félagsmálayfirvalda í
Reykjavík og Tryggingastofn-
unar ríkisins, en í almanna-
tryggingalögum er kveðið á um
að heimilt sé að greiða end-
urhæfingarlífeyri meðan á
virkri endurhæfingu stendur.
Mikil ásókn hefur verið í
Kvennasmiðjuna frá upphafi og
hafa færri konur komist þar að
en viljað hafa þótt það vilji tín-
ast úr hópunum á leiðinni þá
átján mánuði sem hver hópur
starfar, aðallega vegna þess að
ströng mætingaskylda smiðj-
unnar er ekki virt. Átján konur
hefja nám í hverjum hópi, en
átján konur hafa lokið námi í
þeim tveimur hópum, sem nú
þegar hafa verið útskrifaðir.
Þrír hópar til viðbótar eru nú
starfandi og útskrifast í febrúar
og júní næstkomandi.
„Þetta er endurhæfing fyrir
einstæðar mæður, 20–40 ára,
sem ekki hafa verið lengi úti á
vinnumarkaðnum og hafa því
ekki haft rétt til at-
vinnuleysisbóta.
Þær eiga allt frá
einu og upp í sex
börn og hefur geng-
ið miserfiðlega að
draga fram lífið. Við
viljum auka lífsgæði
þessara kvenna því
við trúum því að
með því að kenna
þeim að efla sín eig-
in lífsgæði muni það líka koma
börnum þeirra og fjölskyldum
til góða,“ segir Ella Kristín
Karlsdóttir félagsráðgjafi, sem
leiðir stýrihóp Kvennasmiðj-
unnar.
Sjálfstyrking og lífsleikni
Að sögn Ellu Kristínar er
námið í Kvennasmiðjunni þrí-
þætt; hagnýtt, sjálfstyrkjandi
og skapandi. Átta námsþættir
eru kenndir í Kvennasmiðjunni
á sex mislöngum önnum, þrisv-
ar í viku í byrjun og fjórum
sinnum í viku í lokin. Námið
hefst með þriggja daga sjálf-
styrkingarnámskeiði og síðan
heldur sjálfstyrkingin ásamt
lífsleikni áfram mánaðarlega
allt námstímabilið.
Konurnar eru tvær annir í
Námsflokkum Reykjavíkur þar
sem markmiðið er að auka lífs-
leikni þátttakenda og möguleika
á vinnumarkaði eða til áfram-
haldandi náms. Á
fyrri önninni er
kennd íslenska,
heimilisbókhald,
enska, myndmennt,
samskiptahæfni og
tilfinningagreind og
á þeirri síðari bæt-
ist við bókfærsla,
stærðfræði, fé-
lagsfræði, sam-
skiptahæfni og
tölvu- og fjármálanámskeið.
Í Hússtjórnarskólanum í
Reykjavík er kennd ein önn þar
sem markmiðið er að auka
möguleika kvennanna á at-
vinnumarkaði. Þar er kennd
heilbrigðisfræði, næringarfræði,
vörufræði, matreiðsla og handa-
vinna.
Yfir sumartímann skipuleggja
þátttakendur tveggja daga sum-
arferð með börnum sínum sem
hefur það að markmiði að
styðja fjölskylduna til samveru í
frístundum og sumarnámskeiði
er ætlað að auka lífsgæði nem-
enda með því að skoða hvað
hægt er að gera í frístundum.
Farið er m.a. í jóga, dans,
gönguferðir, fjölskyldugarða og
á söfn.
Lokaönninn fer svo fram hjá
Mími-Símennt, en þá er gerð
greining og mat á árangri þátt-
takenda með tilliti til framtíð-
arsýnar þeirra. Markmiðið er að
öðlast betri sjálfsþekkingu, inn-
sýn í eigin áhugasvið og hæfn-
isþætti, auka færni í ákvarð-
anatöku, markmiðasetningu og
bæta þekkingu og færni í und-
irbúningi fyrir vinnumarkað.
Sameina krafta sína
„Það, sem mér finnst einna
merkilegast við þessa starfsemi,
er að borgaryfirvöld og ríkið
skuli vera að leggja saman
krafta sína við að styðja þessar
konur við áframhaldandi starf á
nýjum vettvangi. Konurnar
sækja um að komast í Kvenna-
smiðjuna hjá sínum fé-
lagsráðgjöfum, sem síðan sækja
um endurhæfingarlífeyri til
Tryggingastofnunar ríkisins og
félagsmálayfirvöld í Reykjavík
sjá svo um að greiða endurhæf-
inguna, sem felst í skólanum.
Aftur á móti fá konurnar ekki
aðra fjárhagsaðstoð hjá félags-
málayfirvöldum í Reykjavík á
meðan þær eru í Kvennasmiðj-
unni þar sem Tryggingastofnun
sér um lífeyrinn þann tíma,“
segir Ella Kristín. Endurhæf-
ingarlífeyrir er ámóta ör-
orkubótum þar sem grunnlíf-
eyrir nemur 20.630 krónum, full
tekjutrygging nemur 39.493
krónum, tekjutryggingarauki
nemur 16.000 krónum, heimilis-
uppbót ef viðkomandi er einn í
leiguhúsnæði nemur 16.960
krónum og barnalífeyrir með
hverju barni nemur 15.558
krónum.
Reglulega er starfsemi
Kvennasmiðjunnar metin og
farið yfir mætingar og náms-
framvindu kvennanna. Vænt-
ingar stýrihópsins, sem í sitja
fulltrúar frá borg og ríki, eru
auk meiri lífsgæða að nemendur
fari út á vinnumarkaðinn, í
áframhaldandi nám eða áfram-
haldandi endurhæfingu.

NÁM | Hagnýtt, sjálfstyrkjandi og skapandi nám fyrir einstæðar mæður
Stuðningur til sjálfshjálpar
og meiri lífsgæða
Morgunblaðið/Sverrir
Samstarfsverkefni: „Merkilegast að borgaryfirvöld og ríkið skuli
leggja saman krafta sína við að styðja konurnar við áframhaldandi
starf á nýjum vettvangi,“ segir Ella Kristín Karlsdóttir félagsráðgjafi.
Færri komast að en
vilja í Kvennasmiðj-
unni, sem er úrræði
ríkis og borgar fyrir
einstæðar mæður í fé-
lagslegum erfiðleik-
um. Ella Kristín
Karlsdóttir félagsráð-
gjafi, sem leiðir stýri-
hóp smiðjunnar, sagði
Jóhönnu Ingvars-
dóttur frá endur-
hæfingunni.
Markmiðið með
náminu er m.a.
að nemendur
fari út á vinnu-
markaðinn, í
áframhaldandi
nám eða áfram-
haldandi end-
urhæfingu.
join@mbl.is
Hún segist aðallega vera úr Reykjavík, en hafibúið úti um allt land með foreldrum sínum á
æskuárunum. Þau settust loks að í kaupstað á
Norðurlandi og þaðan lauk hún grunnskólaprófi,
en ákvað þá að taka sér eins til tveggja ára frí frá
námi til að gera eitthvað skemmtilegt. Til að safna
peningum, byrjaði hún á því að fara á vertíð til
Vestmannaeyja og fluttist svo til Reykjavíkur. Tæp-
lega átján ára byrjaði hún með tilvonandi eig-
inmanni og áttu þau sinn fyrsta son þegar hún var
19 ára. Tveir synir til viðbótar bættust í hópinn
þegar móðirin var 21 og 22 ára, en yngsti sonurinn
fæddist misþroska og stundar nám í sérdeild. Unga
parið gifti sig, en hjónabandinu lauk tólf árum síðar
með skilnaði fyrir sex árum. Móðirin, sem nú er 36
ára, býr í félagslegu leiguhúsnæði ásamt sonum
sínum sem orðnir eru 14, 15 og 17 ára. Hún lauk ný-
lega námi í Kvennasmiðjunni og er nú komin út á
vinnumarkaðinn.
Að byggja sig upp og læra
„Námið í Kvennasmiðjunni er uppbyggjandi og á
heildina litið er ég mjög ánægð með veruna þar, en
konur þurfa auðvitað að vera þar á réttum for-
sendum. Þær eiga fyrst og fremst að koma þangað
til að byggja sig upp og læra. Sumar voru þarna
bara út af peningunum og voru hvorki tilbúnar til
að mæta né taka þátt í náminu. Það gekk auðvitað
ekki auk þess sem það skemmir fyrir hinum, sem
eru þarna af alvöru. Aftur á móti má segja að þjóð-
félagið sé gegnsýrt af fordómum gagnvart þeim
sem þurfa á hjálp samfélagsins að halda og gjarnan
er litið á þá sem eitthvert félagsmálapakk. Ég hef
því veigrað mér við að nefna Kvennasmiðjuna í at-
vinnuviðtölum og veit ég um fleiri sem það gera,“
segir konan, sem ekki vill koma fram undir nafni
vegna fordómanna.
Fjárhagslegir erfiðleikar höfðu lengi verið við-
loðandi fjölskylduna og byrjuðu ekkert endilega við
skilnaðinn. „Það er hins vegar enga hjálp að fá sé
maður giftur. Þegar skilnaðurinn dundi svo yfir
var ég í 60–70% starfi í skóla sem var alls ekki nóg
til að framfleyta þremur börnum, en þá fór ég að
biðja um aðstoð auk þess sem ég varð mér úti um
„svarta vinnu“. Ég fór t.d. að baka kleinur, vín-
arbrauð og kökur til að selja í bakarí og í fyrirtæki
uppi á Höfða. Karlarnir voru sólgnir í bakkelsið og
sá peningur reddaði mér heilmikið. En það kom að
því að hendurnar gáfu sig. Ég fékk taugaklemmu í
báðar hendur og þurfti í aðgerð. Eftir þjálfun á
Reykjalundi leitaði ég alls staðar að vinnu, en eng-
inn vildi einstæða móður með þrjú börn á framfæri
auk þess sem ég var ekki tilbúin í 100% vinnu. Ég
fór á fund félagsráðgjafa til að leita úrræða og þá
bauð hann mér aðgang að Kvennasmiðjunni.“
Framtíðarstarf
Nú segist hún vera komin í framtíðarstarf svo
framarlega sem hún gefist ekki upp því álagið sé
mikið. Hún starfar í verslun í Kringlunni og vinnur
frá 9.30–19.00 alla virka daga og frá 10.00–18.00
annan hvern laugardag. „Það er svo alltaf heitur
matur heima hjá mér á kvöldin. Ég er í tveimur fög-
um, íslensku og siðfræði, utanskóla og sel svo Vol-
are húð-, hár- og heilsuvörur í heimakynningum.
Mig langar til að læra meira. Ég tók námskeiðs-
pakkann eins og hann lagði sig og finnst nú orðið
mjög skemmtilegt að stúdera sálfræði og siðfræði.
Spurningin er hvort maður eigi að leggja á sig
margra ára nám, komin á þennan aldur,“ segir hún.
Gegnsýrt þjóðfélag
af fordómum