Morgunblaðið - 03.11.2003, Blaðsíða 18

18 MÁNUDAGUR 3. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Stóra verkefnið sem bíðurokkar í samgöngu-málunum er lagningSundabrautar í áföngum
yfir í Álfsnes. Það tengist skipu-
lagsmálunum en Sundabraut er
forsenda þess að hægt verði að
byggja upp á norðursvæðum
Reykjavíkur,“ sagði þáverandi
borgarstjóri, Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir, í viðtali við Morg-
unblaðið í aðdraganda borg-
arstjórnarkosninganna 1998.
Löngu fyrir þann tíma höfðu farið
fram umræður, athuganir og
skýrsluskrif vegna Sundabrautar
en á þessum tímapunkti, fyrir
rúmum fimm árum, þótti meiri-
hlutanum í Reykjavík loks kominn
tími til ákvarðana. Þær ákvarðanir
hafa hins vegar ekki enn verið
teknar og enn liggur ekki fyrir
með hvaða hætti farið verður í
þessa mikilvægu framkvæmd.
Þetta er staðan, þrátt fyrir það
að samkvæmt samgönguáætlun
sem Alþingi hefur samþykkt séu
ætlaðar 500 m.kr. til framkvæmd-
arinnar á árunum 2003–2006, 800
m.kr. árin 2007–2010 og 2.500
m.kr. árin 2011–2014. Að halda því
fram að ástæður þessara tafa liggi
hjá samgönguyfirvöldum, eins og
fulltrúar R-listans gera gjarnan,
er því í engu samræmi við stað-
reyndir málsins. Nú síðast lýstu
samgönguyfirvöld stöðu málsins í
bréfi frá samgönguráðherra til
formanns samgöngunefndar
Reykjavíkur 13. október sl., en þar
segir orðrétt: „Ljóst er að fyrir
liggur skýr afstaða Vegagerð-
arinnar að hagkvæmasti kosturinn
sé leið 3, innri leið s.k. landmót-
unarleið sem stofnunin telur að nái
öllum helstu kröfum sem á þennan
veg eru settar. Nú er því mik-
ilvægt að borgaryfirvöld ljúki sem
fyrst skipulagsvinnu þar sem lega
brautinnar er ákveðin svo hægt sé
að ráðast sem fyrst í frekari und-
irbúning framkvæmda.“
Þetta er aðalatriði málsins.
Borgaryfirvöld verða að taka
ákvörðun um legu brautarinnar,
enda er slík ákvörðun forsenda
þess að hægt sé að hefja und-
irbúning framkvæmda. Vegagerð-
in hefur lýst sínum vilja og sam-
gönguyfirvöld veitt fjármagn til
verksins, en enn stendur á ákvörð-
un borgaryfirvalda. Sú ákvörðun
hefur reynst borgaryfirvöldum
bæði tímafrek og erfið, enda veru-
legur munur á kostnaði og arðsemi
þeirra þriggja kosta sem valið
stendur um. Í fyrsta lagi er það
leið 1 sem kennd er við Hábrú og
fæli í sér þverun Kleppsvíkur með
hárri brú. Í öðru lagi botngöng
sem lægju með sama hætti og leið
1 yfir Kleppsvíkina. Í þriðja lagi
svokölluð leið 3, sem ýmist er köll-
uð landmótunarleið eða eyjalausn,
og felur í sér að Sundabrautin færi
frá Skeiðarvogi yfir víkina á lágri
brú og landfyllingum. Þetta er sú
leið sem Vegagerðin telur hag-
kvæmasta, enda mætir hún ekki
síður, og jafnvel fremur, en aðrar
leiðir öllum kröfum um umferð-
aröryggi en felur jafnframt í sér
minni kostnað og meiri arðsemi en
þær sem fyrr voru nefndar.
Samantekt á kostnaði og arð-
semi vegna þessara þriggja leiða
liggur fyrir. Rétt er að geta þess
að arðsemismatið tekur ekki að-
eins mið af kostnaði vegna fram-
kvæmdarinnar sjálfrar, heldur
tekur matið ekki síður mið af
ávinningi vegna styttri vega-
lengda, tímasparnaðar og færri
umferðaróhappa. Sú leið sem
kennd er við hábrú mun kosta um
12,5 milljarða og arðsemi þeirrar
framkvæmdar verður um
leið sem kennd er við botn
mun kosta um 14,2 milljar
arðsemi hennar er reiknuð
Sú leið sem kölluð er land
unarleið mun kosta um 7,8
arða og arðsemi hennar er
um 13%.
Sundabraut – ákvör
Eftir Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur ’ Borgaryfirvöldverða sem fyrst að
taka ákvörðun um
legu Sundabraut-
arinnar, enda er slík
ákvörðun forsenda
þess að hægt sé að
hefja undirbúning
framkvæmda. ‘
Kynningarferlið um fyrirhugaðskipulag á landinu kringumLund í Fossvogsdal stendur núsem hæst. Nokkuð öflugt
kynningarferli hefur verið í gangi und-
anfarið en því miður er það svo að það
hefur í raun vakið upp fleiri spurningar
en það hefur svarað.
Þó bókstaf skipulags- og byggingarlaga
sé fylgt þá hefur anda laganna ekki verið
framfylgt. Lagafyrirmæli og reglur um
kynningu voru lögfest til að tryggja að
íbúar gætu haft áhrif á umhverfi sitt og
skipulag, meðan það væri í vinnslu og á
mótunarstigi.
Núverandi meirihluti í Kópavogi hefur í
öllu ferlinu litið svo á að allir kynning-
arfundir væru í raun „sölufundir“. Að
þeirra verkefni væri fyrst og fremst að
sannfæra íbúa um að þetta sé gott skipu-
lag, bæjaryfirvöld koma í raun og veru
fram í málinu eins og sölumenn sem hafa
það eina markmið að koma viðkomandi
„vöru“ út.
Það er klárlega ekki meiningin þegar
lögggjafinn talar um kynningu fyrir ná-
grönnum og öðrum.
Skrítinn kynningarfundur
Á fjölmennum kynningarfundi sem
haldinn var í síðustu viku kom fram gríð-
arleg andstaða við þessar hugmyndir og
einnig fjöldi efnislegra spurninga og at-
hugasemda. Kynningarfundurinn var
skrítinn. Löngum tíma var eytt í að fara
yfir hugmyndir sem hætt hefur verið við.
Sögulegt yfirlit á þróun skipulags-
hugmynda getur verið fróðlegt en það átti
ekkert erindi á þennan fund, nema ef vera
skyldi til að reyna að sannfæra fund-
armenn um að núverandi hugmynd sé
heldur skárri en síðasta hugmynd um
Lundarlandið. Svör þeirra sem voru til
svara fyrir bæinn voru ófullnægjandi.
Öllu var hrært saman, hugmyndum um
bryggjuhverfi, nauðsynlegum lagfær-
ingum á Nýbýlavegi og tengingunni við
Reykjavík og nýrri aðkomu inn í bæinn
þegar komið er úr suðri. Það var helst að
heyra á fulltrúum meirihlutans að ekkert
væri hægt að gera eða laga nema byggja
nógu mikið á Lundi. Það er ótrúleg
hundalógík sem ekki á heima í alvöru um-
ræðu.
Í framhaldi af þessu barst bréf til bæj-
aryfirvalda frá einum íbúa þar sem óskað
var eftir því að frestur til að skila at-
hugasemdum yrði lengdur m.a. vegna
þess hversu fundurinn var seint á kynn-
ingarferlinu. Nokkrir dagar til viðbótar
breyta engu fyrir bæjaryfirvöld og seinka
ekki fyrirhuguðum framkvæmdum. Slík
framlenging gæti aftur á móti breytt
miklu fyrir áhugasama íbúa og tryggt
bænum vandaðri og betri athugasemdir.
Ég var því hissa hversu einbeittir bæj-
arfulltrúar Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks voru í að hafna þessari
beiðni án nokkurar skoðunar. Rökin virt-
ust aðallega vera þau að kynningin væri
nóg. Einnig komu fram í bæjarstjórn þau
nýstárlegu rök hjá einum af bæj-
arfulltrúum meirihlutans að það væri ekki
ástæða til þess að samþykkja framleng-
ingu þar sem sá er þetta skrifar hefði
byrjað að tala um skipulagið áður en átti
og mátti, snemma í sumar og þá umræðu
ætti að telja með sem kynningu! Fyrir ut-
an þann misskilning að bæjarfulltrúar í
Kópavogi þurfi sérstakt leyfi áður en þeir
ræða einstök mál hlýtur maður að mót-
mæla þeirri skoðun að það sé partur af
kynningu.
Skýr afstaða
Afstaða Samfylkingarinnar í Kópavogi
og bæjarfulltrúa hennar hefur alltaf verið
skýr. Við teljum að hér sé um allt of mikið
byggingarm
of margar
an í dalinn
hans gjörb
og fleira er
á móti þes
síðustu kos
íbúalýðræð
stjórnun sv
samhljómu
allt og í síð
Er það um
þeirra flok
eitt af því
S
Ein vers
ræðunni er
með þessu
markmið s
ekkert sam
byggð og b
miðum svæ
með ýmsum
það bak vi
landi er í Þ
ekki eru þa
Samtök
fundar um
Þar verður
málið fagle
arhornum.
gera það s
ræða skipu
arlandinu á
að ná víðtæ
grenni og a
umræða á
en ekki flo
reyna eins
ekki að ger
ilvægu má
Sölumennirnir
Eftir Flosa Eiríksson
Höfundu
í Kópavo
HLUTVERK OG GEGNSÆI
FJÁRMÁLAEFTIRLITSINS
Forstjóri Fjármálaeftirlitsins,Páll Gunnar Pálsson, ogstjórnarformaður þess, Stef-
án Svavarsson, fjölluðu báðir um
hlutverk Fjármálaeftirlitsins og
gegnsæi í starfsemi þess, á ársfundi
Fjármálaeftirlitsins síðastliðinn mið-
vikudag.
Vísuðu þeir til þeirrar umræðu sem
verið hefur undanfarin misseri um að
Fjármálaeftirlitið fjalli ekki opinber-
lega um einstök mál eða málefni ein-
stakra eftirlitsskyldra aðila. Sam-
kvæmt lögum um Fjármálaeftirlitið
beinist eftirlitið að tiltekinni atvinnu-
starfsemi í landinu og markmiðið er
að stuðla að því, að fjármálastarfsem-
in fari fram í samræmi við lög og regl-
ur sem um hana gilda og að starfsem-
in sé að öðru leyti í samræmi við
heilbrigða og eðlilega viðskiptahætti.
Í þessu skyni beinast rannsóknir eft-
irlitsins að starfsháttum eftirlits-
skyldra aðila á hinum ýmsu sviðum
og komist eftirlitið að því að brota-
lamir séu í starfsháttum tiltekinna
aðila er þeim gert kunnugt um það
hið fyrsta og úrbóta er krafist. Fjár-
málaeftirlitið hefur ekki heimild til
þess að greina frá efni þessara
skýrslna eða athugasemda, sé um
þær að ræða, heldur stendur það upp
á viðkomandi stofnun að opinbera
ábendingar eftirlitsins bjóði þeim svo
við að horfa, að sögn Stefáns Svav-
arssonar.
Páll Gunnar sagði réttilega í erindi
sínu á ársfundinum að Fjármálaeft-
irlitið starfaði eftir þeim reglum sem
því væru settar. „Vilji menn fá meira
að heyra verður að gera Fjármálaeft-
irlitinu það kleift með skýrum hætti í
lögum. Áður en það er gert er hins
vegar eins gott að fara vel yfir til
hvers þær breytingar leiða. Gild rök
búa að baki núverandi fyrirkomulagi,
en gild rök eru einnig fyrir breyting-
um,“ að sögn Páls Gunnars.
Eðlilegt er að strangar reglur gildi
um Fjármálaeftirlitið og þær upplýs-
ingar sem eftirlitið lætur frá sér fara
um mál sem eru í rannsókn hjá því og
hvort niðurstaða mála eigi heima í op-
inberri umræðu. Á sama tíma getur
einnig verið bagalegt ef ákveðnar
upplýsingar skili sér ekki til almenn-
ings. Til að mynda ef eftirlitsskyldir
aðilar brjóta gegn eðlilegum við-
skiptaháttum og fjárhagsleg staða
þeirra er mjög slæm. Í slíkum tilvik-
um væri hægt að koma í veg fyrir
mun meiri skaða en ella ef upplýs-
ingar eru veittar um að ákveðið fyr-
irtæki sé til rannsóknar vegna hand-
vammar í rekstri. Í stað þess að
viðkomandi aðila er í sjálfsvald sett
hvort hann upplýsi um að rannsókn
hafi farið fram og hver niðurstaða
hennar sé.
Að sögn stjórnarformanns Fjár-
málaeftirlitsins hefur eftirlitið til-
kynningarskyldu til ríkislögreglu-
stjóra þegar svo háttar til að brot
teljast alvarleg og sýnast vera þannig
að um refsivert athæfi sé að ræða.
„Við þessar aðstæður er hlutverki
eftirlitsins lokið með því að tilkynna
málið til ríkislögreglustjóra. Það er
mat stjórnar eftirlitsins að brýnt sé
fyrir fjármálamarkaðinn í heild, að
mál af þessu tagi, sem hafa einhverja
hneigð til þess að komast í fjölmiðla,
fái eins skjóta afgreiðslu og kostur
er. Þannig helst koma varnaðaráhrif
fram gagnvart markaðnum að öðru
leyti, en auk þess er það eðlilegt
gagnvart öllum málsaðilum.
Ein leið til þess að koma því í kring
væri að auka heimildir Fjármálaeft-
irlitsins til þess að rannsaka slík mál
ítarlegar en nú er, þannig að vinnu-
ferlið hjá ríkislögreglustjóra gæti
tekið skemmri tíma. Hér togast
vissulega á sjónarmið um að gæta
hagsmuna þeirra sem þurfa að sæta
rannsókn og hvernig er eðlilegast að
varnaðaráhrif njóti sín,“ að sögn
Stefáns.
Hægt er að taka undir orð Stefáns
um nauðsyn þess að flýta afgreiðslu
mála. Hvort sem það er með auknum
heimildum Fjármálaeftirlitsins eða
með eflingu efnahagsbrotadeildar
ríkislögreglustjóra. Brýnt er að
rannsókn mála af þessum toga taki
skamman tíma, slíkt er bæði al-
mannahagur sem og þeirra sem sæta
rannsókn, líkt og dæmin hafa sýnt.
YFIRSTJÓRN KAUPHALLAR
Ágúst Einarsson prófessor fjallarum yfirstjórn Kauphallar Íslands
í tímaritinu Vísbendingu fyrir
skömmu og gerir að umtalsefni að
margir aðalstjórnarmenn tengist
mjög viðskiptum í Kauphöllinni. Var
frá þessum athugasemdum Ágústar
Einarssonar sagt í Viðskiptablaði
Morgunblaðsins sl. fimmtudag.
Í grein sinni segir Ágúst Einarsson
m.a.: „Danska kauphöllin er einnig
hlutafélag en þar virðast stjórnar-
menn vera fjarlægir daglegum við-
skiptum. Í norsku kauphöllinni er
stjórnin m.a. skipuð fyrrum fram-
kvæmdastjórum stórfyrirtækja og
fólki úr norska Seðlabankanum og há-
skólanum.“
Í samtali við Viðskiptablað Morgun-
blaðsins sagði Bjarni Ármannsson
m.a. um þessar athugasemdir: „Stjórn
Kauphallarinnar starfar eftir starfs-
reglum sem eiga að koma í veg fyrir,
að upp komi hagsmunaárekstrar.“
Í Morgunblaðinu í fyrradag kom
fram, að John Reed, fyrrum aðal-
bankastjóri Citibank, sem hefur nú
tekið að sér forystu kauphallarinnar í
New York til bráðabirgða, hafi lagt
fram tillögur um að skipta stjórn
kauphallarinnar þannig upp, að
fulltrúar aðildarfélaga taki ekki
ákvarðanir um það, sem lýtur að eft-
irliti kauphallarinnar. Bjarni Ár-
mannsson bendir á, að stjórn Kaup-
hallar Íslands hafi í júní sl. falið
forstjóra að taka ákvarðanir í eftirlits-
málum.
Ekki verður betur séð en Ágúst
Einarsson hafi hreyft hér máli, sem
einnig er til umfjöllunar í öðrum lönd-
um, og tilefni til að frekari umræður
fari fram um ábendingar hans og at-
hugasemdir.