Morgunblaðið - 24.11.2003, Blaðsíða 14

ERLENT
14 MÁNUDAGUR 24. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Blómaverslun
Vorum að fá til sölu þekkta og rótgróna blóma- og gjafavörubúð,
frábær tími framundan, góð velta og laus til afhendingar strax.
Kaffihús
Nýtt kaffihús, mjög snyrtilegt með vínveitingarleyfi og sæti fyrir
a.m.k. 35-40 manns. Ný og góð tæki, allt til alls.
Söluturn miðsvæðis
Þekktur söluturn með mikla brauðsölu, opinn aðeins á daginn.
Sólbaðsstofa
Falleg og snyrtileg sólbaðsstofa í Kópavogi. Fæst á yfirtöku lána.
fyrirtaeki.is
Öll fyrirtækjaskráin okkar er nú á netinu í mjög aðgengilegu formi.
Erum með úrval fyrirtækja á skrá hjá okkur
á hverjum tíma.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
Einar Örn Reynisson, lögg. fasteignasali.
UPPNÁMIÐ innan fjölmiðlasam-
steypu Conrads Blacks, eða Blacks
lávarðar, jókst enn um helgina er
fjórir stjórnarmenn ákváðu að hætta
störfum hjá Hollinger Inc., eignar-
haldsfélaginu, sem stendur að baki
fjölmiðlasamsteypunni, Hollinger
International.
Um er að ræða endurskoðunar-
nefnd félagsins en hún sagði af sér er
stjórnin hafnaði tillögum hennar um
breytingar á æðstu stjórn félagsins í
kjölfar þeirra upplýsinga í síðustu
viku, að Black og nokkrir aðrir
stjórnendur hefðu stungið í eigin
vasa 32,2 milljónum dollara, rúmlega
2,4 milljörðum ísl. kr. Sagði frá þessu
á fréttavef Financial Times í gær.
Hollinger Inc. ræður nú 72,6% at-
kvæðaréttarins og 30,3% hlutafjár í
Hollinger International en það á
meðal annars The Chicago-Sun Tim-
es, The Jerusalem Post og Tele-
graph-samsteyp-
una í Bretlandi.
Í síðustu viku
sagði Black lá-
varður af sér sem
aðalframkvæmda-
stjóri Hollinger
International en
situr þó áfram í
stjórninni. Þrír
aðrir stjórnendur
hafa hætt störfum hjá samsteyp-
unni.
Bandaríska verðbréfaeftirlitið
hefur hafið rannsókn á Hollinger
International og búist er við, að hert
verði á henni eftir að samsteypan til-
kynnti, að líklega yrði ársfjórðungs-
uppgjör hennar talið „ófullnægj-
andi“. Hefur þessa uppgjörs verið
beðið nokkuð lengi en í því segir, að
vegna hinna duldu greiðslna, sem
runnu til Blacks og annarra stjórn-
enda, hafi tekjur og réttmætar
skattgreiðslur líklega verið vantald-
ar um 17 millj. dollara, tæplega 1,3
milljarða ísl. kr.
Féð, sem Black og aðrir stjórn-
endur stungu í eigin vasa, kom frá
eigendum nokkurra landshluta-
blaða, sem keypt höfðu verið af Holl-
inger International, og átti að
tryggja, að samsteypan tæki ekki
upp samkeppni við þau.
Óvíst um endurheimtur
Hefur Black lofað að endurgreiða
7,2 millj. dollara, rúmlega 540 millj.
kr., fyrir júnílok á næsta ári og svo
er einnig með David Radler, sem nú
er hættur hjá samsteypunni. Í árs-
fjórðungsskýrslu Hollinger Interna-
tional segir hins vegar, að ekki sé
víst, að unnt sé að endurheimta 15,3
millj. dollara, rúmlega 1,1 milljarð
kr., sem runnu til Blacks og annarra
stjórnenda, eða þær 16,55 millj. doll-
ara, 1,25 milljarða kr., sem runnu
beint til eignarhaldsfélagsins, Holl-
inger Inc.
Endurskoðunar-
nefndin sagði af sér
Conrad Black
Áframhaldandi ókyrrð innan fjölmiðlasamsteypu Conrads Blacks
Black hafnaði tillögum hennar
um breytingar á æðstu stjórn
Á SAMA tíma og Eduard
Shevardnadze, forseti
Georgíu, hneykslaði landa
sína með því að sanka að
sér glæsivillum, gekkst
helsti andstæðingur hans,
Mikhail Saakashvili, fyrir
því, að gert væri við lek þök
og annað hjá örsnauðri
alþýðunni í Tbilisi,
höfuðborg Georgíu.
Saakashvili hefur verið í
fararbroddi fyrir „flauels-
byltingunni“, sem hann
kallaði svo með tilvísan til
Tékkóslóvakíu, en stjórn-
arandstæðingar fagna nú
sigri með afsögn Shevard-
nadzes.
Upp úr sauð í Georgíu
eftir þingkosningarnar 2.
nóvember síðastliðinn en
erlendir eftirlitsmenn og
erlendar ríkisstjórnir hafa
lýst yfir, að þær hafi í raun
verið marklausar vegna kosninga-
svindls. Jafnvel nokkrir embættis-
menn stjórnarinnar hafa tekið undir
það með þeim.
Saakashvili er 35 ára gamall lög-
fræðingur, menntaður í Bandaríkj-
unum og starfaði um nokkurra ára
skeið hjá lögfræðistofu í New York.
Er hann sneri aftur heim til Georgíu
gerðist hann skjólstæðingur Shevar-
dnadzes og var um tíma formaður
flokks hans, Borgarasambandsins.
Var hann skipaður dómsmálaráð-
herra í stjórn Shevardnadzes árið
2000.
Umbótasinnaður
á vestræna vísu
Saakashvili, sem er umbótasinnað-
ur á vestræna vísu, varð fljótlega fyr-
ir miklum vonbrigðum með ástandið
og ríkisstjórnina, sem hann sakaði
um að halda hlífiskildi yfir spilling-
aröflunum. Olli hann nokkrum sinn-
um uppnámi á ríkisstjórnarfundum
með því að draga fram skjöl og ljós-
myndir af villum, sem ráðherrar
höfðu komist yfir, en þegar Shevar-
dnadze neitaði að styðja hann á síð-
asta ári, sagði hann af sér og stofnaði
sinn eigin stjórnmálaflokk.
Helsta baráttumál Saak-
ashvilis er að berjast gegn
spillingunni en hann dregur
enga dul á, að hann stefnir
að því að verða forseti.
Shevardnadze sjálfur má
muna sinn fífil fegri. Sem
utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna átti hann sinn
þátt í að binda enda á kalda
stríðið og vegna þess hefur
hann hingað til notið mik-
illar velvildar á Vesturlönd-
um. Var hann kjörinn for-
seti í ættlandi sínu,
Georgíu, árið 1995 en valda-
tími hans hefur lengst af
einkennst af upplausn og
átökum, aukinni fátækt og
spillingu.
Samdi við
spillingaröflin
Shevardnadze er raunar
þakkað það, að Georgía skyldi ekki
leysast upp í styrjöldunum við að-
skilnaðarsinna í Abkhazíu og Suður-
Ossetíu, sem báðar töpuðust, og
hann þótti fara vel af stað í byrjun.
Hann opnaði efnahagslífið, setti
landinu stjórnarskrá í anda vest-
rænna lýðræðisríkja og strax var
nokkuð um erlenda fjárfestingu í
landinu, frá Bandaríkjunum og Evr-
ópu.
Gagnrýnendur Shevardnadzes
segja, að upphafið af ógæfunni hafi
verið samningur hans við kölska
sjálfan, hagsmunaöfl og héraðshöfð-
ingja, sem fengu að komast upp með
hvers kyns lögleysu gegn því að
styðja forsetann og stjórn hans. Það
varð til þess, að glæpir og spilling
blómstruðu sem aldrei fyrr. Skattar
voru ekki innheimtir og ekki var
lengur talað um efnahagsumbætur.
Georgíuríki má nú heita gjaldþrota
og og ekki er lengur greitt af erlend-
um lánum.
Bráðabirgðaforsetinn
Þriðji aðalleikarinn á sviðinu er
Nino Burjanadze, sem stjórnarand-
staðan skipaði forseta til bráða-
birgða. Hún er 39 ára gömul, komin
af ríkri og valdamikilli fjölskyldu, og
eins og Saakashvili hóf hún stjórn-
málaferil sinn sem stuðningsmaður
Shevardnadzes. Var hún skipuð for-
seti Georgíuþings fyrir réttum
tveimur árum en sagði skilið við
Shevardnadze fyrir hálfu ári og
stofnaði sinn eigin flokk. Er hún
mjög hófsöm og í umrótinu að und-
anförnu hefur hún ekki þreyst á að
brýna fyrir fólki að forðast ofbeldi.
Þáttaskil orðin í Georgíu með
afsögn Eduards Shevardnadzes
Tbilisi. AFP.
Mikhail
Saakashvili
Eduard
Shevardnadze
Gjaldþrota ríki vegna
spillingar og glæpa
AP
Mótmælendur með georgíska þjóðfánann við þinghúsið í Tbilisi í gær.
ÞRÍR bandarískir hermenn voru
felldir í Írak í gær, tveir í borginni
Mosul í norðurhlutanum og einn í
Bagdad. Hafa Bandaríkjamenn
lokað flugvellinum í Bagdad um
sinn fyrir borgaralegu flugi en í
fyrradag var eldflaug skotið á
borgaralega flutningaflugvél yfir
borginni.
Haft er eftir vitnum, að setið
hafi verið fyrir bandarísku her-
mönnunum og þeir skotnir er þeir
óku bíl sínum eftir götu í Mosul og
hafi bíllinn þá lent á steinvegg.
Hafi þá nærstaddir vegfarendur
þyrpst að honum og rænt öllu, sem
þeir gátu, þar á meðal vopnum. Að
því búnu hafi fólkið grýtt lík
mannanna.
Vaxandi ókyrrð hefur verið í
Mosul að undanförnu en borgin,
sem er sú þriðja stærsta í Írak,
liggur á milli súnní-þríhyrningsins,
þar sem andstaðan við Bandaríkja-
menn er mest, og Kúrdahéraðanna
í norðri en þar er stuðningurinn
við bandamannaherinn mestur.
Þriðji hermaðurinn var felldur
og tveir særðir er þeir óku bíl sín-
um yfir sprengju í borginni Baqu-
bah fyrir norðan Bagdad.
Rumsfeld krafinn skýringa
Mannréttindasamtökin Amnesty
International hafa krafið Donald
Rumsfeld, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, skýringa á nýjum
baráttuaðferðum Bandaríkjahers í
Írak en þær felast nú æ oftar í því
að brjóta niður hús grumsamlegra
manna með jarðýtum og uppræta
pálmaakra.
Í Los Angeles Times segir, að
þessar baráttuaðferðir hafi verið
sóttar til Ísraela og verið skipu-
lagðar í samvinnu við þá. Segir
blaðið, að ekki sé einhugur um
þetta innan Bandaríkjahers og ótt-
ist margir, að orðstír Bandaríkja-
manna og hersins muni bíða mik-
inn hnekki á alþjóðavettvangi.
Hermönn-
um veitt
fyrirsát í
Mosul
Bandaríkjaher
sagður farinn að
beita baráttuað-
ferðum Ísraela
Bagdad. AFP.