Vísir - 25.10.1980, Qupperneq 8
8
VÍSIR
Laugardagur 25. október 1980.
iÍT
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri: Davfó Guflmundsson.
Ritstjórar:
ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Btaflamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frfða Astvaldsdóttlr, Gylfl Krlst|ánsson, lllugl Jökulsson, Kristín Þor-
steinsdóttlr, Páll Magnússon, Svelnn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttir. Blaðamaflur á Akureyri: Glsli Slgurgelrsson. Iþróttir: Kjartan L.
Pálsson, Sigmundur O. Steinarsson. Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Elfn Ell
.ertsdóttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Ari Elnarsson. útlitsteiknun: Gunnar
Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurflur R. Pétursson.
Ritstjórn: Slðumúli 14, simi 66611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8,
slmar 86611 og 82260. Afgreiflsla: Stakkholtl 2—4, slmi 86611.
Askriftargjald er kr. 5.500.- á mánufli innanlands og verfl i lausasölu 300 krónur ein-
takifl. Visirer prentaður I Blaflaprenti h.f. Slflumúla 14.
Ekki eg....ekki eg....i
Stjórnmálamennirnir hafa skyndiiega uppgötvaö aö barnaskattar mælast illa fyrir.
Þeir hræöast aimenningsálitiö. Þeir hamast viö aö varpa sökina hver á annan.
Strax eftir að Vísir hafði lýst
vanþóknun sinni á skattlagningu
barna upphófst hið venjulega
sjónarspil stjórnmálamanna um
að kenna hver öðrum krógann.
Þeir tilburðir eru aðeins til að
brosa að, en sýna þó að samvisk-
an lætur þá ekki i friði. Þeir vita
sem er, að barnaskattar eru ó-
vinsælir og ógeðfelldir i augum
(slendinga.
Núverandi f jármálaráðherra
gerir tilraun til að klína þessari
skattheimtu upp á stjórn Geirs
Hallgrímssonar og Matthíasar Á.
Mathiesen, þar sem skattalögin
voru samin og samþykkt í þeirra
tíð. Hins vegar er ekki annað að
heyra, en f jármálaráðherra telji
það óhjákvæmilegt, að sérstakir
skattar séu lagðir á börn, vegna
þess skattkerfis sem nú gildir.
Ráðherrann vill með öðrum
orðum kenna öðrum um ranglæt-
ið en halda i innheimtuna.
Matthías Á. Mathiesen bregst
hart við og ber hönd fyrir höfuð
sér. Hann viðurkennir lagasmíð-
ina en heldur því f ram, að i hönd-
um núverandi stjórnar hafi á-
setningur hans um lægri skatta-
álagningu verið virtur að vettugi
og málinu klúðrað.
I viðtali við Morgunblaðið í gær
segir Matthías: „Það er Ijóst,
þegar gerður er samanburður á
skattlagningu tekna ungmenna
fyrir og eftir skattkerfisbreyt-
inguna 1978, að skattar á tekjur
ungmenna í heild verða lægri
eftir breytinguna en fyrir hana
og heimilin hafa meira ráðstöf-
unarfé en minna fer til ríkisins. I
skattalögunum frá 1978 var sam-
þykkt að leggja 5% skatt á tekjur
ungmenna en síðan hefur núver-
andi ríkisstjórn hækkað hann um
2% og bætt við3% útsvari og 1,5%
sjúkratryggingargjaldi. Þannig
hefur núverandi ríkisstjórn stað-
ið að skattahækkun á tekjur ung-
menna úr 5% í 11,5%."
Matthías hefur með öðrum
orðum viðurkennt höf undarrétt-
inn en hafnað álagningunni.
Þáttur forsætisráðherra er þó
sýnu verstur. Á beinni línu í út-
varpi f yrr í vikunni lýsti ráðherr-
ann sök á hendur Geir Hallgrims-
syni og Matthíasi Á. Mathiesen,
og segist alltaf hafa verið and-
vígur barnasköttum.
Gunnar Thoroddsen var félags-
og iðnaðarráðherra í stjórn Geirs
Hallgrímssonar og tók þátt í
framlagningu núverandi skatta-
laga án athugasemda um þetta
atriði. Gunnar Thoroddsen er
forsætisráðherra í þeirri ríkis-
stjórn sem hefur staðið fyrir því
að hækka tekjuskatt barna úr 5%
í 7%, að bæta við 3% útsvari og
1,5% sjúkratryggingargjaldi.
Gunnar Thoroddsen ber fulla
ábyrgð á þeim barnasköttum,
sem hann nú fordæmir og kennir
öðrum um. Það er slæmt að inn-
leiða þessa skattlagningu en það
er hálfu verra að benda á aðra
sem sökudólga að sínum eigin
gerðum.
Það er sjálfsagt að hlusta á þau
rök aðsérsköttun barna geti leitt
til þess að skattar heimilisins
verði minni fyrir vikið. Það er
einnig sjálfsagt að taka til greina
þá tæknilegu galia, sem því eru
samfara, aðafnema barnaskatta
meðan kerfi sérsköttunarinnar
er við lýði.
En þetta tvennt gerir ekki
barnaskatta óhjákvæmilega.
Fyrir heimili láglaunafólks leiðir
þessi skattlagning til skatta-
hækkunar, vegna þess að per-
sónuf rádráttur fyrirvinnunnar
nýtist ekki að fuliu. Og í augum
annarra foreldra er það siðferði-
lega rangt og ógeðfellt að skatt-
leggja börn og ungmenni.
Langstærsti hópur barna hefur
óverulegar tekjur. Skattaá slíkar
tekjur á að afnema. Síðan er það
hægur vandi að skattleggja há-
markstekjur til að forða mis-
notkun.
Þá geta stjórnmálamenn sagt
með góðri samvisku: „Ekki ég,
ekki ég".
Leyfist mér aö vitna i Skálda-
tima Halldórs Laxness, þar sem
segir frá Agústus keisara end-
urbornum, Eggerti söngvara og
heimslistamanni Stefánssyni:
„Skömmu eftir aö hann kom til
New York i fyrsta sinni bar svo
til einn dag aö hann sá fyrir sér
þokkalegt hótel þar I götu einni
breiöri og fjölfarinni. Nafn þess
reyndist vera Waldorf-Astoria.
Hann geingur inn og siðan upp
riðiö i forsalnum án þess að lita
til hægri eða vinstri, og sjá
glöggir verðir af fasi þessa
manns að hér er hans staöur og
hneigja sig fyrir honum úr hæfi-
legri fjarlægð i vissu þess að
fylgdarlið hans og aðjútantar
séu á næstu grösum.
Gesturinn skoöar sig vel um
bekki og standa stélin á þjónun-
um út i loftið hvar sem hann
stigur fram, þó likar honum
einginn salur meö öllu fyrr en
hann er staddur i þeim sem likir
eftir Norðurlöndum með viking-
legum útskurði og drekaskrauti.
Þar býst hinn tigni gestur til að
sitja. Nú drifur að þjónaliö að
taka við hatti og frakka; hið
ameriska leysingarvatn borið
fram og séffinn breiðir út mat-
seðlinum á boröið, en þeir
„seölar” bera svip af stór-
blöðum heimsborgarinnar,
margar blaðsiður meö flóknu
prentmáli þar sem
hlemmiglásir á frönsku halda
prósessiu upp og ofan dálka.
Eggert Stefánsson rennir aug-
um úr mikilli hæð ofaneftir
þessari upptalningu mannfagn-
aðar sem mestur verður I heimi,
og þjónarnir standa kringum
borðiö með blýanta og pappirs-
blakkir á lofti reiðubúnir aö
skrifa upp krásirnar, einn át-
matinn, annar vinin, og svo
framvegis. En þá leggur Egg-
ert Stefánsson frá sér matseöil-
inn með ofurlitlum flökurleika-
merkjum en þó viröulega, segir
Af hóteli
siðan með náðugu brosi: Einn
molakaffi, geriö svo vel.”
Ekki er trútt um að saga þessi
sé áleitin i huganum, þegar
komið er viö rétt sem snöggvast
i hinni miklu borg. Fáum dögum
áður hafði Edward Kennedy
haft þetta fræga hótel á leigu
eins og það lagöi sig, og fákænn
gestur telur vist að forn
frægöarljómi hafi siður en svo
bliknað. Hvað skyldi rúllugjald-
ið vera á Hótel Waldorf-
Astoria? Aldrei minna en
nokkur hundruð dollara, og
hugsuninni um þennan fræga
stað með sinn fræga Star-roof
sal er bægt frá, enda Xavier
Cugat og aðrir þeir, sem þar
spiluðu fyrrum, vist löngu
dauðir.
Síðasta kvöldiö i borginni er
gestur þó dreginn hræddur og
hálfnauðugur að þvi margróm
aða gistihúsi. Eftir langa göngu
I góðviðrinu birtist nafnið
mikla. En viti menn. Allt er
heldur hljótt og engin biðröð
eins og stundum vill verða utan
við Sjallann.
Aður en lagt væri af stað, var
löng og ströng deila um klæða-
burö. Aö lokum var sæst á að
gestur fengi að vera bindislaus
með verndarmenið, ef hann færi
I jakkaföt í stað þess aö lötra um
á grænum stuttbuxum og Afram
— K.A. — bol. Að visu veldur
bindisleysið nokkrum áhyggj-
um og talið með öllu óvist aö
slikt stílleysi veröi þolað á háum
stað.
Enginn dyravöröur amast viö
slifsislausum gesti, og það sem
meira er: menn eru ekki krafðir
um inngangseyri. Allt er opiö
upp á gátt, það er að segja á
neðstu hæð. Á efri hæðum er
litið um ljósadýrð og manna þys
og þær válegu fregnir siast inn
i gestinn að Stjörnuþakinu hafi
verið lokað, af þvi aö menn hafi.
ekki nennt að koma þangað, og
er nú af sem áður var, þegar
þeir Cugat og Benny Goodman
voru upp á sitt besta.
Fáir menn eru á barnum á
fyrstu hæð, og ekki þarf að hafa
áhyggjur af klæðaburöi. Staður-
inn virðist ekki hafa efni á að
gera upp á milli hafra og sauða
i þvi efni. Þarna eru, innanum
þokkalega léttklætt fólk, loðin-
barðar, tötrughypjur og vaf-
spjaragrímar, rétt eins og
Bitlaæöið hefði aldrei af mönn-
um runnið og aldrei hefði
verið gert vopnahlé i Vietnam.
Stuttbuxnapiur eru látnar færa
mönnum drykki I sæti sem þó
eru ekki nema i seilingarfjar-
lægð frá barhringnum. Og með
þvi móti má koma verðinu ansi
mikið upp á við, miðað við það
sem gerist á tilhaldsminnstu
stöðum borgarinnar. Slikt er þó
eftir fornar frægðar.
Hvað gerir nú gesturinn sem
aldrei lfður úr hans minni for-
dæmi Eggerts heimssöngvara
Stefánssonar? Ekki getur hann,
slifsislaus maður, gengið með
snikk upp i Vikingasalinn, enda
vænst að búiö sé að loka honum
eins og Star-roof. Ekki getur
hann framið svo ófrumlega
stælingu sem panta molakaffi,
enda flestir aðrir drykkir frem-
ur á boöstólum við hringbarinn
á jarðhæðinni. Maðurinn þorir
ekki fyrir sitt litla h'f að panta
sér tvöfaldan vodka, enda sér
hann á veröskránni að hann
kostar átta sinnum meira en á
venjulegum bar I borginni
miklu. Gesturinn örmagnast
þvi ofan i djúpan stól i svo sem
álnarfjarska frá barnum,
bendir bjálfalega til séffans og
lætur eina piuna færa sér djús á
bakka, þann drykk sem nafni
hans i íslensku máli á Moggan-
um vill kalla safa. Þetta er
reyndar mesti myndarsafi i
stóru glasi og kostar tvo dollara
og 50 sent.
18.10 ’890.
G.J.