Morgunblaðið - 09.12.2003, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VOPNAÐ RÁN Í BÓNUS
Vopnað rán var framið í verslun
Bónuss á Smiðjuvegi. Tveir menn
vopnaðir afsöguðum haglabyssum
og með andlit hulið ógnuðu starfs-
fólki og neyddu það til að láta af
hendi peninga og héldu á brott. Um
hálfri klukkustund síðar stöðvaði
lögreglan bifreið og handtók tvo
menn. Í bílnum fundust tvær afsag-
aðar haglabyssur og peningar í poka
merktum Bónus.
Tíu þúsund færslur
Fyrrverandi aðalgjaldkeri Símans
notaði samtals tíu þúsund færslur til
þess til að hylja slóð sína en hann er
grunaður um að hafa svikið 261
milljón króna út úr fyrirtækinu.
Brynjólfur Bjarnason, forstjóri Sím-
ans, segir rannsókn á svikunum hafa
reynst vera flóknari og tímafrekari
en menn óraði fyrir. Jón H. Snorra-
son, saksóknari hjá efnahags-
brotadeild Ríkislögreglustjóra, segir
að ekkert liggi fyrir um það hvort,
hvenær og þaðan af síður hverjir
verða ákærðir í málinu.
Nýtt leiðakerfi Strætó
Fimm stofnbrautarleiðir verða á
höfuðborgarsvæðinu þegar nýtt
leiðakerfi Strætó bs. verður tekið í
notkun á næsta ári og munu vagnar
á þeim leiðum ganga á tíu eða jafnvel
fimm mínútna fresti á álagstímum.
Þá verður ökuleiðum fækkað úr 36 í
18 og gönguvegalengd að næstu bið-
stöð lengist en biðtíminn styttist.
„Alls ekki sanngjarnar“
Þingmannasamkunda Evr-
ópuráðsins komst að þeirri nið-
urstöðu að kosningarnar í Rússlandi
hefðu verið „frjálsar en alls ekki
sanngjarnar“, og sökuðu alþjóðlegir
eftirlitsmenn stjórnina í Kreml um
að hafa misnotað ríkisfjölmiðla í
kosningabaráttunni. Vladimír Pútín
forseti fagnaði úrslitunum, sem
styrktu mjög stöðu hans í neðri deild
þingsins.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Forystugrein 28
Viðskipti 13/14 Viðhorf 32
Erlent 15/17 Minningar 32/37
Heima 18 Bréf 40
Höfuðborgin 19 Kirkjustarf 41
Akureyri 20 Dagbók 42/43
Suðurnes 20/21 Sport 44/47
Austurland 21 Kvikmyndir 48
Landið 24 Fólk 48/53
Daglegt líf 25 Bíó 50/53
Listir 26/27 Ljósvakar 54
Umræðan 27 Veður 55
* * *
Kynningar – Morgunblaðinu í dag
fylgir auglýsingablaðið Íþróttablaðið
frá Íþrótta- og ólympíusambandi Ís-
lands.
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Guðrún Hálfdánardóttir, fréttastjóri guna@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Listir Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi, orri@mbl.is
Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport-
@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Fólk í fréttum Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Andrea Guðmundsdóttir, andrea@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
ÖSSUR Skarphéðinsson alþingis-
maður tók í gær upp málefni starfs-
mannaleigna á fundi flóttamanna-
nefndar Evrópuráðsins. Gagnrýndi
Össur meint laga- og mannréttinda-
brot sem þeim tengjast. Lagði hann
til að nefndin tæki upp málefni
starfsmannaleigna og brot þeirra á
vettvangi Evrópuráðsins með það
fyrir augum að samþykkt yrðu Evr-
ópulög, eða tilskipun á vegum ESB,
sem kæmi böndum á starfsemi
þeirra.
Össur segir að ástæða þess að
hann tók málið upp séu atburðirnir
við Kárahnjúka þar sem erlend
starfsmannaleiga hafi virst brjóta
bæði mannréttindi og samninga.
Hann segir þetta vandamál vera
að hreiðra um sig. „Í málmiðnaði
hefur önnur portúgölsk starfs-
mannaleiga starfað a.m.k. um
tveggja ára skeið og maður verður
þess var að í öðrum greinum eins og í
iðnaðarlandbúnaði, t.d. við fram-
leiðslu á svínakjöti, er svipað á ferð-
inni. Þetta gerist allt undir nefinu á
yfirvöldum án þess að nokkuð sé að
gert. Þrátt fyrir ítrekaðar áskoranir
stjórnmálamanna og verkalýðs-
hreyfingarinnar hreyfir félagsmála-
ráðherra sig ekki og vegna aðgerð-
arleysis komast þessar starfsmanna-
leigur upp með framferði sitt og eru
þó klárlega, að mínu viti, utan við lög
og rétt.“
Formaður flóttamannanefndar-
innar fól Össuri í gær að leggja fram
á næsta fundi formlega tillögu um
rannsókn á starfsmannaleigum.
Starfsmannaleig-
ur gagnrýndar
SAMIÐN kynnti kröfugerð sína
vegna komandi kjarasamninga fyrir
Samtökum atvinnulífsins í gær. Sam-
iðn vill gera samning til tveggja ára
og að almennar launabreytingar skili
3% kaupmáttaraukningu á ári og
byrjunarlaun að loknu sveinsprófi
verði 1.050 kr. á tímann eða tæplega
182 þúsund kr. á mánuði. Innan Sam-
iðnar eru tuttugu aðildarfélög, meðal
annars í byggingariðnaði, málmiðn-
aði, bílgreinum, hársnyrtigreinum,
garðyrkju og netagerð.
Meðal annarra krafna má nefna að
tryggja áframhaldandi 0,4% framlag
í séreignasjóð og hækka framlag at-
vinnurekenda í lífeyrissjóð í áföngum
til jafns við opinbera starfsmenn.
Einnig eru gerðar kröfur um að bæta
réttindi félagsmanna til að sækja
endurmenntun í vinnutíma, að fram-
lög í endurmenntunarsjóð hækki og
að veikindaréttur og orlofsréttur
verði bundinn við starfstíma í starfs-
grein.
Einnig er gerð krafa til þess að
réttur starfsmanna til að gera vinnu-
staðasamninga verði tryggður og að
verkalýðsfélög fái beina aðkomu að
gerð vinnustaðasamninga.
Hvað varðar þátttöku erlendra
starfsmanna er gerð krafa til þess að
skráning erlendra starfsmanna á ís-
lenskum vinnumarkaði verði betur
tryggð og að þeir hefji ekki störf fyrr
en þeir hafi fengið viðurkenningu á
starfsréttindum.
Einnig er þess krafist að form á
launagreiðslum verði endurskoðað
og tryggt verði að hægt sé að fá stað-
festingu á að launagreiðslur fari
fram, öll starfskjör séu gegnsæ og að
aðkoma trúnaðarmanna að upplýs-
ingum um ráðningarkjör og launa-
fyrirkomulag sé skýr.
Kostnaðurinn tæp 15%
á tveimur árum
Hagdeild ASÍ metur kostnað við
kröfugerð Samiðnar til 8,38% á
næsta ári og til 6% á árinu 2005 eða
til 14,88% á tveggja ára samnings-
tíma. Eingöngu er um að ræða mat á
kostnaði vegna almennrar launa-
hækkunar og hækkunar taxta en
ekki lagt mat á kostnað vegna sér-
krafna.
Finnbjörn A. Hermannsson, for-
maður Samiðnar, sagði, er hann var
spurður um ástæðuna fyrir því að
þeir vildu gera kjarasamning til
tveggja ára, að ástandið væri þannig
að þeir treystu sér ekki til að skoða
samning til lengri tíma en tveggja
ára í fyrstunni, en það færi að sjálf-
sögðu eftir innihaldi samningsins
hver niðurstaðan yrði. Ef fyrirvarar í
samningagerðinni gengju upp þann-
ig að hægt yrði að tryggja kaupmátt-
arauka og fullt atvinnustig þeirra fé-
laga myndu þeir endurskoða
samningstímann.
Finnbjörn sagði að þeir litu á þetta
sem sameiginlegt verkefni sem fram-
undan væri og þyrfti að leysa og sér
litist ekki illa á komandi viðræður um
nýja kjarasamninga. Samningar
væru lausir í lok janúar og markmið
þeirra væri að vera komnir með nýj-
an samning í hendurnar fyrir þann
tíma.
Um kröfuna um hækkun lág-
markslauna sagði Finnbjörn að þeir
hefðu ekki verið nógu vel á verði hvað
þau snerti. Þau hefðu ekki fylgt
launaþróuninni nægilega vel og því
væri komið allt of mikið bil á milli
raunlauna og lágmarkslauna. Þótt
um háar prósentur væri að ræða
kostaði þetta atvinnulífið ekki mikið.
Þeir væru einfaldlega að tryggja að
ekki yrði hægt að misnota þessi lág-
markslaun.
Búum ekki til kaupmátt
í kjarasamningum
Ari Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, segir að ekki
sé mikið um þessa kröfugerð Sam-
iðnar að segja á þessu stigi. Þessi
kröfugerð sé ívið hærri varðandi al-
menna hækkun en kröfur frá verka-
mannafélögunum en jafnframt sé
horft til styttri samningstíma.
Aðspurður um þá kröfu að samn-
ingarnir skili þrjú prósent kaupmátt-
araukningu á ári sagði Ari: „Það er
svo sem öllum ljóst að við búum ekki
til kaupmátt í kjarasamningunum
heldur byggist hann á þeim árangri
sem næst í atvinnulífinu og reynslan
sýnir að okkur hefur gengið betur að
bæta við kaupmáttinn þegar pró-
sentuhækkanir hafa verið hóflegar.“
Samiðn kynnir kröfugerð og vill gera kjarasamning til næstu tveggja ára
Launahækkanir skili 3%
kaupmáttaraukningu á ári
Morgunblaðið/RAX
ÓDÝRARA er að fylgja ráðlegg-
ingum um hollt mataræði og borða
500 grömm af grænmeti, ávöxtum
og kartöflum á dag en að velja mat
í samræmi við algengar neyslu-
venjur Íslendinga. Þannig er holl-
ustumatur að meðaltali 10,2%
ódýrari en matur sem tekur mið af
meðalneysluvenjum Íslendinga að
því er fram kemur í könnun Mann-
eldisráðs og verðlagseftirlits Al-
þýðusambands Íslands.
Í könnuninni eru bornar saman
tvær matarkörfur, sem veita jafn-
margar hitaeiningar. Í annarri
körfunni, hollustukörfunni, er mat-
ur í samræmi við ráðleggingar
Manneldisráðs, en í hinni körfunni
eru vörur í samræmi við með-
alneyslu samkvæmt könnunum
Manneldisráðs á neysluvenjum á
Íslandi. Samkvæmt niðurstöðunum
kosta vörur í hollustukörfunni
13.828 kr. á mann á mánuði, en
15.399 kr. þegar meðalkarfan er
skoðuð.
Fram kemur meðal annars að
um fjórðungur af matarútgjöldum
samkvæmt meðalneyslunni er
vegna kaupa á sælgæti, sæta-
brauði, kexi og gosdrykkjum, en
einungis um 5% í hollustukörfunni.
Því má bæta við að samkvæmt
meðalneyslunni eyðir hver maður
samanlagt 76 kr. til kaupa á græn-
meti, ávöxtum og kartöflum á dag,
en í sælgæti og gos er eytt 94 kr. á
dag. Ef fylgja á ráðleggingum um
að neyta 500 gramma af grænmeti,
ávöxtum og kartöflum á dag kostar
það 125 krónur, samkvæmt könn-
uninni.
Óhollur matur
algengari og dýrari

 

  

   




  
 
    
   
  
 
   
 
 


  
 
 !!     

"#
$
%&&

  

 


!
    

"  
 




#   
 '%'
 
$%&'

()*$

(+(&

()$'

+,)$

++'&

++%)

 
 







'*+&

(%'%

'%,,

+-%

+&+,

%*,

+$,&