Vísir - 13.01.1981, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 13. janúar 1981
VtSLR
9
ARAMOTASKAUP
RfKISSTJÚRMARIMNAR
Aldrei fór það svo, að íslend-
ingar yrðu af pólitísku áramóta-
skaupi, enda þóttleikarar væru
i verkfalli, þvi að Gunnar
Thoroddsen hljóp i skarðið og
fræddi þjóðina um bráðabirgða-
lög og efnahagsáætlun ríkis-
stjórnarinnar. Skaupið fólst
i þvi, að forsætisráðherra taldi
sig og sina menn vera að lyfta
Grettistaki til að leysa efna-
hagsvanda þjóðarinnar I bráð
og lengd, en þeir sem á hlýddu,
þótti ráðherrann vera að bera
vatn i hripum.
Kokhraustir ráða-
menn.
Vonbrigðin voru mikil. 011
þjóðin er án efa reiðubúin til að
axla miklar byrðar og kjara-
skerðingu, ef sjá mætti til sólar
gegnum skýjaþykknið. En þvi
var ekki að heilsa i boðskap
rikisstjórnarinnar. Enn vakna
ráðamenn þjóðarinnar upp við
efnahagslega martröð á þriggja
mánaða fresti gripa i skyndingu
til handahófskenndra úrræða,
hella i sjúklinginn meðalasulli,
sem honum verður svo bumbult
af, aðeftir þrjá mánuði er hann
nær dauða en lifi af meðferð-
inni. Og enn eru ráðamenn kok-
hraustir.
Ekki vil ég halda þvi, fram, að
ekkert horfi til bóta I ráð-
stöfunum rikisstjórnarinnar, til
að mynda er lofsvert að reyna
að greiða götu húsbyggjenda,
eins og verðbólgan leikur þá
grátt en þegar á heildina er
litið, eru þetta sömu húsgangs-
ráðin, sömu almennu yfirlýs-
ingarnar og sömu loðnu loforð-
in, sem þjóðin kannast mæta vel
við og hætt að binda miklar
vonir viö. Þama eru færslur I
bókhaldi, millifærslur á fé, sem
ekki er I raun til, verðstöðvun til
1. mal, sem hefur þó verið i gildi
allan s.l. áratug, og ákvæði um
að styrkja kaupmátt með þvi að
skerða laun. Og auðvitað er þá
skaupið á næsta leiti.
Vilji er allt sem þarf.
Stöðugt gengi er auðvitað
undirstaða heilbrigös efnahags-
lifs, og nú er boðað, að fslenski
gjaldmiðilinn skuli bundinn við
dollara „næstu mánuði”, en
eftir þann tima virðist eiga að
hefjast „gengissig i stóru
stökki”. Samt gerði forsætis-
ráðherra mikið úr langti'ma-
ráðstöfunum, og lét þau orð
falla, að vilji sé allt sem þarf.
Ogmun það rétt vera. Og mega
menn vera þess minnugir, aö
ráðherra boðaði við myndun
stjórnar sinnar, að verðbólga
yrði i árslok 1980 40%, en hún
reyndist vera milli 60 og 70%.
Enn gerði ráðherra lýðum
kunnugt, aö verðbólgan yrði
40% I árslok 1981. Þetta veröur
þá önnur tilraun og hana má
endurtaka. En langlundargeði
þjóðarinnar er þó þrátt fyrir allt
takmörk sett.
Smjaður fyrir
launþegum
Þótt forsætisráöherra hafi
tekist vel upp, eins og hans var
von og visa er mönnum vart lá-
andi, þótt þeir kjósi heldur að
næsta áramótaskaup komi i hlut
Flosa Ólafssonar.
En öllu gamni fylgir nokkur
alvara. Það er mikið áhyggju-
efni, hversu stjómvöld eru van-
megnug að koma hér á þjóðfé-
lagi, þar sem rikir efnahagslegt
jafnvægi. Það er áhyggjuefni,
hversu orð og gerðir stjóm-
málamanna stangast á. Það er
áhyggjuefni, hversu oddvitar
þjóðarinnar viröast gjör-
sneyddir þvi velsæmi að ganga
á undan með góðu fordæmi um
leið og þeir leggja kvaðir á a llan
almenning.
Um alla þessa hluti mætti
margt segja, en hér skal þó
vikið að einu: smjaöri sumra
stjórnmálamanna fyrir laun-
þegum og þá sérstaklega lág-
launafólki, sem birtist átakan-
lega i efnahagsráöstöfunum
rikisstjórnarinnar.
í Ólafslögum, er sett voru
1979, er kveðiö á um „reglu-
bundið samráð og samstarf
stjórnvalda við samtök launa-
fólks i efnahags- og kjaramál-
um.”
En rikisstjórnin hunsaði þetta
lagaákvæði og hafði ekkert
samráð við launþegahreyf-
ingarnar, þegar hún gekk á
gerða kjarasamninga þeirra,
enda segir 1 ályktun miðstjórnar
ASÍ, „að boðað samráð verði
framvegis meira en orðin tóm.
,, Slétt skipti”.
Og nú kemur til sögunnar
sjálfur ólafur Ragnar
Grimsson, formaður þingflokks
Alþýðubandalagsins, sérstakur
málsvari launafólks, þótt hann
séaðvisu ekki löggildur að sögn
Guðmundar J. Guðmundssonar.
Hann telur upp marga kosti að-
gerða rikisstjdrnarinnar I Þjóð-
viljanum og kemst svo að orði:
,,1 sjötta lagi verða teknar upp
viðræður við samtök launafólks
um framkvæmd samræmdrar
stefnu I kjaramálum, atvinnu-
málum og efnahagsmálum á
árinu 1981 til 1982 og vænti ég
mikils af þeim viðræðum, þvi
þær munu gefa samtökum
launafólks góða möguleika að
hafa áhrif á hagstjómina á öll-
um sviðum hennar og gera þau
þannig að virkum aöila 1 stjórn
landsins” (3.-4. jan.). Þannig
talar maður, sem fer ekki að
landslögum um samráð við
launafólk, þegar laun þeirra eru
skert!
En út yfir allan þjófabálk
tekur, þegar lýðskrumarar af
þessu tagi reyna aö sannfæra
launafólk um, aö 7% skeröing á
verðbótum launa feli i sér „slétt
skipti,” þar sem „skerðingar-
ákvæði” Ólafslaga væru úr gildi
numin.
Niðurtalningunni
fórnað.
Iþeim lögum var tekið tillit til
Bjarni Guðnason, fyrrv.
alþingismaður skrifar
um efnahagsaðgerðir
rikisstjórnarinnar og þá
einkum hvernig þær snúa
að launafólki. Bjarni
fjallar um þátt Alþýðu-
bandalagsins í því sam-
bandi.
viðskiptakjara, þannig aö þau
orkuðu á veröbætur launa,
ýmist til hækkunar eða lækkun-
ar. Vegna óhagstæðra viö-
skiptakjara hafa þau.eins og
kunnugt er, valdiö lækkun á
veröbótum, en horfur eru nú á,
aðþau mæli hækkun verðbóta 1.
mars n.k. sbr. ummæli
Asmundar Stefánssonar, forseta
ASl. Það er enginn vafi á þvi', að
það er nauðsynlegt i öllum þess-
um efnahagsglundroða, sem nú
ríkir, að hafa hliðsjón af af-
rakstri þjóðarbúsins, við launa-
greiðslur og sætir það mikilli
furöu, að Framsóknarmenn
skuli vera svo litilla sæva að
kasta fyrir róöa helsta hag-
stjórnartæki til að „telja
niður”, sem átti þó aö vera
lykilorð þeirra til að græða
meinsemdir sjúks efnahagslifs.
En hvað sem þvi liður,
verður þvi ekki haldiö fram með
neinum rökum, að 7% skerðing
verðbóta á laun séu „slétt
skipti.
Launafólk situr eftir
með sárt ennið.
Og aftur Ólafur Ragnar
Grimsson. Hann kemst svo að
orði 1 Þjóðvil janum: „Þessar
aðgerðir eru byggöar á ýmsum
helstu grundvallarviðhorfum
Alþýðubandalagsins frá siðustu
árum.” Þá hafa menn það. Illa
innrættur maður gæti rifjað
upp, að Alþýðubandalagið
barðist gegn rikisstjórn Geirs
Hallgrimssonar undir kjörorð-
inu „samningana i gildi” og
flokkurinn ber þaö á torg, að
hann taki þátt i rikisstjórn
Gunnars Thoroddsens til að
tryggja kaupmátt launa. Ennú
erannað uppi á teningnum. Nú
eru „grundvallarviðhorf ”
Alþýðubandalagsins að rifta
gerðum kjarasamningum og
sjá þá lausn helsta i efnahags-
málum að skeröa kjör launa-
fólks. Er setan 1 rikisstjórn i
raun svo mikils viröi, að hennar
vegna megi týna öllum hug-
sjónum, ganga ábakorða sinna,
sitja á svikráðum viö launafólk
og bera blak af sér með smjaöri
og orðagjálfri?
Málflutningur Ólafs Ragnars
Grimssonar og hans félaga
dugir án efa trúarsöfnuði
Alþýðubandalagsins, en hann
þjónar ekki hagsmunum launa-
fólks og lágtekjufólks, sem situr
alltaf eftir með sárt ennið eftir
hverja nýja kjarasamninga.
Til þess að leysa efnahags-
vanda þjóðarinnar þarf ekki
aðeins vilja, heldur og getu og
hugrekki. En lýðskrum leysir
engan vanda.
Bjarni Guönason.