Vísir - 24.02.1981, Blaðsíða 21

Þriðjudagur 24. febrúar 1981
vlsm
21

Garn gert klárt til litunar.
og kraprótin, sem gefa rauðu lit-
ina.
•Kaktuslúsin er litil og grá, á
stærð við appelsinustein og gefur
rauðbláan lit. Hún lifir á fikju-
kaktusum i Mexikó.
begar Spánverjar komu til
Mexikó árið 1518, komust þeir að
þvi, að innfæddir notuðu lúsina til
litunar. Fljótlega fluttu þeir dýrið
og kaktusinn til Spánar og ann-
arra Evrópulanda, en Mexikanar
urðu þó áfram aðalframleiöend-
ur, þar sem illa gekk að láta
kaktusinn festa rætur annars
staðar.
Rauðu litirnir, sem fást úr lús-
inni.voru notaðir eingöngu fram
til ársins 1910, en þá var fundið
upp gerviefni, sem náði litunum.
Lúsin er tekin fullþroska af
kaktusnum, drepin i heitu vatni
og siðan þurrkuð i sólinni. Hún er
ekki eitruð.
Þrátt fyrir aö fundið hafi veriö
upp efni til að koma i stað lúsar-
innar, er hún þó enn notuö, til
dæmis i snyrtivörur, eins og
varaliti og i vin, til dæmis Cam-
pari.
Kraprótin er ættuö frá Litlu-
Asiu og gefur rauðgulan lit. Hún
er systurjurt hvit-, kross- og gul-
möru, og var notuð fram á siðari
hluta 19. aldar eða þar til fannst
Hrært i pattunum.
erlent efni, og notum jurtarætur
og -blöð og svo skordýr. Gulu lit-
ina fáum viö úr sortulyngi, sem
við fáum hér, til dæmis i kjarrinu
við Vifilsstaði og annars staðar i
skógum, brekkum og heiðum og
þurrkum siðan. Rauðu litina fá-
um við úr kaktuslúsinni og krap-
rótinni, sem við kaupum i dufti,
en bæði er erlent. Þetta á einnig
viö um indigó-plöntuna, en úr
henni fáum við bláu litina.”
— Hvaða jurtir islenskar er
hægt að nota til jurtalitunar?
„Þær eru margar auk sortu-
lyngsins. Við getum nefnt hvit- og
krossmörurót, gulmöru, litunar-
mosa, gljáviði, mariustakk, beiti-
lyng, fjallagrös, mjaðurt, lerki-
börk og úlfabaunir. Þessar jurtir
erhægtaðtina nánastalls staðar.
Yfirleitt eru notaðar til þess
klippur og skæri og klippt er ofan
af jurtunum. Slikt má þó ekki
gera að sjálfsögðu nema að
fengnu leyfi,” sagði Aslaug
Sverrisdóttir.
En hvaðan koma þessir erlendu
litunargjafar og hver skyldi saga
þeirra vera. Við báðum Áslaugu
um að segja frá þvi.
Kaktuslúsin notuð í snyrti-
vörur og vin
Það eru sem sagt kaktuslúsin
Aslaug Sverrisdóttir viö einn litunarpottinn. (Visismyndir GVA)
Afrakstur námskeiðsins var garn I öllum regnbogans litum, en meö
blöndun nefndra þriggja iitunargjafa, er hægt aö fá aila hugsanlega liti
fram.
gerviefni, sem náði litnum. Frá
Litlu-Asiu kom hún til Evrópu og
Ameriku og náöi töluverðri út-
breiðslu.
//Notuð af Rómverjum til
blekgerðar."
Indigo, sem gefur bláan lit, er
planta eða runni, og óx upphaf-
lega i Egyptalandi og á Indlandi
löngu fyrir kristni. Siðar notuðu
Rómverjar plöntuna til að gera
blek. A 16. öíd er jurtin komin til
Evrópu og tæpum tveim öldum
siðar er hún komin til Ameriku,
og mikið notuö þar.
Þaö var svo ekki fyrr en um sið-
ustu aldamót að gerviefni fannst,
sem leysti indigó jurtina af hólmi,
sem litunargjafa, sagði Aslaug.
Og þessari vitneskju fróðari,
þökkuðum við góðar móttökur og
héldum út i kuldann.
— KÞ
(Smáauglýsingar — sími 86611
OPIÐ' Mánudaga til föstudaga kl. 9-22
Laugardaga kl. 9-14 — sunnudaga kl. 18-22
)
Til sölu
Til sölu:
Tveir hefilbekkir, full stærð.
Mótatimbur 1x6!’
Ullargólfteppi, einlitt ca. 80 ferm.
11 stk. stólar með baki i kaffi-
stofu.
Uppl. i sima 81144 eða e. kl. 18 i
sima 37288 (Ingvar).
Bólstrun
—i____________________/
Klæðum og gerum
við bólstruð húsgögn. Höfum
einnig til sölu roccocostóla með
áklæði og tilbúna fyrir útsaum.
Bólstrun Jens Jónssonar, Vestur-
vangi 30, Hafnarfirði, simi 51239.
Bólstrun.
Klæðum og gerum við bólstruð
húsgögn. Gerum verðtilboð yður
að kostnaðarlausu. Bólstrun,
Auðbrekku 73, simi 45366.
Til sölu
Til sölu 3 hansahillur og skrif-
borð, einnig hornfataskápur, hæð
2,50 cm. 50x50 cm. Einnig skol-
vaskur úr plasti. Uppl. i sima
40817 um kvöldmatarleytið.
Húsgögn
Til sölu
hjónarúm og 2 náttborð. Uppl. i
sima 35627.
Sala og Skipti auglýsa
seljum þessa viku m.a.:
Atlas frystikistu vel með farna,
KPS uppþvottavél sem ný, KPS
eldavél 3ja ára, einnig stálvaska
handlaugar, WC, hurðir með
gleri, o.fl.
Vantar i sölu isskápa, eldavélar,
barnavagna, kerrur o.fl.
Seljum nýtt á góðu verði, 1x2
svefnsófann, Lady sófasett, furu-
veggsamstæður o.fl.
Opið virka daga kl.13-18, laugar-
daga kl.10-16
Sala og skipti Auðbrekku 63,
simi 45366, kvöldsimi 21863.
Óskast keypt
Vil kaupa
notað teikniborð. Uppl. i sima
26261.
Gamall kaminuofn
úr koklum potti eða emeleringu,
ekki lægri en l.50óskast. Borgum
vel fyrir góðan ofn. Uppl. i sima
66886 eða 32347.
Hlaðrúm.
Til sölu hlaðrúm (kojur) með
dýnum. Verðkr. 400,- Uppl. i sima
71422.
Allt í barnaherbergið.
Hillur, skápar, skrifborð og rúm.
Bæði sambyggt, fyrir þá sem
ekki hafa mikið pláss, og hvert i
sinu lagi. Mjög hagstætt verð.
Simi 50421. AÐEINS MILLI kl.
18-20. Skáli s/f, Norðurbraut 39,
Hafnarfirði.
Svefnbekkir og svefnsófar
til sölu. Verðfrá kr. 750.- Sendum
út á land i póstkröfu ef óskað er.
Uppl. að Oldugötu 33, simi 19407.
Sjónvörp
Til sölu 6 ára
svart-hvitt Saba sjónvarpstæki.
Uppl. i sima 76170.
Tökum I umboðssölu
notuð sjónvarpstæki. Athugið
ekki eldri en 6 ára. Opið frá kl.
10-12 og 1-6, laugardaga kl. 10-12.
Tekið á móti póstkröfupöntunum i
simsvara allan sólarhringinn.
Sportmarkaðurinn, Grensásvegi
50 simi 31290.
Video
V______________/
Myndsegulbandsklúbburinn
„Fimm stjörnur” Mikið úrval
kvikmynda. Allt frumupptökur
(original). VHS kerfi. Leigjum
einnig út myndsegulbandstæki i
sama kerfi. Hringið og fáið
upplýsingar simi 31133.
Radióbær, Ármúla 38.
Tækifæri:
Sony SL 8080 myndsegulbands-
tæki. Afsláttarverö sem stendur i
viku. Staðgreiðsluverð kr. 12.410.-
Myndþjónusta fyrir viðskiptavini
okkar. Japis hf. Brautrholti 2,
simar 27192-27133.
Sportmarkaðurinn Grensásvegi
50 auglýsir:
Hjá okkur er endalaus hljóm-
tækjasala, seljum hljómtækin
strax, séu þau á staönum. ATH:
mikil eftirspurn eftir flestum
tegundum hljómtækja. Höfum
ávallt úrval hljómtækja á
staðnum. Greiðsluskilmálar við
allra hæfi. Verið velkomin. Opið
frá kl. 10-12 og 1-6 laugardaga kl.
10-12. Tekið á móti póstkröfupönt-
unum i simsvara allan sólar-
hringinn. Sportmarkaðurinn,
Grensásvegi 50 simi 31290.

Rafmagnsorgel — hljómtæki
Ný og notuð orgel.
Umboðssala á orgelum.
Orgel stillt og yfirfarin af fag-
mönnum,fullkomið orgelverk-
stæöi.
Hljóðvirkinn sf. Höfðatúni 2 simi
13003.
Hjól-vagnar
Motorhjól.
Til sölu nýtt og ókeyrt Montesa
Cappra 414 V.E. torfæruhjól.
Uppl . i sima 84125 og 32650.
ú
Verslun
Skreytingar við öll tækifæri.
Kistuskreytingar, krossar og
kransar. Fæðinga- og skirnar-
skreytingar. Brúðarvendir úr

þurrkuðum og nýjum blómum.
Körfuskreytingar, skreytingar á
platta. Sendum um land allt. Opið
öll kvöld til kl. 9. Garðshorn við
Reykjanesbraut, simi 40500.
Dömur — herrar.
dömunærföt, hosur, sportsokkar
100% ull þykkar sokkabuxur ull-
arblanda. Sjúkrasokkabuxur 3
litir, 5 stærðir. Herraflauelis-
buxur gallabuxur, náttföt. nærföt
JBS hvít og mislit, siðar nær-
buxur drengja og herra. Sokkar
50% ull og 50% nylon, 80% ull og
20% nylon, sokkar 100% bómul)
og sokkar með tvöföldum botni.
Barnafatnaöur. Ódýrir skiðagall-
ar, stærðir: 116-176. Smávara tii
sauma. Póstsendum. S.Ó. búðin
Laugalæk. Simi 32388. ( milli
Verðlistans og Kjötmiðstöðvar-
innar).
Bókaútgáfan Rökkur.
Útsala á kjarakaupabókum og til-
tölulega nýjum bókum. Af-
greiðslan, Flókagötu 15, miðhæð,
er opin kl. 4—7. Simi 18768.
________________ll
ISumarbústaðir I
Vantar þig sumarbústað á lóðina
þina ?
I afmælisgetraun Visis er sumar-
bústaður frá Húsasmiðjunni einn
af vinningunum. ERTU ORBINN
ASKRIFANDI?
Ef ekki, þá er siminn 86611