Vísir - 19.03.1981, Blaðsíða 14

Báöslefna Verslunarráös og Félags íslenskra feröaskrífstofa um feröaöjönustu á íslandi:
vtsnt
Fimmtudagur 19. mars 1981
Fimmtudagur 19. mars 1981
vísm
Fremst má greina ferðaskrifstofumennina (Jlfar Jacobsen og Eystein Helgason.
Bjarni Snæbjörn Jónsson hagfræðingur.
Kjartan Lárusson forstjóri Ferðaskrifstofu rikisíns og Birgir Þorgilsson markaðsstjóri Ferðamálaráös
(Visism. EÞS).
Fækkun erlendra ferða-
manna sem heimsóttu
landið á síðasta árú þýddi
að minnsta kosti tveggja
milljaröa g.króna minni
gjaldeyrisskil í banka,
auk tekjutaps flugfélaga.
Tekjur af samgöngum og
ferðaþjónustu námu sam-
tals 17,3% af gjaldeyris-
öflun þjóðarinnar árið
1979.
Þessar upplýsingar komu
meðal annars fram i erindi, er
Bjarni Snæbjörn Jónsson, hag-
fræöingur- hélt á ráðstefnu um
Ferðaþjónustu á Islandi, sem
Verslunarráð og Félag islenskra
feröaskrifstofa gekkst fyrir á
dögunum.
Bjarni Snæbjörn sagöi,að siöan
1973 mætti segja,að stöðnun hefði
rikt i ferðamannastraumi til
landsins. Fjöldi erlendra feröa-
manna hefði sveiflast milli 70 og
75 þúsund á ári. Hins vegar mætti
ætla að feröalög færðust i aukana
samfara bættri samgöngutækni
og auknum fritima.
Áriö 1978 var framlag feröa-
þjónustu til þjóöartekna samtals
15.444 m. g.króna, sem er um
5,1% af þjóöartekjum I heild.
Framlag iönaðar i heild án ál-
framleiöslu var 15,4%, heild-
verslunar 5,5%, smásöluversl-
unar 5%, fiskveiöa 7,2% og fisk-
vinnslu 8%, samkvæmt upplýs-
ingum sem fram komu i erindi
Bjarna Snæbjörns.
óhóflegir skattar
Margir af þeim, sem til máls
tóku á ráöstefnunni. gagnrýndu
harðlega það skattaokur sem við-
gengst af hálfu stjórnvalda
á hendur ferðamönnum. Bjarni
Snæbjörn Jónsson benti á, aö nú
þyrftu hjón aö greiða 2.120 ný-
krónur (212.000 gamlar krónur) i
skatt til rikisins fyrir þann munaö
aö skreppa til útlanda. Er þar um
aö ræða flugvallarskatt og skatt á
ferðagjaldeyri. Séu hjónin er-
lendir ferðamenn þurfa þau aö
greiða 224 krónur fyrir að fá aö
yfirgefa landið.
Steingrimur Hermannsson,
samgönguráðherra, var viö-
staddur upphaf ráðstefnunnar,
flutti ávarp og svaraði fyrir-
spurnum. Flugvallarskattinn bar
þá á góma og Sveinn Sæmundsson
blaðafulltrúi spurði hvort einhver
áform væru uppi um að leggja
lika skatt á farþega sem ferðast
með Smyrli. Ráðherra kvaöst
mundu koma þessari hugmynd á
framfæri við fjármálaráöherra,
sem eflaust tæki henni fegins
hendi. Svar ráöherrans, þótti I
slikrar stefnu, heldur einnig fram-
kvæmd hennar.
Áhugi stjórnvalda, einkum
ákveðins hluta framkvæmda-
valdsins, væri fjarri þvi aö vera
mjög upplifgandi varðandi slika
stefnumörkun. Stundum virtist
sem ráöamenn á löggjafarþingi
og i stjórnsýslu skorti þá grund-
vallarþekkingu, sem væri for-
senda þess að hafa skilning á þvi
að geta myndaö sér eigin sjálf-
stæöa skoðun.
Heimir sagði að nú þyrfti að
vinna að tvenns konar áætlunum i
sambandi við feröaþjónustu,
annars vegar áætlun til langtima,
hins vegar skammtima-áætlun.
Sú fyrri væri mótun heildarstefnu
iislenskum ferðamálum sem yrði
eins konar rammi þeirra næstu
árin. Siöan sagði Heimir:
„Það er óbifanleg skoðun min,
að fyrir nokkru sé orðiö timabært
að sameina krafta ferðaþjónust-
unnar og ýmissa útflutningsat-
vinnuvega á hinum erlendu
mörkuöum. Þarna fara hagsmun-
irnir algjörlega saman, allir að-
ilar eru að koma á framfæri svo-
kallaöri gæðavöru á tiltölulega
háu verði, þar sem markviss
kynningarstarfsemi er likleg til
að leiða til viðskipta. Þegar er
kominn visir að sliku samstarfi
margra aöila, en þetta samstarf
þarf að auka og efla. Ýmislegt
hefur veriö gert i þessum efnum.
margt er i undirbúningi, en enn
fleira á eftir að sjá dagsins ljós”.
Endastöð í fluginu
Þá drap Heimir á mikilvægi
starfsemi Flugleiða, og sagöi
meðal annars, aö þvi fyrr sem
yrði fastmótuð meginstefna fé-
lagsins, að Island veröi endastöð i
öllu flugi þess, þeim mun liklegra
væri að þar næðist mikilvægur
árangur. Þá stefnq þyrfti að út-
færa meö sterkum markaösaö-
geröum heima og erlendis, þar
sem veruleg áhersla yröi lögö á
heimsóknir erlendra ferðamanna
til Islands. Taldi Heimir aö stór-
aukin samvinna Feröamálaráðs
og Flugleiða um framkvæmd
slikrar stefnu væri ein leiðin til
þess aö liklegt mætti telja, að ár-
angur næðist. Sama gilti um aðra
iflugrekstraraðila, sem kynnu að
Ikoma fram á sjónarsviöið.
i „Það er óbifandi sannfæring
min, að takist okkur aö vinna
ferðaþjónustunni aukinn sess I Is-
lensku atvinnullfi og gera feröa-
málin að enn virkara afli i þjóö-
félaginu og vitund þjóöar-
jinnar — munum viö búa i enn
betra þjóðfélagi áriö 1990 en viö
gerum i dag”, sagði Heimir
Hannesson undir lok ræðu sinnar.
— SG
Flmm slnnum melri tekjur af
ferðamðnnum en hvalkjDll
Vængbrotinn fugl
1 þessu sambandi er rétt að
greina frá hvaða hlutverki Feröa-
málaráö á aö gegna, lögum sam-
kvæmt. Þar má nefna skipulagn-
ingu og áætlanagerð um Islensk
feröamál, landkynningu, þátttöku
I fjölþjóðlegu samstarfi um feröa-
mál, aöstoö viö einstök ferða-
málafélög og fleira og fleira.
Þrautreyndur maöur á sviði
feröamála, Birgir Þorgilsson,
hefur verið ráöinn markaðsstjóri
Ferðamálaráös og sem staögeng-
ill ferðamálastjóra. Nú mætti
ætla, aö samhliöa ráðningu Birgis
væri honum og Feröamálaráði I
heild skapaður viðunandi starfs-
grundvöllur, ekki sist þegar litið
er á mikilvægi feröaþjónustu
fyrir þjóðarbúiö. Þvi er hiiiS/
vegar ekki að heilsa.
A þessu ári hefur ráðið ekki
nema úr liðlega tveimur millj-
ónum króna úr að spila og af
þeirri upphæð þarf að greiða
allan fastakostnaö við starfsem-
ina. Feröamálaráð er þvi eins og
vængbrotinn fugl' og vandséð
hvernig það geti sinnt sIqv lög-
bUP.dna hlutverki.
„Það þarf að láta þingmennina
' skilja hvað það eru mörg atkvæöi,
sem starfa að ferðamannaþjón-
ustu. Þá fara þeir aö gera eitt-
hvaö”, sagði Lúðvig Hjálmtýsson
ferðamálastjóri og eru það orð að
sönnu.
Dýrt að byggja hótel
I ræðu Siguröar Helgasonar
forstjóra Flugleiða kom meðal
annars fram, að fyrir einu og
halfu ári eöa svo létu Flugleiöir
reikna út kostnaö viö aö reisa við-
byggingu við Hótel Esju. Heildar-
kostnaður var áætlaður um 15
milljónir dollara og kostnaður á
herbergi 60 þúsund dalir. Sig-
urður sagði- aö i þessum viö-
skiptum væriregla að reikna með
að herbergisleiga á nótt miðað við
meöalnýtingu þyrfti að nema einu
prómille af byggingarkostnaöi
herbergis. Samkvæmt þessu hefði
gisting fariö upp 160dollara á nótt
og það væri of mikið.
gamansömum tón væri, endur-
speglar það viöhorf stjórnvalda
að rukka skuli hvern manna, inn-
lenda sem erlendan, sem dirfist
að skoða sig um.
Ferðamálaráð svikið
Þaö er hins vegar ekki nóg aö
skattleggja þá sem ferðast. Ekki
er annaö aö sjá en þeir miklu
fjármunir sem erlendir ferða-
menn færa þjóöarbúinuséu taldir
miöur góðir, ef litið er til aðgeröa
stjórnvalda. Þvi sé nauösynlegt
aö stemma stigu við komu fleiri
feröalanga frá útlöndum
Heimir Hannesson, formaöur
Ferðamálaráðs, greindi frá þvi,
að meö lögum frá 1976 hefði
Ferðamálaráöi verið markaður
tekjustofn, 10% af brúttóveltu
Frihafnarinnar á Keflavikurflug-
velli. Þessar tekjur hefðu þó
aldrei komið fyllilega til skila og
griddar bæði seint og illa. Þegar
þeim seinagangi var mótmælt
var gripið til þess ráðs að breyta
lögunum i þá veru, aö greiða
skyldi hluta af skilaandvirði
tekna Frihafnarinnar til Feröa-
málaráðs.
Eftir þvi sem næst verður kom-
ist mun þessi tilhögun hafa skert
tekjur Feröamálaráðs um helm-
ing. Steinn Lárusson.forstjóri (Ir-
vals. sagði á ráðstefnunni, aö
ráöið heföi nú sömu upphæö til
ráðstöfunar á þessu og það hafði
árið 1977. Sjá allir um hve mikinn
niðurskurð er að ræða I 50—60%
veröbólgu á ári, þegar krónutalan
er óbreytt i fjögur ár. Það kom
lika fram hjá Ludvig Hjálmtýs-
syni, ferðamálastjóra, að naumt
er skammtað og litiö hægt að gera
af þvi sem þarf til að Feröamála-
ráö geti sinnt hlutverki sinu.
Sigurður benti á, að rikið tæki
sitt i skatta og gjöld, þegar reist
væri nýtt hótel. Mætti ætla að
20—25% af byggingakostnaöi
hótels færi til rikisins i einu eða
öðru formi. Sum staðar erlendis
væru sllk gjöld felld niður af
hótelbyggingum og þannig stutt
við bakið á þessum mikilvæga at-
vinnurekstri.
Þá sagöi Sigurður, að vinna
þyrfti markvissara að þvi að selja
landiö erlendis og afla meiri upp-
lýsinga um þá erlendu feröamenn
sem sækja okkur heim. Nefndi
hann til dæmis upplýsingar um úr
hvaða starfsstéttum þeir eru og
hve löng viðdvöl hvers og eins
væri.
Sæmundur
Guðvinsson
blaðamaður
skrifar
Ferðamenn i 400 flugvélar
Hér aö framan hefur veriö
drepið á nokkur atriði.sem fram
komu á ráðstefnu Verslunarráðs
og Félags ferðaskrifstofa. Ekki
eru tök á að gera tæmandi grein
fyrir umræðum sem þar fóru
fram, en hér á eftir veröur stiklaö
á stóru i ræðu sem Heimir
Hannesson formaður Ferðamála-
ráös. f lutti:
„A árinu 1979 komu tæplega 75
þúsund erlendir ferðamenn með
flugvélum til landsins, með áætl-
unarflugi eöa leiguflugi. Sé flug-
floti I eigu eöa notkun Flugleiða
h.f. i millilandaflugi athugaöur
kemur i ljós aö hann hafði i allt á
þvi ári um það bil 914 sæti eða 183
sæti að meöaltali.
Það er Ihuganarefni fyrir alla
að velta þvi fyrir sér, hvaöa þýð-
ingu það hafði fyrir flugsam-
göngur til Islands og umheimsins
aö selja um 75 þúsund erlendum
ferðamönnum sæti til og frá land-
inu, Miðað viö sætaframboöið 183
sæti I hverri ferð, þýðir það
hvorki meira né minna en 409
ferðir á ári til og frá landinu, sé
eingöngu miðaö við erlenda
feröamenn.
Kæmu hins vegar hingað á
þessu ári eöa þvi næsta 100.000 er-
lendir feröamenn mundi það jafn-
gilda þvi að þeir fylltu 546 flug-
vélar til og frá landinu, miöað við
meðalsætaframboð Flugleiða á
Móttaka erlendra feröamanna færir þjóðarbúinu drjúgar tekur I erlendum gjaldeyri.
árinu 1979, eöa 183 sæti pr. flug-
vél. Myndi þetta jafngilda um það
bil 1,5 flugferð til eða frá landinu
á dag. Ótalið er þá gildi þessara
heimsókna fyrir samgöngukerfið
innanlands, enda ætti þessi tala
ein að segja slna sögu”.
Fiskur og ferðamál
I framhaldi af þessu benti
Heimir á, að eina færa leiðin til aö
tryggja viðunandi samgöngur til
og frá landinu sé aukning I ferða-
málum, eöa að minnsta kosti aö
haldið sé i horfinu.
1 ræöu Heimis Hannessonar
|kom fram fróðlegur saman-
buröur á gjaldeyristekjum af
ferðaþjónustu annars vegar og
ýmsum öörum atvinnugreinum
hinsvegar. Gjaldeyristekjur af
þessari þjónustu námu tæpum 16
milljöröum 1979, en I raun og veru
segja þær ekki nema hluta sög-
unnar. Heimir sagði meöal
annars um þetta atriði:
„Séu gjaldeyristekjur af ferða-
þjónustu bornar saman við ýmis
konar útflutning, sbr. hag-
skýrslur á árinu 1979, kemur
ýmislegt athyglisvert I ljós.
Ferðamálin gefa af sér i gjald-
eyri á þvi ári sem svarar milli 50
og 60% af heildarútflutningi alls
saltfisks Sölusambands Isl. fisk-
framleiðenda, þau gefa af sér
rúmlega tvöfalt meiri gjaldeyris-
verðmæti en sala salt- og krydd-
sildar á vegum Sildarútvegs-
nefndar á árinu, um þaö bil 5—§
falt andvirði allra hvalaafurða
landsmanna, um það bil fimmfalt
verð kisiljárns flutt út af Járn-
blendifélaginu, um það bil nifalt
verðmæti skreiöar fluttrar út af
Samlagi skreiöarframleiö-
enda — ennfremur nifalt alls
kisilgúrs á árinu og 27 falt and-
viröi útfluttra skinna og ullar frá
Sláturfélagi Suðurlands, svo
nokkur dæmi séu nefnd”.
Ferðamálastefna
Heimir Hannesson sagöi enn-
fremur aö okkur vantaði skýrari
og afmarkaðri heildarstefnu i
ferðamálum. Fullur vilji væri af
hálfu Ferðamálaráðs til slikrar
stefnumörkunar. Það væri hins
vegar yfirlýst stefna þess
Feröamálaráðs sem nú starfaði,
að vinna ekki eingöngu að mótun
Aðalfundur
Aðalfundur Verzlunarmannafélags Reykja-
víkur verður haldinn að Hótel Esju/ fimmtu-
daginn 26. marz kl. 20.30.
Dagskrá samkvæmt félagslögum.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur.
Teppí í bilinn
Vatnsþéttur #
b
Sætaáklæði
á aðeins kr. 395. settið
á allan bílinn.
Bilateppi
frá aðeins kr. 95. pr. ferm.
Einnig:
Snjómotturnar sivinsælu, issköfur, keðjur,
startkaplar, upphækkunarhringir, og kloss-
ar i flestar gerðir bíla o.ffl. o.fl.
Opíð:
mánud.—föstud. frá kl. 9-6
laugard. kl. 10-12.
Lítiö inn eða hringið
Sendum í póstkröfu
Siöumúia 17,
Reykjavik,
Simi 37140
HOTEL VARDDORG
AKUREYRI
SlMI (96)22600
Góð gistiherbergi
Morgunverður
Kvöldverður
Næg bílastæði
Er í hjarta bæjarins.