Morgunblaðið - 13.03.2004, Blaðsíða 38

Ég varð prestur í Háteigskirkju 1993 og
hef starfað þar síðan.
Preststarfið hefur jafnan verið mér til
óblandinnar ánægju þótt stundum sé það
erfitt. Ekki síst hef ég haft ánægu af ferm-
ingarfræðslunni. Ég fæ alltaf sérstaka gleði-
tilfinningu þegar ég lít yfir mannvænlegan
hóp tilvonandi fermingarbarna og reyni svo
allt sem ég get til þess að ná til þeirra. Ég
fæ þau til að tala um það sem þau vilja
ræða um og leitast við að koma þeirri
fræðslu sem mér ber sem prestur til þeirra í
gegnum samtöl við þau.
Mér finnst sem fyrr sagði mjög mikilvægt
að þau læri að tjá sig og koma sínum skoð-
unum á framfæri óhikað. Einnig að þau öðl-
ist hugrekki og sjálfstæði til þess að taka
sínar eigin ákvarðanir. Þetta getur verið erf-
itt í ungmennahópi, unglingar hafa svo
sterka tilhneigingu til þess að reyna að falla
í hópinn og vera eins og hinir.
Tímarnir breytast og mennirnir með. Mér
finnst ég skynja að unglingar viti nú minna
um Biblíuna en við sem eldri erum gerðum á
sínum tíma. Kennsla í kristnifræðum hefur
líka breyst á þessu tímabili. Margir ungling-
ar nútímans kannast t.d. varla við Lazarus
og ýmsar persónur úr Biblíunni sem nánast
allir þekktu, í það minnsta af afspurn, þegar
ég var á fermingaraldri.
Ég hef líka á tilfinningunni að ferming-
arbörn nú séu þroskaðri en við vorum, eink-
um stúlkurnar. Þær hafa flóknara tilfinninga-
líf á þessum aldri en piltar, að manni virðist,
velta mörgu fyrir sér og spyrja kannski þess
vegna fleiri spurninga. Mér finnst því þurfa
að uppfræða þær á vissan hátt öðruvísi en
piltana.
Við prestar í Háteigskirkju höfum skipt
fermingarbörnum upp í hópa, stúlkna- og
drengjahópa. Við skiptumst svo á að fræða
hópana, ég, Pétur Björgvin Þorsteinsson og
séra Tómas Sveinsson sem um áratugi hef-
ur verið sóknarprestur við Háteigskirkju.
Fermingin er þýðingarmikið skref inn í
framtíðina og því mikilvægt að vel sé að
fermingarfræðslu staðið og sú held ég að
sé yfirleitt raunin hjá prestum samtímans.“
vonandi eiginmanni mínum. Ég bjóst ekki við
að það samband yrði meira en skammvinnt
ástarsamband en þegar ég kom heim héld-
um við áfram að hafa bréfasamband og svo
bauð fjölskylda hans mér til Japan. Þar
ákváðum við að leiðir okkar skyldu liggja
saman til frambúðar. Við giftum okkur í
Reykjavík en bjuggum fyrstu búskaparárin í
Japan þar sem maðurinn minn var prestur.
Ég hafði fyrir giftingu verið kennari við
Lýðháskólann í Skálholti og aðstoðarprestur
í Fella- og Hólaprestakalli í Reykjavík. Prestur
í Svíþjóð var ég svo á árunum 1986 til 1990.
Fluttu frá Japan til Íslands
Við hjónin fluttum til Íslands eftir nokkra
dvöl í Japan og eignuðumst tvö börn, ferm-
ingardrenginn Ísak og dótturina Önnu Maríu.
Ísak á reyndar nokkuð óvenjulegan bak-
grunn sem fermingarbarn. Hann hefur stund-
að nám við Landakotsskóla og var í
tengslum við vináttu við skólabræður þar
boðið að verða kórdrengur í Landakotskirkju.
Hann hefur vegna þessa haft talsverðan
áhuga á kaþólskri trú og kirkjusiðum og átti í
nokkurri sálarbaráttu. Hann velti fyrir sér
hvort hann ætti að fermast í hópi vina sinna í
kaþólsku kirkjunni eða lútherskum sið, en
hann er í þjóðkirkjunni. Hann togaðist sem
sé dálítið á milli trúfélaga í nokkurn tíma en
ákvað svo að fermast að lútherskum sið.
Það er eins og hann eigi heimili í báðum
kirkjum þótt hann hafi ákveðið að fermast að
lútherskum sið. Vissulega er það líka miklu
fleira sem er sameiginlegt með kaþólskri trú
og lútherskri en hitt sem aðskilur. Við eigum
sama Guð og sjálf hef ég sterkar taugar til
þess hátíðleika sem mér finnst einkenna
kaþólskar messur.
Trúin er mér mjög mikilsverð, ég bið
kvölds og morgna og miðjan dag, þakka Guði
þegar vel gengur og leita styrks hjá honum á
raunastundum.
Þessu viðhorfi hef ég reynt að miðla til
barnanna minna eftir bestu getu. Það eru
forréttindi að eiga lifandi trú.
Ég hef einnig reynt að koma þessu viðhorfi
að í fermingarfræðslunni.
úr því að ég hefði sofnað, hitt þótti henni
miklu verra að ég skyldi gleyma að ávarpa
prestinn eins og henni þótti tilhlýðilegt – „Þú
átt að segja séra Óskar, mundu það,“ sagði
hún alvarleg.
Foreldrar mínir voru orðnir nokkuð full-
orðnir þegar ég fæddist og mér fannst þeir
stundum nokkuð gamaldags í viðhorfum.
Faðir minn, Konráð Gíslason kaupmaður, var
56 ára þegar ég kom í heiminn 23. febrúar
1960 og móðir mín var 44 ára. Ég á þrjár
eldri systur og níu ár eru á milli mín og þeirrar
næstu í röðinni.
Ég man vel fermingardaginn minn. Það var
fallegt veður og ég var klædd í sítt pils og blá-
an velúrjakka og var í bol undir og í rauðum
háhæluðum og þykkbotna skóm, sem síðar
urðu svo frægir að vera sýndir sem „minjar“
á sýningu í Árbæjarsafni. Mér fannst ég
harla fín og var mjög glöð yfir skíðunum sem
ég fékk í fermingargjöf frá foreldrum mínum
og ekki síður yfir hljómflutningsgræjunum
sem systur mínar gáfu mér. Svo fékk ég
skartgripi og bækur, einkum ljóðabækur eftir
þjóðskáldin okkar. Mér fannst ekki mikið til
þeirra koma þá en þær urðu vísir að bóka-
safni mínu og hafa komið mér að mjög miklu
gagni við ræðusmíðar í preststörfum mín-
um.“
Hlaut mikla trúfræðslu í KFUK
Helga Soffía ólst upp í Vesturbæ Reykja-
víkur, gekk í Hagaskóla og lauk svo stúd-
entsprófi 1980 frá Menntaskólanum í
Reykjavík.
Hún lauk guðfræðiprófi frá Háskóla Ís-
lands 1985.
„Ég var alin upp við trúrækni, móðir mín
lét mig biðja bænir upphátt og einnig hlaut
ég mikla trúfræðslu í KFUK, þar sem ég var
lengi viðloðandi og hafði mikla ánægju af.
Líklega hefur þetta orðið til þess að ég ákvað
að læra guðfræði, móður minni til mikillar
gleði.
Eftir guðfræðipróf stundaði ég framhalds-
nám í trúarbragðasögu við Uppsalaháskóla
og var við nám við Swedish Theological Sem-
inary í Jerúsalem 1989. Þar kynntist ég til-
„MÉR finnst einkum mikilvægt að ferming-
arbörn læri að tjá tilfinningar sínar og taka
sjálfstæðar ákvarðanir, ég reyni að stuðla að
því í minni fermingarfræðslu. Það er þýðing-
armikið að unglingar geti talað og tjáð sig
óhikað, geti öðlast sjálfstæði í skoðunum og
tekið ákvarðanir, óháð því að hugsa fyrst og
fremst um að fylgja hópnum, sem jafnan er
sterk tilhneiging til á þessum aldri,“ segir
Séra Helga Soffía Konráðsdóttir, prestur í
Háteigskirkju í Reykjavík.
Hún hefur á 18 ára starfsferli sínum sem
prestur fermt yfir fimmtán hundruð börn.
Þrátt yfir góða æfingu ætlar hún ekki að
ferma sjálf son sinn, Ísak Toma, né heldur
mun faðir hans, séra Toshiki Toma, ferma
hann, en hann er prestur nýbúa á Íslandi.
„Ísak verður fermdur í Dómkirkjnni eins og
ég var á sínum tíma og ég hef reglulega notið
þess að fara með honum í messur, rétt eins
og faðir hans hefur líka gert. Það er mér mikil
og athyglisverð reynsla að vera nú móðir
fermingarbarns. Ég hélt að ég yrði tauga-
strekktari vegna þess en raun ber vitni. Ég er
mjög róleg og hef engar áhyggjur af ferming-
arundirbúningnum, systur mínar og vinkonur
ætla að hjálpa mér að baka og undirbúa
veisluna, sem við foreldrarnir sameinumst
um að halda syni okkar, við erum ekki lengur
hjón en förum sameiginlega með forræði
barna okkar,“ segir Helga Soffía þegar ég
spyr hana um þetta nýja hlutverk hennar, að
vera móðir fermingarbarns.
Fermdist í Dómkirkjunni í síðu pilsi
og á rauðum þykkbotna skóm
Sjálf kveðst Helga Soffía hafa fermst í
Dómkirkjunni hjá séra Óskari J. Þorlákssyni.
„Mér fannst mjög skemmtilegt að hitta í
fermingarfræðslunni marga nýja krakka. Það
komu börn víðs vegar að úr borginni til að
fermast í Dómkirkjunni þann 21. apríl
1974,“ segir Helga Soffía.
„Flest þessara krakka höfðu búið í sókn-
inni á barnsaldri en sum flutt burt í úthverfi
en vildu svo fermast í Dómkirkjunni.
Ég man ekki sérstaklega eftir ferming-
arfræðslunni hjá séra Óskari. Hann var virðu-
legur maður og móðir mín, Anna María
Helgadóttir, hafði uppálagt mér að ávarpa
hann aldrei nema sem séra Óskar. Ég lagði á
þetta áherslu en svo var það eitt sinn í hlýju
veðri að ég dottaði undir tali prestsins, mér
leið svo vel í kirkjunni og þótti andrúmsloftið
svo notalegt. Allt í einu hrökk ég upp við að
presturinn beindi til mín spurningu. „Hvað
varstu að segja, Óskar,“ sagði ég ósjálfrátt
og skammaðist mín um leið fyrir að gleyma
að ávarpa hann sem séra Óskar. Ekki batn-
aði það þegar ég kom heim og sagði
mömmu frá þessu. Hún gerði nú ekki mikið
Fermingin er mikilvægt
skref inn í framtíðina
Morgunblaðið/Sverrir
Séra Helga Soffía Konráðsdóttir og sonur hennar, Ísak Toma, sem fermist í Dómkirkjunni í vor.
Fermingarfræðsla er nokk-
uð yfirgripsmikið ferli sem
prestar landsins sjá um.
Séra Helga Soffía Konráðs-
dóttir hefur fermt yfir 1.500
börn á ferli sínum sem
prestur og er nú að auki
móðir fermingarbarns, en
sonur hennar, Ísak Toma,
fermist í Dómkirkjunni í vor.