Morgunblaðið - 25.03.2004, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 FIMMTUDAGUR 25. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
GERA má ráð fyrir að iðgjöld til líf-
eyrissjóða hækki um allt að sex og
hálfan milljarð króna á ári þegar
kjarasamningar Starfsgreinasam-
bandsins og Samtaka atvinnulífsins
eru að fullu komnir til framkvæmda
hvað þetta varðar og þeir verða
stefnumarkandi fyrir kjarasamn-
inga annarra félaga og sambanda á
samningssviði Alþýðusambandsins.
Ekki er hins vegar reiknað með
að þessum auknu framlögum til líf-
eyrissjóðanna fylgi aukin réttindi,
þar sem með þessum auknu
greiðslum er verið að bregðast við
fyrirsjáanlegum auknum skuldbind-
ingum lífeyrissjóðanna vegna auk-
inna ævilíkna og vaxandi örorku-
byrði, eins og fram kemur í bókun
samningsaðila vegna vanda almenna
lífeyriskerfisins.
Kjarasamningarnir kveða á um að
frá og með næstu áramótum hækki
framlag atvinnurekemda í lífeyris-
sjóði úr 6% í 7% af heildarlaunum og
frá 1. janúar 2007 hækkar framlagið
aftur úr 7% í 8% af heildarlaunum.
Frá þeim tíma nemur því greiðslur í
lífeyrissjóði 12% af heildarlaunum
þar sem atvinnurekandi greiðir 8%
og starfsmaður 4%, en nú eru
greidd 10% af heildarlaunum í líf-
eyrissjóði þar sem starfsmaður
greiðir 4% og atvinnurekandi 6%.
Iðgjöldin um 40
milljarðar á ári
Heildariðgjöld til lífeyrissjóða á
almennum markaði námu 28,5 millj-
örðum kr. á árinu 2002. Framreikn-
að til ársins í ár má gera ráð fyrir að
það séu um 33 milljarðar króna. Ár-
leg iðgjöld til lífeyrissjóða á almenn-
um markaði verða því nálægt 40
milljarðar króna miðað við árið í ár
þegar iðgjaldið hefur hækkað í 12%
af heildarlaunum.
Í fyrrgreindri bókun við samn-
ingagerðinni er einnig ákveðið að
setja á laggirnar séstaka lífeyris-
nefnd Samtaka atvinnulífsins og Al-
þýðusambands Íslands, sem hafi
það að markmiði að gera tillögur um
lausn á þeim vanda sem nú steðji að
samtryggingarsjóðum og kerfis-
breytingar sem horfi til lengri tíma.
Staða einstakra sjóða sé afar mis-
munandi, bæði þegar horft sé til
áfallinna skuldbindinga og framtíð-
arskuldbindinga. Meðal verkefna
nefndarinnar verði að leita leiða til
þess að jafna örorkulífeyrisbyrði líf-
eyrissjóða eftir því sem mögulegt er
og einnig að leita leiða til þess að
sjóðirnir geti staðið undir núverandi
skuldbindingum sínum og aukið eft-
irlaunarétt í heild án skerðingar á
rétti sjóðfélaga til örorkulífeyris.
Gert er ráð fyrir að nefndin hefji
störf í þessum mánuði og ljúki störf-
um fyrir árslok með lokaskýrslu og
beinum tillögum.
Í yfirlýsingu ríkistjórnarinnar
vegna samningana lýsir hún sig
reiðubúna að taka upp viðræður við
nefndina um hugsanlega aðkomu
stjórnvalda að tilteknum þáttum
sem nefndin muni taka til meðferð-
ar, „m.a. að því er varðar verka-
skiptingu milli lífeyrissjóða og al-
mannatrygginga,“ eins og segir í
orðrétt í yfirlýsingunni.
Ákvæði nýgerðra kjarasamninga um auknar greiðslur í lífeyrissjóði
Árleg iðgjöld til lífeyrissjóða
hækka um 6,5 milljarða kr.
Ekki gert ráð fyrir auknum rétt-
indum en skuldbindingum mætt
BYGGING nýja fjóssins við Land-
búnaðarháskólann á Hvanneyri
gengur vel og verður þetta síð-
asti veturinn sem nemendur fara
í gamla fjósið. Stefnt er að því að
hafa um 60 kýr í nýja fjósinu,
sem verður tekið í notkun í sum-
ar. Nýja fjósið leysir af hólmi
gamla fjósið, sem byggt var árið
1929 og gegnt hefur hlutverki
sínu með sóma.
Guðmundur Hallgrímsson, bú-
stjóri Landbúnaðarháskólans á
Hvanneyri, segir nýja fjósið vissu-
lega breyta miklu fyrir nemendur
og starfsfólk, enda sérstaklega
hannað með þarfir þeirra í huga.
Hann segir nýja fjósið þó í sjálfu
sér ekkert undrafjós, það sé ein-
faldlega eins og bændur séu að
byggja í dag. Þó er aðstaða þar
til kennslu, skólastofa og veit-
ingaaðstaða í einum enda fjóssins.
„Hitt er annað mál með gamla
fjósið að þó að það sé byggt fyrir
1930 þá stendst það allar reglu-
gerðir um framleiðslu mjólkur,
og stenst ótrúlega mál á básafjós-
um sem hafa verið byggð fram
undir þetta,“ segir Guðmundur.
Merkileg bygging
Gamla fjósið er merkileg bygg-
ing, og sennilega eitt af elstu
fjósum sem eru enn í notkun í
landinu, en það var byggt árið
1929 og tekið í notkun 1930.
Núna eru í því á milli 40 og 50
mjólkurkýr að staðaldri, auk
kálfa. Fjósið var upphaflega
byggt fyrir 66 kýr en svo var
settur mjólkurbás í annan endann
og nokkrar stíur teknar fyrir
kálfa. Guðmundur segir því vissu-
lega nokkur eftirsjá í gamla fjós-
inu, þó að það eigi eflaust eftir að
fá eitthvað nýtt hlutverk þegar
kýrnar hafa flutt sig á nýja heim-
ilið sitt.
Nýtt og fullkomið fjós verður tekið í notkun á Hvanneyri í sumar
Morgunblaðið/RAX
Guðmundur Hallgrímsson bústjóri segir að nýja fjósið verði tilbúið til notkunar í sumar.
Leysir af hólmi 65 ára gamalt fjós
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur vísað frá dómi máli manns
á hendur Árna Magnússyni fé-
lagsmálaráðherra. Féllst dómur-
inn á að stefna mannsins, sem
flutti mál sitt sjálfur, hafi um
margt verið óskiljanleg.
Ráðherra var stefnt fyrir brot
á lögum Sameinuðu þjóðanna og
lögum um félagsþjónustu sveit-
arfélaga. Kom fram að stefnandi
hafði farið fram á skaðabætur,
samtals rúmlega 530 milljónir og
sent ráðherra gíróseðla fyrir
þeim.
Af hálfu ríkislögmanns var því
haldið fram að aðild málsins væri
verulega vanreifuð, þ.e. hvers
vegna félagsmálaráðherra væri
stefnt í málinu. Dómkröfur stefn-
anda væru mjög óskýrar og full-
nægðu ekki skilyrðum laga, en
helst mætti skilja að félagsmála-
ráðherra væri stefnt fyrir meint
brot á ýmsum tilgreindum lög-
um.
Stórkostlega vanreifað
Hugsanlega fælist í dómkröf-
unni krafa um skaðabætur en
það væri þó ekki ljóst. Væri mál-
ið stórkostlega vanreifað að öllu
leyti og einnig skorti málsástæð-
ur í stefnu.
Lýsing máls sem þar væri gef-
in væri mjög óskýr og veruleg
óvissa hvert sakarefni málsins
væri. Þá mætti telja að í stefnu
fælist beiðni um lögfræðilegt álit
dómsins sem væri í andstöðu við
lög.
Allt þetta leiddi til þess að
málið væri algerlega ódómtækt
og á það féllst héraðsdómur en
sagði þó að stefnan uppfyllti
ákvæði laga að því leyti að í
henni kæmi fram hver væri
stefnandi og hverjum væri
stefnt. Þá hefði stefna haft að
geyma viðvörun um að útivist-
ardómur geti gengið ef ráðherra
mætti ekki við þingfestingu
málsins.
Sigurður H. Stefánsson hér-
aðsdómari kvað upp úrskurðinn.
Óskar Thorarensen flutti málið
fyrir ríkið.
Máli á hendur félagsmála-
ráðherra vísað frá dómi
SUM stéttarfélög gefa konum í fæð-
ingarorlofi, sem telja að þær hefðu
fengið betri kjör samkvæmt gömlu
fæðingarorlofslögunum en þeim
nýju, kost á að fá greiddan mismun-
inn meðan á orlofi stendur. Sam-
kvæmt núverandi lögum greiðir ríkið
80% af heildarlaunum síðustu tólf
mánaða til fólks í fæðingarorlofi.
Gísli Tryggvason, framkvæmda-
stjóri BHM, segist aðspurður ekki
líta á þetta sem brot á jafnréttissjón-
armiðum, þar sem í raun sé verið að
bæta þeim konum sem koma verr út
samkvæmt núverandi lögum upp
mismuninn, en ekki gera á hlut feðra.
Samkvæmt þeim reglum sem giltu
áður en ný fæðingarorlofslög tóku
gildi fengu konur full laun fyrstu
þrjá mánuði orlofsins og síðan ein-
göngu dagvinnulaun næstu þrjá
mánuði á eftir. Karlar fengu ein-
göngu tvær vikur á fullum launum.
Nú fá báðir foreldrar aftur á móti
80% af heildarlaunum síðustu tólf
mánaða greidd fyrir þann tíma sem
þeir eru í orlofi.
Gísli segir að talsverðs misskiln-
ings gæti um þetta mál, sumir haldi
að fjölskyldustyrktarsjóðir stéttar-
félaganna greiði það sem upp á vanti
á full laun, en það sé ekki rétt. Ein-
hverjir karlar muni hafa óskað eftir
því að fá það sem upp á vantar greitt,
en þeir komi alltaf betur út í nýja
kerfinu en því gamla þar sem þá
fengu þeir eingöngu greidd laun í
tvær vikur.
Viðbótarlaun í fæðingarorlofi
Brýtur ekki jafn-
réttissjónarmið
GAGNAVEFSJÁ Orkustofnunar
var opnuð á ársfundi stofnunarinnar
í gær en þar verða gögn sem Orku-
stofnun hefur safnað um langt árabil
gerð almenningi aðgengileg.
Orkustofnun hefur um langt árabil
safnað gögnum um orkulindir lands-
ins og síðastliðna mánuði hefur verið
unnið að því að gera sem flest þess-
ara gagna aðgengileg með aðstoð
svonefndrar Gagnavefsjár á verald-
arvefnum.
Í tilkynningu Orkustofnunar kem-
ur fram að stefnt sé að því að öll gögn
Orkustofnunar verði tengd land-
fræðilegri staðsetningu en að enn þá
vanti nokkuð upp á að allir staðir
sem upplýsingar séu til um séu
tengdir hnitum. Þá verði útgefið efni
Orkustofnunar einnig tengt þeim
stöðum, sem fjallað er um, og unnið
sé að því að koma skýrslum á staf-
rænt form svo hægt verði að nálgast
þær með Gagnavefsjánni.
Helstu gögn sem komin eru á
Gagnavefsjá Orkustofnunar snúa að
upplýsingum um vatnafar, jarðhita,
s.s. borholur, jarðhitasvæði og há-
hitasvæði. Í þriðja lagi að orkunýt-
ingu, s.s. sundlaugar, hitaveitur, al-
menningsvirkjanir. Í fjórða lagi að
rammaáætlun, s.s upplýsingar um
stöðvarhús, stíflur, göng og lón. Þá
er þar að finna ýmis önnur gögn, s.s.
um bæi, jarðamörk, örnefni, hæðar-
línur o.s.frv. Gagnavefsjána má ná-
lagast á vef Orkustofnunar
www.orkustofnun.is.
Gagna-
vefsjá
Orkustofn-
unar opnuð
NÍU umsækjendur eru um embætti
sóknarprests í Hofsóss- og Hóla-
prestakalli í Skagafirði. Frestur til
að sækja um embættið rann út 22.
mars sl.
Þau sem sóttu um embættið eru:
Arndís Ósk Hauksdóttir guðfræð-
ingur, séra Fjölnir Ásbjörnsson,
Gunnar Jóhannesson guðfræðing-
urm, Klara Hilmarsdóttir guðfræð-
ingur, Sigríður Gunnarsdóttir guð-
fræðingur, Sigríður Munda
Jónsdóttir guðfræðingur, Sólveig
Jónsdóttir guðfræðingur, séra Torfi
K. Stefánsson Hjaltalín, Þóra Ragn-
heiður Björnsdóttir guðfræðingur.
Embættið er veitt frá 1. júní nk.
Það er vígslubiskup Hólaumdæmis
sem boðar valnefnd prestakallsins
saman en í henni sitja fimm fulltrúar
úr prestakallinu, auk vígslubiskups.
Níu sækja
um Hofsóss–
og Hóla-
prestakall
♦♦♦