Pressan - 24.10.1991, Qupperneq 28

28
FlMMTUDAGUR PRESSAN 24. OKTÓBER 1991
hxiÍ
* er með
ólíkindum
— Ungmennafélagið TP.
Eftir mikla leit hefur
komið í Ijós að enginn
veit hvar þetta ung-
mennafélag er. Þetta ein-
kennilega nafn kom upp í
dagblaðinu Tímanum,
sem Steingrimur Her-
mannsson er nú að reyna
að selja, í sumar. Var þá
íþróttafréttamaður Tím-
ans, Björn Leósson, að
segja frá Landshlaupi FKÍ
og virðast fulltrúar þessa
sérkennilega ungmenna-
félags hafa tekið við kefl-
inu af UMF Dyrhólaey og
hlaupið með það inn til
Víkur í Mýrdal. Eru kunn-
ugir helst á því að hér sé
um ungmennafélag
huldumanna að ræða og
er það vel, að þeirra skuli
loksins hafa verið getið á
síðum Tímans.
— ()g talandi um fréttir
þá er forvitnilegt að velta
fyrir sér hvað verður um
helstu hitamálin. Má til
dæmis nefna deilu Ólufs
Rafinars Grimssonar, í
fjármálaráöherratíð hans,
við lækna frá því í vor.
Þá sögðust læknar, með
Höfinu Óskarsson, for-
mann Læknafélags
Keykjavikur, í broddi fylk-
ingar, ætla í mál við Olaf.
Síðan hefur ekkert heyrst
af þessu máli. — Ætli Ol-
afur teljist læknaður?
— Sjónvarpssjúklingar
munu væntanlega enn
frekar staðfesta samband
sitt við Bjarna F'el á
næsta ári. Þá eru nefni-
lega þrir stórviöburöir í
iþróttaheiminum sem
sjónvarpað verður frá;
B-keppnin í handbolta,
sem fer fram í Austurríki
i mars; Evrópukeppnin í
knattspyrnu í Svíþjóð,
sem veröur i júní og júlí,
og að lokum Olympiu-
leikarnir, sem verða í
Bareelúna í ágúst og sept-
ember.
Hvenœr kemur Rolf til byggda?
FREMSTI JOLA-
SVEINN LANDSINS
Nú er farid ad styttasl íjótin
oi> allur i>jufirnar. Jólin eru jú
liútíd kuupmanna enda eyöir
medal-lslendint>urinn hútt ú
annuö liundrad þúsund krón-
um hura vegna jólanna.
Síðan eru það allar gjafirn-
ar. Sumir fá fjölda gjafa frá
hinum og þessum. Sem kunn-
ugt er tíðkast að senda gjafir
til ýmissa viðskipatavina og
sum fyrirtæki verja töluverð-
um fjármunum í gjafir. Má
þar til dæmis nefna Seðla-
bankann sem ver 4,5 milljón-
um króna í gjafir á ári.
Sá gjafmildasti er þó án efa
Rolf Johunsen stórkaupmað-
ur. Rolf er sem kunnugt er
umboðsmaður fyrir fjölda
áfengis- og vindlingateg-
unda. Hann fær því á ári
hverju töluverðar fjárhæðir
frá hinum erlendu framleið-
endum til gjafa og kynningar.
Eftir því sem komist verður
næst gefur Rolf um 1.200
gjafir um hver jól. Meðal
þeirra sem bíða með hvað
mestri eftirvæntingu eftir
jólagjöfum Rolfs eru starfs-
menn Áfengis- og tóbaks-
verslunar ríkisins. Þeir fá
nefnilega allir gjafir frá Rolf
og bíða því í ofvæni eftir að
hann komi til byggða.
HINN RAUNVERULEGI
FRÉTTAHAUKUR
Jœja, þá er rás 2 komin af
stad meö sína útgáfu af Gulu
pressunni. Þaö er í formi ör-
stuttra fréttapistla sem sendir
eru út tvisvar á dag — kl.
17.03 og 19.31. Þetta gleöispil
heitir ..Klukkan er ekki
fimm-fréttir".
Svo virðist hins vegar sem
dagskrárkynningardeildir
stóru blaðanna, DV og Morg-
unblaðsins, hafi ekki skilið
spaugið né hverjir eru þarna
á ferð. I dagskrárkynningu
blaðanna í síðustu viku mátti
sjá myndir af „umsjónar-
manni" þáttanna, sem kallað-
ur er Haukur Hauksson, og
birti Morgunblaðið mynd af
mjög íturvöxnum karlmanni
með kynningunni.
PRESSAN getur upplýst
það hér og nú að þessi Hauk-
ur er ekki til og þaðan af síður
að réttar myndir hafi verið
birtar af honum. Hið rétta er
að umsjónarmaður þáttarins
var í upphafi ungur Hafnfirð-
ingur, Davíö Þór Jónsson, en
nú hefur leikarinn Hjálmar
Hjálmarsson tekið við hlut-
verki Hauks. Hjálmar er því
hinn raunverulegi frétta-
haukur núna.
Haukurinn Davið Þór Haukurinn Hjalmar
HVERT FER ALLT SMYGLIÐ?
Hufiö þiö einhverntímann
velt því fyrir ykkur livert allt
smygliö sem sjómenn og aör-
ar afluklwr koma meö til
landsins fer?
Er það kannski selt í versl-
unum ÁTVR, eins og hinni
hagsýnu húsmóður þætti
eðlilegt, til þess að auka á
hagsæld ríkissjóðs? Nei, ekki
aldeilis. Það fer reyndar upp í
verksmiðjur ÁTVR, en þar
endar smyglið líka ferilinn.
Þar sitja nefnilega starfs-
menn á vegum ÁTVR, oft fatl-
að fólk, og hella guðaveigun-
um niður. Já, grætilegt, en
þetta gerist nú samt. Þetta er
ákveðin athöfn sem felst í því
að öllu er hellt í stóra bala
sem síðan er hellt úr í niður-
föllin. Má nefna að hver ein-
asta bjórdós er opnuð og hellt
úr henni.
En sem betur fer er þetta
ekki eintóm eyðsla. Tómu
dósunum er nefnilega vand-
lega haldið til haga. Þær eru
settar í svarta poka sem
Höskuldur Jónsson, forstjóri
ÁTVR, fer síðan með niður í
Ferðafélag íslands, þar sem
hann er formaður, og síðan
selur FÍ dósirnar til fjáröflun-
ar. — Þannig að í lokin má
segja að einhver hafi náð að
ferðast fyrir smyglið.
KYNLÍF
Lesbískar mömmur
Að nafninu til er íslenska
heilbrigðisþjónustan opin
öllum konum og körlurn.
Vegna fordóma almenn-
ings í garð samkyn-
hneigðra er hommum og
lesbíum hins vegar gert
óhægt um vik að nálgast
heilbrigðiskerfið, meðal
annars vegna þess að flest
heilbrigðisstarfsfólk gerir
sjálfkrafa ráð fyrir að allir
skjólstæðingar þess séu
gagnkynhneigðir. Til dæm-
is er vel hægt að ímynda
sér eftirfarandi atvik. Ung
kona fer til læknis vegna
þess að hún er hætt að hafa
blæðingar og farin að hafa
áhyggjur. Læknirinn spyr
hana hvort hún lifi kynlífi;
— hún jánkar því. Því næst
spyr doksi hana hvort hún!
noti einhverjar getnaðar-
varnir en hún svarar neit-
andi. „Getur verið að þú
sért ófrísk?" Hún svarar að
það sé alls enginn mögu-
leiki á því. „Hvernig get-
urðu verið viss þegar þú líf-
ir kynlífi og notar engaH
getnaðarvarnir?" Gefum
okkur að unga konan segði
þá að skýringin væri ein-
föld — hún væri lesbísk.
Hafi læknirinn skilning á
lífi samkynhneigðra þyrfti
áðurnefnt atvik ekki að
verða mjög óþægilegt fyrir
konuna en því miður eru
læknar og annað heilbrigð-
isstarfsfólk oft því marki
brennd, líkt og Jón og
Gunna úti í bæ, að vera i
nöp við samkynhneigða og
jafnvel fordæma lífsstíl
þeirra og makaval. Lesbíur
njóta heldur ekki nægilegs
skilnings meðal heilbrigðis-
stétta á því að þær, rétt eins
og aðrar konur, eigi fullan
rétt á að fá alla þá þjónustu
sem viðkemur barneign-
um. Á döfinni er að tækni-
frjóvganir verði fram-
kvæmdar á íslandi. Erlend-
is er allur gangur á hvort
lesbískum konum er heim-
ilað að gangast undir
tæknifrjóvgun. Hvernig
ætli það verði hér á landi?
Verður íslenskum konum
mismunað?
í bandarískri könnun
sem gerð var árið 1981
kvaðst helmingur þeirra
lesbísku kvenna sem tóku
þátt í könnuninni vilja eign-
ast börn, annaðhvort með
ættleiðingu, tæknifrjóvgun
eða „venjulegu leiðinni"
(með samförum við karl-
mann). Nú er ég handviss
um að einhverjir lesendur
fara að velta því fyrir sér
hvort það sé ekki slæmt
fyrir blessuð börnin að al-
ast upp hjá tveimur lesbísk-
um konum. Því er fljótsvar-
að. Það er enginn munur á
sálrænni velferð barna sem
alast upp hjá gagnkyn-
hneigðum konum og sam-
kynhneigðum konum. Það
bendir heldur ekkert til
þess að samkynhneigð sé
algengari meðal barna sem
alast upp hjá hommum og
lesbíum en barna sem alast
upp hjá gagnkynhneigð-
um. Ekkert frekar en að
tíðni gagnkynhneigðar sé
hærri hjá börnum af því
þau alast upp hjá gagnkyn-
hneigðum foreldrum. Sam-
kynhneigð er bara einn lit-
urinn i litrófi náttúrunnar.
Hins vegar er spurning
hversu auðvelt það er fyrir
homma og lesbíur að vera
þau sjálf án þess að eiga á
hættu atvinnumissi og ein-
angrun fjölskyldunnar, svo
eitthvað sé nefnt.
Reynsla lesbískra kvenna
sem hafa ákveðið að eign-
ast barn er æði misjöfn.
Sumar voru giftar körlum
og áttu börn og buru áður
en þær komu svo ,,úr fel-
um“, aðrar hafa látið sig
„hafa það" að eignast barn
með venjulegu leiðinni
með aðstoð góðs vinar
(stundum hommi sem líka
vill verða foreldrijeða farið
í tæknifrjóvgun. Verði lesb-
ískum konum meinaður
aðgangur að tæknifrjóvgun
má spyrja hvaða forsendur
geti legið að baki aðrar en
hrein og klár vanþekking
heilbrigðisyfirvalda á eðli
samkynhneigðar og hvað
sé börnum fyrir bestu. Það
sér hver heilvita maður að
það sem er heillavænlegast
ívrir barn er að foreldrum
sé annt um það, sýni því
væntumþykju og vilji ala
það upp eftir bestu getu.
Fólk — af öllum stærðum
og gerðum — er misvel í
stakk búið að sinna uppeldi
barna sinna og þá má nefna
aðstæður sem valda ömur-
legri líðan barna eins og til
dæmis alkóhólismi foreldra
eða ofbeldi inni á heimil-
inu. Kynhneigð foreldra,
þ.e.a.s. samkynhneigð, er
bara til vandræða af því
vanþekking á þörfum
homma og lesbia ræður
ríkjum hjá mér og þér. Við
erum vandamálið, ekki
samkynhneigð sem slik.
Algengar mótbárur með-
al fólks þegar barneignir
homma og lesbía ber á
góma eru þær að „þá fái
börnin ekki rétta mynd af
kynhlutverkum í fjölskyld-
unni", til dæmis að það sé á
einhvern hátt óþægilegt
fyrir barnið að eiga tvær
mömmur eða tvo pabba en
ekki mömmu og pabba.
Við skulum samt ekki
gleyma þvi að barnið á auð-
vitað alltaf foreldra (þá líf-
fræðilegu) af báðum kynj-
um. Eins og gerist og geng-
ur hjá einstæðum mæðrum
og stjúpforeldrum er mis-
munandi hvað líffræðilegu
foreldrarnir umgangast
barnið mikið. Barn sem á
„tvær mömmur" eða „tvo
pabba" sem það elst upp
hjá lifir heldur ekki í ein-
angruðum heimi inni á
heimilinu. Karlfyrirmyndir
og kvenfyrirmyndir eru alls
staðar; hjá ættingjum og
vinum, í skóla, á dagheimil-
um, í sumarbúðunum og í
fjölmiðlum. Barn sem á
„tvær mömmur" eða „tvo
pabba" stendur kannski
bara betur að vígi að sumu
leyti en til dæmis börn ein-
stæðra foreldra. Þá eru allt-
ént tveir sem deila ábyrgð-
inni og uppeldinu í stað
eins.
Með fræðslu má draga úr
eða fyrirbyggja fordóma og
stríðni skólafélaga ef
„Sunneva Hrund á tvo
pabba" eða „Siggi Palli á
tvær mömmur". Það ætti
ekki að vera erfitt fyrir
kennara og aðra uppalend-
ur að fjalla um mismunandi
fjölskyldugerðir, til að
krakkar þekki að það búa
ekki allir með pabba sínum
og mömmu og að ástæð-
urnar fyrir fjölbreytninni
eru mismunandi.
Spyrjió Jónu um kynlffió. Utanáskrlft: Kynlíf c/o PRESSAN, Hverfisgötu 8-10, 101 Reykjavík