Pressan - 31.10.1991, Side 32

32
FIMMTUDAGUR PRESSAN 31. OKTÓBER 1991
Þröstur Leó
Gunnarsson
hefur snúið aftur
til Reykjavíkur úr
sjálfskipaðri
útlegð sinni á
æskustöðvunum
í Bíldudal.
Hann er hættur
að beita
og farinn að leika.

Draumurinn að leika aðalhlutverkið í eigin verki
„Ég fékk frí af sjónum í
nokkra daga til aö leika í
þessari mynd. Þella er dálítiö
sérstök bíómynd, hún flokk-
ast ekki alueg undir gaman-
myndir, þetta er eiginlega al-
varleg mynd í léttum dúr."
Þaö er Þröstur Leó Gunnars-
son, annar leikaranna í
myndinni „Ókunnum dufl-
um" sem frumsýnd var um
síöustu helgi, sem segir frá.
Hann er kominn aftur eftir
útlegöina vestra, þar sem
hann var á sjónum, beitti og
greip í annaö sem fellur til í
dœmigeröum sjávarþorpum
eins og Bíldudal, sem lengi
hefur veriö þekkt fyrir sínar
grœnu baunir.
Það var einmitt í barna-
skólanum á Bílduda! sem
Þröstur reyndi fyrst fyrir sér í
leiklistinni.
„Ég man fyrst eftir því að
ég og vinur minn áttum að sjá
um að kynna dagskráratriði á
skemmtun. Við höfðum útbú-
ið spjöld með stöfum á og síð-
an var hugmyndin að raða
stöfunum upp til að kynna
næsta atriði. Við áttum það til
að snúa spjöldunum öfugt og
raða þeim allavega upp og út
úr þessu kom oft vitleysa sem
fólk gat hlegið að. Þá færð-
umst við í aukana og fórum
að spinna fram óundirbúna
hluti á sviðinu og það var
mesta skemmtunin. Annars
var það þannig, þegar verið
var að setja upp í skólanum,
að ég var oft latur við að
reyna á mig við æfingar því
mér fannst svo lítið gaman
þegar enginn var að horfa á,
svo reyndi maður að djöflast
á sviðinu þegar kom að því
að sýna.“
En það eru mörg ár síðan
Þröstur lék á sviðinu í barna-
skólanum á Bíldudal. Leiðin
lá suður, í Leiklistarskólann,
og áður en hann iauk námi
lék hann aðalhlutverkið í bíó-
myndinni „Eins og skepnan
deyr“. Hann vakti verðskuld-
aða athygli í leikritinu „Degi
vonar" eftir Birgi Sigurðsson,
sem sýnt var fyrir fullu húsi í
Iðnó mánuðum saman, og
svo komu hlutverkin eitt af
öðru.
HEIMÞRÁIN RAK HANN
TIL BÍLDUDALS
Þeir sem þekktu til urðu því
dálítið undrandi þegar Þröst-
ur, sem kominn var á fastan
samning hjá Leikfélagi
Reykjavíkur, tók sig til og
flutti vestur á Bíldudal til að
fara á sjóinn.
Hvaö var þaö sem rak leik-
ara á hraöri uppleiö, í haröri
samkeppni um þcer fáu stöö-
ur sem bjóöast, til aö fara
vestur?
„Ég held að það hafi bara
verið heimþrá. Ég var búinn
að vera í Reykjavík í nærri tíu
ár, það var búið að vera mikið
að gera, ég var orðin þreyttur
og mig langaði að breyta til
og fá aðra sýn á lífið. Leiklist-
in er ekkert allt fyrir mér. Ég
gæti þess vegna alveg eins
hugsaö mér að verða bóndi
fyrir vestan."
En varö þessi dvöl til þess
aö breyta eitthvaö lífssýn
þinni?
„Já, mér finnst það. Þetta
er ólíkt fólk og fólk úti á landi
hefur allt önnur viðhorf. Þar
er ekki þessi hraði, maður
hefur tíma fyrir sjálfan sig. Ég
fann þetta svo vel þegar ég
kom í bæinn aftur; þá var ég
á fullri ferð að snúast í ótrú-
legustu hlutum sem ég hefði
ekki einu sinni hugsað um á
meðan ég var heima á Bíldu-
dal. Þótt oft sé mikið að gera
á svona stöðum fær maður
bara einhvern viðbótarkraft
úr umhverfinu; maður lenti í
því að vinna kannski í einn og
hálfan sólarhring án þess að
sofa og það var ekkert mál.
Hérna er maður einhvern
veginn alltaf lokaður inni,
það er hávaði og hraði og
maður þreytist mjög fljótt. Ég
held að allir sem hafa mögu-
leika á ættu að nota tækifær-
ið og búa úti á iandi einhvern
tíma, það gefur manni betri
og víðari yfirsýn."
Þröstur segir að það hafi
munað hársbreidd að hann
yrði áfram fyrir vestan. En
það var eitthvað sem togaði,
„sennilega leiklistin, hún á
sterk tök í mér“.
SKIPTIR EKKI MÁLI
HVORT ÞÚ ERT í
SLORGALLA EÐA
MEÐ BINDI
Hvaö segir Þröstur um
þetta eilíföartal um lands-
byggöarmenn og borgarbúa.
Er þetta í rauninni ólíkt fólk
sem á kannski lítiö sem ekk-
ert sameiginlegt?
„Það er nú dálítið erfitt að
útskýra í hverju þessi munur
felst. Ég held að úti á landi sé
maður yfirleitt fljótari að
komast í samband við fólk.
Svo er líklega einna mest
heillandi við svona litla staði
að þar þekkja allir alla og
menn fylgjast af áhuga með
því sem aðrir gera. Maður
finnur dálítið til sín og finnst
maður skipta einhverju máli.
Það er hægt að vera í Reykja-
vík árum saman án þess að
vera í nokkrum raunveruleg-
um tengslum við annað fólk,
slíkt gerist ekki á litlum stöð-
um. Svo er líka áberandi að í
þessum litlu þorpum hverfur
allur stéttamunur, þar skiptir
ekki meginmáli hvort þú ert í
siorgallanum eða með bindi."
En hvernig var aö koma
aftur heim eftir mörg ár og
vera oröinn frœgur maöur?
„Það var að vísu gaman, ég
fann það svo vel að fólk hafði
fylgst með mér og það var
ósköp þægileg tilfinning. Svo
held ég að gamlir sauðir finni
svolítið til sín, líka fyrir hönd
staðarins, þegar þeir snúa aft-
ur ánægðir og sprækir og dá-
lítil frægð kemur ekki að telj-
andi sök (segir hann bros-
andi) — fólki er ekki sama um
hvernig manni gengur."
Helduröu aö þú eigir eftir
aö fara aftur vestur til aö vera
þar?
„Það ætla ég bara að vona.
Ég ætla að láta tímann leiða
það í ljós; ef mig langar vest-
ur þá fer ég vestur. Ég er
ágætlega liðtækur á sjónum,
og lífið snýst ekki allt um það
hvort ég er leikari eða ekki.
Annars held ég að það hafi
gert mér gott sem leikara að
vera á litlum stað þar sem
maður finnur púlsinn á lífinu.
Ég man eftir því í fyrravetur
sérstaklega, þegar það var
kalt og maður var þreyttur og
slæptur að taka á móti bátn-
um eða fara á sjóinn, að mér
varð þá stundum hugsað til
þess að það væri nú þægi-
legra að vera inni í hlýjunni
að lesa einhvern texta."
SUMIR KOMU BEINT AF
SJÓNUM Á ÆFEMGAR
Hvaöa skýringu á Þröstur á
óvenjumiklum leiklistar-
áhuga á Bíldudal?
„Það er ekki gott að segja
hvað veldur þessu. Að vísu
má eflaust rekja þetta að
hluta til duglegra einstakl-
inga sem drífa með sér fólk
og svo er ekki ósennilegt að
hjá fólki sem mikið þarf að
vinna vakni einhver þörf á að
breyta til og gera eitthvað
annað og nýtt. Það hefur bara
hist þannig á þarna heima að
þar hafa verið drifandi menn,
eins og t.d. Hannes Friðriks-
son, sem hefur haft áhuga á
leiklist jafnframt því að vera
góður leikari, og svo Hafliði
Magnússon, sem hefur samið
leikverk fyrir félagið heima.
Svo er það náttúrlega landið
sjálft, þetta magnaða um-
hverfi í Arnarfirðinum, sem
þeir þekkja sem hafa komið
vestur, og ég hef enga trú á
því að leikfélagið á Bíldudal
sé að deyja út."
En Þröstur lét leiklistina
ekki alveg eiga sig á Bíldudal.
Hann samdi skemmtiatriði
fyrir árshátíðir og setti upp
gamanleikinn „Við borgum
ekki", sem sló rækilega í gegn
fyrir vestan eins og annars
staðar.
„Þetta var í rauninni mjög
erfitt, og ég var undrandi
hvað fólk var tilbúið að leggja
á sig. Menn voru að vinna
kannski í tíu tíma, sumir
komu beint af sjónum. Ég var
að beita, byrjaði venjulega
klukkan sex á morgnana, og
maður var oft ansi þreyttur
þegar komið var á æfingarn-
ar, en það var eins og kæmi í
mann einhver kraftur þegar
byrjað var að æfa."
ALLA LEIKARA DREYMIR
UM AÐ SEMJA
Meðan Þröstur var að
lokka þorskinn til að bíta á
áttu sér stað hatrammar deil-
ur milli leikara og leikhúsyfir-
valda vegna uppsagna og
nýrra vinnubragða í Þjóðleik-
húsinu. Menn deildu um
hvort segja mætti upp leikur-
um sem einu sinni hefðu
fengið ráðningu.
Hefur þaö kannski staöiö
íslenskri leiklist fyrir þrifum
hvaö leikhúsin hafa átt erfitt
meö aö skipta um leikara og
gefa nýju efnilegu fólki mögu-
leika?
„Að sumu leyti held ég það.
Þessir samningar eru í of föst-
um skorðum. Það eru t.d.
dæmi um leikara sem eru
búnir að leika í Þjóðleikhús-
inu í þrjátíu ár, og svo aðrir í
Iðnó sem verið hafa að sama
tíma; þetta fólk hefur kannski
aldrei ieikið saman. Leikarar
þurfa alltaf að fá eitthvað nýtt
til að halda áfram að byggja
sig upp og þroskast og þá er
nauðsynlegt að hrista þetta
dálítið saman. Ég held að það
ætti ekki að gera nema eins
til tveggja ára samning við
fólk. Hvernig er það til dæmis
með þá sem vinna í fiski, er
ekki hægt að segja þeim upp
með viku fyrirvara?! — Það
er til ákveðinn leikarahópur
og leikhúsin þyrftu að geta
valið eins og þeim þykir
henta hverju sinni en sitja
ekki uppi með fólk árum
saman. hvað sem tautar og
raular. Ég held líka að það sé
hoilt fyrir listamenn, eins og
aðra, að þurfa stöðugt að
hafa fyrir því að fá eitthvað
að gera."
En þá aö nýju myndinni. Er
Þröstur Leó kannski aö leika
sjálfan sig í nýju myndinni,
„Ókunnum duflum", sem sér-
lundaöur listamaöur sem á í
baráttu viö peningavaldiö og
þá sem öllu vilja fórna fyrir
frœgö og fé?
„Þetta er mjög skemmtileg
mynd og kemur eflaust ýms-
um á óvart. Þetta er ekki
hrein gamanmynd, frekar al-
varleg mynd í léttum dúr. Það
má kannski segja að ég þekki
þessar aðstæður. Listamaður-
inn hefur flutt úr bænum og
vill ekkert fara aftur, hann
fellur eiginlega bara inn í
náttúruna og vill fá að vera í
friði. Ég skil þá tilfinningu
vel."
Hvaö er svo framundan á
nœstu mánuöum í leikhúsinu
hjá Þresti?
„Það er „Þrúgur reiðinnar"
eftir John Steinbeck, sem er
stórt verkefni og spennandi.
Er ekki draumur allra leik-
ara aö semja leikverk sjálfir?
„Það er nú búið að vera
draumur hjá mér lengi að
leika í farsa og ég á eftir að
gera það. Við erum að vísu
tveir vinir í leikhúsinu sem
erum að velta ýmsu fyrir okk-
ur, jafnvel að skrifa eða taka
eitthvert verk og breyta því í
gamanleik og setja upp, en
þetta verður bara allt að
koma í Ijós."
Er kannski Ϛsti draumur
allra leikara aö leika aöal-
hlutverkiö í verki eftir sjálfan
sig?
Hann hlær. „Já ætli það
ekki, þá getur maður ráðið
svo miklu sjálfur."
Björn E Hafberg