Morgunblaðið - 07.08.2004, Blaðsíða 11

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 2004 11
H
ann er sagður stefna
fast að settu marki og
þó svo að leiðirnar að
því marki lokist hver
af annarri, þá finni
hann sér ævinlega nýja leið. Á að
baki farsælt bjórævintýri í Rúss-
landi, hefur stýrt gríðarmikilli upp-
byggingu fyrirtækjasamsteypu á
lyfjamarkaði og tekið þátt í að
einkavæða fjármálafyrirtæki.
Nú beinir Björgólfur Thor Björg-
ólfsson sjónum sínum að fjar-
skiptamarkaði. Á síðasta ári leiddi
hann kaup á 65% hlut í búlgarska
landssímanum BTC. Þetta árið er
það tékkneska fjarskiptafyrirtækið
Ceske Telekomunikaze en þar fer
hann fyrir hópi fjárfesta, en þeirra á
meðal eru Straumur Fjárfesting-
arbanki og Landsbanki Íslands, sem
hefur eignast 72% eignarhlut í fyr-
irtækinu og stefnir á að eignast það
að fullu.
„Það var á síðasta ári að ég fór að
velta fyrir mér að fjárfesta í öðrum
geirum en lyfja- og bankageiranum
en ég einbeiti mér aðallega að mörk-
uðum í fjárfestingum mínum, sam-
anber bjórmarkaðinn og lyfjamark-
aðinn. Þá sá ég að símageirinn hefur
átt í talverðum hremmingum und-
anfarin fjögur ár. Þegar ég fór að
kynna mér málin kom í ljós að
grunnrekstur símafyrirtækja er yf-
irleitt mjög góður en mörg þeirra
urðu fórnarlömb markaðsæðisins
sem varð eftir netbóluna. Í kjölfar
þess hef ég leitað að tækifærum á
þessum markaði, fór inn í BTC þeg-
ar mér var boðið að aðstoða við það
og hef ég verið að kynna mér mark-
aðinn síðan.“
Lærdómur sem nýtist vel
Ceske Telekomunikaze (CRa)
hefur nú bæst við en kveikjuna að
þeirri fjárfestingu má rekja til ára-
langs samstarfs Björgólfs Thors við
Deutsche Bank, m.a. í Búlgaríu og
Rússlandi, en það var bankinn sem
átti áður eignarhlutinn í CRa. Eign-
in var sett í þann sjóð sem Björg-
ólfur og félagar hafa fjárfest í en
Deutsche Bank annast rekstur
hans.
Fjárfestingin er tvíþætt, að sögn
Björgólfs Thors. Annars vegar sé
meirihlutaeign í móðurfélaginu
CRa, sem er fjarskipta- og þjón-
ustufyrirtæki með einkaleyfi til
sjónvarps- og útvarpsútsendinga í
Tékklandi og víðtækt dreifikerfi fyr-
ir allar helstu sjónvarps- og útvarps-
stöðvar þar í landi. Á hinn bóginn sé
tæplega 40% eign í farsímafyrirtæk-
inu T-Mobile, en sá eignarhlutur er
langstærsta eign CRa.
„Í mínum huga eru þetta tvær
eignir í sjóðnum,“ segir Björgólfur
Thor og leggur áherslu á að verð-
mætin liggi í T-Mobile. „CRa er
ágætt fyrirtæki til að byggja upp,
það gengur vel og hægt að gera
mikið með það en ég hef mestan
áhuga á farsímafyrirtækinu. Ástæð-
an er fyrst og fremst sú að þetta er
góður rekstraraðili sem má læra
mjög mikið af. Mér fannst spenn-
andi að fara inn í fyrirtæki sem er í
öðrum rekstri en búlgarski síminn,
þ.e. búlgarski síminn er í fastlínu-
kerfinu en þetta fyrirtæki í far-
símakerfinu, og hef áhuga á að
draga ákveðinn lærdóm af þessari
fjárfestingu sem hægt verði að nýta
sér. Enda hef ég trú á því að mark-
aðurinn í Búlgaríu muni hegða sér á
og helsti keppinauturinn, Eurotel,
er í eigu tékkneska landssímans
Cesky Telecom. Björgólfur Thor
segir að aðeins muni hársbreidd á
fyrirtækjunum tveimur í markaðs-
hlutdeild og telur hann að T-Mobile
muni takast að verða númer eitt.
Miklir hagræðingarmöguleikar
Móðurfélagið CRa rekur, sem
fyrr segir, dreifikerfi fyrir sjón-
varps- og útvarpssendingar og fast-
línukerfi. Félagið er mun minna í
sniðum en T-Mobile, velti 6 millj-
örðum króna á síðasta ári og þar
starfa 810 manns.
Það er mat stjórnar CRa að tékk-
neski fjarskiptamarkaðurinn þurfi á
samrunum að halda þar sem nokkrir
keppinauta félagsins eigi í fjárhags-
erfiðleikum. Tékkneski landssíminn
Cesky Telecom (CT) er nú lang-
stærst á tékkneska fjarskiptamark-
aðnum og er talið að hægt sé að ná
fram verulegri hagræðingu ef það
tekst með samrunum smærri fyr-
irtækjanna að skapa landssímanum
verðugan keppinaut. Svipað og
gerðist á Íslandi.
Björgólfur Thor segir að vissu-
lega séu miklir hagræðingarmögu-
leikar fyrir hendi og CRa hafi tæki-
færi til að vera í forystuhlutverki í
þeim efnum vegna fjárhagslegs
styrks sem aðrir hafi ekki. „Ef það
tekst að kaupa upp eða sameinast
einhverjum af keppinautunum, en
það er alveg óvíst að það gerist, þá
verður hægt að ná fram betri fram-
legð og kostnaðarhagræðingu.“
Hvað varðar sameiningu móð-
urfélagsins við sambærilegt fyr-
irtæki í öðru landi segir hann það
koma vel til greina, það þurfi bara
að skoða hvert mál fyrir sig.
Mörg tækifæri á svæðinu
„Sú reynsla sem við fáum úr far-
símakerfinu hérna í Tékklandi mun
ekki einungis nýtast mér sem fjár-
festi í uppbyggingu BTC í Búlgaríu,
heldur einnig til að koma auga á
tækifæri í löndum á svæðinu hér í
kring. Það er víða mikil uppstokkun,
verið að einkavæða fjölda fyrirtækja
og svo eru fyrirtæki sem hafa verið
einkavædd en reksturinn ekki geng-
ið á. Það er því mikið um sameining-
armöguleika á svæðinu og við erum
að skoða ýmislegt. Ég er með
nokkra menn í fullri vinnu við grein-
ingar á símafyrirtækjum í Austur-
og Vestur-Evrópu og nærliggjandi
löndum,“ segir hann en vill ekki fara
nánar út í hvað er verið að skoða.
En gefur þó upp að miðað sé við að
farsímanotkun sé ekki meiri en 50%
enda sé þá möguleiki á miklum
vexti.
Meðal þeirra símafyrirtækja sem
til stendur að einkavæða er tékk-
neski landssíminn, CT, sem er u.þ.b.
tífalt stærra en CRa. Gert er ráð
fyrir að farið verði af stað með þá
sölu á næstu mánuðum eða næsta
ári. Björgólfur Thor segist ekki geta
sagt til um hvort hann muni sækjast
eftir að kaupa hlut ríkisins í CT.
„Við vitum ekki hvenær hann verður
einkavæddur og hvaða form verður
á því, þ.e hver skilyrðin verða og
hvort við uppfyllum þau. Eina sem
við vitum er að það á að einkavæða
og svo verður bara að koma í ljós
hvað verður.“
Tyrkland í skoðun
Einkavæðing tyrkneska lands-
símans er einnig á döfinni. Hvort
stefnt sé að sameiningu símafyr-
irtækja á milli landa, t.d. Búlgaríu
og Tyrklands, þar sem landamæri
þeirra liggi saman, segir Björgólfur
að það verði bara að koma í ljós.
„Vissulega er tækifæri þar, við
höfum skoðað það en tyrkneski sím-
inn er mjög stór og það er ekkert
launungarmál að tyrkneska sam-
steypan sem var að keppa á móti
okkur í kaupunum á búlgarska sím-
anum, var með alla anga úti við að
reyna að ná búlgarska símanum.
Það var til þess að geta verið í að-
stöðu til að bjóða í tyrkneska sím-
ann, en það verða að vera símafyr-
irtæki sem bjóða í hann. Að við
séum komnir óbeint inn í farsíma-
fyrirtæki og beint inn í fastlínufyr-
irtæki gefur okkur tækifæri til að
fara að bjóða í þessi símafyrirtæki.“
Leitar frekari tæki-
færa á símamarkaði
Viðtal | Björgólfur Thor Björgólfsson er farinn að láta að sér kveða á fjarskiptamarkaði í Evr-
ópu en hann kemur nú að rekstri símafyrirtækja í Tékklandi og Búlgaríu. Soffía Haralds-
dóttir ræddi við Björgólf Thor sem stefnir á enn frekari landvinninga í fjarskiptum í Evrópu.
Morgunblaðið/Soffía Haraldsdóttir
Safnar reynslu í Prag „Sú reynsla sem við fáum hérna í Tékklandi mun ekki einungis nýtast í uppbyggingu BTC í
Búlgaríu, heldur einnig til að koma auga á tækifæri í löndum á svæðinu hér í kring,“ segir Björgólfur Thor.
HAGNAÐUR af samstæðu Ceske
radiokomunikaze nam á árinu
2003 4,8 milljörðum króna fyrir
skatta en árið áður nam hagn-
aðurinn tæpum 130 milljónum.
Tekjur ársins voru 5,9 millj-
arðar og drógust saman um 9%
frá fyrra ári. Rekstrartap sam-
stæðunnar nam 104 milljónum en
var árið áður tæplega 1,3 millj-
arðar króna. Hagnaður fyrir af-
skriftir og fjármagnsliði,
EBITDA, var 3,1 milljarður og
jókst, í hlutfalli af tekjum, úr 33%
í 52% frá fyrra ári.
Uppistaðan í hagnaði samstæð-
unnar er komin frá hlutdeild-
arfélaginu T-Mobile en hlutdeild í
hagnaði af þeim rekstri nam 4,9
milljörðum króna árið 2003 og er
það 930 milljóna króna aukning
hlutdeildarinnar frá fyrra ári.
Alls nam hagnaður T-Mobile 12
milljörðum króna, tekjur félags-
ins voru 66 milljarðar og
EBITDA-hagnaður 29 milljarðar
eða rúm 44% í hlutfalli af tekjum.
Hagnaður varð einnig af
rekstri móðurfélagsins CRa á
árinu 2003 sem nam 265 millj-
ónum króna en árið 2002 varð 2
milljarða króna tap af rekstr-
inum. EBITDA-hagnaður nam 3,1
milljarði eða 52% af tekjum.
Tekjur móðurfélagsins voru 6
milljarðar króna og var það 10%
samdráttur frá árinu áður. Einnig
lækkuðu tekjur á fyrri helmingi
ársins 2004 um 6% miðað við sam-
bærilegt tímabil árið 2003. Með
minnkandi tekjum á árinu 2003
og þrátt fyrir 22% lækkun kostn-
aðar varð 155 milljóna króna tap
af reglulegri starfsemi fyrirtæk-
isins en 85 milljóna króna tap
varð á fyrri hluta 2004.
Meginástæða tekjuminnkunar-
innar er rakin til lækkunar verðs
á fjarskiptaþjónustu í kjölfar
aukinnar samkeppni. Björgólfur
Thor segir einnig að skornar hafi
verið niður þær tekjulindir sem
ekki reyndust arðbærar m.a. með
sölu einstakra rekstrarþátta.
„Við sækjumst ekki eftir mikilli
veltu, viljum heldur hafa minni
veltu með betri kennitölum enda
erum við metnir á kennitölum.“
Uppistaða hagnaðar
komin frá T-Mobile
soffia@mbl.is
Skoðar símafyrirtæki í Austur- og Vestur-Evrópu og nærliggjandi löndum
 




 !"
#
$
!
 %
 &
'()*+,-.

  



/
/ 
 /


  



  ///

 
 
0&&1
 0&&1
 svipaðan hátt og hefur verið í Tékk-
landi á síðustu fimm árum. Þetta
verkefni er komið lengra og það gef-
ur mér færi á að kynnast mark-
aðnum betur.“
Mun stærra en BTC
Þýska símafyrirtækið Deutsche
Telecom á meirihluta í T-Mobile á
móti CRa en Björgólfur Thor hefur
ekki áætlanir um að auka við hlutinn
í T-Mobile. „Fyrirtækið gengur
mjög vel og við erum með mjög hag-
stætt hluthafasamkomulag okkar á
milli. Það stefnir í að fyrirtækið
verði skuldlaust um áramótin og þá
fara arðgreiðslur að verða veru-
legar. Það er mjög hagstætt fyrir
fjárfestana.“
Hann bendir á að tæplega 40%
hluturinn sem CRa á í T-Mobile sé
stærri en Landssími Íslands í heild
sinni, hvort sem mælt sé í veltu,
hagnaði eða framlegð. Og fyrirtækið
í heild sé mun stærra en búlgarski
síminn.
Velta T-Mobile á síðasta ári nam
um 66 milljörðum króna og starfs-
menn eru 2.500 talsins en T-Mobile
er annað stærsta farsímafyrirtækið
í Tékklandi, hlutdeild þeirra af far-
símamarkaði er um 41%, eða um 4
milljónir notenda. Þess má geta að
um 10 milljónir manna búa í Tékk-
landi en farsímanotkun er þar vel
yfir 90%. Stærsta farsímafyrirtækið