Morgunblaðið - 07.08.2004, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Finnur NikulásKarlsson fædd-
ist á Gunnlaugs-
stöðum á Völlum
30. nóvember 1956.
Hann lést á Land-
spítalanum við
Hringbraut laugar-
daginn 31. júlí síð-
astliðinn. Finnur
var yngsta barn
bændahjónanna
Önnu Bjargar Sig-
urðardóttur, f. 11.
nóvember 1920, d.
13. febrúar 2003, og
Karls Nikulássonar,
f. 17. september 1908, d. 16.
október 1982. Systkini Finns eru;
Guðrún, f. 1944, gift Trausta
Gunnarssyni, Pálína, f. 1945, gift
Jóni Gunnlaugssyni, Sigurður, f.
1947, kvæntur Maríu Pétursdótt-
ur, Valgerður, f. 1949, gift Ein-
ari Jónssyni, og Gunnlaugur, f.
1955, d. 1976.
Hinn 31. desember 1979
Miroslaw Luczynski, og Anna
Berglind, f. 1985.
Finnur ólst upp á Gunnlaugs-
stöðum og var í Barnaskólanum
á Hallormsstað. Hann varð stúd-
ent frá Kennaraskóla Íslands
1977 og stundaði síðan nám við
Háskóla Íslands og lauk þaðan
BA-prófi í íslensku og prófi í
uppeldis- og kennslufræðum. Á
skólaárunum vann hann hjá
Skógrækt ríkisins á Hallorms-
stað og við Orðabók Háskólans.
Að loknu stúdentsprófi kenndi
Finnur einn vetur við grunnskól-
ann á Borgarfirði eystra. Hann
hóf kennslu við Menntaskólann á
Egilsstöðum 1984 og var þar ís-
lenskukennari til dauðadags.
Finnur gegndi fjölmörgum trún-
aðarstörfum, hann sat m.a. nokk-
ur ár í hreppsnefnd Vallahrepps
og var formaður skólanefndar
Hallormsstaðaskóla í tólf ár.
Hann var formaður stjórnar Hér-
aðsskjalasafns Austurlands til
nokkurra ára og síðastliðin átta
ár var hann ásamt Skarphéðni
Þórissyni ritstjóri Múlaþings.
Finni verður sungin sálumessa
í Egilsstaðakirkju í dag og hefst
hún klukkan 14. Jarðsett verður
í Vallaneskirkjugarði.
kvæntist Finnur
Rannveigu Árnadótt-
ur, f. 1958. Rannveig
er dóttir Árna B.
Halldórssonar hæsta-
réttarlögmanns, f.
17. október 1922, d.
31. mars 2000, og
Kristínar G. Gissur-
ardóttur hjúkrunar-
konu á Egilsstöðum,
f. 15. mars 1921.
Systkini Rannveigar
eru Gissur Þór, f.
1948, kvæntur Stef-
aníu Steinþórsdóttur,
Halldór, f. 1950,
kvæntur Þórunni Einarsdóttur,
Þórhallur, f. 1952, kvæntur Guð-
laugu Bachmann, Gunnar, f.
1955, kona hans var Jóhanna
Pálmadóttir, þau skildu, Anna
Guðný, f. 1956, maður hennar
var Sigurður Grétarsson, þau
skildu.
Dætur Finns og Rannveigar
eru; Gunnhildur, f. 1977, gift
Leiðir okkar Finns lágu fyrst sam-
an þegar Rannveig systir mín bjó hjá
okkur Tótu í Reykjavík. Hann hóf þá
að venja komur sínar til hennar, eftir
að þau höfðu kynnst sumarið áður við
vinnu í Hallormsstaðarskógi. Þau
voru bæði að afla sér menntunar í
höfuðborginni. Hann lét ekki mikið
fyrir sér fara, okkur Tótu fannst
hann stundum of hlédrægur. Smám
saman kynntumst við honum, fræða-
áhuga hans og þeirri yfirgripsmiklu
þekkingu sem hann aflaði sér á bók-
menntum og íslenskum fræðum.
Bak við hlédrægnina bjó glettinn
húmor og ríkt skap, en þar bjó líka
umhyggja fyrir öðru fólki, ekki síst
börnum. Ég trúi því að þessir kostir
Finns hafi nýst honum vel í kennslu
og við að uppfræða ungt fólk, en það
valdi hann sér að ævistarfi. Ég fann
fyrir þessum kostum hans gagnvart
mínum börnum.
Finnur var í senn heimsmaður og
Héraðsmaður. Hann vildi helst vera
á Héraði, jafnvel svo að lækni hans á
Landspítalanum þótti nóg um. Á
Héraði ólst hann upp, starfaði og þar
bjuggu þau Rannveig sér afar fallegt
og hlýlegt menningarheimili. Bækur
huldu flesta veggi, sem skapaði
kunnuglegt og þægilegt andrúmsloft
fyrir okkur sem alin erum upp innan-
um bækur. Menntun Finns og hugs-
un gerðu hann að heimsmanni.
Finnur og Rannveig voru ólík um
margt, en þó voru þau eins og sköpuð
hvort fyrir annað. Bæði voru þau
skapmikil, Finnur þó rólegri en
Rannveig örari og opinskárri. Sam-
búð þeirra var ekki alltaf dans á rós-
um og svo fór að þau slitu um tíma
samvistum. Það var þeirra gæfa að
ná saman á ný og samband þeirra var
orðið innilegra og sterkara en
nokkru sinni fyrr, þegar Finnur
greindist með nýrnabilun. Ég hygg
að þær raunir sem þau gengu í gegn-
um saman hafi styrkt samband
þeirra og vináttu enn frekar. Þegar
við systkinin stóðum tvö yfir dánar-
beði Finns sagði hún við mig: „Það er
svo gott til þess að hugsa, núna þegar
hann er farinn, að við vorum búin að
ræða öll okkar mál, það var ekkert
óuppgert.“
Rannveig tekst nú á við djúpa
sorg, sem er það gjald sem hún þarf
að greiða fyrir að hafa elskað. Finnur
var trúaður og sneri sér til kaþólsks
siðar fyrir nokkrum árum. Að ósk
Finns, hefur Rannveig undirbúið
sálumessu og útför að kaþólskum
venjum, sem um sumt er okkur fram-
andi þó annað sé kunnuglegt. Þar
gefst okkur sem eftir lifum kostur á
að syrgja mann sem við elskuðum og
virtum. Í mínum huga er jarðarför
fyrir þá sem eftir lifa frekar en þann
sem er dáinn.
Hannes Pétursson hefur orðað
þetta svo vel.
Svo er því farið:
Sá er eftir lifir
deyr þeim sem deyr
en hinn dáni lifir
í hjarta og minni
manna er hans sakna.
Þeir eru himnarnir
honum yfir.
Við kveðjum góðan dreng, sem var
sannur vinur vina sinna og hafði vak-
andi auga fyrir velferð dætra sinna.
Við Tóta, Gunnar bróðir minn og
börnin okkar biðjum guð að varð-
veita og styrkja Rannveigu og dætur
þeirra tvær, Önnu Berglindi og
Gunnhildi og Mirek eiginmann
Gunnhildar í sorg þeirra.
Finnur lifir í hjarta og minni okkar
er hans sakna.
Halldór Árnason.
Finnur N. Karlsson hóf að kenna
íslensku við Menntaskólann á Egils-
stöðum haustið 1984 og hafði því
starfað við skólann um 20 ára skeið.
Lengi vel var hann einnig deild-
arstjóri í íslensku og haustið 1990 tók
hann að sér umsjón með utanskóla-
nemendum auk þess sem hann sá um
kvöldskóla og skipulagningu fjar-
kennslu.
Umfang stjórnunarstarfa Finns
hefur mjög aukist hin síðari ár enda
oft um 100–150 nemendur í kvöld-
skóla- og utanskólanámi. Í kvöldskól-
anum átti Finnur mikinn þátt í að
halda utan um námsbrautir sem ME
hefur boðið upp á í samstarfi við aðra
framhaldsskóla á Austurlandi, má
þar nefna skrifstofutækni, leiðsögu-
mannanám og almennt nám til stúd-
entsprófs. Annasamt hefur oft verið
að halda kvöldskólanámi gangandi
þar sem þar hefur oftast verið stuðst
við fjarfundatækni og oft þurft að
bregðast við óvæntum tæknilegum
vandamálum.
Finnur rækti sín störf af mikilli al-
úð og natni svo að engar áhyggjur
þurfti af þeim verkefnum að hafa
sem hann tók að sér. Finnur var ekki
margorður um störf sín en lét verkin
tala. Vinnudagurinn var oft langur en
aldrei var kvartað eða hengdur haus
yfir því að hugsanlega gæti verið um
að ræða ógreidda yfirvinnu.
Erfið veikindi undanfarin ár komu
lítt niður á starfinu því Finnur gaf
sér rétt tíma til að liggja á sjúkra-
húsum með lífhimnubólgu í jóla- og
páskafríum og spratt ávallt upp aftur
til að sinna sínum störfum fyrir skól-
ann. Ekki var nokkur leið að fá hann
til að fara sér hægar en samstarfs-
mönnum þótti nóg um vinnuhörkuna.
Eftir erfiðan síðastliðinn vetur
virtist allt horfa til betri vegar með
von um nýtt nýra í október. Andlát
Finns kom því öllum í opna skjöldu.
Menntaskólinn á Egilsstöðum hef-
ur misst einn sinn öflugasta starfs-
mann og verður skarð hans vandfyllt
en þó er missir hans nánustu ætt-
ingja meiri og sárari.
Um leið og þökkuð eru farsæl störf
Finns N. Karlssonar við ME færi ég
aðstandendum hans mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Helgi Ómar Bragason,
skólameistari Menntaskólans
á Egilsstöðum.
Æskuvinur minn, Finnur Karls-
son, er látinn. Það er alltaf erfitt að
missa þá sem manni þykir vænt um,
ekki síst ef um er að ræða einstakling
sem er á órjúfanlegan hátt samtvinn-
aður flestum minningum frá
bernsku- og uppvaxtarárum manns
sjálfs. Þannig er því háttað núna.
Við Finnur ólumst upp í sömu
sveit, vorum jafnaldrar og herberg-
isfélagar í heimavist á Hallormsstað,
saman í Eiðaskóla og unnum saman í
Skógræktinni á sumrin. Við vorum
yfirleitt nefndir í sömu andránni,
skammaðir fyrir sömu prakkara-
strikin og vorum oftar en ekki sam-
taka í því sem verið var að bralla. Við
vorum ungir og kappsfullir þegar
verið var að planta í ákvæðisvinnu og
þá voru slegin met í gróðursetningu,
sem lengi stóðu óhögguð. Kímnin var
aldrei langt undan og mörg smáatvik
urðu tilefni sagna sem sagðar voru
aftur og aftur og bötnuðu í hvert
skipti. Sögur af kynlegum kvistum,
skondnum atvikum og undarlegum
tilsvörum, enduðu sem nokkur smá-
kver, Skógarmannasögur, sem Finn-
ur skráði og sendi okkur vinum sín-
um sem jólakveðju, nokkur ár í röð.
Orðabók skógarmanna var einnig
verk Finns, en sú bók inniheldur ým-
is sérkennileg orðatiltæki og nýyrði
sem voru daglegt mál okkar sem þá
unnum hjá Skógræktinni á Hall-
ormsstað.
Finnur var alla tíð sá okkar sem
hneigðist meira til bókarinnar, enda
valdi hann sér síðar menntun og starf
í þeim geira. Samvistum okkar fækk-
aði þegar hann hélt til náms í Reykja-
vík, en á sumrin var þráðurinn tekinn
upp að nýju í Mörkinni á Hallorms-
stað.
Þrátt fyrir að leiðir okkar lægju í
sitt hvora áttina hvað starfsvettvang
varðaði, höfum við, eins og gerist
með æskuvini, haldið okkar sam-
bandi, vitað af hvor öðrum, fylgst
með fjölskyldum hvors annars og
getað leitað hvor til annars ef á hefur
þurft að halda. Nú er þessari sam-
fylgd lokið og um leið og ég kveð
minn kæra vin, sendum við Tóta og
synir okkar Rannveigu, dætrunum
Gunnhildi og Önnu Berglindi, systk-
inum hans, tengdafólki og ættingjum
öllum innilegar samúðarkveðjur.
Kveðja úr skóginum,
Skúli Björnsson.
Finnur N. Karlsson var margbrot-
inn persónuleiki, maður sem tekið
var eftir og setti mark sitt á sam-
félagið. Hann gerði líf okkar, sam-
starfsmanna sinna í Menntaskólan-
um á Egilsstöðum, fjölskrúðugra
með tilsvörum sínum og orðheppni.
Hnyttið orðaval og rík frásagnargáfa
blandaðist svo vel launfyndni hans og
gáfu á stundum nýja vídd í umræður
á kaffistofunni. Þrátt fyrir þetta var
Finnur orðvar maður, sagði ekkert
óhugsað og fannst oft fara betur á því
að sitja og hlusta. Þegar vel lá á hon-
um var hann hrókur alls fagnaðar,
gerði óspart grín að sjálfum sér og
öðrum, sagði skemmtisögur, fór með
gamanvísur eða stuttar tölur. Und-
antekningarlítið voru þetta hans eig-
in ritsmíðar. Mörgum okkar er eft-
irminnilegt fertugsafmæli Finns þar
sem hann lék á als oddi. Þar voru
m.a. lesin brot úr textum hans sem
voru svo vel sett saman og fyndin að
gestirnir hreinlega veltust um af
hlátri.
Sjálfur var Finnur fróður um
margt og víðlesinn maður, hann unni
góðum ritsmíðum bæði í bundnu og
óbundnu máli. Hann hafði næmt
auga fyrir fegurð í textagerð, listum
og náttúrunni sjálfri. Oft hreif hann
fólk með sér í umræður um bók-
menntir og önnur hugðarefni. Í
reynd lét hann sig allt varða, hafði
ákveðnar hugmyndir um hvernig
málum skyldi háttað í samfélaginu.
Hann var rökfastur og fylginn sér. Í
störfum sínum var hann samvisku-
samur og ósérhlífinn.
Það var lærdómsríkt að þekkja
Finn, fá að vinna með þessum eft-
irminnilega einstaklingi, sem var
maður innihalds en ekki umgjarðar.
Um leið og við þökkum honum
samfylgdina sendum við Rannveigu,
Önnu Berglindi, Gunnhildi, Miroslaw
og öðrum ættingjum hans okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Samstarfsfólk við Mennta-
skólann á Egilsstöðum.
Finnur okkar horfinn, dáinn, að-
eins 47 ára gamall! Örlög hljóta að
ráða. Síðustu þrjú árin var hann al-
varlega veikur en átti nú góða von um
bata. Við söknum hans nú þegar enda
missirinn mikill. Finnur var kjölfest-
an í íslenskudeildinni, lengi vel deild-
arstjóri og alltaf sá sem hægt var að
leita til um nánast hvað sem var; fjöl-
fróður og forvitinn um heiminn,
framúrskarandi íslenskumaður.
Hann gekk oftast um svartklædd-
ur í klossum, virtist stundum eldri en
hann var en undir jakkanum leyndist
líka strákur sem gat tekið þátt í
skrípalátum. Hann var ákaflega fjöl-
þættur maður, sennilega var þó
kímnigáfan mest áberandi, hún brást
aldrei. Hann var bæði orðheppinn og
drepfyndinn á þennan kalda sérís-
lenska hátt og feikigóður sagnamað-
ur. Hann var ætíð fljótur að sjá
spaugilegu hliðarnar eins og þegar
samkennari kom inn á kaffistofuna
og sagðist vera orðinn þreyttur á
þessum eilífu vandamálum. „Þú ættir
að kenna dönsku,“ sagði Finnur,
„kennslubókin heitir nefnilega
DANSK UDEN PROBLEMER.“
Þó bjó í honum einhver tregi, þung
undiralda, hann hefði því sómt sér vel
sem skáld á 19. öld.
Finnur stundaði fræðimennsku og
ritstörf af kappi og kom mörgu í
verk. Það er skaði hve mikill hafsjór
fróðleiks hverfur með honum um
menn og málefni á Austurlandi, að
ógleymdri þekkingu á íslenskum
bókmenntum sem voru honum afar
hugleiknar. Þó að margt hverfi með
Finni lifir einnig talsvert í hugum
nemenda hans því hann þótti frum-
legur, góður og skemmtilegur kenn-
ari og miðlaði fróðleik sínum af
áhuga.
Við ræddum stundum um dauðann
og rómantískar hugmyndir um „að
deyja ungur“ en einhvern veginn er
það öðruvísi þegar dauðinn er orðinn
bláköld staðreynd. Við, samkennarar
í íslenskudeild Menntaskólans á Eg-
ilsstöðum, þökkum góðum félaga
samfylgdina. Rannveigu, Önnu
Berglindi, Gunnhildi, Miroslaw og
öðrum ættingjum Finns sendum við
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Þórey, Jóney, Stefanía
Ósk og Stefanía V.
Þó nokkuð sé um liðið síðan Finnur
Karlsson flutti af Völlunum, þá mun
minning hans ætíð verða tengd því
samfélagi, skóginum og ýmsum
störfum sem hann vann fyrir Valla-
menn.
Það var margt sem rifjaðist upp í
huga manns þegar fréttir bárust af
fráfalli Finns langt fyrir aldur fram.
Maður minnist skógarverkamanns-
ins Finns sem skemmtilegs sam-
verkamanns. Manns sem sá skondn-
ar hliðar á hversdagslegum hlutum
og gerði vinnunna í skóginum að sér-
stakri upplifun. Hann safnaði sögum
úr skóginum í kver sem hann nefndi
skógarmannasögur, auk þess skráði
hann orðabók yfir hin ýmsu nýyrði úr
skógarmannasamfélaginu.
Einnig minnist maður sveitar-
stjórnarmannsins Finns en hann
sinnti margvíslegum trúnaðarstörf-
um fyrir hönd sveitunga sinna. Auk
almennra starfa í sveitarstjórn, þá sá
hann um bókhald hreppsins ásamt
bókhaldi Hallormsstaðaskóla en
hann var formaður skólanefndar
Hallormsstaðaskóla til langs tíma. Á
þeim árum þróaðist Hallormsstaða-
skóli í öflugan skóla með góðu fag-
fólki við stjórn og störf. Honum var
skólinn mjög kær, en auk þessara
starfa við skólann skráði hann sögu
hans.
Einnig eru kærar minningar um
annálsritarann Finn. En Finnur sá
um annálinn á þorrablótum hjá
Norður-Vallamönnum. Mér er
ógleymanlegt fyrsta blótið sem ég
fór á árið 1985. Þá þekkti ég mjög lít-
ið til á Völlunum en húmorinn hjá
Finni var slíkur að það fangaði alla í
hlátri.
Þegar við Gísli fluttum hingað
austur, þá bjuggu Rannveig og Finn-
ur á Strönd. Þar áttum við góða að,
ekki bara góða frænku í Rannveigu
en líka góða vini í þeim báðum. Eftir
að þau fluttu af Völlunum, þá rofnaði
sambandið og við fylgdumst með lífi
þeirra meira úr fjarlægð. Það hefur
oft verið erfitt hjá þeim síðustu árin
en ótrúlegt að fylgjast með styrk
þeirra og jákvæðri lífssýn í gegnum
erfið veikindi Finns. Nú er sú barátta
á enda og við Gísli kveðjum góðan vin
með þakklæti. Við vottum systkinum
Finns samúð okkar og elsku Rann-
veig, Gunnhildur og Anna Berglind,
megi góður Guð styrkja ykkur og
blessa.
Katrín.
Kæri Finnur, ég þakka þér fyrir
mikinn og góðan vinskap á síðustu
fimmtán árum. Alltaf tókst þú og eig-
inkona þín, Rannveig Árnadóttir, á
móti mér með mikilli velvild og hlýju
þegar ég kom inn á heimili ykkar.
Á vissan hátt varstu velgjörðar-
maður minn á listabrautinni og því
mun ég aldrei gleyma. Megi Guðs
blessun fylgja þér alltaf og ævinlega.
Í sígrænum trjálundi
stendur minnismerki
höggvið út úr
hvítum marmara.
Og þeir sem
ganga fram á minnismerkið
segja í undrun:
„Sjáðu legsteininn!“
En það er engin gröf
og enginn er dáinn –
ég veit að þú lifir
í öðru húsi
og annarri borg
þar sem stjörnur lýsa
í stað rafljósa.
Og ég sé þig fyrir mér
á gangi
í björtu stjörnuskini
líta upp í undrun
er einhver grætur
og nefnir nafn þitt
í borginni sem þú
gistir áður.
Þá veistu
hve við söknum þín.
Þinn vinur,
Sveinn Snorri.
Okkar kæri vinur og nágranni.
Við viljum þakka þér þær góðu
stundir sem við höfum átt sem ná-
grannar síðastliðin tvö ár. Mikið
óskaplega hefur verið gott að hafa
ykkur Rannveigu hér við hliðina.
Aldrei fór svo að okkar títtræddu ná-
grannaerjur hæfust heldur fór te- og
kaffistundunum fjölgandi á sólpöll-
unum. Okkar síðasta spjall saman er
okkur minnisstætt. Við sátum lengi í
sólinni eftir að hafa dregið þig frá
málningarvinnunni og þú sagðir okk-
ur sögur af þér og félögum þínum og
við hlógum mikið. Daginn eftir fórstu
suður og skildir útidyrnar opnar upp
FINNUR NIKULÁS
KARLSSON