Morgunblaðið - 06.11.2004, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTAÐUR
Stokkseyri | Vægur hrollur fór um
fréttaritara og hárin risu, þegar
hann skoðaði Draugasetrið á
Stokkseyri fyrir skömmu. Í setrinu
hefur tekist að tvinna saman á
skemmtilegan hátt þjóðlegan fróð-
leik um líf manna fyrr á öldum og
ævintýri og upplifun, sem jafnvel
skekur menn létt sem álíta sig með
stáltaugar og eru ýmsu vanir.
Draugasetrið var opnað 7. nóvem-
ber í fyrra og hlaut það strax tals-
vert umtal vegna orða biskups Ís-
lands í predikun í Stokkseyrarkirkju
tæpum mánuði fyrr. Ekki þótti for-
svarsmönnum setursins stætt á öðru
en að fá séra Sigurð Sigurðarson
vígslubiskup til að blessa safnið, auk
þess sem séra Kristinn Ágúst Frið-
finnsson, prestur í Hraungerði, hef-
ur verið safnmönnum innan handar
um geistlega hluti.
Frystihús fær nýtt hlutverk
Draugasetrið er í húsi lista- og
menningarverstöðvarinnar Hólma-
rastar. Þetta mikla hús, sem er eitt
af helstu kennileitum í neðanverðum
Flóanum, var reist eftir frystihús-
bruna á Stokkseyri og tekið í notkun
árið 1979. Fljótlega eftir að húsið
reis lagðist útgerð á Stokkseyri af og
fluttist til Þorlákshafnar, í kjölfar
þess að Óseyrarbrú var byggð 1983,
en nýtilkomið kvótakerfi hafði einn-
ig sín áhrif. Fiskvinnsla er þó enn í
húsinu, en þangað til fyrir nokkrum
árum stóð stór hluti þess auður eða
var notaður undir geymslur.
En Stokkseyringar gefast ekki
upp þó móti blási. Smátt og smátt
fór að færast líf í húsið. Staðarlista-
maðurinn Elfar Guðni var fyrstur til
að koma sér upp vinnustofunni
Svartkletti, en fleiri myndlistar- og
handverksmenn fylgdu í kjölfarið. Á
afmæli Stokkseyringsins Páls Ísólfs-
sonar, 12. október 2002, var vígður
stór tónleikasalur á sömu hæð og
draugasetrið og Pálsstofa, minning-
arstofa um Pál sömuleiðis. Þá varð
ekki aftur snúið. Nú eru í húsinu
nokkrir salir sem m.a. henta vel fyr-
ir ráðstefnuhald og fleira. Og síðast
en ekki síst sjálft Draugasetrið. Þar
er Draugabarinn, sem er orðinn einn
vinsælasti tónleikastaður á Suður-
landi og þó víðar væri leitað, en bæði
innlendir og erlendir tónlistarmenn
hafa troðið þar upp. Barinn var ný-
lega stækkaður og bætt við sviði,
fyrir stærri tónleika. Gott útsýni er
frá barnum yfir höfnina á Stokkseyri
og skerjagarðinn. Þar getur brimið
brugðið sér í ýmissa kvikinda líki og
lætur foráttubrimið engan ósnort-
inn. Nú er hægt að villast í þessu
stóra húsi við draugagang, menn-
ingu og aðra skemmtan daginn lang-
an.
Draugagangur
Þegar komið er inn í húsnæði
Draugsetursins er fyrst komið á
Draugabarinn. Þar fá gestir afhent-
an geislaspilara með draugasögum
sem leiðir þá í gengum safnið og fara
þeir tveir og tveir saman á vit óviss-
unnar. Sögurnar eru alls 24 og eru
sagðar af sagnameistaranum Þór
Vigfússyni, stjórnarformanni
Draugasetursins. Hægt er að hlýða
á sögurnar bæði á ensku og þýsku
og er því eftir talsverðu að slægjast
fyrir erlenda gesti. Sögurnar eru
eins konar aldarspegill fyrri alda og
hjálpa gestum til að skilja betur það
þjóðfélag og þann hugsunarhátt sem
forfeður vorir bjuggu við. Flestar
sögurnar gerast í Flóanum, en ekki
þó allar. Af þekktum draugum, sem
sagt er frá, má nefna Kampholts-
móra, sem enn ku reika um Flóann,
Skerflóðsmóra og Móhúsaskottu,
bæði nafnkunna drauga á Stokks-
eyri, svo og hinn þekkta djákna á
Myrká. Safnið er mikið völundarhús
og hríslast kaldur sviti niður bakið á
gestum er þeir kynnast íslenskum
draugum að fornu og nýju. Drauga-
setrið er ekki ætlað gestum yngri en
12 ára, nema þá í fylgd með full-
orðnum og á þeirra ábyrgð.
Draugaferðir og fleira
Upphafið að safninu voru ferðir,
sem Guðmundur Tyrfingsson ehf.
hóf fyrir fjórum árum og felast í
rútuferð og leiðsögn um drauga-
slóðir í Flóanum. Sögumenn í þess-
um ferðum eru þeir Þór Vigfússon,
stjórnarformaður Draugasetursins,
eða Bjarni Harðarson ritstjóri,
bókaútgefandi og stjórnarmaður í
Draugasetrinu. Þessir tveir sagna-
meistarar eru í sérflokki í þessum
fræðum og vekja mikla lukku með
sínum frásagnarhæfileikum. Nú
hafa verið farnar yfir 150 drauga-
ferðir og er ekkert lát á. Samstarfs-
samningur er í gildi milli Draugaset-
ursins og Guðmundar Tyrfingssonar
ehf.
Hönnun og uppbygging safnsins
var alfarið í höndum áhugamanna í
héraði og er á engan hallað þó að
Benedikt Guðmundsson, sonur Guð-
mundar Tyrfingssonar, auk þeirra
Þórs Vigfússonar, Bjarna Harðar-
sonar og Björns Inga Bjarnasonar
séu nefndir sem forsprakkar safns-
ins.
Aðsókn að safninu hefur farið
fram úr björtustu vonum aðstand-
enda. Það eru jafnt starfsmenn fyr-
irtækja og félög í óvissuferðum,
stórir og smáir hópar, fólk í sunnu-
dagsbíltúr, sumarbústaðaeigendur
og forvitnir nærsveitungar sem
sækja Draugasetrið heim, en hægt
er að taka á móti allt að 50 manns í
einu. Upplýsingar á draugasetrid.is.
Draugasetrið í lista- og menningarverstöðinni Hólmaröst á Stokkseyri hefur starfað í heilt ár
Mórar og
skottur ganga
ljósum logum
Morgunblaðið/Jóhann Óli Hilmarsson
Brennivínsdraugurinn Tvær brosmildar skottur og starfsmenn Drauga-
setursins standa undir Brennivínsdraugnum, sem er verndari Draugabars-
ins í Draugasetrinu. Hann var danskur að uppruna og þótti sopinn góður.
ÁRBORGARSVÆÐIÐ
AKUREYRI
Tónleikar| Páll Eyjólfsson gítarleikari flytur ein-
leiksefnisskrá í Tónlistarhúsinu Laugarborg í
Eyjafjarðarsveit á morgun, sunnudag, kl. 15.
Á efnisskránni eru verk eftir spænsku tón-
skáldin Francisco Tárrega og Isaac Albéniz og
Brasilíumanninn Heitor Villa-Lobos.
  
GÚMMÍVINNSLAN hf. á Akureyri og
endurvinnslufyrirtækið Hringrás hafa
hafið samstarf um endurvinnslu gúmmí-
úrgangs sem fellur til á Eyjafjarðarsvæð-
inu. Stefnt er að framleiðslu gúmmíkurls
til notkunar í framleiðsludeildum Gúmmí-
vinnslunnar.
Í framhaldi af því að tekið hefur verið
upp úrvinnslugjald, sem lagt er á alla
hjólbarða sem fluttir eru til landsins,
starfrækir Gúmmívinnslan sérstakt dótt-
urfélag um móttöku og úrvinnslu hjól-
þangað hafi farið um 400 tonn á ári.
Markmiðið með samstarfi Gúmmívinnsl-
unnar og Hringrásar er að innan eins til
tveggja ára hafi þau þróað og náð tökum
á framleiðslu gúmmíkurls úr ónýtum hjól-
börðum sem nothæft er sem hráefni fyrir
framleiðsludeildir Gúmmívinnslunnar.
Þröskuldurinn í því ferli er lokastig úr-
vinnslunnar, fínkurlun gúmmíúrgangsins
og hreinsun hans þannig að til verði
gúmmíkurl sem nothæft er í fram-
leiðsluvörur Gúmmívinnslunnar.
barða, Hafís ehf. Úrvinnslugjaldið er not-
að til að greiða fyrir meðhöndlun
hjólbarða, förgun eða endurnýtingu eftir
að notkun þeirra lýkur. Nú þegar hafa
safnast hundruð tonna af ónýtum hjól-
börðum á starfssvæði Hringrásar í
Krossanesi við Akureyri. Fyrirtækið hef-
ur yfir að ráða öflugum, færanlegum
vinnslutækjum og nú stendur þar sem
hæst gróftæting ónýtra hjólbarða. Hingað
til hafa hjólbarðar verið urðaðir á sorp-
haugunum á Glerárdal og er áætlað að
Tilraunir við framleiðslu gúmmíkurls
Haustmót | Þór Valtýsson er efstur með 5 vinn-
inga á haustmóti Skákfélags Akureyrar fyrir síð-
ustu umferð og hann getur tryggt sér sigur í
mótinu með jafntefli í síðustu umferð. Þór mætir
þá Stefáni Bergssyni, sem er í 2.–5. sæti með 4
vinninga ásamt þeim Unnari Þór Bachmann,
Ágústi Braga Björnssyni og Einari Garðari
Hjaltasyni. Næsta mót félagsins er 15 mínútna
mót, sem fram fer í KEA-salnum í Sunnuhlíð 7.
nóvember kl. 14 og eru allir velkomnir.
  
Landslagsverk | Alda Sigurðardóttir opnar á
morgun, sunnudaginn 7. nóvember, frá 11 til 13,
sýninguna „Landslagsverk“ í Kunstraum Wohn-
raum í Ásabyggð 2 á Akureyri. Alda hefur hald-
ið fjölmargar einkasýningar og tekið þátt í sam-
sýningum og einnig skipulagt sýningar annarra,
til dæmis í Garður-Udhus-Küche á Selfossi,
Danmörku og í Bremen. Þetta er 10 ára afmæl-
issýning í Kunstraum Wohnraum sem var stofn-
að 1994 af Jan Fehlis og Hlyni Hallssyni í
Hannover en er nú rekið af Hlyni og Kristínu
Kjartansdóttur á heimili þeirra á Akureyri.
Nánari upplýsingar um verk Öldu er að finna
á slóðinni: www.simnet.is/aldasig og um í
Kunstraum Wohnraum á slóðinni: www.halls-
son.de.
Álþynna | Málþing Vinstrihreyfingarinnar –
græns framboðs á Akureyri og nágrenni, fagnar
áformum um álþynnuverksmiðju á Akureyri, en
varar við hugmyndum um að reisa risaálver í
Eyjafirði að því er fram kemur í ályktun.
„Bygging og rekstur 350–400 þúsund tonna ál-
vers munu kalla á gífurlegar virkjunarfram-
kvæmdir, sem leiða til náttúruspjalla og þétts raf-
magnslínunets um Norðurland allt. Þá bryti
rekstur slíks álvers við núverandi aðstæður í bága
við mengunarstaðla Kyoto-samþykktarinnar.
  
GEFIÐ hefur verið út kort sem sýnir nokkrar sérvaldar gönguleiðir á Ak-
ureyri. Alls er um 6 leiðir að ræða, mislangar, og fylgir stutt lýsing hverri
leið auk þess sem þeim hafa verið gefin nöfn.
Stysta leiðin, Eyrin, er 1,4 kílómetrar og er um syðsta hluta Oddeyrar,
þá er gönguleið sem nefnist Nonnaslóð og er örlítið lengri, 1,5 kílómetrar
að lengd, Hringsólið er 2,9 kílómetrar, Söguleiðir 6,0 kílómetrar, Skundið
8,0 kílómetrar og loks Ein með öllu sem er 15,8 kílómetrar og nær frá
Kjarnaskógi úr suðri og norður að Hengingarklauf við Sandgerðisbót.
„Markmiðið með útgáfu þessa gönguleiðakorts er að hvetja bæjarbúa til
hreyfingar og útiveru,“ sagði Guðmundur Sigvaldason, einn þeirra sem
sæti á í starfshópi um útivist sem starfað hefur á Akureyri frá því í árs-
byrjun 2003. „Þarna geta bæjarbúar fengið leiðbeiningar um hvar finna
má góðar og fjölbreyttar gönguleiðir,“ sagði Ársæll Magnússon, formaður
starfshópsins. Þeir nefna að gönguleiðirnar séu bæði innanbæjar, á mal-
bikuðum stígum og eins úti í náttúrunni og þá sé líka bent á gönguleiðir
um söguslóðir á kortinu. Um leið og göngufólk nýtur hreyfingar og úti-
vistar gefst þannig færi á að njóta fjölbreytilegs umhverfis, innan og utan
byggðar. „Þeir eru margir sem stunda gönguferðir sér til heilsubótar, en
með því að gefa út kortið bendum við á gönguleiðir sem fólk hefur ef til
vill ekkert verið að velta fyrir sér.“
Gönguleiðakortið liggur frammi á bæjarskrifstofunum á Akureyri, í
upplýsingamiðstöð ferðamanna, íþróttamannvirkjum, skólum og víðar og
er það ókeypis. Þeir Ársæll og Guðmundur segja að útgáfa þess sé bara
byrjunin, reynt verði að halda útgáfunni áfram og bæta við fleiri göngu-
leiðum í bæjarlandinu og meiri upplýsingum um hverja leið. „Við fáum
vonandi viðbrögð frá bæjarbúum og ábendingar,“ segja þeir félagar, en
senda má ábendingar um hvað eina er varðar útivist í bænum á netfangið
utivist@akureyri.is.
Gefa út gönguleiðakort
Morgunblaðið/Kristján Kristjánsson