24 stundir - 30.11.2007, Page 20

20 FÖSTUDAGUR 30. NÓVEMBER 2007 24stundir
SKRÁÐU
ÞIG NÚNA
Þú færð nánari upplýsingar um
Vildarpunkta Glitnis á www.glitnir.is
WWW.GLITNIR.IS
Í 24 stundum á þriðjudag í síð-
ustu viku birtust greinar eftir upp-
lýsingafulltrúa Símans og Voda-
fone. Greinunum er ætlað að svara
gagnrýni minni sem fram kom í
blaðinu nokkrum dögum áður á
þessi tvö fyrirtæki sem hafa „sam-
eiginlega markaðsráðandi stöðu“
að mati Hive, eins og það hugtak
er skilgreint í samkeppnislögum.
Segja má að gagnrýni mín hafi ver-
ið þríþætt og beinst að eftirfarandi
þáttum:
Því hvernig hnífurinn gengur
ekki á milli þeirra í verðum og
hvernig verðbreytingar þeirra
verða yfirleitt á sama eða svipuð-
um tíma.
Hvernig félögin hafa ein staðið
að Hinu íslenska númeraflutnings-
félagi (HÍN) og í upphafi notað fé-
lagið sem markaðshindrun með
því að synja nýjum fjarskiptafyr-
irtækjum um aðild en í seinni tíð
viðhaldið hindruninni með því að
bjóða aðild gegn yfirverði.
Því hvernig Síminn hefur, þrátt
fyrir úrskurð Póst- og fjarskipta-
stofnunar, hindrað að fjarskipta-
fyrirtæki fái aðgang að grunn- og
farsímaneti Símans.
Það er kannski bara kaldhæðni
örlaganna hvernig svör fulltrúa
Símans annars vegar og Vodafone
hins vegar virðast bera með sér að
verkaskipting hafi verið viðhöfð
um þau. Fulltrúi Vodafone ómakar
sig aðeins við að svara fyrir meint
verðsamráð og þá með almennum
hætti en fulltrúi Símans tekur svo
fyrir seinni tvö atriði mín til and-
svars, þ.e. gagnrýni mína á HÍN og
hvernig Síminn hindrar aðgang
fjarskiptafyrirtækja að grunn- og
farsímaneti sínu.
Sláandi lík verð – Tilviljun?
Þegar skoðaðir eru lykilþjón-
ustuþættir kemur í ljós að verð á
internetþjónustu, símtölum úr
heimasíma í GSM og símtölum til
útlanda eru sláandi lík. Í töflu hér
að ofan er miðað við sambærilega
þjónustu og/eða ódýrustu pakkana
í öllum tilfellum.
Oftsinnis hafa verðhækkanir
einnig orðið á mjög svipuðum
tíma hjá báðum fyrirtækjunum.
Þannig var því t.d. háttað þegar
verð fyrir internetþjónustu breytt-
ust síðast. Það gerðist með nokk-
urra daga millibili. Þessi dæmi
sýna að í veigamiklum þáttum eru
verð félaganna þau sömu eða slá-
andi lík. Tilviljun? Jú, líklega ótrú-
lega merkileg tilviljun!
Samanburðurinn sýnir að Hive
hefur verið ótvíræður brautryðj-
andi í að brjóta verðmúra og bjóða
neytendum verð sem ekki þekktust
áður. Samkvæmt útreikningum ís-
lensks stærðfræðings hefur tilkoma
Hive sparað íslenskum neytendum
þrjá milljarða króna á þremur ár-
um, þar sem verð leiðandi fyrir-
tækjanna lækkaði umtalsvert með
tilkomu Hive og þau buðu loksins
upp á ótakmarkað niðurhal.
Númeraflutningsfélagið
Vodafone og Síminn hafa sam-
eiginlega átt og rekið Hið íslenska
númeraflutningsfélag, HÍN, síðan
félagið var stofnað um númera-
flutning í farsímakerfinu og nú
fastlínukerfinu. Tilgangur félagsins
er að gera snurðulausan númera-
flutning mögulegan og hagkvæm-
ari en hann væri ef ekki væri rek-
inn sameiginlegur
númeragrunnur. Víða erlendis er
þessi starfsemi rekin af hinu op-
inbera til að tryggja jafnræði og
hlutleysi.
Hive og önnur félög sem nýlega
sameinuðust Hive hafa um árabil
kallað eftir að fá aðgang að HÍN en
án árangurs. Það er núna fyrst sem
tilboð liggur á borðinu um aðild
og þá á talsverðu yfirverði þvert á
það sem upplýsingafulltrúi Símans
fullyrðir. Hive hefur undir hönd-
um gögn frá forráðamönnum HÍN
sem sýna fram á þetta með ótví-
ræðum hætti. Það er því beinlínis
rangt að öllum fjarskiptafélögum
standi til boða aðild á „jafnrétt-
isgrunni“ eins og fulltrúi Símans
fullyrti.
Farsímanet Símans
Síminn hindrar óumdeilanlega
aðgang að farsímaneti sínu. Þrátt
fyrir nýlegan úrskurð Póst- og fjar-
skiptastofnunar um að Símanum
sé skylt að veita reikiaðgang að neti
sínu hefur Síminn kosið að beita
aðgangshindrunum í þessu máli
sem og mörgum öðrum. Nýlegt
viðmiðunartilboð um landsbyggð-
arreiki er í besta falli grátbroslegt
og því miður ekki svaravert. Sem
dæmi um atriði sem stimpla við-
miðunartilboð Símans út úr um-
ræðunni sem raunverulega tilraun
til að hlíta úrskurði Póst- og fjar-
skiptastofnunar má nefna að til-
boðið miðast eingöngu við lands-
byggðina. Þannig lokar Síminn
fyrir aðgang að farsímanetinu á
hálfu landinu, sé miðað við íbúa-
dreifingu, þrátt fyrir úrskurð Póst-
og fjarskiptastofnunar. Einnig set-
ur Síminn fram kvöð um kaup á
mínútum á hverjum sendistað, þar
sem viðsemjanda Símans er gert að
kaupa óheyrilegt magn ónotaðra
mínútna fyrirfram í algerri óvissu
um hvort það verði notað. Þessi
kaup eru óafturkræf og ekki má
færa ónýtta inneign frá einum
sendi til annars. Viðskipti byggð á
þessum forsendum eru einfaldlega
óaðgengileg og enn eitt dæmið um
samkeppnishindrandi yfirgang
Símans.
Samkeppnishindrandi
Gallup-könnunin sem fulltrúi
Símans nefnir í svargrein sinni,
sem staðfestingu á að hér á landi
teldi fólk mestu samkeppni ríkja í
fjarskiptageiranum segir ekki neitt.
Þær samkeppnishindranir sem
Síminn beitir, og systurfyrirtæki
hans Míla sem enn er stjórnunar-
lega nátengt Símanum, eru allar á
heildsölumarkaði og því almenn-
ingi ekki sýnilegar. Síminn er í
kjörstöðu til að beita sér í gegnum
eignarhald sitt á grunnnetum.
Eðli fjarskiptamarkaðarins er
slíkt að samkeppnisaðilar
þurfa einnig að vera
samstarfsaðilar. Í slíku
umhverfi skapast
hættan á samkeppn-
ishindrandi að-
gerðum sem erfitt
er að sjá utan frá.
Við skulum taka
nokkur dæmi:
Síminn dregur
Hive inn í inn-
heimtuaðgerðir
sínar með því að loka á internet-
viðskiptavini Hive sem lenda í
vanskilum með símaþjónustu hjá
Símanum, þó svo að internetþjón-
ustan sé í fullum skilum. Þannig
bitna innheimtuaðgerðir Símans
með óviðurkvæmilegum hætti á
Hive sem er að selja allt aðra þjón-
ustu.
Síminn refsar viðskiptavinum
sem flytja sig frá Símanum yfir til
annars fjarskiptafyrirtækis með því
að aftengja þjónustu við flutning á
handahófskenndan hátt, sem getur
valdið neytendum miklum óþæg-
indum að óþörfu, s.s. þjónusturofi.
Það er einnig ámælisvert að það
tekur Símann 4-6 daga og allt upp
í 14 daga að flytja þjónustu frá
Símanum til annarra, en aðeins
1-2 daga fyrir viðskiptavini sem
eru að hefja viðskipti hjá Síman-
um. Fjölmörg dæmi eru um þessa
ósvífni gagnvart fyrrum viðskipta-
vinum Símans.
Síminn takmarkar aðgang Hive
að grunnnetinu, sem ákveðið var
að skyldi fylgja með í einkavæðing-
unni á Símanum. Þannig er því t.d.
háttað að Hive hefur aldrei fengið
að-
gang að símstöð Símans á Grens-
ásvegi og getur því ekki boðið
heimilum og fyrirtækjum sem
tengd eru þeirri símstöð sömu
þjónustu nema með viðbótar-
kostnaði. Tilflutningur viðskipta-
vina frá Símanum til Hive eykur
hins vegar ekki heildarálagið á
Grensásstöðina.
Síminn takmarkar einnig að-
gang Hive að ljósleiðarakerfi sínu á
landsbyggðinni, þrátt fyrir að það
sé hluti af hinu títtnefnda grunn-
neti. Með samkeppnishindrunum
sínum reynir Síminn að sporna við
því að Hive veiti eðlilega þjónustu
við viðskiptavini sína, hvað þá að
bregðast við óskum landsbyggðar-
innar um meiri samkeppni og
betri þjónustu. Ævinlega er borið
við tæknilegum hindrunum, s.s. að
ekki sé nægileg afkastageta fyrir
hendi, en staðreyndirnar tala oftar
en ekki öðru máli þegar unnt er að
kafa dýpra.
Góðu fréttirnar eru þær að Hive
mun hér eftir sem endranær herja
á íslenskan fjarskiptamarkað af
miklu kappi neytendum til hags-
bóta, og eru í því sambandi mörg
samkeppnishamlandi kærumál til
umfjöllunar hjá viðeigandi yfir-
völdum. Fjarskiptakostnaður er
ekki síður stór útgjaldaliður á
íslenskum heimilum en
matarkostnaður, og því
skiptir íslenska neyt-
endur miklu máli að
með samstilltu átaki
séu brotnir niður
samkeppnishaml-
andi múrar og
markaðsráðandi
drottnunaráhrif.
Höfundur er fram-
kvæmdastjóri Hive
UMRÆÐAN aEinar Kristinn Jónsson
Með sam-
keppn-
ishindrunum
sínum reynir
Síminn að
sporna við
því að Hive
veiti eðlilega þjónustu
við viðskiptavini sína.
Hive Síminn Vodafone
Internet 8 Mb/s 4.290 kr. 5.9990 kr. 5.460 kr.
Símtöl innanlands
Mánaðargjald heimasíma 990 kr. 1.445 kr. 1.445 kr.
Heimasími í heimsíma innan kerfis 0 kr. 1,85 kr. 1,75 kr.
Heimasími í GSM innan kerfis 17,00 kr. 17,70 kr.
Heimasími í GSM utan kerfis 21,00 kr. 21,10 kr.
GSM upphafsgjald hvers símtals 3,50 kr. 3,40 kr.
GSM í heimasíma, mínútugjald 15,50 kr. 16,80 kr.
GSM í GSM hjá aðila, mínútugjald 11,50 kr. 10,90 kr.
GSM í GSM hjá öðrum aðila, mínútugjald 22,50 kr. 21,90 kr.
Útlandasímtöl
Bandaríkin 4,90 kr. 19,90 kr 19,90 kr.
Danmörk 4,90 kr. 19,90 kr 19,90 kr.
Frakkland 4,90 kr. 19,90 kr 19,90 kr.
Spánn 4,90 kr. 19,90 kr 19,90 kr.
Kína 4,90 kr. 69,40 kr 69,40 kr.
Brasílía 14,90 kr. 49,90 kr 49,90 kr.
Á hvaða leið er jafnréttisum-
ræðan á Íslandi og hver eru for-
gangsmálin? Eftir umræður í
þjóðfélaginu síðustu daga sækja
að manni hugsanir um hvernig
jafnréttisbaráttan getur farið að
snúast upp í andhverfu sína.
Ákveðinn hópur femínista
hneykslast á því að viðmælendur
í þjóðmálaþættinum Silfri Egils
séu jafnan í meirihluta karlar og
konum sé ekki gert jafn hátt
undir höfði. Í mótmælaskyni beri
konum ekki að þiggja boð um
þátttöku í þættinum. Þetta er
dapurleg umræða. Jafnréttisbar-
áttan, sem ætti að snúast um
kaup og kjör og að öllum ein-
staklingum sé tryggður sem jafn-
astur aðgangur að tækifærunum
sem gefast í lífinu, snýst hjá
þessu fólki um einhverja óskilj-
anlega kvennabaráttu. Kynjunum
er í raun stillt upp sem miklum
andstæðingum sem sífellt þurfi
að vera á varðbergi hvor gagnvart
öðrum.
Endurspegla raunveruleikann
Viðmælendur í spjallþáttum
eða fréttum endurspegla einfald-
lega stöðuna eins og hún er í
samfélaginu. Karlar eru enn í
meirihluta alþingismanna, sveit-
arstjórnarmanna, stjórnenda fyr-
irtækja o.s.frv. Auk þess þekkja
þeir sem starfað hafa á fjölmiðl-
um að konur eru oft tregari til að
koma í sjónvarpsviðtöl, eins og
fjölmiðlafræðingar hafa líka oft
og einatt bent á. Það er mjög
hæpið að árangur náist með því
að setja kynjakvóta eða beita
þvingunaraðgerðum og krefjast
þess að karlar og konur komi
jafnoft fram í sjónvarpi allra
landsmanna eins og ýjað var að í
umræðum um þessi mál í Kast-
ljósi. Auk þessarar einkennilegu
umræðu sem átt hefur sér stað í
samfélaginu þá hafa þingmenn
eytt upp á síðkastið dýrmætum
tíma á Alþingi til að velta því fyr-
ir sér hvort ekki sé rétt að ráð-
herrar af kvenkyni fái nýtt starfs-
heiti og hvort klæða beri
hvítvoðunginn í bleikt eða blátt á
fæðingardeildinni.
Verða til jólameyjar?
Hver skyldu verða næstu við-
fangsefni femínistanna? Senni-
lega rauðklæddir sveinar sem óð-
um halda til byggða. Gömlu,
góðu, íslensku jólasveinarnir eiga
væntanlega eftir að vekja upp
blendnar tilfinningar hjá femín-
istunum, þegar þeir þrettán að
tölu, eintómir karlar, koma ofan
af fjöllum hver á fætur öðrum.
Verða einhverjir þeirra orðnir
jólameyjar áður en við vitum af?
Höfundur er varaþingmaður og bæjar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Hafnarfirði
Verða jólasveinarnir
aflífaðir?
Þegjandi samkomulag?
VIÐHORF aRósa Guðbjartsdóttir
Viðmæl-
endur í
spjallþáttum
eða fréttum
endurspegla
einfaldlega
stöðuna eins
og hún er í samfélaginu.