Morgunblaðið - 18.03.2005, Page 4

4 FÖSTUDAGUR 18. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
STURLA Böðvarsson samgöngu-
ráðherra hefur boðað til opins
fundar á Siglufirði um samgöngu-
mál á laugardaginn kemur, en þar
verður einkum rætt um jarðgöng
yfir til Héðinsfjarðar og þaðan
áfram yfir til Ólafsfjarðar.
Fundurinn verður haldinn í
Bátahúsinu á Siglufirði á morgun
laugardag 19. mars og hefst klukk-
an 14. Með ráðherra í för verður
Jón Rögnvaldsson vegamálastjóri
og Hreinn Haraldsson fram-
kvæmdastjóri Vegagerðarinnar.
Á vef Siglufjarðarkaupstaðar
segir að umræðuefni fundarins
verði fyrst og fremst jarðganga-
mál og eru Siglfirðingar hvattir til
þess að fjölmenna á fundinn. Búið
var að bjóða út framkvæmdir við
jarðgöng um Héðinsfjörð, en
stjórnvöld tóku ákvörðun um að
slá þeim á frest m.a. vegna ótta við
þenslu af álvers- og virkj-
anaframkvæmdum á Austurlandi.
Bjóða þarf göngin út að nýju ef
ákveðið verður að fara í fram-
kvæmdir, en opinberlega hefur
ekkert verið gefið út um hvenær
það gæti orðið. Heimamenn á
Siglufirði vonast eftir að sam-
gönguráðherra muni kynna á
fundinum á laugardag hvenær það
geti orðið.
Framkvæmdin var á sínum tíma
talin kosta um 6 milljarða króna.
Opinn fundur um jarð-
gangamál á Siglufirði
Siglfirðingar hafa barist fyrir því að hafnar verði framkvæmdir við Héð-
insfjarðargöng. Líkur eru á að einhver svör fáist frá ráðherra á laugardag.
„ÞETTA hafa verið strangar og
erfiðar viðræður. Ég hefði að
sjálfsögðu kosið að við hefðum
náð meiri árangri en niður-
staðan er. Sérstaklega hvað
varðar varanleika þeirra tekju-
stofna sem um er að ræða,“ seg-
ir Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson,
formaður Sambands íslenskra
sveitarfélaga, um niðurstöður
tekjustofnanefndar um breytingar á tekjustofnum
sveitarfélaga, sem félagsmálaráðherra kynnti í gær.
Töluverðir nýir fjármunir
„Á hinn bóginn er ljóst að það eru töluverðir fjár-
munir sem þessi niðurstaða færir sveitarfélögunum
í landinu á næstu þremur árum og síðan áfram af-
nám undanþágu frá greiðslu fasteignaskatts,“ segir
hann en meðal tillagnanna er varanleg niðurfelling á
undanþágum frá fasteignaskatti af eignum ríkisins.
Áfram er þó gert ráð fyrir því að kirkjur og safn-
aðarheimili, safnahús og hús erlendra ríkja verði
undanþegin fasteignaskatti.
„Þarna eru líka fleiri atriði sem eru jákvæð, m.a.
áframhaldandi stuðningur vegna fráveitufram-
kvæmda næstu þrjú árin og breyting á álagningu
fasteignaskattsins,“ segir hann.
Bendir hann einnig á að auk þessa hafi áður verið
ákveðið að verja 2 til 2,4 milljörðum kr. til stuðnings
við sameiningu sveitarfélaga á árunum 2005 til 2009.
„Þetta var það sem ríkið taldi sig lengst geta
gengið. Ég lít á þetta sem áfanga. Fjármálaleg sam-
skipti ríkis og sveitarfélaga eru eilífðar umfjöllunar-
efni. Þegar farið verður í alvöruviðræður um frekari
verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga tel ég að skoða
verði þessi mál nánar,“ segir Vilhjálmur um nið-
urstöðuna.
Brugðist við vanda félagslega íbúðakerfisins
Nefndin leggur einnig til að varasjóði húsnæðis-
mála verði heimilað að auka rekstrar- og sölufram-
lög vegna félagslegra íbúða í eigu sveitarfélaga og
aðstoða við úreldingu þeirra. Vilhjálmur segir það
ekki rétt sem haldið hafi verið fram í umræðu um
tillögurnar í gær, að um sé að ræða peninga sem séu
í eigu sveitarfélaganna, og þau geti ráðstafað að
vild. „Þetta eru fjármunir sem voru samkvæmt lög-
um settir í Varasjóð viðbótarlána til þess að mæta
hugsanlegum áföllum þegar íbúð er seld á nauðung-
aruppboði á lægra verði en nemur áhvílandi veð-
skuldum að viðbótarláni meðtöldu. Þetta eru fjár-
munir sem sveitarfélögin höfðu ekki í hendi sinni, en
nú hefur ríkisstjórnin samþykkt að hluta þessara
fjármuna eða 280 milljónum á árunum 2005 til 2007,
verði varið til þess að styðja sveitarfélög sem eiga í
erfiðleikum með rekstur félagslega íbúðakerfisins.“
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, formað-
ur Sambands íslenskra sveitarfélaga
Ég lít á þetta
sem áfanga
TEKJUSTOFNANEFND gerir ýmsar til-
lögur um breytingar á tekjustofnum sveitar-
félaga. Félagsmálaráðuneytið telur að heild-
aráhrif tillagnanna, að meðtöldum fram-
lögum vegna sameiningar sveitarfélaga,
muni auka tekjur þeirra á árunum 2006–
2008 um um 9,5 milljarða.
 Viðbótarframlag komi í Jöfnunarsjóð
sveitarfélaga á árunum 2006–2008. Tillagan
á að skila sveitarfélögunum 700 milljónum ár
hvert eða alls 2.100 milljónum á árunum
2006–2008.
Framlaginu er ætlað að jafna aðstöðumun
sveitarfélaga sem talin eru í mestri þörf,
m.a. vegna erfiðra ytri aðstæðna.
 Undanþágur frá greiðslu fasteignaskatts,
sbr. 5. gr. laga um tekjustofna sveitarfélaga,
verði afnumdar frá og með 1. janúar 2006.
Um er að ræða ýmsar byggingar í eigu rík-
isins. Álagning fasteignaskatts komi til
framkvæmda í áföngum á árunum 2006–
2008.
Tillagan á að skila sveitarfélögunum 200
milljónum árið 2006, 400 millj. 2007 og 600
millj. frá og með árinu 2008. Samtals 1.200
milljónum árin 2006–2008 en varanlega 600
milljónum á ári frá þeim tíma.
Tekið er fram að ofangreindar fjárhæðir
miðast við fasteignamat ársins 2005. Eftir er
að reikna út hver álagningarprósentan þarf
að vera. Um er að ræða nýjan álagning-
arflokk, svonefndan C-flokk. Áfram er gert
ráð fyrir því að kirkjur og safnaðarheimili,
safnahús og hús erlendra ríkja verði und-
anþegin fasteignaskatti.
 Varasjóði húsnæðismála verði heimilað að
auka rekstrar- og söluframlög vegna fé-
lagslegra íbúða í eigu sveitarfélaga og að-
stoða við úreldingu þeirra. Framlögin koma
til greiðslu á árunum 2005, 2006 og 2007.
Tillagan á að skila sveitarfélögunum 280
milljónum á ári eða samtals 840 millj. á ár-
unum 2005–2007.
 Gildandi lög um fjárhagslegan stuðning
við fráveituframkvæmdir sveitarfélaga verði
framlengd til ársins 2008. Sameiginlega
verði farið gagnrýnið yfir kröfur um frá-
veituframkvæmdir sveitarfélaga og kannað-
ar leiðir til að draga úr kostnaði.
Tillagan á að skila sveitarfélögunum 200
millj. á ári eða samtals 600 millj. á árunum
2006–2008.
Framlögin koma til greiðslu í hlutfalli við
fráveituframkvæmdir sveitarfélaganna á ár-
unum 2006–2008 og eru þau liður í að ljúka
átaki í fráveitumálum sveitarfélaga.
 Lögum um skráningu og mat fasteigna og
tekjustofna sveitarfélaga verði breytt þannig
að greiðsla fasteignaskatts hefjist frá næstu
mánaðamótum eftir að eign er fyrst metin
fasteignamati. Jafnframt verði unnið að end-
urskoðun á fasteignamati landa og jarða og
lagaákvæðum er það varðar.
Tillagan á að skila sveitarfélögunum allt
að 200 millj. kr. í varanlegan tekjuauka á ári,
samtals 600 millj. á árunum 2006–2008.
 Skipuð verði nefnd sem hafi það hlutverk
að endurskoða reglur Jöfnunarsjóðs sveitar-
félaga einkum m.t.t. breytinga á sveitarfé-
lagaskipan. Stefnt verði að því að nefndin
ljúki störfum fyrir 1. október 2005.
Fá 9,5 milljarða til 2008



 
 

 


   
 
     



 
 



 !

 !
 
     

"##
$##

  

 %

&

$##'(

!

!
  $!)##
)!$##
*+#
"##
"##
 

! "  %$##,

$##*(

!

!

!

!

!
  LÚÐVÍK Geirsson, bæjarstjóri í Hafnarfirði,
stendur ekki að niðurstöðu meirihluta tekju-
stofnanefndar, heldur skilaði hann séráliti.
„Sveitarfélögin lögðu af stað í þessar við-
ræður til þess að ná fram grundvallarbreyt-
ingu og eðlilegri og sanngjarnri niðurstöðu í
tekjuskiptingu ríkis og sveitarfélaga.“
Lúðvík bendir á að mikil umræða hafi farið
fram um að gera þurfi átak til breytinga á
sveitarstjórnarstiginu, með sameiningu
sveitarfélaga, eflingu þeirra, tilflutningi verk-
efna og að komið verði á sambærilegu kerfi
og í nálægum löndum. Forsenda þess að
hægt verði að stíga þessi skref hafi af hálfu
sveitarfélaganna verið alveg skýr. „Hún var
að fyrst yrði að jafna reikningana, að tryggja
að fjárhagslegur grunnur og staða sveitarfé-
laganna væri með eðlilegum hætti. Undan-
farin ár hafa sveitar-
félögin að stórum hluta
verið að skila neikvæðum
rekstrarafgangi, sem
nemur 3 til 4 milljörðum á
ári. Það liggur fyrir að á
þessu ári er um þriðj-
ungur sveitarfélaganna að
leggja fram fjárhagsáætl-
anir, sem eru með nei-
kvæðri afkomu,“ segir Lúðvík.
„Það hefur legið fyrir að breytingar á
skattkerfinu vegna einkahlutafélaga, húsa-
leigubótakerfisins og fleiri þátta, hafa haft í
för með sér aukna tekjuskerðingu fyrir sveit-
arfélögin á síðustu árum, sem metin hefur
verið á um og yfir tvo milljarða á ári. Menn
hafa því staðið frammi fyrir því að jafna og
leiðrétta þennan reikning. Hér er verið að
reyna að leysa málið með skammtímalausn
næstu tvö til þrjú árin og það er alveg óljóst
hvað tekur þá við.“
Að sögn hans hefur engin tillaga sem
þarna er gerð neitt að segja varðandi fram-
tíðartekjur og stöðu sveitarfélaganna að und-
anskilinni tillögu um fyrsta áfanga í greiðslu
fasteignagjalda af fasteignum ríkisins. „Öll-
um tillögum sem sveitarfélögin hafa lagt
fram um að breikka tekjugrunninn, hvort
heldur er með veltusköttum, auknum rétti í
útsvari eða hlut í umferðargjöldum, hefur
verið sópað út af borðinu. Eftir árið 2008 sit-
ur lítið sem ekkert eftir í stöðunni umfram
það sem menn hafa haft í höndunum fram til
þessa. Þá verða menn nánast komnir á núll-
punktinn aftur,“ segir Lúðvík.
Lúðvík Geirsson skilaði séráliti í tekjustofnanefndinni
Skammtímalausn og óljóst hvað síðan tekur við