Morgunblaðið - 18.03.2005, Síða 55

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MARS 2005 55
MENNING
FIMMTA og síðasta verkið í röð
sígildra nútímaleikrita á tæpu ári
hefur nú verið frumsýnt hjá Leik-
félagi Hafnarfjarðar. Tilefni allra
þessara sýninga er að tekið var í
notkun nýtt og glæsilegt húsnæði
fyrir starfsemi félags-
ins. Öllum leikrit-
unum hefur verið
stýrt af félagsmönn-
um. Nú er það Hall-
dór Magnússon sem
leikstýrir en hann er
einn reyndasti leikari
félagsins. Í stuttu
máli tekst honum vel
að búa til góða sýn-
ingu með leikurunum
sínum tveimur.
Dýragarðssagan er
sennilega þekktasta
verk Albees fyrir ut-
an Hver er hræddur
við Virginíu Woolf?
Leikritið er talið vera
fyrsta bandaríska absúrdleikritið í
straumi þeirrar framúrstefnu sem
talin er hafa hafist með Beðið eftir
Godot eftir Beckett. Albee skrifaði
verkið 1958 en það er að mörgu
leyti skýrara og natúralískara en
þau verk sem fræg voru upp úr
1950 í Evrópu. Persónurnar eru
tvær, þeir Peter og Jerry. Peter
er ofur venjulegur og hlédrægur
fjölskyldufaðir sem sest alltaf á
sama bekkinn í Central Park í
New York á sunnudögum og les í
bók.
Jerry virðist vera einstæðingur
sem vill spjalla við Peter sem læt-
ur tilleiðast og svo æsast leikar
undarlega. Eitt af því sem skilur
verkið frá raunsæisverkum er
sennilega að Peter skuli vera
tilbúinn til að tala svo mikið við
þann ókunnuga. Mestan partinn
talar Jerry og Peter hlustar en
leggur þó oftar orð í belg þegar á
líður.
Hafnfirðingar létu þýða verkið
upp á nýtt en áður hefur þýðing
Thors Vilhjálmssonar verið leikin
hér á landi. Nýja þýðingin er vel
gerð og áheyrileg að mestu.
Leikmyndin er afar falleg þar
sem segja má að hún leiki fag-
urlega við vandaða lýsinguna.
Trén í garðinum eru táknuð með
óteljandi mislitum þráðum niður
úr loftinu og úr verð-
ur óræð en þó um leið
natúralísk umhverf-
ismynd. Leikstjórnin
er snyrtileg og ná-
kvæm þar sem hæg
framvindan fær að
njóta sín og leik-
ararnir hvíla vel í
hlutverkum sínum. Á
frumsýningunni var
þó ekki laust við að
ferðir Jerrys um svið-
ið væru of skipulagðar
á köflum. Guðmundur
Lúðvík Þorvaldsson
lék Jerry mjög vel.
Hann túlkaði fínlega
hinn undarlega mann
sem leggur sig í líma við að segja
Peter sögu sína af ferðinni í dýra-
garðinn og af viðureign sinni við
hund. Guðmundur lét innri mann
Jerrys koma í ljós smátt og smátt
og fór aldrei of mikinn. Gunnar
Björn Guðmundsson var ein-
staklega góður í hlutverki Peters
þar sem hann túlkaði smámuna-
semi hans og varnarhætti gagn-
vart því óvænta.
Klukkutíminn í leikhúsinu með
Hafnfirðingum var ánægjulegur
og forvitnilegri en oft áður þar
sem þeir leyfðu sér að hvíla full-
komlega í framúrstefnuheimi
Edwards Albees.
LEIKLIST
Leikfélag Hafnarfjarðar
Höfundur: Edward Albee. Þýðing: Þórunn
Gréta Sigurðardóttir. Leikstjóri: Halldór
Magnússon. Leikmynd: Gunnar Björn
Guðmundsson. Lýsing: Kjartan Þórisson.
Frumsýning í Gamla Lækjarskóla 13.
mars 2005
Dýragarðssagan
Edward Albee
Hrund Ólafsdóttir
Það eru viðtekin sannindi aðötulustu leikhúsgestirnirséu konur komnar á miðj-
an aldur og þar yfir. Edda Björg-
vinsdóttir leikkona tók svo djúpt í
árinni í viðtali hér í Morgun-
blaðinu um daginn, að segja kon-
ur halda uppi menningarlífinu að
miklu leyti,
þar sem þær
væru mun
duglegri en
karlarnir að
sækja menningarviðburði. Sjálf-
sagt er talsvert til í þessu og þeir
sem reka lista- og menning-
arstofnanir taka hiklaust undir
þetta og segja konurnar mun
duglegri en karlana. Ein af skýr-
ingunum er sú að konur, giftar
jafnt sem ógiftar, taka sig gjarn-
an saman nokkrar og fara í leik-
hús (eða á aðra listviðburði) en
eitthvað er það í menningu okkar
sem kemur í veg fyrir að tveir
eða fleiri karlar sæki listviðburði
saman án kvenna. Þarna eru karl-
arnir háðir konunum um menn-
ingarneyslu, þær geta hins vegar
gengið frjálsar um sali, einar eða
í hóp, og sakna einskis í körl-
unum.
Það er auðvitað dálítið fyndið
að íslenskir karlmenn komnir af
unglingsárum skuli ekki geta
stundað menningarviðburði án
þess að viðvera þeirra sé réttlætt
með kvenmann upp á arminn.
Auðvitað eru til undantekningar
frá þessu en reglan virðist samt
vera sú að konurnar sækja menn-
ingarlífið og karlarnir sitja
heima. Hið gagnstæða á sára-
sjaldan við.
Kannski eru íslenskir karlar
upp til hópa áhugalausir um
menningarlífið og láta sig það
litlu skipta. Hinn dæmigerði ís-
lenski karlmaður á sér einfald-
lega önnur áhugamál en list-
viðburði og kýs að verja frítíma
sínum á annan hátt. Mér dettur
ekki í hug að halda fram þeirri
klisju að karlar sitji heima með
ístruna í fanginu, bjórdós í hend-
inni og sjónvarpið í seilingar-
fjarlægð. Karlar eiga sér fjöl-
mörg áhugamál og halda uppi
alls kyns félags- og klúbba-
starfsemi af miklum dugnaði þar
sem fjarvera kvenna þykir ekkert
tiltökumál.
En þá komum við að annarri
mótsögn í leikhúslífinu sem
reyndar er orðin að klisju líka.
Karlar eru í meirihluta þeirra
sem standa á sviðinu enda hlut-
verkin fyrir þá fleiri en fyrir kon-
urnar. Þessu vilja þær snúa við,
þær vilja bæta hlut kvenna á svið-
inu og höfða þá til þess að konur
séu í meirihluta meðal leik-
húsgestanna og þá sé ekki nema
eðlilegt að sömu hlutföll – eða
jafnari – endurspeglist á sviðinu.
Spurningin sem þá vaknar er
hvort konurnar vilji sjá konur í
leikhúsinu. Það er sjálfsagt alltof
einfalt að segja að konurnar láti
sig hafa það að horfa á karla en
vildu sennilega alveg eins – jafn-
vel frekar – horfa á leikrit um
konur leikin af konum. Sjálfur
hef ég af ýmsum ástæðum velt því
fyrir mér hvort hið sama eigi við
um karlana; hvort þeir vilji frek-
ar sjá karla en konur á leiksvið-
inu og þó ég vildi gjarnan geta
svarað þessu játandi þá er ég
varla einn um þá hugmynd að
telja að karlar vilji almennt frek-
ar horfa á konur. Á þessu eru
auðvitað undantekningar. Karlar
voru t.d. í stórum minnihluta
áhorfenda á Píkusögum þó sumir
þeirra létu reyndar blekkjast af
titlinum og héldu verkið allt ann-
ars konar en raunin var. Þeir
urðu hins vegar margs vísari og
mun fróðari.
En ef karlar vilja sumsé fremur
sjá konurnar og þær vilja það líka
er ekkert eftir nema að spyrja sig
hvers vegna þeir séu þá í meiri-
hluta á sviðinu. Er það vegna
þess að lögmál framboðs og eft-
irspurnar gilda ekki á þessum
markaði? Er þetta einhver tegund
af einokun? Komast konurnar
ekki að á sviðinu vegna frekju
karlanna? Nei, því hlutverkin fyr-
ir karlana eru fleiri og því kallar
leikhúsið á fleiri karla en konur.
Það vantar semsagt fleiri hlut-
verk fyrir konur. Það er fullseint
að breyta þeim leikritum sem
þegar hafa verið skrifuð og telj-
ast klassísk. Það þarf því að
skrifa ný leikrit með fleiri hlut-
verkum fyrir konur til að breyta
hlutföllunum. Einfalt mál skyldi
maður halda. En konur í hópi
höfunda virðast ekki mjög upp-
teknar af þessari kröfu og skrifa
jafnt fyrir bæði kynin eða jafnvel
meira fyrir karlana og sömuleiðis
skrifa karlarnir fleiri hlutverk
fyrir karla. Fyrir hverja er þetta
fólk að skrifa? Karla sem koma
ekki í leikhúsið? Karla sem hafa
miklu meiri áhuga á öðru en leik-
húsi? Getur verið að kvenhöf-
undar skrifi fyrir karlana sem að
sögn ráða mestu í leikhúsinu (eins
og annars staðar). Eða getur ver-
ið að höfundar hafi bara almennt
meiri áhuga á öðru í mannlegu
fari en að gæta jafnvægis í fjölda
hlutverka fyrir konur og karla og
er jafnvægi yfirhöfuð sérlega eft-
irsóknarvert? Fylgir því ekki
sviplaust logn?
Konur í salnum, karlar á sviðinu
’Ef karlar vilja fremursjá konurnar og þær
vilja það líka er ekkert
eftir nema að spyrja
sig hvers vegna þeir séu
þá í meirihluta á leik-
sviðinu.‘
AF LISTUM
Hávar Sigurjónsson
havar@mbl.is
Morgunblaðið/Jim Smart
Leikhópurinn Skjallbandalagið sýndi Beyglur með öllu í Iðnó í fyrra. Leik-
konurnar Elma Lísa Gunnarsdóttir og Þrúður Vilhjálmsdóttir á sviðinu.
Sannaðu það!
Er Biblían trúverðug? Er Biblían komin frá mönnum eða
er hún innblásin af Guði? Var Jesús þjóðsagnapersóna,
brjálæðingur, lygari eða Drottinn?
Fyrirlestur verður haldinn laugardaginn 19. mars
kl. 11.00–14.00 á Carpe Diem - Hótel Lind, Rauðarárstíg 18
(kaffi og léttur hádegisverður)
Fyrirlesari: James Greig
(Fyrirlesturinn mun fara fram á ensku)
James Greig býr í Oxford á Englandi, er lögfræðingur að
mennt og starfar sem slíkur. Hann er með post graduate
diploma í guðfræði frá háskólanum í Cambridge.
Samfélag Krists í Reykjavík
Sveinbjörg Birna Sveinbjörnsdóttir,
hdl. og lögg. fasteignasali
Opið hús frá kl. 14.00–16.00
Kleppsvegur 144
Björt og mikið standsett 2ja herbergja íbúð
í kjallara í litlu og lágreistu fjölbýlishúsi við
Kleppsveginn. Íbúðin er 66,2 fm og þvotta-
hús 4,9 fm. Komið er inn í stórt og rúmgott
hol með góðum skápum. Svefnherbergið er
með góðu skápaplássi. Eldhúsið er opið við
stofu og innrétting hefur verið endurnýjuð.
Stofan er með góðum gluggum sem gera
hana mjög bjarta. Baðherbergi er rúmgott
með baðkari og sturtuaðstöðu. Íbúðin er vel staðsett á Kleppsveginum og nálægt allri
þjónustu. Íbúðin snýr öll út í garð. Garðurinn er mjög stór og snyrtilegur. Nýdregið í allt
rafmagn í íbúð og ný rafmagnstafla. Verð 13,5 millj.
Háagerði í Reykjavík
Vesturhólar
Höfum fengið í einkasölu glæsilegt tvílyft einbýli með sérstandandi bílskúr sem í dag er
tvær íbúðir. Íbúð á efri hæð er 147 fm en séríbúð er á jarðhæð, alls 86,4 fm. Samtals er
húsið allt 233,4 fm fyrir utan bílskúr sem er 29,3 fm. Heildarflatarmál hússins er 262,7 fm.
Húsið er í mjög góðu standi, gólfefni eru flísar og parket, eldhús á efri hæðinni er með
kirsuberjainnrétingu og innfelldri lýsingu, en á neðri hæð er beykiinnrétting. Sjón er sögu
ríkari. Verð 38,5 millj.
Glæsilegt nýendurnýjað 191,9 fm einbýli í Háagerði í Reykjavík, sem skiptist í 133,6
fm hæð og 58,3 fm kjallara. Húsið hefur verið endurnýjað að utan sem innan. Skipt
hefur verið um gler í húsinu og það endurfiltað að hluta að utan. Inni eru gólfefni ný þ.e.
parket og flísar, eldhúsinnrétting, baðinnrétting og skápar úr eik, loft endurklædd að
stórum hluta, baðherbergi endurnýjað, allt húsið nýmálað og fleira. Í húsinu eru 4
svefnherbergi, þvottahús og baðherbergi, opið eldhús og mjög góð stofa. Auk þessa er
kjallari undir húsinu að hluta, sem hægt er að opna niður í frá hæðinni eða búa til litla
séríbúð. Þar er ekki full lofthæð en hún er ca 2,0 m. Staðsetning hússins er frábær, innst
í botnlanga. Þessi eign stoppar stutt. Verð 38,9 millj.