Morgunblaðið - 04.04.2005, Blaðsíða 2

2 MÁNUDAGUR 4. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
PÁFINN ER LÁTINN
Jóhannes Páll II. páfi lést á laug-
ardagskvöld, 84 ára að aldri. Hann
hafði verið páfi frá árinu 1978, í rúm
26 ár. Aðeins tveir menn í sögu hinn-
ar kaþólsku kirkju hafa setið lengur
á páfastóli. Jóhannes Páll var í gær
syrgður um allan heim og samúðar-
skeyti bárust hvaðanæva. Lík hans
mun liggja á viðhafnarbörum í Pét-
urskirkjunni en þar mun almenningi
gefast kostur á að votta honum virð-
ingu sína.
Þingforseti kjörinn í Írak
Súnní-múslíminn Hajem al-
Hassani var í gær kjörinn forseti
íraska þingsins. Sjía-múslíminn
Hussein al-Shahristani og Kúrdinn
Aref Taifour voru kjörnir varafor-
setar þingsins. Enn hefur hins vegar
ekki gengið að koma saman rík-
isstjórn í landinu í kjölfar þingkosn-
inganna sem haldnar voru í lok jan-
úar sl.
Fasteignamarkaður róast
Vísbendingar eru uppi um að fast-
eignamarkaðurinn sé að róast, en
nýjum kaupsamningum um íbúðir á
höfuðborgarsvæðinu hefur fækkað
síðustu tvær vikurnar. Verð á íbúð-
um í fjölbýli á höfuðborgarsvæðinu
hefur hækkað um 72% og verð í sér-
býli um 85% á síðustu fimm árum.
Óttast áhrif vorhreta
Það vorar sífellt fyrr á Íslandi, en
þó koma gjarnan kuldaköst eftir
fyrstu hlýindin. Þetta getur haft
slæm áhrif á gróður sem vaknar
snemmvors. Skógræktarfólk hefur
áhyggjur af vorhretum, en þau geta
valdið miklum skaða á trjágróðri.
Vísindamenn velta fyrir sér hvort
árstíðir séu að færast til.
Óðinn Jónsson fréttastjóri
Markús Örn Antonsson útvarps-
stjóri réð í gær Óðin Jónsson frétta-
stjóra á fréttastofu Útvarpsins og
hefur hann tekið við starfinu. Óðinn
Jónsson var meðal þeirra tíu sem
sóttu upphaflega um starfið og einn
þeirra fimm sem Bogi Ágústsson,
forstöðumaður fréttasviðs, hafði
mælt með í stöðuna.
Y f i r l i t
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkju-
starf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Í dag
Sigmund 8 Minningar 22/27
Fréttaskýring 8 Dagbók 30/33
Vesturland 12 Myndasögur 30
Viðskipti 13 Víkverji 30
Erlent 13 Staður og stund 32
Listir 14 Leikhús 33
Daglegt líf 15 Bíó 34/37
Umræðan 16/19 Ljósvakar 38
Bréf 19 Veður 39
Forystugrein 20 Staksteinar 39
* * *
HUGSANLEGA var eitthvað um að
lyfjafyrirtæki pöntuðu ekki auglýs-
ingar í Læknablaðinu í kjölfar þess
að formaður Læknafélagsins birti
leiðara í blaðinu, þar sem hvatt var
til aðhalds í samskiptum lækna og
lyfjafyrirtækja, en drepið er á þetta í
grein um samskipti lækna og lyfja-
fyrirtækja í Morgunblaðinu í gær.
Önnur lyfjafyrirtæki hafna því að
um það hafi verið að ræða, en eitt
þeirra lýsir leiðaranum eins og hann
hafi verið köld vatnsgusa í andlit
lyfjafyrirtækjanna.
Guðbjörg Alfreðsdóttir, fram-
kvæmdastjóri lyfjasviðs hjá Vistor,
sagðist í samtali við Morgunblaðið
reikna með að lyfjafyrirtækin aug-
lýstu minna en áður vegna þess að
heildsöluverð á lyfjum hefði lækkað
mjög mikið á síðasta ári og þess
vegna væri minna fé til ráðstöfunar
til þeirra hluta. Síðan væru hugsan-
lega einhver framleiðslufyrirtæki,
sem Vistor hefði umboð fyrir, sem
hefðu ekki pantað auglýsingar í kjöl-
far þess að leiðarinn birtist í Lækna-
blaðinu, að líkindum vegna þeirra
skoðana sem þar hefðu komið fram,
en hvert og eitt framleiðslufyrirtæki
sæi algjörlega sjálft um markaðs-
setningu sína hér á landi.
Þyrí E. Þorsteinsdóttir, markaðs-
stjóri hjá Iceparma, sagði að það
lyfjaumboð sem hún væri markaðs-
stjóri fyrir innan Iceparma hefði
dregið úr auglýsingum í Lækna-
blaðinu, en það væri ótengt þeim
skoðunum sem komið hefðu fram í
leiðara blaðsins. Ástæðan væri sú að
þau hefðu kosið að nota það fjár-
magn sem væri fyrir hendi til mark-
aðsstarfs á annan hátt en áður, þar
sem þau teldu að það væri árangurs-
ríkara.
Hún ítrekaði jafnframt að hún
væri einungis markaðsstjóri fyrir
eitt umboð af mörgum innan Ice-
parma og gæti þar af leiðandi ein-
göngu svarað fyrir það umboð.
Engar breytingar
Harpa Leifsdóttir, markaðsstjóri
Actavis, sagði að engar breytingar
hefðu verið gerðar á auglýsingum
Actavis í Læknablaðinu eftir að leið-
arinn birtist þar. Hins vegar hefði
þessi leiðari að mörgu leyti verið eins
og köld vatnsgusa framan í lyfjafyr-
irtækin, þar sem tekjur af auglýs-
ingum frá lyfjafyrirtækjum stæðu að
verulegu leyti undir kostnaði af út-
gáfu blaðsins.
Eftirmál vegna leiðara formanns Læknafélags Íslands í
Læknablaðinu um samskipti lækna og lyfjafyrirtækja
Pöntuðu hugsanlega
ekki auglýsingar
ÓLJÓST er um réttarstöðu mjólk-
urframleiðsluaðila sem standa utan
greiðslumarks og er spurning
hvort hið nýstofnaða mjólk-
ursamlag Mjólka ehf., sem ekki hef-
ur til hagnýtingar greiðslumark til
mjólkurframleiðslu, geti lagt inn
mjólk í afurðastöð til sölu á inn-
lendum markaði. Þetta kemur fram
í frétt sem birtist á vef Lands-
sambands kúabænda í gær.
„Við viljum leggja áherslu á að
þessi einstaklingur eða fyrirtæki sé
undir sömu lögum og allir aðrir
kúabændur og mjólkurstöðvar,“
segir Þórólfur Sveinsson, formaður
Landssambandsins, en í grein sinni
undir efnisþættinum Kýrhausinn
bendir Þórólfur á niðurstöðu
Hæstaréttar í ágreiningsmáli sem
reis vegna mjólkuruppgjörs árið
2001. „Okkur sýnist að aðili sem
ekki á greiðslumark geti ekki kom-
ið með vöru inn á innlendan mark-
að. Þó er heimild í búvörulögum
þannig að framkvæmdanefnd bú-
vörusamninga getur heimilað að
mjólk framleidd umfram greiðslu-
mark sé seld innanlands ef sala og
framleiðsla gefa tilefni til.“
Réttarstaða
óljós að mati
kúabænda
HÁTT gengi krónunnar gagnvart helstu
viðskiptagjaldmiðlum Íslendinga stendur
annars ágætri afkomu ferðaþjónustunnar
fyrir þrifum. Mikið er um bókanir en þó
farið að hægja nokkuð á aukningunni, að-
allega vegna þess hversu kaupmáttur er-
lendra gjaldmiðla hér á landi er lítill.
Þetta er mat viðmælenda Morgunblaðs-
ins innan ferðaþjónustunnar. Segja þeir
gengisástandið hið versta í manna minn-
um. Þó sé þess farið að gæta í meira mæli
að ferðamenn komi til landsins árið um
kring og sé það sérstaklega að þakka
auknu framboði og gæðum í afþreyingu.
Þessi lenging ferðamannatímans samfara
leiðréttingu á gengi gæti bætt afkomu
ferðaþjónustunnar til muna.
Stefnir í heilsársstarf
Hjá Ferðaþjónustu bænda eru horf-
urnar góðar, en styrkur krónunnar gerir
bændum erfitt fyrir. „Menn voru að gera
sína útreikninga á síðasta hausti og þá var
gengi evrunnar um 86 kr. Nú er gengið
undir áttatíu krónum,“ segir Sævar
Skaftason, framkvæmdastjóri ferðaþjón-
ustu bænda. „Ég tala ekki um þegar menn
eru með viðskipti í dollurum. Þar er stað-
an jafnvel ennþá verri. Við erum bundnir
af verðsamningum sem voru gerðir síðasta
haust og þeir hafa ekki breyst.
Að öðru leyti er útlitið mjög gott, bók-
anir skila sér vel. Eftirspurnin er eðlileg
miðað við árstíma og horfurnar fyrir sum-
arið eru almennt góðar.“
Signý Guðmundsdóttir, einn af eig-
endum Guðmundar Jónassonar hf., segir
líta þokkalega út með bókanir, fjöldinn sé
svipaður og í fyrra, en þó ekki meiri. „Við
vorum að vonast til að það yrði meira en í
fyrra. Fólk er greinilega skelkað við hvað
krónan er allt of hátt skráð. Ferðaþjón-
ustan er útflutningsgrein og það eru mikl-
ar áhyggjur af þessum málum innan
greinarinnar,“ segir Signý og bætir við að
söluaðilar í Bandaríkjunum kvarti mikið
yfir genginu.
„Það gleður okkur þó að það er farið að
koma miklu meira af fólki á veturna, vorin
og haustin. Við sáum varla ferðamenn á
veturna fyrir tuttugu árum. Það er af hinu
góða, við höfum hér hótel, bíla og mann-
skap til að sjá um þetta á veturna ekki síð-
ur. Það er mun betri nýting á fjárfest-
ingum. Þetta er að verða heilsársstarf. Það
er það sem hefur verið að gerast und-
anfarin ár að við höfum meira að bjóða en
hótelin, við höfum svo miklu meira framboð
af afþreyingu en áður. Sú grein hefur
blómstrað mikið undanfarin ár.“
Samgöngubætur bættu ástand
Hörður Sigurbjarnarson, fram-
kvæmdastjóri hvalaskoðunarfyrirtækisins
Norðursiglingar, telur horfurnar þokka-
legar, „ef frá eru taldar þessar tvær ógn-
anir sem steðja að okkur, sterka krónan og
þetta tilgangslausa hrefnudráp“, segir
Hörður.
„Það hefur verið jöfn aukning á hvala-
skoðunargestum síðan við byrjuðum 1995.
Ég held að við værum þó með fleiri ferða-
menn ef krónan væri ekki svona sterk.“
Samkvæmt könnunum staldra hvala-
skoðunarfarþegar lengi við í landinu og
fara vítt. Þeir fara stundum í hvalaskoðun
fyrir norðan og vestan og einnig við Faxa-
flóa. Að sögn Harðar eru þessir ferðamenn
afar dýrmætir. „Þeir hafa háan margföld-
unarstuðul ef svo má að orði komast. Það
kom líka strax í ljós hjá okkur að við erum
að fá fólk í fjórða eða fimmta skiptið hingað
aftur, sérstaklega frá Bretlandi, Mið-
Evrópu, Hollandi og Þýskalandi, svo dæmi
séu tekin.“
Hörður segir að þrátt fyrir að hrefnu-
veiðar ógni ímynd hvalaskoðunar verði þó
að segja stjórnvöldum til hróss að þau
drógu úr þeim áformum sem lágu fyrir til
að byrja með. Þá segir Hörður samgöngu-
bætur það eina sem vanti til að lengja
ferðamannatímabilið.
„Það vantar hringveginn að Dettifossi.
Það er ekki hægt að komast að Dettifossi
nema rétt um sumarmánuðina. Þetta er í
bígerð og ég trúi að vegurinn verði bylting
í ferðaþjónustu á Norðurlandi. Framboð af-
þreyingar hefur líka gríðarmikið að segja.“
Hjá Hótel Skaftafelli í Freysnesi líta
komandi mánuðir vel út. Anna María
Ragnarsdóttir hótelstýra segir allt að fara í
fullan gang og bókanir fyrir tímabilið mjög
góðar. „Við lentum í smáhamagangi hérna í
haust, en viðgerðum er að mestu lokið,“
segir Anna. „Þetta er voða misjafnt milli
ára, en dálítið öðruvísi núna en var í fyrra.
Það er meira um einstaklinga núna. Þá eru
kvikmyndahópar og slíkir á ferðinni líka og
töluvert um að sama fólkið komi aftur.“
Góðar horfur í ferðaþjónustu á landsbyggðinni þrátt fyrir hátt gengi krónunnar
Framboð afþreyingar hefur
lengt ferðamannatímann
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
FJÖLDI fólks heimsótti Vetrargarð Smáralindarinnar um
helgina en þar komu aðilar í ferðaþjónustunni saman á Ferða-
torgi. Þessar forvitnu ferðastúlkur skoðuðu tennurnar á 1.500
kg þungum en virðulegum rostungi sem spókaði sig með pípu-
hatt á Ferðatorginu.
Morgunblaðið/Þorkell
Virðulegur rostungur