Morgunblaðið - 03.10.2005, Blaðsíða 6

6 MÁNUDAGUR 3. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
INNFLUTNINGSHRAÐSENDINGAR DHL
ALLT SVO AUÐVELT
AÐ ÞAÐ ÞARF NÆSTUM
EKKERT AÐ GERA.
OG ÞESS VEGNA NÆSTUM
EKKERT AÐ ÚTSKÝRA.
Kannaðu málið á dhl.is eða í síma 535 1100.
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, gerði fjölmiðla og lýðræðið
m.a. að umtalsefni í setningarræðu
sinni á Alþingi á laugardag. Hann
sagði m.a. að Alþingi hefði verið
meginstoð í þjóðarvitund Íslendinga
og að það hefði löngum notið þess að
þjóðin bjó öll við áþekkan veruleika.
Viðmið umræðunnar hefðu verið öll-
um ljós og tilvísanir hefðu verið sótt-
ar í sameiginlegan sagnasjóð.
„Nú bendir hins vegar margt til
þess að sú samkennd sé að breytast
því lífsreynsla þjóðarinnar er orðin
miklu margbrotnari, heildarmyndin
ærið flókin og landsmenn sækja í
vaxandi mæli efnivið í ólíkar lendur.“
Ólafur sagði að áður fyrr hefðu all-
ir fengið sömu fréttir, útvarpið hefði
verið með eina rás og dagblöðin
hefðu verið í föstum skorðum flokka-
kerfis. „Nú ræður fjölbreytileikinn
fréttum dagsins, margar stöðvar
keppa um hylli fólksins og flokkarnir
eiga ekki lengur á vísan að róa í fjöl-
miðlunum. Lýðræðið er í vaxandi
mæli vettvangur fólks með ólíka
reynslu, mismunandi upplýsingar,
fréttir sem berast úr mörgum áttum.
Enginn miðill nær lengur til allra.“
Hann sagði auk þess m.a. að net-
tæknin hefði í auknum mæli fært
hverjum og einum tækifæri til að
láta í sér heyra. „Frjálsræði hvers og
eins til að velja sér upplýsingar er nú
meira en nokkru sinni fyrr og for-
ræði valdsmanna á fréttum og um-
ræðuefnum nánast horfið.“
Ólafur sagði að þessi þróun gæti á
margan hátt orðið lýðræðinu til auk-
ins þroska, fært einstaklingum og al-
menningi tækifæri til áhrifa og
stefnumótunar til jafns við þá sem
formlega önnuðust ákvarðanir.
Tölvan áhrifameiri?
Síðar í ræðu sinni velti Ólafur því
fyrir sér hvort tölvan væri orðin
þingmönnum öflugra áhrifatæki en
ræðustóllinn á Alþingi. „Þarf hinn
kjörni fulltrúi ekki lengur á þing-
fundi að halda til að koma viðhorfum
sínum til kjósendanna?“ spurði
hann. „Getur rödd eins þingmanns
sem berst eftir netslóðum orðið
áhrifaríkari en ályktanir þingflokk-
anna?“
Hann sagði að það væri erfitt að
svara slíku með skýrum hætti. „En
eitt er víst að viðbrögðin við þessari
þróun munu ráða miklu um stöðu
þingsins í framtíðinni, um sess þess
meðal þjóðarinnar og skipan valds
hér innan veggja.“
Þakkar Davíð samstarfið
Ólafur Ragnar vakti einnig máls á
því í ræðu sinni að þrír þingmenn
hefðu að undanförnu látið af þing-
mennsku, þ.e. þau Bryndís Hlöð-
versdóttir, Guðmundur Árni Stef-
ánsson og Davíð Oddsson. Síðan
sagði hann: „Þegar Davíð Oddsson
hvarf úr forsæti ríkisstjórnarinnar
færði ég honum við þingsetningu
þakkir fyrir farsæl störf í þágu þjóð-
ar og samstarf okkar á liðnum árum.
Skulu þær þakkir ítrekaðar enn á ný
þegar hann víkur af vettvangi þings-
ins. Ferill hans hefur markað djúp
spor í sögu okkar og erfitt mun reyn-
ast að fjalla um örlög Íslendinga við
aldahvörf án þess að gera þætti fyrr-
um forsætisráðherra ítarleg skil.“
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, flutti ávarp við setningu Alþingis
Er tölvan áhrifameiri
en ræðustóll á Alþingi?
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ólafur Ragnar Grímsson flutti að venju ávarp við setningu Alþingis.
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
SÓLVEIG Pétursdóttir, nýkjörinn
forseti Alþingis, sagði í ávarpi sínu til
þingheims við setningu Alþingis að
hún vildi eiga samvinnu við alla þing-
flokka um breytingar á þingsköpum.
Hún nefndi m.a. að vert væri að
skoða hugmyndir um breytingar á
starfstíma þingsins.
„Starfshættir Alþingis eru sífellt
umhugsunarefni þeirra sem stjórna
hér málum,“ sagði hún. „Um það get-
ur enginn farið í grafgötur að margt
má bæta og mörgu breyta í því efni.
Ég vil lýsa vilja mínum til þess að
eiga samvinnu við alla þingflokka um
breytingar á þingsköpum með það að
leiðarljósi að færa vinnubrögð okkar
nær því sem tíðkast í samtímanum
og svara þeirri gagnrýni á störf okk-
ar sem er borin fram með rökum og
af velvilja og heilindum. Mikilvægt
er þó að þingflokkarnir móti hug-
myndir sínar fyrst svo að skýrt komi
fram hverju menn vilja breyta.“
Sólveig sagði að starfsaðstaða og
starfskjör alþingismanna hefðu
batnað á síðustu áratugum. Samt
sem áður hefði umgjörð þinghaldsins
ekki breyst mikið. „Þannig hefur t.d.
starfstími þingsins verið hinn sami
frá stríðslokum og er nokkru
skemmri hér en í nálægum löndum
sem við berum okkur gjarnan saman
við. Þar skeikar um fjórar til átta
vikur. Þótt mikilvægt sé fyrir stofn-
un eins og Alþingi að halda fast í
hefðir og venjur verður þingið eigi að
síður að laga sig að tíðaranda og
þjóðlífsbreytingum hverju sinni.
Hugmyndir um breytingar í þessum
efnum eru ekki nýjar af nálinni, en
eru jafngóðar fyrir því, og vert að
kanna þær nánar.“
Sólveig sagði einnig í ávarpi sínu
að hún teldi brýnt að treysta böndin
milli Alþingis og Þingvalla. Hún
sagði að Alþingi ætti að hafa hús eða
aðstöðu á Þingvöllum til þess að geta
tekið á móti gestum þingsins og til
þess að halda smærri fundi til hátíða-
brigða. „Þannig mætti minna oftar
og meira á hina löngu og einstæðu
sögu Alþingis sem við erum svo stolt
af.“
Umskipti í húsnæðismálum
Þrír þingmenn hafa látið af þing-
mennsku síðustu mánuði, þ.e. þau
Bryndís Hlöðversdóttir, Samfylk-
ingu, Guðmundur Árni Stefánsson,
Samfylkingu, og Davíð Oddsson,
Sjálfstæðisflokki. Sólveig óskaði
þeim allra heilla og vék síðan orðum
sínum sérstaklega að Davíð Odds-
syni. „Persónulega þakka ég honum
fyrir gott samstarf sem við höfum
átt, bæði hér á Alþingi og í ríkis-
stjórn. Um það verður varla deilt að
nú kveður Alþingi afar áhrifamikill
stjórnmálamaður. Hann hefur
stjórnað þjóðarskútunni lengur en
aðrir og það á miklu breytingaskeiði
í íslensku samfélagi.“
Sólveig þakkaði einnig fráfarandi
forseta Alþingis, Halldóri Blöndal,
störf hans á þeim rúmlega sex árum
sem hann hefði gegnt forsetaemb-
ættinu á Alþingi. „Í embættistíð
Halldórs Blöndals hafa orðið mikil
umskipti í húsnæðismálum Alþingis.
Vestan við Alþingishúsið er risin ný-
bygging og á þinghúsinu sjálfu hafa
verið gerðar gagngerar endurbætur
á síðastliðnum þremur árum. Var
verkalokum fagnað fyrir stuttu. Það
er sérstaklega ánægjulegt að nú hafa
aðgengismál fatlaðra verið leyst á
viðunandi hátt og til frambúðar í
þinghúsinu. Eftir er þá utanhússvið-
gerð að hluta, svo og endurnýjun
loftræstikerfis, og raunar eitthvað
smálegt að auki, en mikið er af og vil
ég færa forvera mínum þakkir fyrir
ötula forustu um þessi verk. Það
verður svo hlutverk nýrrar forsæt-
isnefndar að halda áfram uppbygg-
ingarstarfi á Alþingisreitnum.“
Sólveig Pétursdóttir, nýkjörinn forseti Alþingis
Tilbúin að skoða breyt-
ingar á starfstíma þings
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sólveig Pétursdóttir var kjörin forseti Alþingis í stað Halldórs Blöndals.
TVEGGJA fyrrverandi alþingis-
manna, þeirra Bergs Sigurbjörns-
sonar og Steinþórs Gestssonar, var
minnst á Alþingi á laugardag. Berg-
ur andaðist hinn 28. júlí sl., 88 ára
að aldri, og Steinþór Gestsson and-
aðist 4. september sl., 92 ára að
aldri.
Halldór Ásgrímsson, forsætisráð-
herra og starfsaldursforseti þings-
ins, flutti minningarorð um þá í
upphafi þingfundar. Halldór rakti
menntun þeirra og stjórnmálastörf.
Hann sagði m.a. um Berg að hann
hefði verið félagslyndur, hugkvæm-
ur og starfsamur. Halldór sagði um
Steinþór að hann hefði áunnið sér
traust fyrir réttsýni og drenglyndi.
Er Halldór hafði flutt minningar-
orð um Berg og Steinþór minntust
þingmenn þeirra með því að rísa úr
sætum.
Tveggja
látinna þing-
manna minnst
MAGNÚS Þór Hafsteinsson, alþing-
ismaður Frjálslynda flokksins, sagði
í fréttum Stöðvar 2 í gær að þing-
menn Frjálslynda flokksins hefðu
ætlað að segja nei við kjöri Sólveigar
Pétursdóttur í embætti forseta Al-
þingis við þingsetninguna síðastlið-
inn laugardag. Þeir hefðu reynt að
þrýsta á nei-hnapp atkvæðagreiðslu-
kerfis þingsins, án árangurs. Taldi
Magnús Þór atkvæðagreiðsluna vera
skrípaleik.
Morgunblaðið leitaði skýringa á
áhrifaleysi „nei“-hnappsins í þessu
tilviki, hjá Helga Bernódussyni,
skrifstofustjóra Alþingis. Helgi
sagði að gera þyrfti greinarmun á
kosningu og atkvæðagreiðslu á Al-
þingi þegar þrír kostir eru í boði:
„Já“, „nei“ og „greiðir ekki atkvæði“.
Í þessu tilviki var ekki um atkvæða-
greiðslu að ræða heldur kosningu.
„Slík kosning á að réttu, og sam-
kvæmt þingsköpum, að fara fram
með atkvæðaseðlum,“ sagði Helgi.
„Fyrr meir fóru þingverðir með at-
kvæðaseðil á borð hvers þingmanns
og menn skrifuðu nafn þess sem þeir
vildu kjósa. Nú var það svo að það
var einn í kjöri samkvæmt þingsköp-
um. Forseti sagði: „Mér hefur borist
tilnefning um Sólveigu Pétursdóttur,
eru fleiri tilnefningar?“ Það kom
engin önnur tilnefning. Í þingsköp-
um segir að sá sé í kjöri sem tilnefnd-
ur er og hreyfir ekki andmælum.
Ef dreift hefði verið seðlum hefðu
þingmenn getað skrifað nafn Sól-
veigar Pétursdóttur, eða skilað auðu.
Til að flýta kosningunni notuðum við
atkvæðagreiðslukerfið og stilltum
það þannig að það jafngilti skriflegri
atkvæðagreiðslu. Því var einungis
hægt að ýta á „já“-hnappinn til að
greiða Sólveigu atkvæði eða sitja
hjá.“
Þótt Sólveig væri ein í kjöri gat
hún ekki talist sjálfkjörin því sam-
kvæmt þingsköpum skal kosning
fara fram, hvort sem einn eða fleiri
eru í framboði til embættis forseta
Alþingis.
Kjör forseta Alþingis
Kosning
en ekki
atkvæða-
greiðsla