Morgunblaðið - 09.11.2005, Síða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 9. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
ÓPERUDEIGLA
ÍSLENSKU ÓPERUNNAR
Íslenska óperan boðar til fyrstu samkomu
Óperudeiglunnar fimmtudaginn 10. nóvember 2005
kl. 16.00 í Gamla bíói.
Óperudeiglu Íslensku óperunnar er ætlað að vera tvennt í senn:
Annars vegar opinn vettvangur til umfjöllunar og skoðanaskipta
um óperusmíði.Hins vegar skipulegt vinnuferli hópa
einstaklinga með ólíka sérþekkingu sem vilja gera tilraunir
með óperuformið í þeim tilgangi að skapa ný verk sem höfða
til margra.Óperudeiglan mun halda opna málfundi og
starfsfundi um óperulist þar sem jafnframt er fjallað á
gagnrýninn hátt um verk tilraunahópanna.
Fundarefni: Kynning á Óperudeiglunni og umræður
um áherslur og leiðir
Íslenska óperan v/Ingólfsstræti sími: 511 6400
Allir sem hafa áhuga á óperulist eru velkomnir
Sjá nánar um Óperudeigluna á www.opera.is
EDDA útgáfa efndi til athafnar á
Sauðárkróki í gær í tilefni af út-
komu Roklands, skáldsögu Hall-
gríms Helgasonar. Fór athöfnin
þannig fram að höfundurinn af-
henti sveitarstjóra Skagafjarðar
fyrsta eintak bókarinnar en hún
gerist að talsverðu leyti á Sauð-
árkróki þar sem Böddi Steingríms,
aðalpersóna bókarinnar, hefur
starfað að kennslu við Fjölbrauta-
skólann eftir 10 ára dvöl í Þýska-
landi. Þegar sagan hefst hefur
Böddi misst starfið og býr hjá móð-
ur sinni á Króknum og bloggar
reglulega um lífið í bænum, bæj-
arbúum til nokkurrar hrellingar.
Ýmis atvik verða til þess að hann
verður sífellt afskiptari í bænum
uns hann að endingu ríður af stað
til Reykjavíkur – hann ætlar að
gerbylta samfélaginu.
Bödda Steingríms lýsir höfund-
urinn þannig að „hann sé of gáf-
aður fyrir Krókinn, of reiður fyrir
Reykjavík og of hreinskilinn fyrir
Ísland“. Bödda eru því flest sund
lokuð þegar kemur að því að finna
sér andlegan flöt á tjáningunni í
þessu samfélagi efnishyggjunnar.
„Böddi er misskilinn gáfumaður
og eldhugi, en fellur ekki alveg inn
í þetta markaðsvæna efnishyggju-
þjóðfélag,“ segir Hallgrímur.
„Mér fannst að Böddi yrði að eiga
heima úti á landi. Hann er gömul
rödd sem er á móti öllu í nútíman-
um, en þegar ég var að velja honum
búsetu þá varð að vera fjölbrauta-
skóli á staðnum svo Böddi gæti
fengið starf við hæfi og Sauð-
árkrókur varð fyrir valinu. Böddi
er líka svolítill Grettir í sér og
Skagafjörður er stórkostleg um-
gjörð fyrir skáldsögu.“
Morgunblaðið/Björn Björnsson
Hallgrímur Helgason afhendir Ársæli Guðmundssyni, sveitarstjóra Skaga-
fjarðar, fyrsta eintak Roklands, en sagan gerist að hluta til á Sauðárkróki.
Of gáfaður fyrir Krókinn,
of reiður fyrir Reykjavík
SJÖTTA bókin um Harry Pott-
er, Harry Potter og blendings-
prinsinn kemur út í íslenskri
þýðingu á laugardaginn. Að
sögn Jóns Karls Helgasonar hjá
bókaútgáfunni Bjarti er fyrsta
upplag komið til landsins í 15
þúsund eintökum og verður
dreift í bókaverslanir á næstu
dögum. Harry Potter og Blend-
ingsprinsinn er vinsælasta bókin
í söguflokknum um galdrastrák-
inn. Bókin setti sölumet í sumar
þegar hún kom út í Bretlandi og
Bandaríkjunum þar sem 9 millj-
ónir eintaka seldust á fyrsta
söludegi, 6,9 milljónir í Banda-
ríkjunum og rúmlega 2 milljónir
í Bretlandi.
„Í nýjustu bókinni er Harry
orðinn drengur á sautjánda ári.
Hann hefur smám saman orðið
að unglingi og um leið flóknari
persónuleiki, þver og þrjóskur,
skapstyggur og snúinn, allt í
hæfilegum skömmtum þó, og
verður fyrir vikið mun raun-
verulegri persóna en ella. Með
aldrinum koma síðan ný vanda-
mál - nú fer áhugi hans á hinu
kyninu líka að þvælast fyrir hon-
um.
Bókin er nokkru styttri en
bókin á undan; Harry Potter og
Fönixreglan, og í samræmi við
það sem Rowling sagði um bæk-
urnar fyrir nokkru - sú fimmta
yrði þeirra lengst en síðan
myndu þær styttast. Bókin er þó
um 500 blaðsíður og veitir ekki
af því það er frá mörgu að segja
nú þegar orrustan er hafin fyrir
alvöru, töframenn og nornir
skipast í fylkingar eftir því hvort
þau kjósa hið illa eða hið góða,“
segir í tilkynningu frá Bjarti.
Bækur | Harry Potter og blendings-
prinsinn að koma út á íslensku
Harry Potter orðinn
þver og þrjóskur
STÓRSVEIT Reykjavíkur heldur
tónleika í Ráðhúsi Reykjavíkur í
kvöld kl. 20.30, og verður hinn
bandaríski John Fedchock að þessu
sinni við stjórnvölinn.
Fedchock þykir einn af lyk-
ilmönnum stórsveitadjassins í New
York um þessar mundir, bæði sem
básúnuleikari, tónskáld og útsetjari,
og verður efnisskrá tónleikanna
helguð verkum eftir hann.
Undir áhrifum
Woody Herman
„Þetta eru allt verk sem eru laus-
lega bundin hinu hefðbundna, en
eru um leið framsækin að nokkru
leyti,“ segir hann í samtali við
Morgunblaðið, beðinn
að lýsa stuttlega tón-
smíðum sínum. „Yf-
irbragð þeirra er nú-
tímalegt, en þau eiga
rætur í hefðbundnum
kenningum um takt
og útsetningar.“
Fedchock var um
sjö ára skeið tónlist-
arstjóri stórsveitar
Woody Herman, út-
setti og samdi fyrir
hljómsveitina, auk
þess að vera aðal-
einleikari sveit-
arinnar á básúnu.
Hann hefur leikið
með fjölda annarra
stórsveita svo sem stórsveit Louis
Bellson, Carnegie Hall Jazz Band
og Manhattan Jazz
Orchestra. Hin síðari ár
hefur Fedchock starfað
í New York, rekið þar
eigin stórsveit og meðal
annars gefið út þrjá
geisladiska með henni.
Þótt átján ár séu liðin
frá því leiðir hans og
Hermans skildi, segir
Fedchock hann hafa
haft mikil áhrif á sig
sem tónlistarmann, sem
og tónsmíðar sínar.
„Undanfarin ár hef ég
verið á eigin vegum í
New York og gert nú-
tímalegri útgáfu af
þeirri tónlist sem ég lék
með honum á sínum tíma. En á
sinn hátt var Herman mjög fram-
sýnn í tónlist, og tók fagnandi öll-
um framsæknum hugmyndum,“
segir hann.
Heppnir Reykvíkingar
Á tónleikunum í kvöld gefur að
heyra átta tónverk Fedchocks,
jafnt frumsamin verk sem útsetn-
ingar eldri laga. Útsetningarnar
eru byggðar á nýrri og eldri lögum
úr djasstónlistarsögunni; þar er
meðal annars að finna Caravan
Duke Ellingtons, standardinn
Lauru og nýja útgáfu af laginu
Limehouse Blues sem á rætur að
rekja aftur til næstsíðustu alda-
móta. „Allt nema eitt verk á efnis-
skránni hef ég tekið upp ásamt
hljómsveit minni ytra, en það er
nýtt verk sem ég skrifaði í minn-
ingu hins frábæra trommuleikara
Elvin Jones,“ bætir Fedchock við.
Hann lætur vel af samstarfi sínu
við Stórsveit Reykjavíkur og segir
það undravert að borg af þeirri
stærðargráðu sem Reykjavík er
eigi sveit af þessum toga og gæð-
um. „Þið eruð mjög heppin,“ segir
hann og brosir.
Aðgangur að tónleikunum í
kvöld er ókeypis og ættu því allir
unnendur djasstónlistar að geta
notið tónlistar Fedchock, sem lofar
kraftmikilli stemningu. „Það má
segja að þarna stígi á svið hefð-
bundin stórsveit með nútímalegu
ívafi. Ég held að þetta verði spenn-
andi tónleikar,“ segir hann að síð-
ustu.
Tónlist | John Fedchock ásamt Stórsveit Reykjavíkur í Ráðhúsinu í kvöld
Eftir Ingu Maríu Leifsdóttir
ingamaria@mbl.is
www.johnfedchock.com/
Hefðbundið með nútímalegu ívafi
John Fedchock
Morgunblaðið/Golli
SÚ NÝBREYTNI hefur verið tekin
upp í Þjóðleikhúsinu að sýna leiksýn-
ingar á verkefnaskrá leikhússins að-
eins í takmarkaðan tíma, en sýna hins
vegar þeim mun þéttar þann tíma
sem þær eru í sýningu. Að sögn
Bjargar Björnsdóttur markaðsstjóra
Þjóðleikhússins lofar þessi nýbreytni
góðu. „Uppselt var á nánast allar
sýningar hússins um helgina, t.a.m.
sáu tæplega 1.000 manns Halldór í
Hollywood á Stóra sviðinu,“ segir
Björg.
Fyrsta sýningin á Stóra sviðinu
sem sýnd hefur verið með þessum
hætti er Halldór í Hollywood eftir
Ólaf Hauk Símonarson. Sú sýning
hefur verið sýnd að jafnaði þrjú til
fjögur kvöld í viku, frá frumsýningu
14. október sl. Sýningum lýkur fyrir
jól og Halldór í Hollywood víkur fyrir
nýrri sýningu, Túskildingsóperunni
eftir Kurt Weill og Bertolt Brecht.
„Þetta sýningarfyrirkomulag er
vel þekkt í evrópskum leikhúsum,
enda viðurkennt að mun hægara er
fyrir sviðslistamenn að ná öruggum
tökum á hlutverkum sínum þegar
sýnt er ört en þegar sýningar eru
með löngu millibili. Ávinningurinn af
þessu nýja sýningarfyrirkomulagi er
umtalsverður, ekki einungis í list-
rænu tilliti heldur einnig rekstr-
arlegu, meðal annars vegna þess að
ekki þarf að skipta um leikmyndir um
nætur og helgar, og kostnaður við
sýningar er minni þegar sýnt er þétt í
afmarkaðan tíma. Með hinu nýja sýn-
ingarfyrirkomulagi skapast aukið
fjárhagslegt svigrúm, sem leikhúsið
getur nýtt til annarra þarfa,“ segir
Björg.
Björg kveðst svo sannarlega vona
að leikhúsgestir taki vel í þetta nýja
fyrirkomulag og dragi það ekki að
tryggja sér sæti í Þjóðleikhúsinu. „Að
öðrum kosti gætu þeir átt á hættu að
missa af áhugaverðum sýningum.“
Leiklist | Nýbreytni í sýningarhaldi í Þjóðleikhúsinu
Sýnt þéttar og í skemmri tíma
Ljósmynd/Þjóðleikhúsið
María Pálsdóttir og Atli Rafn Sigurðarson í Halldór í Hollywood.