Fréttablaðið - 05.09.2003, Side 4

4 5. september 2003 FÖSTUDAGUR
Á íslenska landsliðið í
knattspyrnu einhvern möguleika
gegn Þjóðverjum á laugardaginn?
Spurning dagsins í dag:
Hvernig fer landsleikur Íslands og
Þýskalands?
Niðurstöður gærdagsins
á www.frett.is
41%
59%
Nei
Já
Kjörkassinn
Farðu inn á frett.is og segðu þína skoðun
frétt.is
BSRB óttast að áhrif GATS-samningsins verði óstöðvandi:
Almannaþjónusta markaðsvædd?
STJÓRNMÁL Ráðstefna um við-
skipti með þjónustu innan aðild-
arríkja Alþjóðaviðskiptastofn-
unarinnar (WTO) hefst í Mexíkó
10. september. Þar á meðal ann-
ars að ræða GATS-samninginn
sem Ísland á aðild að.
Páll Hannesson hjá BSRB
segir lokamarkmið með GATS-
samningum vera að mark-
aðsvæða þjóðfélagið út í hörgul.
Opinber þjónusta sé ekki undan-
skilin. Þetta kom fram í erindi
Páls á ráðstefnu á vegum utan-
ríkisráðuneytisins.
Ríki hafa að undanförnu gert
kröfur hvert á annað um tiltekin
svið sem þau vilja fá að starfa á
í öðrum löndum. Kröfur er-
lendra ríkja á hendur Íslending-
um snúast meðal annars um að-
gang að æðri stigum mennta-
kerfisins og ýmsum hliðargrein-
um þess. Enn hafa ekki verið
gerðar kröfur um opnun heil-
brigðiskerfisins.
Að sögn Páls er ágreiningur
um það hvort opinber þjónusta
falli undir GATS-samninginn
eða ekki. Þó WTO segi svo ekki
vera sé langlíklegast að megnið
af opinberri þjónustu lendi und-
ir GATS. BSRB krefst þess að
fulltrúar Íslands hjá WTO beiti
sér fyrir því að ákvæði GATS
verði skýrð þannig að engum
vafa sé undirorpið að samning-
urinn nái ekki til almannaþjón-
ustu og þjónustu á vegum hins
opinbera. ■
UMHVERFI Sjórinn úti fyrir Norð-
urlandi hefur ekki mælst hlýrri
frá því reglulegar mælingar
hófust á vegum Hafrannsókna-
stofnunar árið 1970. Í seiðaleið-
angri stofnunarinnar sem lauk
24. ágúst mældist yfirborðshiti
sjávar 2 til 3 gráðum hærri fyrir
Norðurlandi og um 2 gráðum
hærri við sunnanvert landið. Í
meðalári er hitinn norður af land-
inu rúmar 8 gráður síðsumars en
í leiðangrinum mældist hann yfir
11 gráður. Fyrir sunnan mældist
yfirborðshitinn yfir 14 gráður á
köflum, en er vanalega 11 til 12
gráður.
Héðinn Valdimarsson, haf-
fræðingur Hafrannsóknastofnun-
ar, segir athyglisvert að kólnun
hafi verið mjög lítil í vetur. „Það
er í takt við þetta milda veðurfar
sem við höfum upplifað á landinu.
Sjórinn er hlýrri nú en við höfum
mælt hann frá 1970. Það sem hef-
ur gerst er það að veturinn sem kom ekki gerði það að verkum að
þetta er allt á uppleið.“
Héðinn segir líkur benda til
þess að lífríkið í sjónum muni
hagnast á hlýnuninni. „Almennt
er talað um meiri framleiðni í
þessum hlýsjó. Hann inniheldur
meira af næringarefnum og þess
vegna getur hann staðið undir
meiri gróðri og átu.“
Fiskifræðingar segja hlýnun-
ina leiða til þess að þorskur, ufsi
og ýsa leiti norður á við og að þar
megi búast við aukinni fiskgengd
í þeim tegundum. Þá hafa sjó-
menn orðið varir við að skötusel-
ur færi sig norðar með Vestur-
landi en áður. Auk þess hefur
hlýnun sjávar verið nefnd sem
mikilvæg orsök fyrir hruni
hörpudisksins í Breiðafirði.
Hins vegar þora fiskifræðing-
ar ekki að spá fyrir um hver
áhrif hlýnunar sjávar verði á
fisktegundir til lengri tíma, enda
um flókið samspil að ræða. „Við
vitum ekki hvað tekur við þegar
við mælum hita yfir því sem við
þekkjum. Það getur verið að
ennþá meiri hiti fari að virka á
verri veg, að framleiðnin haldi
ekki áfram að aukast,“ segir
Héðinn.
jtr@frettabladid.is
Varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna:
Kom óvænt
til Íraks
BAGDAD, AP „Það mikilvægasta nú
er að byggja upp íraskan her,“
sagði Donald Rumsfeld, varnar-
málaráðherra Bandaríkjanna.
Rumsfeld kom í óvænta heim-
sókn til Bagdad, höfuðborgar
Íraks, í gær.
Hann sagðist
vilja leggja á
ráðin með banda-
rískum stjórn-
endum þar um
hvernig best sé
að byggja upp
íraskan her og
öryggissveitir og
leggja grundvöll
að komu alþjóð-
legra friðar-
gæslusveita til
að aðstoða
bandarískar hersveitir í landinu.
Að minnsta kosti 50.000 Írakar
vinna við öryggisgæslu í Írak, þar
af rúmur helmingur við löggæslu.
Rumsfeld segir enga þörf á að
fjölga lögreglumönnum heldur
þurfi að hraða uppbyggingu hers
heimamanna í Írak.
„Bandaríski herinn leitar nú
leiða til að skrá sem fyrst í írask-
ar öryggissveitir fyrrum liðs-
menn úr herjum Saddams og
hugsanlega úr öryggissveitum
hans,“ sagði Rumsfeld. ■
VERSLUN Verslunin Next í
Kringlunni býst við að þrjúhund-
ruðþúsundasti viðskiptavinurinn
komi í verslunina á laugardaginn.
Í tilefni þess verður boðið upp á
léttar veitingar fyrir alla fjöl-
skylduna frá klukkan tólf til fjög-
ur þar sem viðskiptavini númer
300 þúsund verður fagnað. Hann
verður leystur út með gjafa-
körfu, 30 þúsund króna vöruút-
tekt og leikhúsmiðum fyrir fjöl-
skylduna.
ÓVEÐUR
Snarpar vindhviður og mikil úrkoma fylgdu
fellibylnum Dujuan þegar hann gekk yfir
austurhluta Asíu.
Fellibylurinn Dujuan:
Tugir létust
PEKING, AP Staðfest hefur verið að
38 manns hið minnsta hafi farist
þegar fellibylurinn Dujuan gekk
yfir suðurhluta Kína. Á annað
þúsund manns slösuðust og tíu er
enn saknað.
Tjón af völdum veðurofsans í
Guangdong-héraði er metið á sem
nemur yfir 20 milljörðum ís-
lenskra króna. Miklar skemmdir
urðu á vegakerfi, vatnsveitu og
rafmagns- og símalínum auk þess
sem uppskera eyðilagðist. Hátt í
14.000 hús urðu fyrir tjóni. ■
Nefnd SÞ stödd
hér á landi:
Frammi-
stöðumat
LOFTSLAGSBREYTINGAR Fulltrúar frá
alþjóðlegri nefnd Sameinuðu
þjóðanna eru staddir hér á landi í
þeim erindagjörðum að meta
efndir Íslendinga á rammasamn-
ingi SÞ um loftslagsbreytingar en
Ísland er aðili að þeim samningi.
Nefndin hefur farið víða og átt
viðræður við marvíslega aðila,
innan og utan stjórnkerfisins. Er
þetta í annað sinn sem mat af
þessu tagi fer fram hér á landi en
það fer venjulega fram á nokk-
urra ára fresti. ■
SAMKEPPNISMÁL Hafnarfjarðar-
höfn hefur kært Reykjavíkurhöfn
til Samkeppnisstofnunar vegna
meintrar ólögmætrar niður-
greiðslu á rekstri dráttarbrauta.
Hafnfirðingar telja Reykvík-
inga styrkja starfsemi Stáltaks
um tugi ef ekki hundruð milljóna
króna með útleigunni og veikja
með því samkeppnisstöðu slipp-
fyrirtækja í Hafnarfirði.
Bergur Þorleifsson, hafnarstjóri
í Reykjavík segir Samkeppnisstofn-
un hafa svarað sambærilegu erindi
frá Skipasmíðastöð Njarðvíkur
haustið 2000. „Samkeppnisstofnun
var fljót að svara því að þarna væri
ekki ástæða til athugasemda,“ segir
hann.
Stáltak hf. hefur leigt aðstöðu
af Dráttarbrautum Reykjavíkur
ehf., dótturfyrirtæki Reykjavík-
urhafnar, en núgildandi samning-
ur rennur út í október.
„Við innheimtum ákveðið
gjald á hvert brúttótonn á hvern
dag sem skip eru í brautunum.
Ef engin skip eru í brautunum
fáum við enga leigu. Í Hafnar-
firði er hins vegar innheimt
leiga fyrir hvern dag sem slipp-
kvíarnar eru í höfninni. Þetta er
það eina sem ég veit um sem er
öðruvísi. Hvort við erum að
brjóta lög með því veit ég ekki,“
segir Bergur Þorleifsson. ■
Reykjavíkurhöfn segist hafa hreinan skjöld í dráttarbrautarmáli:
Ekki ástæða til athugasemda
PÁLL HANNESSON
„Lokamarkmið GATS-samningsins
er að markaðsvæða hvern krók
og kima þjóðfélagsins,“ segir Páll
Hannesson hjá BSRB.
FRÁVIK FRÁ MEÐALTALSHITA
Myndin sýnir frávik frá meðaltalsyfirborðshita sjávar miðað við síðustu 30 ár. Mælingar
Hafrannsóknastofnunar í ágúst fara saman við gervihnattamælingar bandarísku veðurstof-
unnar sem koma fram á myndinni og fóru fram síðustu vikuna í ágúst.
Sjávarhitinn hefur
ekki mælst hærri
Hlýnun sjávar norðan við Ísland nemur um 2-3 gráðum miðað við meðalár
og hefur sjávarhitinn ekki mælst meiri í þriggja áratuga mælingum. Gera
má ráð fyrir meiri framleiðni í sjónum og aukinni fiskgengd fyrir norðan.
M
YN
D
/B
AN
D
AR
ÍS
KU
V
EÐ
U
R
ST
O
FU
N
N
AR
LÍNUBÁTUR
Styrkur ýsu- og þorskstofnsins hér við land
er sagður tengjast hlýnun sjávar.
DRÁTTARBRAUTIN Í REYKJAVÍKURHÖFN
Reykjavíkurhöfn stofnaði Dráttarbrautir Reykjavíkur ehf. árið 1999. Reksturinn hefur geng-
ið illa þar til á þessu ári. Aðrir hluthafar hafa ekki fengist að félaginu.
■ Innlent
DONALD
RUMSFELD
Vill byggja upp
íraskan her og
öryggissveitir.