Fréttablaðið - 03.10.2003, Blaðsíða 26

Í huga margra eru kartöflurgamaldags meðlæti og minna á
horfna tíð með soðinni ýsu og
súpukjöti. Kartöflur gegndu
vissulega lykilhlutverki í matar-
gerð hér áður. Hins vegar höfum
við á seinni árum tileinkað okkur
mun fjölbreytilegri leiðir til að
matreiða kartöflur en bara að
sjóða þær. Kartöflur eru nefni-
lega fyrirtakshráefni sem nota
má við hvaða tækifæri sem er.
Þær má krydda á margvíslegan
hátt og nota sem aðalrétt, með-
læti, í súpu og sem snakk, svo að-
eins nokkrir möguleikar séu
nefndir.
„Fólk virðist koma aftur inn
sem kartöfluneytendur þegar
það er búið að hlaupa af sér horn-
in og farið að stofna heimili. Þá
fjarar gjarnan undan skyndibit-
anum,“ segir Sighvatur Haf-
steinsson, formaður Landssam-
bands kartöflubænda. Kartöflu-
bændur létu kanna fyrir sig kart-
öfluneyslu í fyrra og var þetta
meðal þess sem þeir urðu vísari.
„Þetta vakti vissulega ánægju
okkar enda eru kartöflur bæði
holl og góð vara.“
Sigurjón bendir á að keppi-
nautar kartöflunnar, hrísgrjón og
pasta, séu harðir. „Þessar vörur
eru auglýstar daginn út og daginn
inn þannig að við verðum að
minna á okkur líka. Við viljum að
sjálfsögðu vera með í slagnum
enda er kartaflan mjög góður val-
kostur. Að mínu mati tekur ekkert
henni fram í fjölbreytileika í
möguleikum á martreiðslu.“
Sæmundur Kristjánsson, mat-
reiðslumaður á veitingastaðnum
Á næstu grösum, er mikið fyrir
kartöflur. „Mér finnst þær góðar,“
segir hann. „Þær eru fjölnota
grænmeti. Það má nota þær til að
þykkja súpu í staðinn fyrir hveiti
eða smjörbollu og þær gefa mun
betra bragð. Svo má nota þær sem
meðlæti á alla vegu, í kartöflum-
auki, steiktar, soðnar og bara
hvernig sem er.“ Sæmundur bend-
ir á að kartöflurnar séu líka góðar
í réttum með öðru grænmeti. „Í
svoleiðis pottrétti gefa þær líka
þykkingu og gera þá mýkri sem
gerir þá oft betri.“ Og möguleik-
arnir eru endalausir: „Þegar fisk-
ur er bakaður í ofni má leggja
ofan á hann kartöflur í þunnum
skífum. Þá verða þær stökkar um
leið og fiskurinn bakast.“ ■
matur o.fl.
Vikulegur blaðauki Fréttablaðsins um mat og drykk
Ritstjórn: sími 515 7500 – netfang: matur@frettabladid.is. Auglýsingar: sími 515 7500 – netfang: auglysingar@frettabladid.is
Gamalt meðlæti í samkeppni við nýtt:
Gamla góða kartaflan
í nýjum búningi
Casa Lapostolle Cuvée Alex-andre Merlot var valinn sem
besti Merlot í heimi af IWSC
(International Wine and Spirit
Competition) en það eru samtök
vínframleiðenda. Þetta er mikill
heiður, því þarna eru vínframleið-
endur að velja sjálfir sín á milli.
Vínið hefur djúpan og aðlað-
andi rauðan lit. Ilmurinn er flók-
inn og einkennist af sólberjum og
kirsuberjum, blandað saman við
suðusúkkulaði og piparkeim.
Mjög góð fylling er í bragði, kjöt-
mikil sólber og brómber með eik-
arkeim. Mjúk og góð tannín og
langt eftirbragð.
Vínið fæst í Vínbúð ÁTVR í
Kringlunni og í Heiðrúnu og kost-
ar kr. 1.990. ■
Casa Lapostolle Cuvée
Alexandre Merlot:
Verð-
launavín
RIFNAR KARTÖFLUR STEIKTAR
Á PÖNNU (RÖSTI)
Undirbúningur 10 mín.
Eldun 10 mín.
Kartöflurnar eru rifnar og kryddaðar með
salti og pipar og panna hituð með smá
olíu. Kreistið vökvann úr kartöflunum og
setjið á pönnuna í þéttu 1/2-1 cm þykku
lagi. Steikið við miðlungshita í 3 mín.
(ekki hreyfa við kartöflunum á pönnunni)
eða þar til kakan er gullinbrún á neðri
hliðinni og laus frá pönnunni. Hvolfið
kartöflukökunni á flatan disk og rennið
henni aftur á pönnuna svo hin hliðin
steikist. Steikið áfram í 3-4 mín. Ef kakan
er þykk er gott að klára að elda hana í
ofni í 4-5 mín.
Gott meðlæti með kjöti og fiski eða sem
partíréttur með góðri ídýfu.
Kartöflusalat með mozzarellaosti
500 g kartöflur, smáar skornar í bita
1 mozzarellakúla
200 g agúrkur, skornar í teningar
100 g klettasalat skorið í 3 cm lengjur
100 g basil- og furuhnetupestó
salt og pipar
Kartöflurnar eru soðnar, með hýði ef þær
eru nýjar, og síðan kældar og skornar í
báta eða bita. Öðru innihaldi salatsins er
síðan blandað saman við kartöflurnar og
kryddað eftir smekk. Þetta salat er tilvalið
að gera daginn áður. Þá draga kartöflurn-
ar betur í sig bragðið.
SÆMUNDUR KRISTJÁNSSON
Er óþrjótandi uppspretta alls konar kartöfluuppskrifta.
RÖSTI
Hér er búin til eins konar kaka úr kartöfl-
unum. Svo er hægt að skera í sneiðar.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/A
LD
A
LÓ
A
Basilika er kryddjurt sem á rætur sínar að rekja til
Indlands. Nafnið er hins vegar dregið af gríska
orðinu basilikos, sem þýðir konunglegur – en
einungis konungum var heimilt að skera sér
basiliku til forna. Í dag er kryddið mjög vinsælt,
einkum í ítalskri matargerð. Basilika passar sér-
lega vel með tómötum en hún er einnig góð
með salati, í fyllingar, sósur, eggjakökur og pasta.
Konungleg
kryddjurt
LAUFEY STEINGRÍMSDÓTTIR
Finnst mikilvægt að varðveita hefðir.
Hefðir og hollusta:
Svið og slát-
ur ágætis-
matur
Neysluvenjur Íslendinga hafabreyst mikið og mörgu ung-
menninu býður við súrsuðum slát-
urkeppum, kæstum hákarli og
sviðum, sem fyrri kynslóðir töldu
hið mesta gómsæti. Kröfur um
hollustu hafa líka breyst mikið
þannig að margir sneiða hjá fitu-
ríkum mat. Fólk ætti þó ekki að
láta hollustusjónarmið stöðva sig í
því að halda í gamlar hefðir, því að
sögn næringarfræðings er slátur
járnríkt og auðugt af bætiefnum.
„Það er mikilvægt að varðveita
hefðirnar og svið og slátur eru
ágætismatur,“ segir Laufey Stein-
grímsdóttir, forstöðumaður Mann-
eldisráðs við Lýðheilsustöð. „Hann
er frekar í feitari kantinum en að
öðru leyti heilsusamlegur. Það er
hægt að útbúa þennan mat þannig
að hann verði magrari en áður
tíðkaðist og er það mjög af hinu
góða. Það er til dæmis gott að gefa
börnum slátur af og til. Sviðasulta
er líka ágætur matur, ný eða súr,
en gott er að fjarlægja mestu fit-
una úr kjötinu áður en hún er útbú-
in.“ Laufey segir að súr sé ágætur
geymslumáti og að auki skemmti-
leg og séríslensk aðferð. Hún segir
jafnframt að kæstur matur sé í
lagi næringarfræðilega séð en að
barnshafandi konum sé ekki ráð-
lagt að borða hákarl í miklum mæli
þar sem í honum er meira af kvika-
silfrien æskilegt er. ■