Fréttablaðið - 07.03.2004, Blaðsíða 22

22 7. mars 2004 SUNNUDAGUR
MARKÚS ÖRN ANTONSSON
„Stjórnvöld virðast hins vegar ekki hafa neinar mótaðar hugmyndir um framtíð stofnunarinnar og þar eru uppi ólíkar hugmyndir og engin samstaða hefur náðst. Menn hafa oft verið að gefa upp bolta sem hafa síðan skoppað út á
gólf og rúllað út í horn.“
Markús Örn Antonsson útvarpsstjóri segir stjórnvöld ekki hafa mótaða stefnu í málefnum RÚV, endalaust sé verið að gefa upp bolta sem síð-
an rúlla út í horn. Hann auglýsir eftir framtíðarstefnu í viðtali við Fréttablaðið um fjölmiðlaheiminn, Ríkisútvarpið og afskipti sín af pólitík.
Framtíðarstefnu vantar
Þrír þingmenn Sjálfstæðis-flokksins hafa lagt fram á Al-
þingi frumvarp um breytingar á
útvarpslögum. Þar er lagt til að
RÚV verði gert að hlutafélagi,
allt efni þess verði boðið út og
afnotagjöld lögð af. Litlar líkur
eru á því að frumvarpið verði
samþykkt. Markús Örn Antons-
son útvarpsstjóri segir frum-
varpið í miklu ósamræmi við
meginstrauma annars staðar í
Evrópu, þar sem mönnum verði
æ ljósara mikilvægi þess að
standa vörð um hina opinberu
fjölmiðla er starfi í almanna-
þágu í samkeppni við einka-
rekna fjölmiðla: „Örugg fjár-
mögnun þeirra með afnotagjöld-
um er besta tryggingin fyrir
fjölbreyttum efnisþáttum í op-
inni dagskrá handa öllum, lýð-
ræðislegri umræðu og trúverð-
ugum fréttaflutningi.“
Áberandi stefnuleysi
Markús Örn segir stöðu Rík-
isútvarpsins vera mjög sterka í
samanburði við aðra fjölmiðla.
„Í Gallup-könnun, sem gerð var
fyrir tveimur árum, kom fram
að 73 prósent aðspurðra töldu að
RÚV, sjónvarpið og útvarpið,
væru mikilvægustu fjölmiðlar
landsins. Þetta er glæsileg ein-
kunn sem hefur verið staðfest í
áhorfs- og hlustendakönnunum.
Hins vegar er ýmislegt sem
snýr að fjárhag stofnunarinnar
sem er ekki jafn ánægjulegt
enda áberandi stefnuleysi ríkj-
andi um langa hríð varðandi
stöðu Ríkisútvarpsins. Framtíð-
arstefnuna vantar,“ segir Mark-
ús Örn. Hann telur að það yrði
til að liðka fyrir rekstrinum ef
RÚV yrði hlutafélag í eigu ríkis-
ins. „Sú hugmynd hefur ekki
fengið hljómgrunn hjá stjórn-
völdum og því þýðir ekki að ein-
blína á hana. Stjórnvöld virðast
hins vegar ekki hafa neinar mót-
aðar hugmyndir um framtíð
stofnunarinnar og þar eru uppi
ólíkar hugmyndir og engin sam-
staða hefur náðst. Menn hafa oft
verið að gefa upp bolta sem hafa
síðan skoppað út á gólf og rúllað
út í horn.“
Það fyrirkomulag að skylda
almenning til að greiða mánað-
arlegt gjald til RÚV hefur oft
verið harðlega gagnrýnt. Mark-
ús Örn bendir á að 92-93 prósent
greiðenda greiði afnotagjöldin
alltaf skilvíslega og lítill minni-
hlutahópur haldi uppi andróðri
gegn þessu fyrirkomulagi og
þar fari keppinautarnir á fjöl-
miðlamarkaði fremstir í flokki.
„Almennt er fólk þeirrar skoð-
unar að það finni alltaf eitthvað
við sitt hæfi í dagskrá Ríkisút-
varpsins og fái góða þjónustu
fyrir afnotagjaldið.“
Markús Örn vill ekki setja
Ríkisútvarpið á fjárlög: „Þegar
grannt er skoðað verður ekki
annað séð en að afnotagjöldin
séu skásti kosturinn. Ég er ekki
hrifinn af þeirri hugmynd að
setja Ríkisútvarpið á fjárlög og
óttast að fjárveitingar til Ríkis-
útvarpsins yrðu skornar niður
milli ára vegna þess að brýn
verkefni í öðrum málum yrðu
látin ganga fyrir. Ítök stjórn-
málamanna í rekstri stofnunar-
innar myndu um leið aukast og
það yrði ekki af hinu góða.“
Finnst þér að afnotagjöldin
ættu að hækka?
„Það þarf að hækka þau. Af-
notagjaldið hefur ekki fylgt
verðlagsþróun. Langt í frá.
Rekstrarféð hefur rýrnað um 20
prósent á 10 árum, afnotagjöldin
um 10 prósent og á sama tíma-
bili hefur sparnaður stofnunar-
innar verið um 10 prósent. Fjar-
lög sýna rekstrarhalla ár eftir
ár. Mér finnst þetta afskaplega
slæm þróun. Það þarf að taka á
þessum málum. Við bentum á að
RÚV þyrfti um 22 prósenta
hækkun á afnotagjöldum síðast-
liðið haust en höfum ekki fengið
nema 5 prósent. Það er engan
veginn viðunandi.“
Þessi fjárskortur hlýtur að
koma niður á innlendri dagskrá.
Hvaða forgangsröðun á að vera
þar að þínu mati?
„Já, þetta er hárrétt með inn-
lenda efnið. En afleiðingarnar
segja til sín í öllum rekstrarþátt-
um. Fréttir og fréttatengt efni á
að vera í fyrirrúmi. Innlent efni
af sérhverjum toga er auðvitað
höfuðviðfangsefni okkar.
Nauðsynlegar auglýsingar
Nú hefur verið gagnrýnt að
RÚV sé á auglýsingamarkaði.
Er það ekki réttmæt gagnrýni?
„Það eru fyrst og fremst
keppinautar okkar sem halda
þessu fram enda snertir þetta
fjárhag þeirra. Ég hef heyrt þau
viðhorf frá auglýsendum sjálf-
um og samtökum þeirra að hluti
af lýðræðisþróuninni sé að Rík-
isútvarpið verði meðal annars
nýtt til að koma skilaboðum og
auglýsingum á framfæri við
neytendur og að fyrirtækin eigi
að hafa greiðan aðgang að því.
Fyrir tveimur árum könnuðum
við hver væri afstaða áhorfenda
og hlustenda til auglýsinga í
Ríkisútvarpinu. Fólk taldi að
stefna ætti að því að auka aug-
lýsingamagnið í Sjónvarpinu.
Almenningur virðist líta svo á
að byggja megi reksturinn meir
á auglýsingafé en gert hefur
verið og sér það kannski þannig
fyrir sér að afnotagjöldin
myndu standa í stað eða hækka
minna en ella. Hlutfall auglýs-
inga hefur hins vegar farið
lækkandi vegna samkeppninnar.
Dagskráin yrði svipur hjá sjón
FB
-M
YN
D
P
JE
TU
R
SI
G
U
RÐ
SS
O
N
En ég er mjög efins
um að við náum
skynsamlegri niðurstöðu um
opinber afskipti af eignar-
haldi. Það sem ég óttast
mest er að slík lagasetning
byði því heim að menn færu
í kringum hana og til yrði
neðanjarðarstarfsemi: ný
fyrirtæki stofnuð með nýjum
nöfnum og auðmenn í stöð-
ugum feluleikjum. Það tel ég
ekki af hinu góða.
,,
Mér fannst óþægi-
lega mikið um það af
hálfu félaga minna og póli-
tískra samherja að gera mig
að persónugervingi fyrir
ótrygga stöðu Sjálfstæðis-
flokksins í borginni og ákvað
því að kveðja þá og gefa
öðrum sem hafði verið ná-
tengdari þessum samvirka
hópi ný tækifæri. Síðan hafa
verið gerðar ýmsar tilraunir
með breytingu á forystu
sjálfstæðismanna í borginni
og staðan í dag er óbreytt
frá kosningaúrslitunum
1994.
,,