Fréttablaðið - 10.09.2004, Blaðsíða 29

Of lág laun kennara
eru ekki bara
alvarlegt mál fyrir þá sjálfa
heldur fyrir samfélagið
í heild.
Fimmti hver án tilskilinnar menntunar
Það er stundum sagt að laun lækna
séu há vegna þess að þeir hafi svo
góða samningsstöðu. Þeir hafi líf
okkar í höndum sér. Sama máli gegn-
ir um flugstjóra. En má ekki nota
þessa samlíkingu líka um kennara?
Þeir hafa „líf“ barna okkar í hendi
sér. Takist uppfræðsla þeirra illa
geta afleiðingarnar varað alla ævi.
Ein af forsendum þess að kennurum
eins og öðru fólki takist vel upp í
starfi er að þeir búi við sæmilega góð
laun og séu ánægðir með sinn hlut.
Í þeim kjarasamningum sem nú
standa yfir leggja grunnskólakennar-
ar þunga áherslu á að störf þeirra séu
metin til launa í samræmi við aðra
hópa með sambærilega menntun og
ábyrgð í starfi. Þó að laun þeirra hafi
þokast upp á við á undanförnum
árum hafa kennarar ekki haldið í við
aðra og skýrist hækkun launa í síð-
ustu kjarasamningum fyrst og
fremst af auknu vinnuframlagi og
meiri ábyrgð. Því miður hafa samn-
ingamenn sveitarfélaganna ekki vilj-
að skilja þetta. Þeir eru enn þegar
þetta er skrifað við sama heygarðs-
horn og áður og eyða dýrmætum
tíma í þrætulist í stað efnislegra við-
ræðna til lausnar yfirstandandi
kjaradeilu.
Kennaralaunin eru alls ekki til
þess að státa af. Byrjunarlaun 24 ára
nýútskrifaðs kennara sem er að hefja
kennslu að loknu þriggja ára háskóla-
námi eru aðeins um 160 þúsund krón-
ur á mánuði. Meðaldagvinnulaun
grunnskólakennara eru aðeins um
210-215 þúsund krónur á mánuði.
Þessi laun eru ekki til þess fallin að
grunnskólar geti til lengdar haldið í
menntaða og reynda kennara né að
ungt fólk sækist eftir því að mennta
sig til kennslustarfa. Þó að í haust hafi
gengið betur að ráða menntaða kenn-
ara til starfa í grunnskólum en oftast
áður er fimmta hver kennarastaða í
grunnskólum landsins enn skipuð
fólki sem er án tilskilinnar menntun-
ar og kennsluréttinda. Lág laun stan-
da skólastarfi og um leið menntun
fyrir þrifum. Það er háskalegt fyrir
þjóðfélagið þegar skólinn verður und-
ir í samkeppni við aðra vinnuveitend-
ur um vel menntað fólk til starfa.
Þetta þyrftu samningamenn sveitar-
félaganna að hafa hugfast.
Í miðri samningahríðinni sem nú
stendur yfir er staðfest í nýrri
skýrslu Hagfræðistofnunar HÍ um
arðsemi menntunar á Íslandi hve
mjög kennarar eiga á brattann að
sækja. Þar kemur fram að engin arð-
semi er af þriggja ára háskólanámi
grunnskólakennara. Meðaltekjur
þeirra eru lægri en viðmiðunarhóps-
ins, þ.e. fólks með stúdentspróf.
Þriggja ára háskólanám veitir grunn-
skólakennurunum með öðrum orðum
engan fjárhagslegan ávinning. Þessu
þarf að breyta. Of lág laun kennara
eru ekki bara alvarlegt mál fyrir þá
sjálfa heldur fyrir samfélagið í heild.
Ætli nokkur efaðist um alvöru máls-
ins ef fimmti hver læknir eða fimmti
hver flugstjóri væri án tilskilinnar
menntunar og réttinda?
Höfundur er starfsmaður Upplýs-
ingasviðs Kennarasambands Íslands.
21FÖSTUDAGUR 10. september 2004
HELGI E. HELGASON
KENNARASAMBANDINU
UMRÆÐAN
MÁLEFNI KENNARA
,,
AF NETINU
Árni Snævarr
á Fréttablaðið
Árni Snævarr hefur verið ráðinn
til starfa á ritstjórn Fréttablaðs-
ins. Mun hann einkum annast
stjórnmálafréttir blaðsins. Árni
lagði stund á nám við háskóla í
París og Lyon í Frakklandi og Há-
skóla Íslands og lauk BA-prófi í
sagnfræði og frönsku. Stundaði
síðan framhaldsnám í blaða-
mennsku við Fondation Journa-
listes en Europe í París. Hann
vann sem blaðamaður á DV með
námi frá 1982, gekk til liðs við
Bylgjuna við stofnun árið 1986,
var fréttamaður á Ríkisútvarpinu
í níu ár, frá 1987 til 1996, og á Stöð
2 frá 1996-2003. Undanfarið hefur
Árni verið ritstjóri (senior public
affairs officer) hjá Öryggis- og
samvinnustofnun Evrópu (OSCE)
í Kosovo. ■
Hæfasti umsækjandinn
Ef umsækjendur uppfylla almenn hæfis-
skilyrði þá verður sá sem ræður í starfið
að hafa talsvert frelsi til að ákveða á
hvað leggja beri áherslu hverju sinni.
Það, að koma eftir á og telja upp hvaða
umsækjandi hafi setið í flestum nefnd-
um, skrifað flestar greinar, setið flest
námskeið, starfað á mörgum stöðum og
svo framvegis, og ætla þannig að reikna
út hver var „hæfastur“, er ekki endilega
svo góð hugmynd. Það er ekki endilega
þannig að það sé hægt að sýna fram á
að einn sé hæfari en annar. Oft eru tveir,
eða fleiri, hæfir einstaklingar sem hafa
ólíka kosti og ólíka galla. Einhver verður
svo að velja á milli þeirra, gera sér heild-
armynd af þeim og velja svo.
Vefþjóðviljinn á andriki.is
Áhugaverðari kostur
Þrátt fyrir frestun á setningu laga um
fjölmiðla hafði öldurnar ekki lægt. Enski
boltinn fór yfir til samkeppnisaðilanna,
Skjás 1 og þá hófst kapphlaupið fyrir al-
vöru. Norðurljósamenn linntu ekki lát-
um, þeir ætluðu ekki að gefa þetta vin-
sæla sjónvarpsefni svo auðveldlega upp
á bátinn. En þegar Skjár 1 tryggði end-
anlega enska boltann í hús þá varð uppi
fótur og fit. Nú er ósanngjarnt að Sím-
inn, markaðsráðandi fyrirtæki, eigi hlut í
fjölmiðli. Nú má Síminn ekki horfa til
þess að Skjár 1 með enska boltann í
broddi fylkingar sé gott viðskiptatæki-
færi fyrir félagið. Þess þá heldur að
stefnt er að einkavæðingu Símans á
allra næstu misserum og með þessum
kaupum er félagið enn áhugaverðara í
augum fjárfesta.
Ásthildur Sturludóttir á tikin.is
20-29 (20-21) Leiðarinn 9.9.2004 18:59 Page 3