Tíminn - 07.10.1973, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Sunnudagur 7. október 1973.
mmmM

Uaukur Itagnarsson tilraunastjori aft Mógilsá mcft kynbætt birki.
FRÆNDÞJÓÐIR okkar á
Norðurlöndum hafa allt frá
upphafi skógræktar á íslandi
reynzt okkur hliðhollar. Það
var danskur maður.sem átti
frumkvæði að þvi að hafizt var
handa um skógrækt. Mest
skipti höfum við þó átt við
Norðmenn og islenzk skóg-
rækt stendur i mikilli þakkar-
skuld við þá.
Rannsóknarstöð Skóg-
ræktar rikisins að Mógilsá er
reist fyrir norskt fé. Arið 1961
fengum við að gjöf frá Norð-
mönnum eina milljón norskra
króna. Meginhluta þess fjár
eba 800 þús. norskum krónum
var varið til þess að koma upp
MógiLsárstöðinni. Það sem þá
var eftir, var lagt i sjóð i
Noregi. í þeim sjóði eru nú um
330 þús. norskar krónur og það
fé er notað til þess að efla
skógræktarrannsóknir sem og
til gagnkvæmra skóggræðslu-
ferða Norðmanna og
Islendinga.
Ekki voru allir sammála um
hvort rétt væri að koma rann-
sóknarstöðinni á fót að
Mógilsá. Forystumenn skóg-
ræktarinnar töldu hins vegar,
að heppilegt væri að hafa stöð-
ina skammt frá Reykjavik,
ekki sizt til þess að eiga hægan
aðgang að Rannsóknastofnun
landbúnaðarins að Keldna-
holti.
RANNSÓKNARSTÖÐIN
AÐ MÓGILSÁ
Grenistilkar eru iátnir ræta sig i sérstakri jarðvegsblöndu. Þannig má fjölga trjám af úrvalsstofnum.
Timamvndir: G.E.
Ef vel á til að takast um
islenzka skógrækt er nauð-
synlegt að styðjast við
visindalegar tilraunir og að
Mógilsá er unnið mikið og
merkilegt starf á þvi sviði.
Megintilraunirnar eru tvi-
þættar. Annars vegar er unnið
að þvi að kynbæta islenzka
birkið og hins vegar að þvi að
koma upp kvæmum eða
afbrigðum barrviða, sem
henta islenzkum aðstæðum.
tslenzka birkið er mjög
misjafnt að gæðum. Þegar
menn námu land á tslandi var
þeim viðar þörf til ýmissa
nota eins og gefur að skilja og
þá voru beztu trén höggvin
fyrst. Þannig má búast við
þvi að á nokkkrum kynslóðum
hafi verið gengið mjög á þann
hluta birkiskógarins, sem
vænstur var, en minna hirt um
hitt, sem lakara var. Af þessu
leiddi úrkynjun skógarins,
a.m.k. á þeim stöðum, þar
sem komizt varð að honum
með hægu móti. Til voru i
landinu mismunandi stofnar
birkis frá nátúrunnar hendi,
sumir allt frá þvi fyrir isöld,
en með þvi að jafnan var það
tekið fyrst, sem vænst var,
úrkynjaðist birkið mjög.
Skógrækt rikisins hefur nú
hafið ræktun úrvalsbirkis að
Mógilsá. Það fer fram með
þeim hætti, að teknir eru
græðlingar þar á landinu, sem
birkið er gróskumest, að
Hallormsstað Bæjarstað og
Vöglum og viðar, þeir fluttir
til Mógilsár, þar sem þeir eru
græddir á gamla rót. Að
nokkrum árum liðnum er hin
nýja planta frábær og þegar er
sýnt, að með þessu móti má
bæta mjög islenzka birkið á
tiltölulega skömmum tima.
Einhver helztu vandkvæðin,
sem samfara eru rækt gagn-
viðar á Islandi,eru þau, hversu
erfitt er oft á tiðum að afla
fræs frá stöðum, þar sem
veðurfar er svipað þvi sem
gerist hér. Þess vegna er
mikilvægt að geta fjölgað
þeim afbrigðum, sem þegar
hafa sannað ágæti sitt við þau
skilyrði, sem þeim eru búin á
Islandi. Vorhretið 1963 lék
sitkagrenið grátt, en ætla má
að þau tré sem stóðust áfallið
séu öðrum betur til ræktunar
fallin hérlendis.
Undanfarið hefur þess
vegna verið unnið að þvi i
rannsóknarstöðinni að Mó-
gilsá að fjölga sitkagreni af
slikum stofnum. Það er gert
þannig,að teknir eru sprotar af
greninu að vetrarlagi og þeim
komið fyrir i gróðurhúsi. Þar
eru þeir látnir ræta sig i
blöndu af hvitmosa og vikri
við 24 stiga hita og hátt raka-
stig Þetta hefur tekizt með
þeim ágætum, að nærfellt
sjötiu af hverjum hundrað
sprotum skjóta rótum á 2
mánuðum. Með þessu móti
sparast mikill timi vib fræ-
ræktina, og komið er á fót
stofnum, sem hvað bezt þola
umhleypingasama' islenzka
veðráttu.
—HHJ