Tíminn - 07.10.1973, Blaðsíða 24

24
TÍMINN
Sunnudagur 7. október 1973.
Hans Fallada:
Hvaðnú,ungi maður?
98
Þýðing Magnúsar Ásgeirssonar
okkur aö hafa oröiö aö búa undir
þakinu eins og það var áður, þeg-
ar haustrigningarnar byrjuðu”.
Heilbutt situr enn og bögglar tiu
marka seðilinn milli fingra sér.
,,í:g er þér þakklátur, Pinne-
berg”, segir hann „fyrir það, að
þú hugsar svona vel um húsið. Úr
þvi að maður á nú á annað borð
svona hús, hvila aö vissu leyti þær
skyldur á manni, aö sjá um að
þaö eyðileggist ekki. Það er mér
mikil hjálp, að þú og konan þin
viljiö búa I þvi. Og um daginn las
ég einhver staðar, skal ég segja
þér, að ef svona hús eru ekki
rækilega hituð upp, þá kemur oft-
ast i þau slagi og mygla. Þess
vegna vil ég biðja þig aö spara
ekki eldsneytið. --Þú verður að
kynda allan daginn, svo að vegg-
irnir haldist sæmilega þurrir. —
Hérna”, segir hann og réttir
Pinneberg seðilinn hratt og hvat-
lega, „taktu þessi tiu mörk i þetta
skipti. Ef þú vilt koma með kola-
reikninginn sem fylgiskjal um
næstu mánaðamót, þá yrði ég ró-
legri vegna hússins. Maður kærir
sig ekki um aö biða tjón, ef hægt
er að komast hjá þvi”. Heilbutt
þrýstir tiu marka seðlinum i lófa
Pinnebergs og segir i ósviknum
kaupmannsrómi: „Þú og konan
þin spara mér mikið fé með þvi að
búa þarna austur frá og gæta
hússins”.
Það kemur kökkur i hálsinn á
Pinneberg og hann verður oft að
kyngja áður en hann þorir að
treysta rödd sinni: „Nei,
Heilbutt”, segir hann: „Þetta get
ég ekki þegið. í hvert skipti, sem
ég kem með húsaleiguna, finnur
þú upp á einhverju nýju til að láta
mig fara með peningana aftur.
Þú hefur hjálpað mér nóg, meira
en nóg. Strax þarna hjá Mandel
„En heyrðu, Pinneberg!”
Heilbutt tekst að tala i hinum
mesta undrunartóni. „Það ert þú,
sem hjálpar mér!” Þú hefir
tjargað húsþakið fyrir mig, þú
vinnur i garðinum minum og þú
gætir eignarinnar fyrir innbrot-
um og hrörnun með þvi að búa
þar. Ættir þú nú lika að hafa út-
gjöld af þvi að halda húsinu lausu
viö myglu og slaga?” Heilbutt
hristir höfuðið og litur á Pinne-
berg, sem veröur að lúta með sinu
höfði, til þess að ekki sjáist að
eitthvað vætlar fram i augna-
krókana.
„Heilbutt”, segir hann hásri
röddu. ,,Ég skil svo fjarska vel,
hvað þú meinar með þessu, en —”
„Heyrðu Pinneberg, það er
satt, ég hefi gleymt aö segja þér
hvað komið hefir fyrir hjá
Mandel, siðan við fórum þaðan”.
Pinneberg vil ekki láta leiða sig
frá texta sinum: húsaleiga eða
ölmusa! en þó getur hann ekki
leynt þvi, að hann hefir gaman af
að vita um allt, sem varðar Vöru-
hús Mandels. Og Heilbutt notar
sér þennan veikleika.
„Ég hitti vorn fyrrverandi
herra og meistara i starfsmanna-
deildinni, monsjör Lehmann, um
daginn”, segir Heilbutt. „Hann
hvolfdi sér bókstaflega yfir mig i
Friðriksstræti einn morguninn.
Hann þurfti vist að ryðja úr sér.
Hann var alveg viti sinu fjær af
heift og gremju”.
Pinneberg gleymir öliu öðru
vegna þessarar furðulegu fréttar,
sem hann hefir ekki enn skilið til
fulls. „Lehmann?” segir hann.
„Skrifstofustjóri starfsmanna-
deildarinnar með sölulágmarkið
og þetta bannsetta sparnaðar-
'kerfi, sem varð okkur hinum að
fótakefli? Ég hélt, að hann hefði
ekki haft mikla ástæðu til að
kvarta”.
Heilbutt brosir ánægjulega. Ef.
til vill þó ekki sérstaklega vegna
hinnar réttlátu hefndar sein Leh-
mann hafði orðið fyrir, heldur
öllu fremur af vitundinni um það,
aö nú hefir hann getað látið
Pinneberg gleyma þvi.að hafa á
móti tiu marka seðlinum.
„Það er nú svona samt”, segir
Heilbutt, „þvi að nú hefir hann
oltið lika. Og það var vist þessi
elskulegi herra Spannfuss, sem
brá fyrir hann fæti”.
Pinneberg verður svo mikið um
þetta, að hann stingur tiu marka
seðlinum i vestisvasann, án þess
að vita af, og segir: „Nei, nú hefi
ég aldrei heyrt annað eins-----!
Þú verður að segja mér meira um
þetta”. Hann réttir út höndina og
tekur sigarettu úr fullum öskj-
um, sem Heilbutt réttir honum.
Hann teygar fyrsta reykinn með
djúpri nautn, og horfir með eftir-
væntingarbrosi framan i gest-
gjafa sinn. A þessari stundu hefir
hann gleymt bæði flibba og háls-
bindi og bögglaða seðlinum i
vestisvasanum.
Pinneberg vekur hneyksli.
Smjörið, sem gleymdist, og lög-
regluþjónninn skyldurækni.
Engin nótt er svo dimm-------
Klukkan er dálitið yfir sjö, þeg-
ar Pinneberg kemur aftur út á
götuna. Samtalið við Heilbutt hef-
ir hresst hann og lifgað, en þó
liggur allt mótlæti dagsins i laun-
sátri i sál hans, og situr um tæki-
færi til þess aö verða ofan á aftur.
Já, svo að Lehmann sjálfur,
þessi hávoldugi herra, var þó lika
hrokkinn upp af standinum hjá
Mandel! Nú er hann hættur að
sitja við skinandi skrifborðið og
leika sér að stóra blýantinum og
segja i háði, að „tilbúinn áburð og
gróðurefni verzli firma vort vist
ekki með ennþá”.
Lehmann hafði látið allt starfs-
fólkið skjálfa af ótta við sig, og
loksins lét Spannfuss hann riða út
af skrifborðsstólnum. Svona
gengur það i þessum heimi, en
vesæl huggun er það þó, aö allir
eru I sömu fordæmingunni.
Eftir þvi, sem Heilbutt hafði
haft eftir Lehmann, hafði Pinne-
berg, án þess að vita af, verið
orsök til þess, að Lehmann var
steypt af stóli. Spannfuss hafði af
þefvisi sinni farið að gægjast i
starfsmannaskrárnar og séð, að
ráðning Pinnebergs var rökstudd
með þvi, að hann skyldi „færður á
milli”, frá útibúi firmans Mandel
i Breslau, þótt hann heföi aldrei
verið neitt viö Vöruhús Mandels
riðinn áður, heldur verið nýkom-
inn frá korn- og fóðurverzlun i
Ducherov. Þetta var af þeim toga
spunnið, eftir þvi sem Spannfuss
hafði tekizt að þefa uppi, að Leh-
mann hafði ekki getað neitað ein-
um kunningja sinum, — sem mun
hafa verið Jachmann nokkur,
mesti gallagripur — um þann
greiða, að útvega Pinneberg, sem
var skjólstæðingur Jachmanns
þessa, stöðu i Vöruhúsi Mandels.
Hvað á bak við lá, hafði Spann-
fuss ekki tekizt að uppgötva. En
hann dró engar dulur á þann grun
sinn, að það hefðu verið einhver
kvennamál, sem illa þoldu
dagsljósið.
Ljósaskoðun stendur yfir
Æ
samlokurnar dofna ekki
með aldrinum
Notið það besta
—IIIíOSSB—
Skipholti 35 - Simar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 • verkstæöi • 8-13-52 skrifstofa
1521
Lárétt
1) Rófa.- 6) Fótabúnaður.- 10)
Eins,- 11) Tónn.- 12) Máninn.-
15) Smitast ekki.-
Lóðrétt
2) Stia,- 3) Röð.- 4) Logið,- 5)
Stafla.- 7) Efni.- 8) Eins,- 9)
Hriðarkófi.- 13) Miðdegi.- 14)
Fugl.-
Ráðning á gátu No. 1520
Lárétt
I) Bloti,- 6) Arðlaus.- 10) Fæ.-
II) Na,- 12) Frumrit,- 15)
Vanar.-
Lóðrétt
2) Lið,- 3) Tóa.- 4) Jaffa.- 5)
Ösatt,- 7) Rær.- 8) Lóm.- 9)
Uni,- 13) USA,- 14) Róa,-

10
mzw
a Tr
11 li n
iiyi ií iiH

Sunnudagur
7.október
8.00 Morgunandakt. Hr.
Sigurbjörn Einarsson
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt morgunlög. Bella-
vue lúðrasveitin og East-
man Rochester hljómsveit-
in leika.
9.00 Fréttir. Útdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
9.15 Morguntónleikar. (10.10
veðurfregnir). Frá alþjóð-
legri orgelviku i Niirnberg i
júnis.l.: Flutt verður tónlist
eftir Max Reger. Flytjend-
ur: Ludwig Dörr, Ulrich
Koch, Ingeborg Reichelt,
Max Martin Stein og Hans-
björg von Löw. a. Prúlúdia
og fúga i h-moll op. 129/8.
Fantasia og fúga um sálma-
lagið „Vakna, Sions verðir
kalla” op. 52/2 og Fantasia
og fúga op. 135b. b. Svita I e-
moll fyrir viólu op. 131d. c.
Sönglög fyrir sópran og
pianó. d. Tilbrigði og fúga
fyrir tvö pianó um stef eftir
Mozart op. 132a.
11.00 Messa i Hvalsneskirkju.
(hljóðrituð). Prestur: Séra
Guömundur Guðmundsson.
Organleikari: Þorsteinn
Gunnarsson.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. . Tónleikar.
13.15 Mér datt það I hug. Jón
Hjartarson spjallar við
hlustendur.
13.35 tslenzk einsöngslög.
Guðmunda Eliasdóttir
syngur. Fritz Weisshappel
leikur á pianó
14.00 Af bæjarhóinum Jónas
Jónasson litast um á Sel-
fossi og nágrenni með
Guðmundi Danielssyni rit-
höfundi.
15.00 Miðdegistónleikar: Frá
hoiienzka útvarpinu.
Sinfóniuhljómsveit holl-
enzka útvarpsins leikur.
Einleikarar Peter Hoek-
meyer hornleikari og
Herman Krebbs fiðlu-
leikari, Leo Briehuys stj. a.
Forleikur að „Þjófótta
skjórnum” eftir Rossini. b.
Hornkonsert i Es-dúr
(K495) eftir Mozart. c.
Ballata fyrir stóra hljóm-
sveit eftir Oscar van Hemel.
d. „Trois Morceaux” og
„Vals scherzo” eftir
Tsjaikovský. e. „Capriccio
Espagnol” eftir Rimsky-
Korsakoff.
16.10 Þjóðlagaþáttur Kristin
ólafsdóttir kynnir.
16.55 Veöurfregnir. Fréttir.
17.00 Barnatími: Margrét
Gunnarsdóttir stjórnar. a.
Saga fyrir yngri börnin. b.
Úr þjóðsögum Jóns Arna-
sonar. c. „Bréf til Kalla
frænda”. Flytjendur:
Margret og Bjarni Daniels-
son. d. Útvarpssaga barn-
anna: „Knattspyrnudreng-
urinn”. Höfundurinn, Þórir
S. Guðbergsson les (4).
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.30 Fréttir.
18.45 Veðurfregnir.
18.55 Tilkynningar.
19.00 Veðurspá. Fréttaspegill.
19.20 Erindi á Skálholtshátið.
Forseti Islands, dr. Kristján
Eldjárn, talar i Skálholts-
dómkirkju 22. júli i sumar.
19.50. tslensk tóniist. Jórunn
Viðar leikur Svipmyndir
fyrir pianó eftir Pál
ísólfsson.
20.20 Fræðimaður aiþýðunn-
ar. Dagskrá um Brynjólf
Jónsson frá Minna-Núpi i
samantekt Jóns R.
Hjálmarssonar skólastjóra i
Skógum. Lesarar með hon-
um: Albert Jóhannsson og
Þórður Tómasson.
21.05 Frá samsöng karlakórs-
ins Geysis á Akureyri I vor.
Píanóleikari: Anna Áslaug
Ragnarsdóttir. Söngstjóri:
Askell Jónsson.
21.45 Ljóðaþýðingar eftir Geir
Kristjánsson. Erlingur E.
Halldórsson les.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög.