Tíminn - 07.10.1973, Blaðsíða 36

TÍMINN
Sunnudagur 7. október 1973.
Spjallað við
Guðborgu
Þorsteinsdóttur,
kennara
Unga fólkið á
- enda á það
að hafa frumkvæði
mest á hættu ....
A FYRSTU áratugum þessarar
aldar bjó i Gilsárteigi i Eiðaþing-
há maður, sem Þorsteinn hét og
var Jónsson, og hafði hann fæðzt
og alizt upp á þeim bæ.
Fyrir nokkru birtist mynd af
honum hér i blaðinu, þar sem
hann situr á hrossi heima við bæ
sinn og virðist vera að leggja upp
i ferðalag. Ekki vissum við þá, af
hverjum myndin var, en vorum
brátt leiddir i allan sannleikann
um það. Þaö var dóttir Þorsteins,
Guðborg Þorsteinsdóttir, kennari
i Reykjavik, sem upplýsingarnar
veitti, og fyrst við náðum tali af
henni á annað borð, var tækifærið
notað og hún spurð nokkurra
spurninga. Það er bezt að byrja á
byrjuninni og vikja að upphafinu.
Frá Eiðaþinghá til Loð-
mundarfjarðar.
— Er Gilsárteigur nokkurs
konar ættaróðal þitt, Guðborg?
— Ekki veit ég hvort við eigum
að nota svo hátiðlegt orð, en hitt
er rétt, að bæði faðir minn og afi
bjuggu þar. Þó bjó afi minn þar
ekki allan sinn búskap. Hann
fluttist að Seljamýri I Loð-
mundarfirði og bjó þar með siðari
konu sinni, Ragnheiði Sigur-
björgu tsaksdóttur. Þau voru for-
eldrar tsaks Jónssonar, skóla-
stjóra tsaksskólans, sem margir
kannast við. Og fleiri börn eign-
uðust þau hjónin.
— En faðir þinn? Bjó hann til
dauöadags i Gilsárteigi?
— Nei, ekki heldur. Fyrst
fluttust foreldrar minir að Selja-
mýri, þar sem faðir minn var i
húsmennsku hjá Jóni hálfbróður
slnum, sem þá var orðinn bóndi á
Viðtal:
VS.
AAyndir:
Gunnar
Seljamýri. Siðan fluttust þeir
bræðurnir með skyldulið sitt aö
Selsstöðum i Seyðisfirði, og að
lokum fluttust foreldrar mlnir inn
I sjálfan kaupstaðinn og faðir
minn vann við sjúkrahúsið þar
seinustu árin sem hann lifði.
— Fylgdist þú með þeim I
þessum bústaðaskiptum?
— Nei, ég var alveg farin að
heiman, áður en þau fluttust að
Seljamýri. Ég fór strax á ung-
lingsárum að Eiðum, þar sem ég
var fyrst i vinnu, en seinna
stundaði ég nám i skólanum.
Siðan fór ég hingað suður til
Reykjavikur og settist i Kennara-
skólann. Þá var ég tuttugu og eins
árs.
— Þú ert þá búin að kenna
lengi?
— Það er að visu orðið talsvert
langt siðan ég byrjaði á þvi, en
það slitnaði i sundur um árabil.
Ég giftist og fluttist frá Reykja-
vik austur i Hveragerði og bjó þar
um árabil. Þann tima kenndi ég
ekki neitt. Siðan varð ég ekkja.
Þá fluttist ég aftur hingað til
bæjarins, byrjaði að kenna á ný,
og geri það enn.
í nábýli við
Eiðaskóla.
— Snúum okkur andartak að
búskapnum: Hafði faðir þinn
stórt bú?
— Ekki held ég að sé hægt að
segja það. Kýr voru alltaf fáar,
ekki nema rétt til heimilisnota.
Ég veit ekki, hversu margt fé
faðir minn átti, en ég hygg að það
hafi verið fátt, að minnsta kosti ef
miöað er við það sem nú gerist.
Það var alltaf tvibýli I Gils-
árteigi, og það voru sjaldan nein
stórbú þar sem tvibýli var, ef
jarðirnar voru ekki þvi stærri og
kostameiri.
A uppvaxtarárum minum var,
eins og menn vita, rekinn mjög
myndarlegur bændaskóli á
Eiðum. Það var alltaf mikill sam-
gangur við Eiða og kunnings-
skapur á milli fólks. Ég held, að
þetta hafi haft sin áhrif og orðið
mönnum hvatning við búskapinn,
jafnvel þeim, sem aldrei stund-
uðu nám i sjálfum skólanum. Það
er að minnsta kosti vist, að mjög
snemma var farið að rækta
kartöflur og rófur á bæjunum i
kringum skólann, en ekki man ég
eftir öðrum matjurtum, — að
undan skildum blessuðum rabar-
baranum, sem alls staðar var,
okkur krökkunum til óblandinnar
Þorsteinn Jónsson, bóndi i Gilsárteigi í Eiðaþinghá, situr hér á hryssu sinni, sem Skotta hét. (Hún
var ineð ljós hár i tagli.) Mertryppi, dóttir Skottu, stcndur þarna við hlið móður sinnar. Þessi
unghryssa varð siðar uppáhaldsrciðhross Þorsteins bónda. Hann kailaði hana Söðulkoilu. —
Fremst á myndinni, viö afturfætur Skottu, liggur Sörli, hundur Þorsteins. — Myndin er tekin
annað hvort áriö 1920 eða 1921.
Þessar upplýsingar veitti okkur Guðborg Þorsteinsdóttir, dóttir Þorsteins frá Gilsárteigi, þess
er myndin er af. Við þökkum Guðborgu fræðsluna, og birtum einnig viötal við hana, jafnframt
hæjarins iGilsárteigbeinmitt á þeim árum, sem þessi gamla mynd var tekin.
Framhliö bæjarins I Gilsárteigi á dögum Þorsteins Jónssonar. Þar var jafnan tvfbýli, og á búskaparár-
um Þorsteins bjó á móti honum Þórarinn Benediktsson, sem kvæntur var önnu, systur Þorsteins. í
frambænum, sem kallaöur var, og er til vinstri á myndinni, bjó Þorsteinn, en til hægri, I timburhúsinu
og húsunum útfrá þvi, bjó Þórarinn. — Teikninguna gerði Höskuldur Björnsson, listmálari.