Fréttablaðið - 12.11.2004, Qupperneq 25

25FÖSTUDAGUR 12. nóvember 2004
Verð-
sprengja
Tilboðin gilda meðan birgðir endast
4.999kr
155/70R13
155/80R13
165/70R13
175/70R13
175/65R14
175/70R14
185/65R14
185/70R14
185/65R15
195/65R15
205/75R15
215/75R15
235/75R15
205/55R16
215/65R16
225/70R16
265/75R16
Dekkja-
stærð
verð frá
kr/stk.ónegld
4.499kr
5.499kr
Úlpa
13"
14"
15"
16"
hágæða ónegld og negld vetrardekk. Mikið skorin með
grófu munstri og nöglum sem henta vel í snjó og hálku.
6.499kr
9.999kr
í Hagkaupum Skeifunni
PÓ
STV
ERSLUN
HAGKAUP
A
800 6680
grænt númer
www.hagkaup.is
sími
568 2255
lögin. Var lítraverðið því 102,90
hjá öllum.
Olíufélögin stilltu síðan aftur
saman strengi sína í byrjun júní.
Það gekk hins vegar ekki alveg
snurðulaust fyrir sig því 1. júní
hækkaði Olís í 107,90 en hin
félögin gerðu það ekki fyrr en 5.
og 6. júní. Samkvæmt skýrslu
samkeppnisráðs fór þetta eitt-
hvað illa í Einar því hann upp-
lýsti hjá Samkeppnisstofnun að
hafa „skammað“ aðstoðarfor-
stjóra Skeljungs fyrir að hafa
ekki hækkað verð strax 1. júní.
Þess ber að geta að Kristinn var í
fríi frá 27. maí til 10. júní. Þess
vegna hafði Einar samband við
aðstoðarforstjórann.
Fjölmiðlar bitu á agnið
Athyglisvert er að skoða hækk-
anir og lækkanir olíufélaganna í
maí út frá opinberri umræðu um
málið. Fjölmiðlar landsins líktu
ástandinu við verðstríð á bensín-
markaði og setti Félag íslenskra
bifreiðaeigenda upp sérstaka
bensínverðvakt á heimasíðu
sinni. Morgunblaðið birti frétt 9.
maí árið 2001 undir fyrirsögninni
„Örar verðlækkanir á bensín-
markaði“.
„Nokkurs taugatitrings gætti
á bensínmarkaði í gær [8. maí
2001] og breyttist verð á sjálfs-
afgreiðslustöðvum ört eftir því
sem leið á daginn. Olíufélagið
hefur ákveðið að lækka eldsneyti
á ný, sem nemur hækkun félags-
ins á verði bensíns þann 4. maí,“
segir í fréttinni.
Á sama tíma og fjölmiðlar
ræddu um verðstríð á bensín-
markaði skömmuðust forstjórar
félaganna hvor út í annan fyrir
að fylgja ekki þeirri hefð sem við
lýði var í verðlagningu bensíns á
íslenskum olíumarkaði.
Athyglisvert er einnig að hafa
í huga að skömmu áður en „nokk-
urs taugatitrings gætti á bensín-
markaði“ hafði samkeppnisráð
ákvarðað um ólögmætt samráð
fyrirtækja á grænmetis- og
ávaxtamarkaði. Kristinn boðaði
meðal annars forstjóra Olís og
Essó til fundar 5. apríl 2001
vegna málsins og ummæla
Sigurðar G. Guðjónssonar, sem
þá var lögmaður eins grænmetis-
fyrirtækisins. Sigurður G. hafði
látið hafa eftir sér í fjölmiðlum
að nauðsynlegt væri að rannsaka
hugsanlegt samráð olíufélag-
anna.
Samstilltar og taktfastar
verðbreytingar
Með hliðsjón af lýsingum for-
svarsmanna Essó og Olís á sam-
starfi félaganna um verðbreyting-
ar telur samkeppnisráð líklegt að
minniháttar mismunur á bensín-
verði olíufélaganna frá árinu 1993
til 1996 hafi verið ákveðinn til
þess að dylja ólögmætt samstarf
þeirra.
Samkeppnisráð telur að saman-
burður á verðlistum félaganna
styðji ekki það viðhorf þeirra að
verulega hafi dregið úr samstarfi
þeirra í verðlagsmálum á árinu
1997 eða síðar. Ef undan sé skilið
„verðstríðið“ í maí 2001, gefi slík-
ur samanburður þvert á móti til
kynna að verðbreytingar félag-
anna hafi orðið samstilltari og
taktfastari á árunum 1998 til 2001
heldur en áður var. ■
Félagsdómur hefur vísað sérsamningi
áhafnar skipsins Sólbaks frá þar sem
ákvæði hans eru ekki talin síðri en
kjarasamningur sjómanna greinir á um.
Sjómannaforystan er sátt því þeir segja
samninginn hafa tekið breytingum.
Hann sé nú ásættanlegur. Félagsdómur
hefur þó ekki lokið umfjöllun um Sól-
bakssamninginn. Vélstjórar vilja svör um
hvort málamyndunarfyrirtæki séu lögleg.
Málið hófst þegar forstjóri Brims til-
kynnti 20. september að hann hefði
stofnað Útgerðarfélagið Sólbak ehf.,
dótturfyrirtæki Brims, og gert sérsamn-
ing við áhafnarmenn skipa útgerðarinn-
ar og fært þá yfir á skipið Sólbak EA-7.
Það hét áður Rauðinúpur og stundaði
rækjuveiðar. Forstjórinn lofaði skipverj-
um þorskkvóta, lengri fríum og hærri
launum fyrir hvern gegn því að þeir yrðu
færri um borð. Síðan dró hann fyrirtæk-
ið út úr samtökum útgerðarmanna, LÍÚ,
og samdi við áhöfnina að segja sig úr
verkalýðsfélögum. Hann tók út úr kjara-
samningum sjómanna 30 klukkustunda
hafnarfrí sem hverju skipi er gert að
hlíta eftir hvern veiðitúr. Forystumenn
sjómanna sögðu einnig að gert væri ráð
fyrir að sjómenn lönduðu aflanum sjálfir
og að uppsagnarákvæði væru rýrð. Það
vildi forstjórinn ekki gangast við. Atriðin
voru bitbein sjómannaforystunnar og út-
gerðarmanna sem höfðu setið að samn-
ingaborðinu í níu nánuði án árangurs.
Verkalýðsfélög gagnrýndu sérsamning-
inn og sögðu hann aðför að vinnandi
stéttum og því fyrirkomulagi sem ríkt
hefði á vinnumarkaðinum frá því á
þriðja tug síðustu aldar. Þeir sögðu sjó-
mönnunum stillt upp við vegg og gert
að velja á milli lakari kjara en aðrar
áhafnir eða atvinnuleysi.
Sjómannaforystan kærði sérsamninginn
til félagsdóms sem vísaði málinu frá
eftir að honum hafði verið breytt. Foryst-
an er sátt en ekki vélstjórar sem vilja
svör um hvort málamyndunarfyrirtæki
sem stofnuð séu til að komast hjá
landslögum og íslenskum kjarasamning-
um séu lögleg.
Kjarni málsins er sá að verkalýðsfélögin
harma sérsamninga séu þeir síðri en
grunnkjarasamningar. Þeir horfa á heild-
arhagsmuni sjómanna en heildarhlutur
áhafnarinnar lækkar fækki sjómönnum.
Forstjórinn taldi hins vegar samninginn
úreltan og ekki í takt við markaðslög-
mál. Hann horfði á sérhagsmuni hvers
sjómanns; við fækkun manna fengju
þeir sem eftir sætu hærri laun.
FBL GREINING: SÉRSAMNINGUR SKIPSINS SÓLBAKS EA-7
Hagsmunir einstaklingsins og heildarinnar ólíkir
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
24-25 (360°) 11.11.2004 15:59 Page 3